جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مهمترین ویژگی دولت،اعمال قدرت سیاسی در عرصه‌ی فراگیر زندگی سیاسی است همراه با حق اعمال فشار یا احتمال کاربرد زور. واضح است که این اعمال زور نیاز به توجیه دارد.بحث اصلی این‌ است که ریشه‌ی این اعمال قدرت در کجاست؟لذامشروعیت‌ دولت،کلیداصلی درک این معناست؛چون دولت مشروعیت دارد شهروندان ملزم به تبعیت از آن هستند و...حال در این مقاله سعی بر این است که با تکیه بر سیره‌ی نظری و عملی امیر المؤمنین علی(ع) مبنای مشروعیت قدرت سیاسی مورد بررسی قرار گیرد و تبیین گردد که‌ آن حضرت چه برداشتی از مشروعیت حکومت و جایگاه مردم در آن‌ دارند و...

مشروعیت اجمالاً به معنای حق حاکمیت و مجوز حکمرانی است. در این نوشتار ضمن بررسی تعریف مشروعیت به مبانی آن به طور مشروح پرداخته شده و تمایز آن با دیدگاه اسلامی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در مسأله مشروعیت به طور کلی چهار نظر عمده وجود دارد: الف: نظریه‌ی اخلاقی که منشاء الزامات سیاسی را ارزشهای اخلاقی می‌داند. این تفکر از سوی افلاطون ارائه گردیده است. ب: نظریه‌ی دوم که به مشروعیت زور و قدرت اعتقاد دارد، هم در میان اندیشمندان غرب مانند ماکیاولی و توماس هابز و هم در میان مسلمانان از اهل سنت همچون غزالی و شافعی طرفدارانی دارد. ج: دیدگاه سوم که از سوی فیلسوفان مغرب زمین نظیر جان لاک و روسو ارائه شده است، مشروعیت نظام سیاسی را خواست و رأی اکثریت شهروندان یک کشور می‌دانند و امروزه نیز تحت عنوان نظام لیبرال دمکراسی دیدگاه مشهور جهان غرب می‌باشد. د: و نهایتاً به مشروعیت الهی از دیدگاه تشیع و از منظر امام خمینی(ره) اشاره می‌شود، که حق حکومت و الزام سیاسی را اوّلاً و با لذّات در شأن خداوند می‌داند و ثانیاً و بالعرض به اولیاء و اوصیاء الهی تعلق می‌گیرد. در پایان به عنوان نتیجه‌گیری مقایسه‌ای هر چند کوتاه ولی مؤثّر میان نظریه الهی و سایر دیدگاهها صورت می‌پذیرد.