جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

...ان «البری» جری؛ و ان «الکذب» لا جریه لسیله؛ و ان «الباطل» لا نهار للیله؛ و العقول قاعده - للتمییز – بمرصد....که «بی گناه» دلیر است؛ و سیل «دروغ» جریان ندارد؛ و شب «باطل» روز ندارد؛ و خردها برای تمییز در کمین نشسته اند. مقدمه مصحح در مقدمه لازم است به چند مطلب مختصر اشاره شود:-1 انتساب رساله به ابن سینا به نظر مصحح، ملاحظاتی صحت انتساب آن را به ابن سینا تایید می کند:الف- ذکر آن در نامه سرگذشت از جوزجانی ب- وجود نسخه های متعدد با تاریخ بالنسبه کهن از جمله نسخه شماره 4849 ایاصوفیه که در تاریخ 697 مقابله شده و قطعا اصل نسخه قدیمی تر از آن است. در تمام نسخه ها رساله از ابن سینا دانسته شده است.ج- موضوع رساله که با شرح حال ابن سینا مطابقت دارد.-2 نام رساله چیست؟در نسخه های به دست آمده نام آن به اختلاف نقل شده است:الف- «رساله الشیخ فى انتفا ما نسب الیه من معارضه القرآن» جوابا عما کتب الیه ابوعبید الجوزجانی فی هذا المعنی (نسخه ف).ب- «رساله الشیخ الی عبیداله الجوزجانی» جوابا عما کتب الی الشیخ الرئیس روح اله رمسه فی الانتفا عما نسب الیه من معارضه القرآن (ق) که قریب به نخستین است.ج- «رساله الی صدیق فی ابطال ما نسب الیه فی الخطب» (ن.ث).د- «رساله فی الانتفا الی ما نسب الیه» (رسائل ابن سینا: تصحیح حلمی ضیا اولکن، استانبول، 1953 م).ه- «رساله الشیخ الرئیس ابی علی» (ص 1).چنان که ملاحظه می شود در چاپ ترکیه، موضوع رساله عبارت است از رد آنچه به او نسبت داده شده است در خطبه ها و موضوع نسبت مشخص نیست. در نسخه «ف» موضوع نسبت عبارت است از «معارضه با قرآن» و رساله در رد آن است. در نسخه های «ن» و «ث» موضوع نسبت عبارت است از آنچه در خطبه ها گفته و رد آنها است. و از متن رساله برمی آید که این تعبیر درست است و مشکل در خطبه ها بوده است و اشاره ای به «قرآن» نشده است مگر اینکه بگوییم سوءاستفاده از خطب است برای معارضه با قرآن. هم چنین، به روشنی برنمی آید که در خطبه ها چه مشکلی بوده است، آن قدر هست که شیخ الرئیس توضیح می دهد عبارات مسجع او را دست کاری کرده اند. به طوری که بر معانی چندپهلو قابل حمل گردد و تاویل پذیر شود و آنگاه به دلخواه خود توجیه و تاویل کرده و او را متهم کرده اند.