جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جهان امروز سرشار از ایده‌پردازی‌های فراوانی ست که هرکدام در پی حل معضلات جامعه‌ی آرمان‌گرای کنونی است. بشر هماره در پی رسیدن به سعادت و خوشبختی بوده است و در این راه دین‌ها، نحله‌های فلسفی، اجتماعی، ادبی گوناگونی و ... سربرآورده‌اند؛ اما مشکل کار کجاست که بشر به آرمان خود نرسیده است؟ بشری که صلح را می‌خواهد ولی با ابزار جنگ، آزادی را طلب می‌کند ولی با زور و اجبار، مدام به دنبال کسب آرامش و تفاهم می‌دود ولی به وسیله‌ی خشونت. بشری که سرشار از تضاد و تناقض است به کجا می‌رسد؟ پاسخ‌ها و راه‌کارهای بی‌شماری از سوی متفکران مطرح شده است. این پژوهش مجال بررسی از ابتدای تاریخ تا کنون را ندارد به همین دلیل به عصر مدرنیته بسنده می‌کند و به دو متفکر معاصر که دغدغه‌ی بشر را دارند می‌پردازد. هدف اصلی این پژوهش بیان دیدگاه دو فیلسوف-جامعه‌شناس برای ترسیم جامعه‌ای است که در آن بشر به رهایی برسد. یورگن هابرماس جامعه‌شناس-فیلسوف معاصر مقابله با نفوذ علم‌گرایی در فلسفه و دیگر عرصه‌های تفکر و همچنین نفوذ عقلانیت ابزاری در عرصه‌ی عقلانیت ارتباطی را شرط اساسی حرکت بشریت به سمت رهایی می‌داند. وی با بررسی مشکلات و مسائل مدرنیته و نقد و بازسازی آن سعی دارد جامعه را به یک بستر همزیستی متساهل تبدیل کند. هابرماس برای رسیدن به مقصود، تعریف حاکم بر عقلانیت را در هم می‌کوبد و ماهیتی جدید از عقلانیت که پشتوانه‌اش زبان است ارائه می‌دهد. نگاه هم‌سو ریچارد رورتی فیلسوف-جامعه‌شناس آمریکایی با هابرماس ما را بر این داشت به نگاهی تطبیقی بین این دو متفکر برای رسیدن به نتیجه‌ای مطلوب‌تر بپردازیم. رورتی فیلسوف پست‌مدرن و هابرماس مدافع پروژه ناتمام مدرنیته راه‌کارهای مشابه و بعضاً متفاوتی در عقلانیت و زبان دارند؛ اما هر دو رویای رهایی از عقل ابزاری نیز دست‌یابی به یک جامعه‌ی آرمانی را در سر می‌پرورانند که این رویا را به عرصه‌ی عمل می‌کشانند.