جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دیدگاه مولانا جلال‌الدین بلخی دربارة مسئله امکان و چگونگی شناخت خدا به دلیل برخورداری وی از میراث متنوع مشربهای کلامی، فلسفی و عرفانی پیشینیان اهمیت دارد. دو ایستار به ظاهر متخالف در آثار وی قابل رؤیت است: ناتوانی عقل در شناخت خدا و امکان شناخت خدا برای بشر. تحلیل آراء وی در هر دو ایستار نشان می‌دهد که عقل استدلال‌گر بشر از شناخت ذات و صفات خدا عاجز است اما آثار خداوند به ویژه اوامر و نواهی خداوند واسطه‌ای است که تجربة بشررا از حضور خداوند تسهیل می‌کند. به همین دلیل وی مواجهة بشر با اوامر و نواهی الهی را مورد تحلیل و مداقه قرار می‌دهد. چنین مواجهه‌ای بر گونة خاصی از تجارب دینی رایج در فرهنگ اسلامی مبتنی است. تحلیل مولوی در پرتو مقایسه با دیدگاه تیلیخ در تحلیل گونه‌های دینداری و واسطة تجارب دینی ابعاد خود را نشان می‌دهد.