جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف اصلی ما در این نوشتار، بررسی چگونگی فرآیند شکل‌گیری، ریخت‌زایی و رشد مسجد جمکران قم (و مجموعه وابسته به آن) بر اثر ایجاد باور دینی است . "مجموعه‌ای که از مصادیق روشن تاثیر دین بر تحول رفتار و کردار معنوی انسان و در نتیجه پیدایی و تحول در چشم‌اندازهای فرهنگی است ، چرا که رابطه دین با محیط همواره از طریق باورمند شدن فرد، گروه دینی و یا جامعه گذر می‌کند و تحت فراهم آمدن شرایط و مقتضیات معین، بارگذاری کالبدی دین توسط شخص ، گروه و یا جامعه متدین، متنفذ و دارای در حد مقدرات انجام می‌گیرد و بدین ترتیب ساختار یا سازمان قضایی کارکردهای دینی شکل می‌یابد". تحلیل علمی نقش دین در نقش‌بندی و دگرگون‌سازی چهره مجتمع‌های زیستی کشور در گذشته و حال از ضروریات است و از آنجا که امروزه عده‌ای از نظریه‌پردازان جغرافیای شهری نقش عوامل مذهبی را در پیدایش و توسعه شهرها بسیار موثر می‌دانند اهمیت اینگونه مطالعات و تحلیلها بیشتر مشخص می‌شود. مسجد جمکران قم به عنوان یک چشم‌انداز فرهنگی که پیدایی آن متاثر از جهان‌بینی اسلامی است ، پس از انقلاب اسلام و تحول در نظام حکومتی، به واسطه دیدگاههای اسلامی کارگزاران حکومت رشدی فزاینده داشته است و به عنوان یک پدیده فضایی - مکانی می‌تواند محور مطالعات جغرافیایی باشد. از آنجا که این فضا اولین پدیده منبعث از جهان‌بینی و بینش اسلامی نیست و بی‌گمان آخرین آن هم نخواهد بود، و با توجه به پویایی و توان درونی بینش اسلامی در چهره‌بخشی و سامان‌دهی به فضاهای جغرافیایی ضروری است که جغرافی‌دانان ، برنامه‌ریزان شهری و ناحیه‌ای و مدیران امور کشوری به هنگام ارائه و اجرای طرحهای عمرانی نواحی مختلف ، از توان و نیروی پتانسیل این بینش بهره لازم را بگیرند.