جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مسائل مورد بررسی در حوزه اندیشه سیاسی، توجه به انسان‌شناسی و نقش آن در شکل دادن به آراء سیاسی متفکران و فیلسوفان است. در این میان مصباح یزدی و مجتهد شبستری به‌ عنوان دو تن از برجسته‌ترین متفکرانی که آراء سیاسی‌شان فضای سیاسی کشور را متاثر از خود کرده است، مورد توجه قرار گرفته‌اند. بنابراین، سوال اصلی‌ که پژوهش حاضر قصد دارد به آن بپردازد این است که، انسان‌شناسی این دو شخصیت چه تاثیری بر آراء سیاسی آن‌ها داشته است؟ فرضیه رساله بر این اساس استوار است که، مصباح یزدی در چارچوب فلسفه اسلامی و مشخصا فلسفه متعالیه به ارائه یک انسان‌شناسی دینی - فلسفی مبادرت ورزیده‌ و سپس بر اساس نوع نگاه خود درباره انسان و عقل، به ضرورت وحی و نبوت و از دریچه آن به رابطه دین و سیاست پرداخته است. شبستری نیز با پذیرش گفتمان مدرنیته، عقلانیت مورد تاکید در این گفتمان را وجهه همت خود قرار داده و سپس به تبیین رابطه دین و سیاست توجه کرده است. برای بررسی این فرضیه از روش هرمنوتیک فلسفی هانس گئورگ گادامر یعنی توجه به نقش پیش‌فهم‌ها و پیش‌فرض‌ها در فهم متن استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که تاکید بر وجه کمال‌طلبی حقیقت وجودی انسان (روح) و عدم کفایت عقل وی برای تامین کمال موردنظر در اندیشه مصباح، راه را برای حکومت ولایی در اندیشه ایشان باز نموده است، این در حالی است که مبنا بودن عنصر آزادی برای تعریف انسان و در نظر گرفتن سطحی از عقلانیت برای وی در اداره امور دنیوی خویش در اندیشه شبستری به گرایش او نسبت به یک نظام سیاسی دموکراتیک انجامیده است.