جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اعتبار روایات از جمله مباحث بنیادینی است که عموم مسلمانان به رغم مذاهب گوناگونشان، گرچه در گستر? آن اختلاف دارند، اما اصل آن را با ادل? گوناگون مسلم می‌دانند. تعیین اعتبار روایات و پذیرش اصالت تاریخی آنها، زیر بنای همه مباحثی تلقی می‌شود که به نوعی بر حدیث مبتنی است و موضوعات متنوعی را از سیره گرفته تا فقه و تاریخ و عقاید در بر می‌گیرد.اعتبار روایات و اصالت تاریخی آنها از جمله مباحثی است که از دیر باز نزد خاور شناسان محل تأمل بوده است. تردیدها دربار? اعتبار آن، اما از قرن نوزدهم با مباحث گلدتسیهر به مرحله تازه‌ای وارد شد و از پشتوانه علمی قوی‌تری برخوردار گردید. شکاکیت گلدتسیهر را خاورشناسانی نظیر شاخت، کرون، کوک، کالدر و ونزبرو در حوزه‌های مختلف فقهی، تاریخی و قرآنی پی گرفته و گسترش داده‌اند. در مقابل مسلمانان نیز کوشیده‌اند تا به این تردیدها پاسخ دهند و از اعتبار روایات و اصالت تاریخی آنها دفاع کنند. آبوت، سزگین و اعظمی در شمار این عالمان قرار دارند. در این مقابله، البته محققان غربی غیر مسلمانی نیز وجود داشته‌اند که به طور کامل یا به‌طور جزئی به نقد شکاکیت مطرح شده پرداخته‌اند. خاورشناسانی نظیر فوک، قسطر، مورانی، شوئلر، فان اس، ینبل، و موتسکی از این جمله‌اند. مجادله بین این دو گروه در دهه‌های اخیر با به کارگیری روش‌های جدید، رونق تازه‌ای یافته است.هربرت برگ در کتاب خود با عنوان "تکوین و تکامل تفسیر در نخستین سده‌های اسلامی: صحت مکتوبات اسلامی از دوره تکوین"، به طرح و نیز تحلیل نظرات این دو گروه از خاورشناسان شکاک و نقاد می‌پردازد و می‌کوشد آن‌چه را که از این پیش فرض و روش و نوع اطلاعات موجب می‌شود تا این دو گروه، با یکدیگر به توافق نرسند شناسایی کند.موضوع سخن در کتابِ تکوین و تکامل تفسیر در نخستین سده‌هاى اسلامى, مسأله وثاقت متون روایى به‌طور عام, و وثاقت روایات تفسیرى به طور خاص است. این کتاب در فصول نخست، آرا و نظریات مطرح شده در این باب را به نحوى جامع گردآورى, و چکیده‌ای را از مطالعات حدیثی در غرب ارائه می‌دهد. بر اساس میزان شکاکیتی که محققان در مورد حدیث در کل و اسناد به‌طور خاص نشان می‌دهند، برگ محققان را در سه دسته، طبقه‌بندی می‌کند. با این حال وی نتیجه‌گیری می‌کند که "در واقع تنها دو موضع وجود دارد: از یک طرف محققان شکاکی وجود دارند که تصور می‌کنند در بهترین حالت "اسناد ارزش تاریخی بسیار محدودی دارند"، و از طرف دیگر محققان مسلمان و محققان غربی با شکاکیت کمتر وجود دارند که "اسناد را به لحاظ تاریخی سودمندتر تلقی می‌کنند". طبق گفته مولف، هیچ موضع میانی بین این دو دیدگاه وجود ندارد و سپس برگ به تجزیه و تحلیل دیدگاه‌ها مى‌پردازد.برگ در دو فصل این کتاب با استفاده از اظهاراتی که آنها را روشن، اثبات شده یا معمولاً مورد قبول تلقی می‌کند، در حالی که واقعاً اینگونه نیستند، علیه عقاید محققی استدلال می‌کند. گاهی هم برگ دیدگاه یک محقق را نادیده می‌گیرد، در حالی که در مواقع دیگر وی تنها به بخشی از اثر او تکیه می‌کند و از کنار بقیه بی‌توجه می‌گذرد، استدلال‌های برخی از محققان توسط وی تحریف می‌شود یا تا حدی به آنها عمومیت بخشیده می‌شود که خودِ محققان تمایلی به آن نداشته‌اند. به علاوه، برگ ادعا می‌کند که محققان از هر دو جبهه، استدلال‌هایشان مبتنی بر دور است و بنابراین فقط می‌توانند سایر محققانی را که پیش فرض‌های مشترکی با آنها دارند، متقاعد سازند.در این پایان نامه ضمن ترجمه دقیق سه فصل اول کتاب، تا حد امکان به توضیح برخی آرای مطرح شده و در عین حال نقد برخی دیگر پرداخته‌ایم.