جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: این کتاب نگاهی اجمالی به گستره تفکر حوزوی در ایران درباره موضوع بحث برانگیز حجاب دارد. در دوران مدرن، ایران دچار تضادها و سردرگمی‌های زیادی شده است که ناشی از تأثیر دیدگاه‌های غربی درباره حجاب در قرن نوزدهم، فرمان رضاشاه پهلوی در سال 1936 مبنی بر ممنوعیت پوشش اسلامی و تحمیل حجاب در پی آن است. انقلاب اسلامی در سال 1979 حجاب به اختلاف نظر حوزویان در مورد حجاب در جمهوری اسلامی ایران با تمرکز بر سه متفکر نماینده می پردازد: مرتضی مطهری که حجاب را اجباری می دانست، احمد قابل استدلال بر مطلوبیت حجاب و محسن کدیور که آن را اجباری می دانست. نه لازم است و نه مطلوب در فصل اول، دیدگاه این سه محقق در چارچوبی که در میان حوزویان به «تفکر نوین دینی» معروف است، زمینه سازی شده است. درک هرمنوتیک این تفکر دینی جدید، کلید درک این موضوع است که چگونه و چرا نسل جوان علما قضاوت های متفاوتی درباره حجاب ارائه کرده اند. در ادامه فصل اول، کتاب به سه بخش موازی تقسیم شده است که هر بخش به یکی از سه حوزوی اختصاص دارد. اینها یک رویکرد زمانی ارائه می کنند و موضع هر محقق در مورد حجاب با توجه به ویژگی تاریخی و دیدگاه فقهی عام خود ارزیابی می شود. نمونه‌های گسترده‌ای از نوشته‌های این سه عالم در مورد حجاب نیز ارائه شده است.

رسائل حجابيه (شصت سال تلاش علمى در برابر بدعت كشف حجاب) مجموعه 33 رساله و كتاب است كه از سال 1290 تا 1348ش درباره حجاب نوشته شده و توسط جناب آقاى رسول جعفريان و به زبان فارسى گرد آمده است. به دليل طرح كشف حجاب كه پس از مشروطيت اوج گرفت، بسيارى از علما و دانشمندان اسلامى به دفاع از حجاب پرداختند و آثار زيادى در اين باب تدوين شد. مؤلف، اين آثار را از منابع مختلف گردآورى و ضمن تحقيق و تصحيح، آنها را به چاپ رسانده است. رساله‌ها و كتاب‌هاى اين مجموعه دو جلدى مختلف است. برخى رساله‌ها به جنبه‌هاى اجتماعى حجاب پرداخته‌اند و تعدادى از آنها نيز به مباحث علمى و فقهى اختصاص دارند. مؤلف، بر اين باور است كه بحث حجاب هم‌چنان بحثى رايج و مهم است كه گاه تحت عناوينى مانند دفاع از حقوق زنان و نهضت آزادى زنان مورد هجمه قرار مى‌گيرد. حجاب، امروزه در ميان زنان كشورهاى در حال توسعه كه روزگارى كمتر زمينه مقبوليت داشته، مورد استقبال مجدد قرار گرفته است و حتى خود غرب نيز به نوعى با روى‌كرد جديد زنان به حجاب مواجه است. مؤلف، ضمن آن‌كه برخى از ديدگاه‌هاى مطرح شده در اين آثار را افراطى مى‌داند، طرح چنين ديدگاه‌هايى را به دو دليل مفيد و سازنده خوانده است: نشان دادن تلاش مدافعان سنت دينى در برابر بدعت‌ها (از جمله بدحجابى) و آشنايى محققان با ديدگاه‌هاى متفاوتى كه در اين باره مطرح شده است. مؤلف، ضمن مأخذ يابى منابع اين رساله‌ها، در ابتداى هر رساله مقدمه‌اى در شرح حال نویسنده و ارائه برخى از ديدگاه‌هاى وى تدوين كرده است. رساله‌ها به ترتيب تاريخى تنظيم شده و تعداد 28 رساله در جلد اول و پنج رساله باقى مانده در جلد دوم درج شده است. مؤلف، در مقدمه مفصلى كه بر اين رساله‌ها نگاشته است به نخستين برخوردها با پديده بى‌حجابى اشاره مى‌كند. وى معتقد است رساله ناصريه، رساله ميزان الملل و رساله اتحاد اسلام از جمله اولين آثارى است كه در زمينه مبارزه با بى‌حجابى به نگارش درآمده است. هم‌چنين به روش بحث و استدلالى كه در اين رساله‌ها آمده است اشاره مى‌كند. به اعتقاد وى در نگارش اين رساله‌ها نوعى از عقل‌گرايى در قضاياى كلامى و فقهى و تاريخى مشهود است و اين روى‌كرد به دليل ورود تجدد به ايران بوده. علماى اين دوره براى پاسخ گويى به اشكالات نسل جديد متأثر از تجدد، جهت گيرى استدلال‌هاى فقهى خود را متناسب با اين فضا تغيير دادند و در كنار استدلال به قرآن و حديث، از تفهيم عقلايى و بيان فلسفه حجاب نيز بهره گرفتند. در پايان جلد دوم، مؤلف با اشاره به برخى از كتاب‌شناسى‌هايى كه درباره حجاب وجود داشته است، خود به تدوين يك كتاب‌شناسى اقدام كرده و پس از آن تصاوير برخى از رساله‌هاى حجابيه را ضميمه نموده است.