جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهـش به زندگی زبیـر بن‌عوّام، از روایان حدیث و همـسران، فرزنـدان، نوادگـان و موالـی او می‌پردازد. برخی از وابستگان وی راوی مستقیم حدیثند و نام شماری از آنان در سلسله سند احادیث دیده می‌شود. زبیر بن‌عوام به دلیل حضورش در نخستین روی‌دادهای تاریخ اسلام، هم از پیامبر روایت کرده و هم خود در شکل‌گیری رخدادهای مهم تأثیر گذارده است. همسران، فرزندان و موالی او نیز به روایت آن وقایع و احادیث پرداخته‌اند. اگرچه آل‌زبیر و موالی آنان با گذشت زمان و هم‌زمان با شکل‌گیری و بخش‌بندی دانش‌های اسلامی به علوم گوناگون گراییدند، اما علم حدیث را بنیاد یا یکی از پایه‌های علوم اسلامی می‌دانستند. بنابراین، آل‌زبیر از دید زمانی از دوره زبیر بن‌عوام (صدر تاریخ اسلام) تا ناصرالدین احمد بن‌جمال‌الدین محمد زبیری (م801 ه) و از دید مکانی در پهنه گسترده‌ای از آندلس، جایگاه محمد بن‏عبدالواحد بن‌محمد زبیری (م357 ه) تا کالیوور هند، جایگاه عزالدین زبیری (قرن هشتم) می‌زیستند. تأثیرگذاری این خاندان در روی‌دادهای سیاسی، نظامی و علمی تاریخ اسلام با توجه به چنین گستره‌ای انکارناشدنی و جایگاه علمی و فرهنگی آنان در حدیث و تاریخ‌نگاری در خور بررسی است. از این‌رو، این جستار راویان حدیث و طبقات آل‌زبیر را برمی‌شمارد و اعتبارشان را از دید دانش‌مندان رجال و حدیث اندازه می‌گیرد و گزارشی آماری در این‌باره در قالب نمودار عرضه می‌کند.