جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در سال های اخیر ارتباط میان آزادسازی تجاری و رشد اقتصادی هسته مرکزی مباحث اقتصاددانان را تشکیل داده است. از این رو بررسی این امر که آیا آزادسازی باعث افزایش رشد اقتصادی کشورهاست یا خیر؟ و اگر پاسخ مثبت است دلیل آن چیست، از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. هدف این مقاله بررسی عوامل تعیین کننده رشد اقتصادی و تبیین رابطه آن با درجه باز بودن تجاری در دو حوزه صادرات و واردات است. در این زمینه، مشاهدات نظری و کاربردی نشان می دهد که در کشورهایی، تجارت بین الملل عامل رشد محسوب می گردد که کالاهای مبادلاتی آن ها با جذب تکنولوژی برتر، قابلیت ارتقای ظرفیت تولید را داشته باشد؛ در غیر این صورت هر گونه ارتباط با دنیای خارج عامل کاهنده رشد اقتصادی خواهد بود.کاربرد سیاستی نتایج ”داتا“، ضرورت اجرای سیاست های فراگیر تجاری را به منظور شتاب بخشیدن به رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه، مورد تاکید قرار می دهد. در مدل های درون زای رشد، کاهش موانع تجاری یکی از عوامل عمده ارتقای رشد محسوب می شود. میزان تاثیرپذیری رشد از تجارت، به میزان سرمایه گذاری، میزان دست یابی به تکنولوژی، آموزشی عملی نیروی کار و ... وابسته است. با وجود این در برخی از مطالعات کاربردی، کاهش در موانع تجاری عامل کاهنده رشد تلقی می گردد. در مجموع مطالعات کاربردی و نتایج این تحقیق در حالت کلی از این که میزان رشد تولید ناخالص داخلی رابطه مثبت با میزان رشد درجه باز بودن تجاری و سرمایه گذاری داخلی دارد، حمایت می کنند اما ارتباط میان میزان رشد تولید ناخالص داخلی و رشد جمعیت کاملا واضح نیست. مشاهدات نشان می دهد که میزان رشد سرمایه گذاری و درجه باز بودن تجاری، میان کشورهایی که دارای فشارهایی در سیاست های میزان داخلی یا سیاست های کاهنده سرمایه گذاری داخلی از طریق قواعد محدود کننده می باشد، غیر مهم است.

بحث رشد اقتصادی از دهه 1930 تا به امروز، تحولات بسیاری را از نظر نهاده های اثرگذار در رشد داشته است.امروزه سرمایه گذاری برای آموزش، یک عمل کلیدی در فرایند رشد و توسعه اقتصادی است که توجه فزاینده به آن، از دهه 1960 به بعد صورت گرفته است. پیش از آنها، تنها سرمایه مادی بود که عامل رشد و توسعه به شمار می رفت؛ اما با مشخص شدن تاثیر نیروی انسانی در فرایند رشد اقتصادی، رشد درون زا مطرح شد. طرح مجدد تاثیر سرمایه انسانی در مدل های رشد، سبب شد تا در مطالعات کاربردی، از آموزش به عنوان جایگزین سرمایه انسانی استفاده شود.در این مقاله، برای نشان دادن اثر آموزش بر رشد اقتصادی ایران در سال های 1351 تا 1382 در بعد نظری از مدل لوکاس استفاده شده است و در مطالعه کاربردی، از میانگین سال های آموزش نیروی کار شاغل به عنوان شاخص آموزش و سرمایه انسانی استفاده شده است. نتایج، حاکی از تاثیر مثبت و معنادار آموزش بر رشد اقتصادی ایران در طول دوره مورد بررسی است.