جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جایگاه ارتش در مقابله با انقلاب ها و حفظ نظام های استبدادی یا عکس آن پیوستن به انقلابیون و سقوط نظام های استبدادی، از موضوعات مهم در پژوهش های مرتبط با انقلاب است. از این رو مطالعه تطبیقی جایگاه ارتش در مواجه با انقلاب اسلامی ایران و تحولات 2011 مصر حائز اهمیت پژوهش است. مقاله حاضر در تلاش است تا با مطالعه تطبیقی به تبیین تفاوت جایگاه ارتش ایران در پیروزی انقلاب و تداوم آن آن و جایگاه ارتش مصر در جنبش 2011 مصر و پس از آن پرداخته و به این سوال پاسخ دهد که چه تفاوت های ماهوی و ساختاری در ارتش ایران در آستانه انقلاب و ارتش مصر در سال 2011 وجود داشته و ایت تفاوت ها چه تاثیری بر نقش و جایگاه ارتش در تحولات انقلابی داشته است. مقاله حاضر با اشاره به تئوری هایی در باب رابطه ارتش با قدرت سیاسی به تبیین موضوع مورد بحث مقاله پرداخته است. نگارندگان بر این باورند که در ایران وجود رهبری حضرت امام(ره) و چگونگی تعامل ایشان با ارتش و همذات پنداری فرهنگی- مذهبی بدنه ارتش و مردم سبب همراهی ارتش با انقلابیون شد در حالی که در مصر، ارتش خود رهبری مرحله انتقالی را بر عهده داشت و محبوبیت مردمی و زاویه داشتن و جدا بودن ساختار نهادینه ارتش از سیاست های مبارک اجازه نقش آفرینی مستقل به ارتش را داد. از دیکر تفاوت های ماهوی ارتش در ایران و مصر می توان به کارکرد تعریف شده برای ارتش و نوع وابستگی آن در ایران و مصر اشاره نمود.

توسعه ساختار نظامی از نمادهای مشخص حاکمیت پهلوی در دهه 50 ﻫ.ش / 70 م بود. دولت پهلوی با پذیرش نقش جدید سیاسی و امنیتی، تحت تاثیر مجموعه عوامل به هم پیوسته بین ‌المللی و داخلی به سرعت به کانون توجه غرب تبدیل گشت و به صورت کاملا شتاب ‌آلود به قدرت نظامی عمده ‌ای دست یافت. نتیجه این دگردیسی، افزایش تحرکات و مداخلات نظامی و سیاسی منطقه‌ ای و فرامرزی ایران در دهه واپسین حکومت پهلوی بود. هدف از این نوشتار بررسی نظامی ‌گری و تاثیرات آن بر سیاست خارجی دولت پهلوی دوم است. بر این اساس، بالا رفتن جایگاه نظامی گری در سیاست داخلی و روابط خارجی، با تحمیل هزینه‌ های سنگین مالی و تبعات سوء منطقه‌ ای، روند تضعیف و فروپاشی درونی سیاست خارجی رژیم پهلوی را شتاب بخشید.