جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

تحلیل دگردیسی گفتمان قدرت قدسی در ادبیات ایران از اوستا تا متون عرفانی

نویسنده:

قلیزاده هادی, فاضلی فیروز, یوسف پور محمدکاظم

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

فره ایزدی , دگردیسی , رویکرد گفتمانی , اوستا و شاهنامه

چکیده :

مشاهده متن بررسی صورت بندی های گفتمان فره ایزدی در متون دوره های مختلف، با تمرکز بر اوستا و شاهنامه فردوسی، نشان می دهد که صورت بندی عناصر این گفتمان با دگردیسی های متعدد همراه بوده است. در این آثار از میان انبوه معانی و گزاره های موجود، برخورداری پادشاهان ایرانی از موهبت فره ایزدی، واسطه فیض الهی بودن و حق الهی آنان برای حکومت بر مردم، به عنوان دال های خاص در شبکه ای از عناصر مرتبط و به هم پیوسته، مفصل بندی، برجسته سازی و دارای قطعیت معنا شد و معانی دیگر گفتمان فره ایزدی، به سبب منظم و هماهنگ شدن دیگر نشانه ها حول این نقطه مرکزی و تقلیل و انسداد معنای آنها، به حاشیه رانده شد. این بررسی نشان می دهد که گفتمان فره ایزدی با استفاده از راهبردهای زبانی مانند تکرار گزاره های سازگار، غیریت سازی، قطعیت گزاره های گفتمان خودی، تقلیل گرایی، تخلیه معنایی نشانه های گفتمان رقیب و حاشیه رانی بسیاری از نشانه ها، برساخته شده و به عنوان حقیقتی بدیهی و طبیعی شده تثبیت شده است.

صفحات :

از صفحه 1 تا 25

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی تطبیقی نمادهای فرهمندی در دوره ساسانی و صفوی

نویسنده:

آزاده نیک‌خلق

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

نماد , دوره زمانی , ساسانیان , فره ایزدی , هنر ایرانی , نقش برجسته , هنر و علوم انسانی , صفویان , صنایع دستی و هنرهای سنتی , نمادهای فرهمندی

چکیده :

در بررسی نمادهای به جای مانده از تفکر و زندگی یک ملت برخی از آنان واجد ارزشی خاص است که از آن به نمادهای فرهمندی یاد می شود. این نمادها بیانگر باورهای عمبق یک جامعه است چراکه بر مبنای مذهب آنان شکل گرفته و اقتدار و مشروعیت شاهان به عنوان محور اصلی حکومت در ژیوند با این نمادها شکل می گیرد . سلسله های ساسانیان و صفویان به عنوان حکومت هایی که بر پایه ی باورهای عمیق مذهبی تاسیس شده بودند و با جوامعی که مبتنی بر باورهای فرهمندی بود بیشترین استفاده را از این نمادها کرده اند. نمادهای فرهمندی در دوره ساسانی با عنوان فره ایزدی علاوه بر فرم هایی در قالب گیاهان و حیوانات و اشیاء به هیات ایزدانی فرهمند در آمده که در مراسم تاج بخشی پادشاهان ر همراهی می کردند. در نتیجه پادشاهان با توسل به این ایزدان تکیه بر تاییدات الهی زده و مشروعیت و اقتدار خود و حکومتشان را از آنان خواستار می گشتند. این نمادها بر نقش برجسته ها‏ظروف و سکه های به جای مانده از این دوران دیده می شود که بازتابی است از اوضاع سیاسی و مذهبی حکومت های مذکور. پایداری نمادهای فرهمندی در هنرهای ساسانی و صفوی استمرار کارکردهای دلالتی آن را نیز به دنبال داشته است. در دوران صفوی اصطلاح فره ایزدی تبدیل به ظل الله گردید و پادشاه به عنوان سایه ی خدا بر روی زمین خوانده شد. در این دوره نیز شاهان مشروعیت خود را از طریق دین رسمیت دادند. نمادهای فرهمندی این دوره بیشتر در نگاره ها سکه ها پرچم و کتیبه های موجود در زیارتگاه ها متجلی می شود. این نمادها در بیننده حس تحسین نسبت به شکوخ و جلال و زیبایی مسند پادشاهی و تسلیم و عبودیت در برابر قدرت و اقتدار کسی را بر می انگیزد که در واقع فره ایزدی یا ظل الله یا قبله عالم و یا هر لقب دیگری را به همراه دارد.

مشخصات اثر

عنوان :

فره‌ی کیانی در حکمت سهروردی، ایران باستان و اسلام

نویسنده:

سپیده رضی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

ایران باستان , فلسفه سیاسی , ولایت , اوستا , فرهنگ اسلامی , فره ایزدی , حکمت اشراق the School of Illumination , هنر و علوم انسانی , سهروردی، عمربن محمد , سهروردی، عمربن محمد , خره‌ی کیانی , هنر و علوم انسانی , خره‌ی کیانی , اشراق (فلسفه)

چکیده :

در این رساله اصطلاح «خرّه‌ی کیانی» در مکتب اشراق مورد بررسی قرارگرفته و ریشه‌ی این اصطلاح در ایران باستان و آیین زرتشتی نشان داده شده است. در فصل نخست به بررسی معنای لغوی و ریشه شناسی این واژه پرداخته و در فصل دوم جایگاه و خصوصیات «خرّه‌ی کیانی» در ایران باستان و کیش زرتشتی مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل سوم به بررسی این اصطلاح در آثار شیخ اشراق و پیروان وی پرداخته و در فصل چهارم، کاربرد این اصطلاح در ایران دوره‌ی اسلامی نشان داده شده است. همچنین در این فصلمعادل‌های پیشنهاد شده برای این اصطلاح در فرهنگ اسلامی (که عبارتند از: سکینه، مقام طمس، سلطان و ولایت) مورد بررسی قرار گرفته و در بخش جمع‌بندی مطالب نشان داده شده است که بهترین معادل برای این اصطلاح زرتشتی، واژه‌ی «ولایت» در فرهنگ اسلامی است. و انسان فرهمند که از فرّه‌ی کیانی برخوردار است، معادل خلیفه الله و انسان کامل در فرهنگ اسلامی به شمار می‌آید. این رساله نشان می‌دهد که همواره در ایران زمین، حق حاکمیت از آن انسان کامل بوده است که خلیفه‌ی خدا در زمین و ولی معنوی انسان‌ها به شمار می‌آمده است. بررسی این مسئله در شرایط حاضر که نظام حکومتی ایران بر اساس ولایت شکل گرفته است حائز اهمیت است. چراکه نشان می‌دهد، حکومت ولایی از خصائص ریشه-دار فرهنگ ایرانی است که در فرهنگ اسلامی نیز مورد تایید قرارگرفته است. بر این اساس در این رساله می‌توان ریشه‌های تاریخی، فرهنگی و فلسفی این نحوه از حکومت را در سرزمین ایران آشکار نماید. در بخش ضمائم این رساله، تلخیصی از یکی از بخش‌های کتاب اوستا که به بررسی مسئله‌ی خرّه‌ی کیانی پرداخته است ارائه شده است و کلمات آن توضیح داده شده است. همچنین مدخل‌های «فرّ» و «شخینا» از دائره المعارف‌های ایرانیکا و جودائیکا ترجمه شده است و در متن رساله از آن‌ها استفاده شده است.

مشخصات اثر

عنوان :

عرفان و شخصیت های عرفانی - اخلاقی در شاهنامه فردوسی

نویسنده:

آیتی سیدمحمود, سالاری عزیزاله

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

نفس اماره , نفس مطمئنه , فره ایزدی , شخصیت عرفانی اخلاقی

چکیده :

فردوسی از پرآوازه ترین شاعران ادبیات حماسی جهان می باشد که اثر گرانسنگ او یکی از آیینه های تمام نمای روحیه و شخصیت ایرانی است. در این اثر افزون بر صحنه های بزمی و رزمی، نمایه هایی از مفاهیم عرفانی دیده می شود که در ادبیات قرن ششم به بعد بیشتر و به شکل ویژه ای بدان پرداخته شده است.عرفان و شخصیت های عرفانی - اخلاقی شاهنامه با عرفان به معنی ترک تعلقات، رستن از بند خود و معانی اخلاقی عرفان همدوشی می کند.در این جستار بر آنیم تا شخصیت های عرفانی - اخلاقی شاهنامه را از این نگاه مورد بررسی قرار دهیم.

مشخصات اثر

عنوان :

اندیشه غالب بر نوشته‌های تاریخی دوره سلجوقی در ایران: کلام اشعری و حکمت عملی : سال 44، شماره 2 : پژوهشنامۀ تاریخ تمدن اسلامی

نویسنده:

پروین ترکمنی‌آذر

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

مبانی اندیشۀ سیاسی شیخ اشراق

نویسنده:

مسعود بیات,داوود بیات

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

شیخ اشراق , فره ایزدی , حکیم متأله , ریاست نامه

چکیده :

با وجود آنکه شیخ اشراق به معنای رایج کلمه، فیلسوف سیاسی نیست؛ در عین حال به دلیل اهتمام جدی اش نسبت به تعریف و تبیین جایگاه حکیم متأله در رأس هرم ریاست تامه دینی و دنیایی و نیز بواسطه ماجرای تراژیک تکفیر و قتلش (که شائبه سیاسی بودن فعالیت های وی را تقویت نموده است) مورد توجه پژوهندگان حوزۀ اندیشه های سیاسی واقع شده است. شیخ اشراق از اندیشه های حکمی فهلویون و حکمای پارس و نیز حکمت اشراقی افلاطونی متأثر و بر این باور بود که حاکمیت و ریاست به کسی تعلق می گیرد که متوغل در تأله و متبحر درحکمت بوده، صاحب کرامات و قادر به انجام خوارق عادات (مشی علی الماء و الهواء و قدرت انسلاخ روح از بدن، رؤیت فرشتگان و ...) باشد. وی دست یافتن حکیم الهی به حاکمیت و ریاست را از طریق زور و غلبه و خشونت نفی کرده، دوره ریاست او را دورانی نورانی و الهی معرفی می کند.

مشخصات اثر

عنوان :

اندیشه سیاسی ایران شهری در دوره اسلامی

نویسنده:

بستانی احمد

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

مشخصات اثر

عنوان :

سیر و تداوم اندیشه های ایرانشهری در کلیله و دمنه

نویسنده:

ظهیری ناو بیژن, نواختی مقدم امین, ممی زاده مریم

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

فره ایزدی , کلیله و دمنه , اندیشه های ایرانشهری , شاهی آرمانی

چکیده :

در این مقاله اندیشه های ایرانشهری نظیر شاهی آرمانی، فره ایزدی، توامان بودن دین و ملک، عدالت، راستی و مانند آن در کلیله و دمنه بررسی شده است. در کلیله و دمنه، پادشاهی عطیه الهی است که شاه در مرکز ثقل امور مملکتی قرار دارد، پس باید مهر ن‍ژادگی بر جبین وی نقش بندد، چه اگر جز این باشد، موجودی اهریمنی است که سبب دگرگونی نظم حاکم بر کاینات می گردد. وی باید در جولانگاه حکومت از پشتیبانی فرازمینی بهره مند باشد و این امر با فره ایزدی میسر می شود. چنین پادشاهی باید به حلیه عدل آراسته باشد تا هر کس به خویشکاری خود در طبقه خاص خود پرداخته و به رستگاری روان رسد. پادشاه باید به کمالات رزمیاری و فضایل دین یاری آراسته باشد. وی باید با عنصر «راستی» پیوند اجتماعی را مستحکم تر نماید که در نهایت با سیطره نیروهای اهورایی بر اهریمنی، آرمانشهر که مفری برای گریز از بی نظمی و بی، عدالتی است، تحقق می یابد.

صفحات :

از صفحه 77 تا 96

مشخصات اثر

عنوان :

بازشناسی اسطوره بویاترنج در شاهنامه

نویسنده:

اکبری مفاخر صفدر (آرش)

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

فره ایزدی , بویاترنج در شاهنامه , اسطوره آسن خرد , جمشید در شاهنامه , هفت خان رستم

چکیده :

اصطلاح «بویاترنج» تنها یک بار در شاهنامه فردوسی به کار رفته است. این اصطلاح بیانگر داستان اسطوره ای مستقلی است که در شاهنامه نیامده است. با بررسی ادبیات اوستایی، متون پهلوی، روایات فارسی زردشتی و حماسه های شفاهی می توان سه سرچشمه برای این اسطوره در نظر گرفت:1. اسطوره جمشید و آسن خرد که در آن جمشید، آسن خرد ربوده شده توسط اهریمن و دیوان را از دوزخ/ شکم اهریمن بازمی گرداند. 2. اسطوره جمشید و تهمورث که در آن جمشید برای بازگرداندن تهمورث که توسط اهریمن بلعیده شده، دست در تن دوزخی او فرو می برد و تهمورث را بیرون می کشد، اما دست او پوسیده می شود و بوی بد می گیرد و با گمیز درمان می شود. 3. اسطوره ای در حماسه های شفاهی که در آن دست رستم در اثر فرو بردن در شکم دیو سپید بوی بد می گیرد و او همواره ترنجی طلایی پر از بوی خوش در دست دارد. در این مقاله با توجه به این سه سرچشمه، بنیادهای اسطوره ای بویاترنج بازشناسی و سپس این اسطوره بازسازی شده است.

صفحات :

از صفحه 1 تا 24

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید