جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هیچ مکتب و آیینی نمی تواند بدون شناخت انسان، برای او جامعه مطلوب را پی ریزی کند. هر نوع طرح تازه ای برای انسان در گرو شناخت اوست. انسان به عنوان موجودی پیچیده در جامعه ای که در آن قرار گرفته نیاز به شناخت گسترده ای دارد، چرا که بدون شناخت جایگاه او به عنوان یکی از عناصر هستی شناسی و ارتباط آن با دیگر عناصر یعنی خداوند هستی و عالم آفرینش ترسیم جامعه مطلوب ایرانی – اسلامی غیرممکن خواهد بود. بنابراین تبیین جامعه مطلوب ایرانی – اسلامی بیش از هر چیز تابع مبانی انسان شناختی است و شناخت انسان و ویژگی هایش، می تواند حدود و ثغور و ویژگی های آن را رقم بزند؛ نوع تلقی جامعه مطلوب ایرانی – اسلامی از جایگاه انسان، بررسی تاثیر ابعاد وجودی انسان، گرایش انسان به خیر و شر، اختیار و جبر انسانی، سیمای انسان کامل و مقام خلیفه الهی انسان و دیدگاه فردگرایانه و جامعه گرایانه به انسان مبتنی بر تعالیم اسلامی از مسائلی است که این مقاله به آن پرداخته است و در ادامه الزامات جامعه مطلوب ایرانی – اسلامی، در راستای تحقق جامعه ی آرمانی مهدوی بیان شده است.

پیش‌فرض‌ها و مبانی انسان‌شناختی در علوم اجتماعی - به دلیل نقش محوری انسان در این علوم، هم به‌مثابه موضوع (ابژه) مورد مطالعه و هم در جایگاه فاعل شناسا (سوژه)- از اهمیت به‌سزایی برخورداراند. ‌‌اصالت روح یا جسم و نیازهای معطوف به آن‌ها،خاستگاه اختلاف‌ نظرهای بسیار در حوزۀ انسان‌شناسی و به تبع آن در زمینۀ علوم انسانی و اجتماعی شده است. ‌‌در این مقاله تلاش شده‌ تا با روش اسنادی، ‌‌دیدگاه استاد مطهری در مسئلۀ اصالت روح استخراج شده و ‌‌امتداد معرفتی این رویکرد در علوم اجتماعی و انسانی بررسی شود. ‌‌مواجهه با روح انسان به‌مثابه واقعیت وجودی و کشف قوانین و سنن آن و نسبت این بعد از وجود با ساحت متناظر خود در عالم هستی، ‌‌وجه تبیینی متمایزی به مسائل انسانی و اجتماعی می‌بخشد و عوامل معنوی را در کنار عوامل مادی، ‌‌مؤثر در شکل‌گیری مسائل و پدیده‌های اجتماعی نشان می‌دهد. ‌‌با این نگاه، ‌‌فطرت به‌عنوان نوع خاص آفرینش و جامع خصلت‌های ممتاز انسان، ‌‌نقش تعیین‌کننده‌ای در تفسیر و تبیین موضوعات انسانی و اجتماعی خواهد داشت. ‌‌