جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مساله قیاس و چگونگی برخورد با آن از مسائل دیرین در فقه و اصول مذاهب است. در این میان، در مذهب شیعه هر چند رویکرد کلی از دیر باز رویکردی منفی بوده است و هنوز هم این رویکرد ادامه دارد ولی مطلب مهمی که صرف نظر از دیدگاه های اصولی فقها باید مورد توجه بیشتر و دقت نظر عمیق تر قرار گیرد، برخورد آنان با قیاس در کتاب های فقهی است. در کتب فقهی مواردی را می توان یافت که به نظر می رسد مصداق استفاده از قیاس باشد. این مطلب با نظریه مشهور شیعه یعنی بطلان قیاس، سازگاری ندارد.مقاله حاضر با همین رویکرد و با مبنا قرار دادن کتاب های شیخ طوسی به استقراء در مواردی پرداخته که به قیاس بودن آن ها تصریح شده یا تعریف قیاس بر آن ها منطبق است. آیا حقیقت و ماهیت قیاس در نزد فقها از وضوح مفهومی کاملی برخوردار نبوده و در نتیجه جا برای ارائه تعریف های جدید و تازه از قیاس باطل و صحیح وجود دارد و یا مشکل به مقام عمل بر می گردد و نوعی بی دقتی رخ نموده و یا این موارد، اگر چه در ظاهر و نگاه ابتدایی قیاس به نظر می رسند، اما اصولا قیاس باطل نیستند. به نظر می رسد برای پاسخ قطعی به این سوالات لازم است مساله قیاس بار دیگر مورد مطالعه و دقت نظر علمای اصول قرار گیرد.

شیخ طوسی از دانشمندان بزرگ شیعه در قرن پنجم هجری قمری و صاحب تالیفات گران قدری در حدیث بوده که از جمله آنها کتاب الامالی است.کتاب الامالی حاصل 46 مجلس از مجالس درسی شیخ طوسی است که در آن 1537 حدیث را بر شاگردان خود املا کرده است. بررسی تحلیلی کتاب بیانگر نشاط علمی شیعیان در تعلیم و تعلم حدیث در قرون نخستین، نحوه تحمل روایات در مبادله احادیث، وجود راویان و مشایخ اهل سنت در مجالس درسی ائمه و بزرگان حدیث و ... است که در این مقاله به آن پرداخته شده است.

لطفا برای مشاهده چکیده فارسی و عربی به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

‫مباحث اين پايان نامه در چهار بخش نوشته شده است. در بخش اول تفسير تبيان و منابع آن معرفى شده. بخش دوم در خصوص روش شيخ طوسى در طرح مباحث تفسير، روشهاى تفسير، تفسير به عقل و مذاهب تفسيرى است. بخش سوم به جايگاه نقل در تبيان اختصاص دارد و در آن تفسير قرآن به سنت و اقوال صحابه و تابعان مورد بررسى قرار گرفته است. بخش چهارم درباره جايگاه مباحث كلامى در تبيان است و مباحث متكلمين و متشابهات قرآن، سيماى كلامى تبيان و آراى كلامى شيخ طوسى در تبيان را در بردارد.