جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تجاوز از حد را در رفتار و اعمال انسان «اسراف»گویند. در آموزه های زندگی ساز اسلام، اسراف یکسره ممنوع است، و این ممنوعیت همه ابعاد زندگی انسان رافرا می گیرد؛ یعنی همه مردم در تمام شؤون و در هرزمان و مکان موظفند اصل عدم اسراف را رعایت کنند.نعمتهای الهی امانتهایی هستند که خداوند برای رشد وتعالی انسانها در اختیار آنها نهاده است؛ پس بهره برداری از نعمتها باید همسو با اوامر الهی و در جهت سعادت جاودانی انسان باشد. اسراف برهم زننده اعتدال و به وجود آورنده فساد در عالم است. البته، این فساد درامور فردی زودتر از جنبه اجتماعی اصلاح خواهد شد.تعالیم حیات بخش اسلام راه نجات انسانها را از چنین معضلی در اعتدال و میانه روی می داند. اسلام در همه امور دینی و دنیوی اعتدال و دوری از افراز و تفریط راتوصیه می کند. اگر اسراف را نمی پسندد نقطه مقابل آن یعنی تفریط را هم روا نمی دارد و تنها امتیاز و برتری رادر رعایت اعتدال یا حد میانه می داند. در این پایان نامه بیشترین سعی نویسنده تبیین و توضیح این مدعابراساس معارف قرآن و حدیث است.

هدف پژوهش : بیات آیات پیرامون مصادیق اخلاق حسنه با ارائه نظرها و دیدگاهها مفسران و همچنین ایراد روایات در مورد هر یک از آیات و بیان آنچه که انسان را از زشتیها دور می سازد و به خوبیها فرا می خواند. روش پژوهش : روش کتابخانه ای فیش برداری . نتیجه کلی: مکتب الهی و آسمانی انسان (بلکه همه ادیان آسمان) اخلاق را می ستایند بلکه هدف اصلی دین می دانند و مقصود حقیقی فرستادن انبیاء را همان تربیت بشر به اخلاق انسانی و ملکات و فضایل آدمیت می دانند چنانچه پیامبر اکرم (ص) می فرمایند (بعثت لاتم مکارم الاخلاق) من جز برای به اتمام رسانیدن حقایق اخلاقی برانگیخته نشدم

این تحقیق در شش فصل اخلاق حسنه را با تکیه بر آیات و روایات بررسی کرده است. در فصل اول، کلیاتی از بحث و در فصل دوم، معنای خلق و حسن و حسنه در لغت و کاربرد قرآنی آن آمده است. در فصل سوم، تقسیمات علم اخلاق، اصول و فروع آن و راه های پرورش اخلاق حسنه و طرق حفظ آن بررسی شده است. در فصل چهارم، به بیان مصادیق اخلاق حسنه از دیدگاه آیات و روایات پرداخته شده است. فصل پنجم، به بررسی نظریه نسبیت در اخلاق و فصل ششم، به نتیجه گیری از مباحث اختصاص دارد.

کتاب سلیم بن قیس الهلالى در منابع حدیثى به عنوان یکى از اصول معرفى شده است. بیشتر محدثان و رجالیان به این کتاب اعتماد و از آن حدیث نقل کرده اند. کتب رجالى نیز از متقدمان تا معاصران نام سلیم بن قیس را در کتابشان ذکر، و شرح حالى از او ارائه کرده اند. نظر مشهور این است که سلیم بن قیس هلالى از اصحاب امیرالمؤمنین علیه السلام بوده است. این مقاله با توجه به نظریات متفاوتی که درباره سلیم و کتاب او موجود است به بررسى حضور وى در کتابهاى رجالى پرداخته است تا با کمک روایات منابع حدیثى و اعتماد یا عدم اعتماد دانشمندان رجال به او، تثبیت یا عدم تثبیت موجودیت او را بیان کند.

قرآن کتاب الهی از ادبیات ویژه ای برخوردار است. ادبیاتی که سراسر روشنگر است. ادب، روش خوب زیستن و بازداشتن خویشتن از هر ناسزاست که در قالب رفتار و گفتار متجلی می شود. گفتگوهای انبیاء(ع) و ادب نهفته در آن، در قرآن کریم با هدف به کاراندازی عقل و اندیشة انسان ها و بیدار کردن فطرت پاک الهی و هدایت کردن به صراط مستقیم آمده است. حضرت آدم(ع)، نوح(ع)، هود(ع)، صالح(ع)، ابراهیم(ع)، اسماعیل(ع)، لوط(ع)، یعقوب(ع)، یوسف(ع)، شعیب(ع)، موسی(ع)، هارون(ع)، داود(ع)، اشموئیل(ع)، سلیمان(ع)، ایوب(ع)، یونس(ع)، الیاس(ع)، عزیر(ع)، زکریّا(ع)، عیسی(ع) و خاتم النبیّین محمد(ص)، هر کدام در گفتگوهای خویش، ادب خاصی را به کار برده اند که تأمل در آنها باعث پی بردن به آداب گفتگو و روش سخن پردازی می باشد و می تواند بهترین الگوی رفتار برای انسان ها قرار گیرد.

تأمل در شیوه تفسیری ملاصدرا مؤیّد این معناست که وی «تأویل» را روشی میداند که از سه طریق وحی (قرآن) و تحلیلات عقلی(برهان) و تهذیب نفس(عرفان) میتوان به دریافت آن نایل آمد. نبوغ ملاصدرا در این بود که این سه طریق را که به حقیقت واحدی منتهی میگردند، با یکدیگر ترکیب کرده و ناسازگاریهای ظاهری آنها را بکمک «تأویل» مرتفع نماید. وی بارها بر این امر تأکید دارد که در تأویل شرط اساسی موافقت با کتاب و سنت است، بگونهیی که آن دو بر حق بودنش را شهادت دهند و در صورت عدم شهادت، چنین تأویلی از سنخ فروع عبث و گزاف و از شاخه های فسوق و کفر و خلاف است.

مباحث این پایان نامه در پنج فصل تنظیم و تدوین شده است: در فصل اوّل کلیاتی درباره موضوع آمده و در فصل دوم طمأنینه و آرامش تبیین شده است. فصل سوم به بررسی عوامل و اسباب حصول آرامش اختصاص دارد و فصل چهارم درباره علل و اسباب سلب آرامش است و در فصل پنجم پیشنهاد و استنتاج پژوهش آمده است

قریب به اتفاق پژوهشگران در خصوص پاسخگویی به مساله اطلاق یا نسبیت اخلاق به تفسیر و توجیه آیات موهم نسبیت اخلاق پرداخته اند (بعد سلبی اطلاق اخلاق) و بررسی بعد ایجابی اطلاق اخلاق با نگاه قرآنی جایی در تحقیقات آنها نداشته است. افزون بر این، پژوهشگران از اهمیت نتایج مترتب بر تحلیل برخی مسائل اساسی فلسفه اخلاق از دیدگاه قرآنی در جهت حل مساله نسبیت اخلاق غفلت ورزیده اند. این دو مساله انگیزه نگارش مقاله حاضر قرار گرفته است. مقاله در گام نخست، بررسی بعد ایجابی اطلاق اخلاق از طریق تحلیل مستقیم آیات قرآن کریم در این باره و در گام دوم نتایج نگاه قرآنی به برخی مباحث اساسی فلسفه اخلاق اساس و پایه حل مساله نسبیت اخلاق قرار گرفته است.

فاطمه زهرا (سلام اله علیها) از جهات مختلف و برای تمامی انسانها نعمت است. نعمت فرزند صالح برای رسول اله (صلی اله علیه و آله)؛ نعمت همسر شایسته برای امیر المومنین (علیه السلام)؛ نعمت مادر نمونه برای فرزندانش به خصوص حسن و حسین (علیهما السلام) و نه فرزند او؛ وسیله فیض الهی برای گذشتگان و مردم هم عصر خود و نیز آیندگان؛ نعمت هادی و راهنما برای انسانهای هم عصر خود و آیندگان؛ نعمت الگو و اسوه برای همه انسانها چه مرد و چه زن، چه در شئونات اخلاقی ، چه دینی و چه سیاسی؛ شفیع برای امت پیامبر اکرم (صلی اله علیه و آله) و شیعیان علی (علیه السلام) و اولادش است. پس آن حضرت همانند ائمه (علیهم السلام) نعمتی است که روز قیامت درباره او از ما سوال خواهد شد.