جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هایدگر در هستی و زمان به بحث از بدن‌مندی «دازاین» نپرداخته است و آن‌‌ را به مجالی دیگر موکول کرده است، یعنی در درس‌‌گفتارهای زولیکون (1969۔1959م) - که برای پزشکان و روان‌شناسان سوئیسی ارائه شده‌‌اند. او این واقعیت بنیادین که بدن‌‌مندیِ دازاین گشایشی به روی جهان است، اگزیستانس او فرای بدن فیزیکی اوست و می‌‌تواند جهان را در افق بدن‌‌مندی‌‌اش تفسیر نماید را با عنوان «بدن‌‌بخشی پیش‌‌رونده» معرفی می‌‌کند. در طرف مقابل، لویناس با رویکرد اخلاقی خاص خود به نقدِ دازاین هایدگری می‌‌پردازد: دازاین هایدگری آن‌‌جوری که باید انضمامی و «از گوشت و خون» دیگر آدمیان نیست! لویناس بر این عقیده پافشاری می‌‌کند که مواجهۀ چهره به چهره سوژه با دیگری - در مقام شرط امکان اخلاق - ذیل واقعیتِ بدن‌‌مندانه می‌‌گنجد. حکمت نوین بدن در بستر برقراری رابطۀ اخلاقی من با دیگری و گشودگی من دربرابر طلب و نیازهای او شکل می‌‌گیرد. در این مقاله، ضمن واکاوی پدیده بدن‌‌مندی سوژه در پدیدارشناسی‌‌های متفاوت این دو فیلسوف به مداقّه درباب نقد لویناس، یعنی «از گوشت و خون» نبودن دازاین هایدگری پرداخته خواهد شد.

از وجود به موجود دومین کتابی است که از لویناس ، فیلسوف فرانسوی ، در اختیار خوانندگان فارسی زبان قرار می‌گیرد . این اثر در مجموعه آثار لویناس اهمیت و مرتبه خاصی دارد از آن رو که در سیر فکری این فیلسوف ، اولین کتابی است که گویای بسیاری از مضامین و دغدغه‌های پا بر جای اوست : بر آمدن و جدا شدن سوژه و سوبژکتیویته از وجود محض و بی نام و نشان ، مواجهه با دیگری و استعلا به ساحت غیریت ، زمان و نسبت آن با سوبژکتیویته و غیریت ، دلالت‌های هستی‌شناسانه و فرا هستی‌شناسانه احوال ، رابطه دوگانه و نه چندان سر راست با پدیدارشناسی و میراث پدیدارشناسانه هوسرل و هایدگر ، و شاید از همه مهم‌تر گذر از وجود به موجود که در خود به عنوان کتاب نیز انعکاس پیدا کرده و خلاف مسیری است که هایدگر در تفکرش می‌پیماید. مترجم این کتاب – مسعود علیا – آن را از زبان فرانسه به فارسی برگردانده و در این میان ، ترجمه انگلیسی کتاب را نیز مد نظر داشته است و ترجمه فارسی مقدمه آلفونسو لینگیس ، مترجم انگلیسی از وجود به موجود را در آغاز کتاب آورده که بتواند در فهم بهتر متن خواننده را یاری نماید .

فاقد چکیده

لویناس ریشه‌‌های خلأ عظیم اخلاقی عالم تجدد را در سیطرۀ هستی‌‌شناسی غربی می‌‌جوید و نشان می‌‌دهد که آن چگونه همه چیز را یا با منحل کردن در رابطۀ ادراکی سوژه و ابژه تحت یک «کلیت» فراگیر قرار می‌‌دهد و یا، در صورت مقاومت، از اساس سرکوب و محو می‌‌سازد. نوشته‌‌ای که در پی می‌‌آید می‌‌کوشد تا: 1. نشان دهد که چرا لویناس در جهت عبور از سلطۀ هستی‌‌شناسی، بر خلاف فیلسوفانی چون هیدگر، فوکو و اشتراوس، به دفاع از سوبژکتیویته می‌‌پردازد؛ و 2. در این مسیر، بعضی از امکاناتی را ملاحظه و بررسی ‌کند که تأملات لویناس در سوبژکتیویته می‌‌تواند برای تفکر و عبور از خلأ اخلاقی عالم معاصر فراهم آورد.

مفهوم دیگری در فلسفه لویناس به مفاهیم دیگر او هویت می بخشد. وی با نقدی معرفت شناختی - هستی شناختی، تمامیت سوژه و کلیت دیگری را به پرسش می گیرد. به زعم لویناس دیگری امکان نفی تمامیت سوژه و امکان تعالی سوژه در فراروی از هویت ایستای خود است. این مقاله بر آن است تا نشان دهد نسبت سوژه با دیگری نسبتی معرفت شناختی - هستی شناختی نبوده بلکه از بنیان، نسبتی اخلاقی است. سوژه در مجاورت دیگری شکل می گیرد. مهمترین ساحتی که هستی دیگری با هستی دیگری مجاور می شود، لحظه ی نیستی و مرگ اوست. این امر به رابطه اخلاقی بنیادینی منجر می شود که در آن مسئولیت در برابر مرگ دیگری بنیاد و مهمترین وجه مسیر تحقق هستی ما ست. به زعم ما فهم هستی چنان که هایدگربر آن پافشاری می کند هستن به سوی مرگ خود، از طریق رابطه ی اصیل دازاین با مرگ خود نیست، بلکه مرگ دیگری، نقطه ی عزیمت ویران کننده ی دریافتن نیستی گره خورده با هستی است. هستی در هستن برای دیگری و سوبژکتیویته در کنش های ارتباطی انسان با دیگری و متعاقب آن با مراقبت از دیگری در برابر مرگ متحقق می شود.

فاقد چکیده

Abstract This paper attempts to study the place of ethics in Derrida’s works. We tray in this article to deal, firstly, with the hypothesis about an ethical-turn in deconstruction in 1990s. Thus we trace the place of ethics in the first works of young Derrida to see if he indeed had deconstructed ethics problems in his early texts. After this introduction we, secondly, read carefully the texts in which he treats ethics problematic directly and obviously manner. We analyze how the father of deconstruction problematizes the questions of ethics such as the problem of hospitality, of gift, and of promise. We try, thirdly, to find how Derrida makes-use, but critics in the same time the works of Kant, Kierkegaard and Levinas while we attempt to explain what he means by the ethics of im-possible, the possibility of the impossibility, and the tension between possible and impossible, conditional and unconditional, limited and unlimited, etc. ملخص باللغة العربية نحاول في هذه الدراسة أن نتناول الحيز الذي تشغله الأخلاق في تفكيكية الفيلسوف الفرنسي/الجزائري جاك دريدا. سنعمل في البداية على التحقق من الفرضية التي تقول بوجود تحوّل أخلاقيّ في تفكيكية دريدا، تحولٌ بدأ منذ بداية التسعينيات من القرن المنصرم. هكذا سنشرع في استقصاء حضور المشاكل الأخلاقية في كتابات دريدا الشاب للتحقق ما إذا كان قد اهتم وتناول بالتفكيك في أعماله الأولى مفاهيم وإشكاليات تنتمي كلاسيكياً إلى فلسفة الأخلاق وموضوعاتها. ثم سنعمل بعد ذلك على دراسة النصوص التي تناول فيها دريدا الكهل بعض المسائل الأخلاقية بشكل واضح ومباشر. هكذا فإننا سنبحث في كيفية تناول وأشكلة عراب التفكيكية لبعض المفاهيم والمسائل الأخلاقية من قبيل الضيافة والعطية والعفو والوعد... أخيراً سنحاول إظهار كيفية استفادة دريدا النقدية من أعمال بعض الفلاسفة الذين سبقوه في تناول مسائل أخلاقية محددة، أسماء مثل كانط، كيركيجارد، وليفيناس وكيف ميّز بين أخلاق الممكن وأخلاق المستحيل، الأخلاق المشروطة والأخلاق اللامشروطة، الأخلاق المحدودة والأخلاق اللمحدودة الخ مبرزاً ذلك التوتر بين هذه الثنائيات ومؤكداً أن التفكيك هو أخلاق المستحيل...

لقد كانت لـ إيمانويل ليفيناس مرجعية أدبية، انطلق منها ليبني صرح فلسفته الإيتيقية، ومن ثمة يبني نزعته الإنسانية تتمثل هذه المرجعية في الأدب الروسي، وقد ذكر الدكتور عبد الوهاب المسيري في موسوعته أن إيمانويل ليفيناس تعلم اللغة الروسية، وربما هذا ما شجعه على قراءة التراث الأدبي الروسي، وفي هذا يقول الدكتور عبد الوهاب المسيري:" وقد ترك الأدباء الروس مثل بوشكين وجوجول أثرا عميقا فيه، ولكنه كان يرى أن أعمقهم أثرا فيه هو الأديب الروسي دوستويفسك وخصوصا رؤيته للمسؤولية نحو الآخر" وإن كان إيمانويل ليفيناس قد تأثر بالأدب الروسي فهذا لأن الأدب الروسي من خلال رواياته ومسرحياته تضمن نزعة إنسانية، بدليل أن جل الروايات الروسية تناولت المشاكل التي يعاني منها الإنسان مثل الفقر والحرمان، المرض والظلم، أي أنها عالجت واقع الإنسان وعرضت أهم الحالات اللاإنسانية التي يعيشها .

در این مقاله به نقد و بررسی نسبت ترور و تفکر در آرای ایگلتون، هابرماس، دریدا و چامسکی در کتاب «ترور و تفکر» پرداختیم. کتاب حاضر از آن­جهت که حاوی دیدگاه­های متفاوت و گاهاً متضادی دربارۀ دو واژۀ بحث­ برانگیز در اندیشۀ سیاسی(ترور و تفکر) می­باشد، خواننده را در معرض چالش تئوریک دربارۀ یک پدیدۀ واحد(نظیر واقعۀ 11 سپتامبر) قرار می­دهد و بدین­ ترتیب، ذهنیت پیچید ه­ای برای خوانندگان ایجاد می­گردد تا درباب پدیده­های پیچیدۀ اجتماعی تأمل بیشتری نمایند. در نقدی کلی تمام دیدگاه­های فوق(هر کدام از منظری خاص)، نسبت به تاریخ­نگاری یک واقعۀ تروریستی با اشکالاتی روبه­ رو هستند که این مانع برقراری نسبت میان ترور و تفکر و به ­تبع آن درک یک پدیده با ابعاد متفاوت آن می­ گردد که در نقدهای انجام ­شده تلاش گردیده تا به آن پرداخته شود.