جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در پایان نامه حاضر عصمت انبیاء در چهار فصل مورد بررسی قرار گرفته است: فصل اول، ماهیت عصمت و مفهوم آن، فصل دوم، عصمت انبیاء از نظر عقل و نقد و بررسی نظریات محقق طوسی، ابن میثم و علامه طباطبایی؛ فصل سوم، نظر منکران حسن و قبح عقلی و عصمت؛ و فصل چهارم، عصمت انبیاء از دیدگاه قرآن.

این رساله در پنج فصل تنظیم شده است : در فصل اول، به عوامل ایجاد خشونت در عصر جاهلی در فصل دوم، به تبیین عوامل گسترش دین و شیوه های رسول اکرم (ص) در دعوت اسلامی در فصل سوم به موضوع جنگ از نظر قرآن در فصل چهارم علل و اسباب هر یک از نبردهای رسول اکرم ( ص ) در فصل پنجم، فتک (ترور) از نظر اسلام بررس خواهد شد.

ارائه تحلیلی کلی از ماهیت، اهداف و ویژگی های قصه های قرآنی است. پژوهش حاضر در شش فصل تدوین شده است؛ نویسنده ابتدا بررسی چگونگی «پیدایش قصه» و اقسام قصه پرداخته و در فصل مستقلی از «قصه در قرآن» بحث کرده است که شامل ترتیب تاریخی، ترتیب قرآنی و گسترة قصه می باشد. «تحلیل کلّی از قصص قرآن» عنوان فصل دیگری است که به بررسی علل استفاده قرآن از قصه، اهداف قصص قرآن، ویژگی های قصص قرآن و منابع قصص قرآن پرداخته است. نویسنده در ادامه به «تحلیل احسن القصص» توجه نموده و انگیزه کلی این قصه، بیان احسنیت آن، یوسف در کنعان، در مصر، در زندان و یوسف در منصب وزارت را تبیین کرده است. در فصل پایانی نیز به «عناصر مهم قصص قرآن» اشاره می کند و از مباحثی چون نقش شخص در قصه، اشخاص در قصص قرآن، حادثه و انواع گفتگوها بر اساس عناصر تشکیل دهنده آن، سخن گفته است.

رساله حاضر به بررسی زبان قرآن و روش فهم آن پرداخته و شامل دوازده فصل با این عناوین است: مفهوم زبان و زبان شناسی؛ زبان دین، رهیافت دیروز غرب؛ عصر جدید، پیدایش بسترهای نو در طرح زبان دین (ضرورت های بیرونی زبان قرآن)؛ زبان دین و رهیافت های معاصر در غرب؛ ریشه ها و مبانی فکری دینی غرب، موقعیت ما؛ زبان قرآن در فراشد دانش های اسلامی؛ زبان قرآن در ساحت مفردات، کدام نقش؛ قرآن زبان نمادها یا حقایق متعالی؛ زبان قرآن، تعهدبرانگیزی در متن واقع گویی؛ روش کشف زبان قرآن؛ زبان ویژه هدایت؛ معناشناسی و هرمنوتیک فهم قرآن

مطالب مورد بحث در این پایان نامه، نقد و بررسی، ارائه دیدگاه ها و تحلیل های مختلف در باب کتاب رجالی ابن غضائری، معیار و ملاک وی در جرح و تعدیل راویان حدیث، بیان دیدگاه های مختلف ابن غضائری درباره ضعفا، و بیان این نتیجه است که توثیقات و تضعیفات ابن غضائری مستند به حسّ و شهود و سماع از مشایخ و ثقات نبوده؛ بلکه مستند به حدس و استنباط است. این پایان نامه از یک مقدّمه و سه فصل و یک خاتمه تشکیل شده است. در مقدّمه، نگارنده، نگاهی اجمالی به تاریخ تدوین کتب رجالی شیعه تا قبل از زمان تألیف رجال ابن غضائری دارد و از آن جا که ابن غضائری و کتاب رجالی وی از دیرباز، مورد نقد و بررسی محافل علمی، مخصوصاً علمای رجال بوده و هست، لذا قبل از پرداختن به ارائه دیدگاه ها و تحلیل های مختلف در باب کتاب رجالی وی، در فصل اوّل به شخصیت و احوال ابن غضائری پرداخته و به این نکته اشاره دارد که زندگی وی، در هاله ای از ابهام قرار دارد؛ زیرا در منابع رجالی شیعه (مانند الفهرست، رجال الطوسی، رجال النجاشی و آثار متأخّری که به استناد این منابع نوشته شده اند) شرح حالی از وی به دست داده نشده است. فقط نجاشی در برخی از نقل قول هایی که از وی نموده، به زندگی و دانش وی اشاراتی کرده است. وی، این فصل را به دو بخش تقسیم کرده که در بخش اوّل، به عنوان مقدّمه تحقیق درباره عنوان «ابن غضائری» و سپس زندگی نامه احمد بن حسین بن عبیداللَّه غضائری، و مشایخ و تألیفات وی دارد. شیخ ابوالحسن احمد، فرزند حسین بن عبیداللَّه بن ابراهیم، از علمای بزرگ شیعه در قرن پنجم هجری و از شیوخ محدّثان امامیه و محقّقان جلیل است. وی از شاگردان پدرش حسین، معروف به غضائری (م 411 ق) و شریک بحث ابوالعباس احمد نجاشی (372 - 450 ق) بوده است. در بخش دوم نیز بحثی اجمالی درباره زندگی حسین بن عبیداللَّه غضائری و اساتید و شاگردان و تألیفات و دیدگاه علما درباره وی مطرح شده است. فصل دوم، درباره کتاب رجالی ابن غضائری و معیار و ملاک وی در جرح و تعدیل راویان حدیث و اکثار وی در جرح ثقات است، و این که عدّه ای از علما معتقدند که ابن غضائری در تضعیف و جرح، مستند به شهادت و سماع نیست؛ بلکه او بعد از دقّت در روایات افراد، بر اجتهاد خویش اعتماد می کرد. لذا هرگاه بر حسب اعتقاد خویش، روایتی را شامل غلو و اغراق می دانست، آن روایت را ضعیف می دانست. در فصل سوم نیز دیدگاه های مختلف درباره کتاب الضعفاء ابن غضائری بیان شده و برخی از آنان، مورد نقد و بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. مجموعه این دیدگاه ها در دو بخش تقسیم بندی شده است: 1 . دیدگاه های قدما، 2 . دیدگاه های متأخّران.

اطلاعات غیبی اطلاعاتی هستند کنه از طریق حواس نیامده باشند. غیب به طور کلی به مطلق و نسبی تقسیم می شود و غیب مطلق آن است که با حواس قابل درک نباشد. مفهوم ایمان به غیب، ایمان به عالم ماوراء الطبیعه است. که در محدوده حواس آدمی نمی گنجد. پیامبران و امامان علیهم السلام دارای علم غیب هستند. علم غیب پیامبر اسلام و امامان از سایر پیامبران بیشتر است. علم غیب پیامبر و امام مانند علم خداوند ذاتی نیست و این علم را خداوند به آنها موهبت کرده است. علم غیب پیامبر و امام مطلق نیست بلکه طبق نص قرآن کریم محدودیتهایی دارد. بسیاری از علوم غیبی پیامبر و امامان علیهم السلام بالفعل است و برخی از علوم آنها ارادی است. یعنی اگر می خواستند خدا آنها را آگاه می کرد. زبان روایات و به تبع دیدگاه علما درباره علم غیب پیامبر و امام علیهما السلام یکسان نیست، گروهی علم امام را ارادی و محدود و گروهی علم امام را نامحدود و حضوری می دانند. بر طبق نصوص وارده و روایات تاریخی (بنا بر معتبر بودن آنها) علی علیه السلام و امام حسین علیه السلام از زمان شهادت خود اطلاع تفصیلی داشته اند ولی در مورد سایر امامان می توان گفت اطلاع اجمالی داشته اند ولی اطلاع تفصیلی آنها مورد اختلاف است. بر اساس یک دیدگاه امامانی که با خوردن سم از دنیا رفته اند هنگام خوردن سم نه توجه نفس داشته اند و نه اراده آگاهی یافتن از وجود سم داشته اند. ولی اگر می خواستند به اذن خداوند آگاه می شدند. امکان آگاهی از غیب برای انسانها(غیر پیامبر و امام) نیز وجود دارد. علم ائمه به احکام دین و شریعت عقلا واجب است ولی علم آنها به امور غیبی عقلا واجب نیست. در این پژوهش در مراجعه مستقیم به قرآن و روایات استفاده شده و دیدگاه علما مورد استفاده و نقد قرار گرفته است./

علی رغم همه دستاوردهای دانش بشری هنوز هم آرامش روحی و سلامت روان مهم ترین گم شده انسان ها است که توسعه علوم نتوانسته برای آن راه حلی در خور بیابد. به نظر ما علت عمده این ناکامی در شناخت نادرست ویا ناقص از ابعاد وجودی انسان و نیازهای اوست. صرف نظر از اینکه آیا قرآن در برگیرنده راه حل های لازم برای تمام مشکلات مختلف بشری در عرصه های گوناگون است یا نه؟ ولی قدر مسلم این است که برای درمان دردها و مشکلات روحی پیام دارد؛ زیرا اصولا برای تأمین سعادت انسان و سلامت و کمال او نازل شده است. اهمیت این مسأله از یک سو و توجه جدی قرآن به تأمین این نیاز از سوی دیگر، مرا بر آن وا داشت که به تأمل در ایات نورانی قرآن بپردازم وتوشه هایی از این سفره رحمت الهی بردارم. در این رساله ابتدا در یک فصل جداگانه به بیان کلیاتی از بهداشت روانی، مانند تعریف بهداشت، روان، بهداشت روانی، و بیان موضوع، هدف و اهمیت آن و نیز به تبیین جایگاه بهداشت روانی در متون اسلامی پرداخته ام. در فصل دوم به یک مطالعه تطبیقی پیرامون انسان و روان او از دیدگاه فلسفه، عرفان و دانشمندان علوم تجربی و قرآن دست زده ام. در حالی که فلاسفه جوهرة انسان را عقل و نیروی تفکر او می شناسند و عرفا حقیقت او را مربوط به (دل) او دانسته و می گویند دل مرکز عشق الهی است؛ برخی از دانشمندان علوم تجربی اصولا انسان را فاقد طبیعت و فطرت اولیه می دانند و برخی دیگر او را ذاتا بد سرشت معرفی می کنند. ما در این فصل دیدگاه های مختلف در این عرصه را مورد ارزیابی و نقد و در نهایت نگاه قرآن به این مسأله را تشریح کرده ایم.در فصل سوم به مطالعه تطبیقی مفهوم سلامت و بیماری روان ازمنظر علوم روانشناسی و روان پزشکی و نیز از دیدگاه قرآن پرداخته و نشانه های قلب سلیم و روان ناسالم را مورد بحث قرار داده ایم و اجمالا می توان گفت که بیماری روانی از نگاه قرآنی حوزه ای وسیع تر از روانشناسی دارد، یعنی بیماری هایی از قبیل نفاق و دورویی، دروغگویی، حسادت، تکبر، بدگمانی ومانند آن، از نگاه قرآن بیانگر بیماری روح و اختلالات روانی است و حتی در فردی که از مشاهده درد و رنج دیگران هیچگونه احساس تأثر و همدردی نکند، باز از وجود نوعی بیماری روحی حکایت می کند. در فصل چهارم عوامل تهدیدکننده سلامت روان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و در کنار عواملی از قبیل استرس که امروزه بیشترین آسیب را به سلامت روان وارد می سازد، عوامل دیگری همچون ترس، نگرانی، ناامنی، ناامیدی، حس حسادت، هیجانات ناشی از خشم را مورد بررسی و مطالعه قرار داده ایم. در فصل پنجم از اهمیت پیشگری در تأمین بهداشت روانی سخن به میان آمده و این نکته اثبات شده است که در برنامه تربیتی قرآن سعی بر آن است که افراد از همان دوران کودکی و تکوین شخصیت، مورد حمایت و مراقبت جدی والدین و اطرافیان قرار گیرد تا بعدا دچار مشکلات روحی نشود. و بالاخره در فصل ششم که عمده ترین فصول پایان نامه را تشکیل می دهد، طی دو بخش مستقل و جداگانه عوامل تأمین کننده بهداشت روانی فردی واجتماعی مورد بحث و ارزیابی قرار گرفته است. در بخش نخست، نوزده عامل به عنوان عوامل تأمین کننده بهداشت روانی فردی و در بخش دوم از ده عامل به عنوان عوامل تأمین کننده بهداشت روان اجتماعی بحث شده است/

مهمترین نوع یادگیری انسان، یادگیری مشاهده ای است. بر همین اساس، یکی از روش های تربیت، تربیت به وسیلة الگو است که می توان آن را روش الگویی نامید. این روش در سرتاسر زندگی انسان و ابعاد مختلف آن کاربرد دارد و از آنجنا که محتوای تربیت را به صورت عینی و عملی ارائه می دهد، در انتقال مفاهیم و آموزش برنامه های تربیتی بسیار موثر است. شاید به همین دلیل است که در منابع اسلامی بر بهره گیری از الگو و پی روی از اسوه حسنه تأکید شده است. هم از این رو تحلیل و تبیین این روش از نگاه قرآن به عنوان کتاب هدایت و تربیت انسان ها ضرورت دارد. این پژوهش، با در نظر گرفتن تحقیقات انجام گرفته در این زمینه به ظرفیت های خالی این تحقیقات پرداخته است. تأثیرپذیری انسان از محیط پیرامون، کمال خواهی وی در جلوه های مختلف آن و در نتیجه گرایش او به تقلید را می توان از مبانی انسان شناسی این روش نام برد. ازشیوه های اجرایی این روش، می توان به الگودهی، الگوپذیری و الگوزدایی اشاره کرد که بررسی هر کدام از این شیوه ها به عنوان روش تربیتی از نگاه آیات قرآنی، بدون قلم فرسایی های خسته کننده و غیر مرتبط با موضوع، از جمله ویژگی های پژوهش حاضر است. از جمله آسیب های که بر سر راه این روش وجود دارد تقلید کورکورانه و بدون بصیرت است که قرآن بانکوهش آن، مخاطبان خود را به بصیرت فرا می خواند و با معرفی الگوهای حسنه، آنان را به تأسی از آنان و با ترسیم چهره های الگوهای منفی به پرهیز از سرنوشت آنان دعوت می کند. تقسیم بندی اسوه های قرآنی، اثبات امکان تأسی به آنان، ثمرات تأسی به اسوة حسنه و جاودانگی اسوه های حسنه، را می توان از جمله یافته های پژوهش حاضر به شمار آورد

این پایان نامه در پنج فصل با این موضوعات تنظیم و تدوین شده است: فصل اول،درباره ی روش تفسیری ؛ فصل دوم، گذری بر سوانح احوال و افکار عبده؛ فصل سوم، نگرش ها درباره ی روش تفسیری عبده: نگرش های علمی، اجتماعی و عقلی ؛ فصل چهارم. مبانی هشت گانه ی روش تفسیری عبده: یکپارچگی آیات، شمول قرآن،نخستین منبع تشریع بودن قرآن، انکار تقلید، بهره گیری از روش علمی، پرهیز از توضیح تفصیلی مبهمات قرآن، فروکاستن از تفسیر اثری و اسرائیلیات، اهتمام به تنظیم حیات اجتماعی بر اساس رهنمون قرآن؛ فصل پنجم،اجمالی در روش تفسیری رشید رضا: برخورداری از روحیه ی علمی، تأثیرپذیری از ابن کثیر، تأثیرپذیری از ابن کثیر، گسترش مباحث تفسیری، بیان سنت های اجتماعی

در این پایان نامه دیدگاه قرآن درباره شرک موردبررسی قرار گرفته و در این باره موضوعات زیر مطرح شده است: مفهوم شرک، تاریخچه بت پرستی، علل پیدایش شرک، برخی عقاید مشرکین در قرآن،سرچشمه های شرک، دلایل عقلی بر نفی شرکت، دلایل قرآنی بر نفی شرک، اقسام شرک، مبارزه پیامبران الهی باشرک، ویژگیهای مشرکین در قرآن، برخورد با مشرکین،شرک در مذاهب اسلامی، از شرک تا اخلاص، اخلاص در آیات قرآن، مفهوم اخلاص، ریا به عنوان شرک.