جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫اين پژوهش، در سه فصل شبهه‌هايي که تئودور نولدکه، مستشرق آلماني درمورد قرآن کريم و نحوه نزول و جمع آن در کتاب خويش تحت عنوان "تاريخ قرآن" ارائه کرده است، نقد و ارزيابي شده و تلاش‌هايي که وي و برخي ديگر از مستشرقين، در بي‌محتوا جلوه دادن قرآن صورت داده و نقدهايي که در زمينه وحي و نزول قرآن به صورت مخفي و آشکار انجام داده‌اند؛ تجزيه و تحليل شده است. در فصل اول، پس از شناسايي نوع موضع‌گيري تئودور نولدکه در مورد قرآن و آموزه‌هاي قرآني؛ حرکت صورت گرفته در مورد مطالعه قرآن از سوي مستشرقان و اهداف پيدا و پنهان آنان در اين زمينه مطرح گرديده است. در ادامه، پس از بحث و بررسي روش‌هاي مستشرقين در مطالعه قرآن؛ تاريخ و ترجمه‌هاي صورت گرفته از قرآن به زبان‌هاي مختلف اروپايي معرفي شده است. معرفي تئودور نولدکه و افکار او، طرح ديدگاه‌هاي دانشمندان مسلمان در مورد شخصيت علمي وي و آثار او در زمينه‌هاي تاريخ اسلام و قرآن مطالب پاياني فصل اول مي‌باشد. در فصل دوم، پس از اشاره به ديدگاه‌هاي نولدکه در مورد وحي و ماهيت آن، به مفهوم لغوي و اصطلاحي وحي، فرق وحي نبوي با غير آن، ضرورت وحي و ماهيت آن و مفهوم وحي نزد دانشمندان غرب پرداخته شده است. ديدگاه نولدکه در مورد نبوت حضرت محمد( و اعجاز قرآن، بشارت کتاب‌هاي مقدس در مورد نبوت حضرت محمد( و تأثير انديشه‌هاي پيامبر اسلام در قرآن از منظر وي و نقد آنان مباحث پاياني فصل دوم را تشکيل داده است. در فصل سوم، ابتدا ديدگاه‌هاي نولدکه در مورد ترتيب زماني نزول قرآن در مکه و مدينه و کيفيت جمع‌آوري آن مطرح و نقد گرديده و سپس آراي ساير مستشرقان، در زمينه تاريخ نزول قرآن، ترتيب قرآن فعلي، ويژگي‌هاي سوره‌هاي قرآن، روش نولدکه در بيان ترتيب نزول قرآن، مصحف امام علي( و وحدت مصاحف، بحث و نقد شده است.

‫در اين پاياننامه بيش از 25 هزار بيت از اشعار خاقانى و حديثها و آيههايى كه اين اشعار از آنها اثر پذيرفتهاند بررسى شده است. مراد از لفظ حديث در عنوان پاياننامه به مفهوم عام است كه شامل حديث، سنت، اثر، روايت و خبر است و حديثهاى موقوف، مرفوع، مقطوع را دربرمىگيرد. جلوههاى استخراج شده، به بيش از پانصد و اندى حديث است. لفظ قران در عنوان پاياننامه علاوه بر متن آيهها، مضامين تفاسير را نيز شامل مىشود كه در شعر خاقانى به بيش از هزار مورد از آنها اشاره دارد.

‫هدف از خلقت انسان، رسيدن به کمال و سعادت است که از طريق تربيت صحيح امکان‌پذير است و در اين زمينه، الگوپذيري از ديگران و اسوه قراردادن آن‌ها، نقش مهمي ايفا مي‌کند. اسوه مي‌تواند نيک يا بد باشد؛ به‌همين دليل، قرآن در هنگام معرفي اسوه، قيد حسنه را همراه آن مي‌آورد. اسوه در زبان فارسي به الگو معنا مي‌شود و بررسي‌هاي علمي نشان مي‌دهد که روش الگويي، يکي از مهم‌ترين روش‌هاي تربيت است. روش تربيت الگويي، انسان را به اين باور مي‌رساند که اگر ديگران توانسته‌اند راه کمال و سعادت را بپيمايند، براي او هم اين امکان وجود دارد. اين روش به‌خاطر مزيت‌هايي مانند انتقال سريع مطالب، عيني بودن، محسوس و عملي بودن، و بالا بردن اعتماد به نفس در متربّي، تأثير بسياري بر شخص الگوپذير دارد. در ميان انواع الگوها که در ساختن يا تخريب انسان و جامعه، نقش‌آفريني مي‌کند، اسوه حسنه به‌دليل حقانيت مکتبي و به‌حرکت درآوردن انسان‌ها به‌سوي فضايل، نقش ويژه‌اي دارد. صاحبان انديشه، بندگان حق، متقين و مؤمنان از نظر قرآن، اسوه‌هاي نيکويي هستند که با داشتن آگاهي، ايمان و رابطه با خدا مي‌توانند براي جامعه بشري الگو باشند. قرآن با صراحت، پيامبر گرامي اسلام( و حضرت ابراهيم( و يارانش را اسوه حسنه دانسته و از پيامبر اسلام( مي‌خواهد تا مردم لجوج و بت‌پرست را از تقليد کورکورانه از پيشينيان منع نمايد. البته اسوه‌هاي قرآني منحصر در مردان نيست و در اين زمينه از حضرت مريم( و همسر فرعون نيز ياد شده است. از روش‌هاي جالب توجه قرآن در تربيت الگويي آن است که اسوه‌هاي بد مانند ابليس، قابيل، ابولهب و همسران حضرت نوح( و حضرت لوط( نيز در قرآن ذکر شده است. البته در اسوه‌پردازي بايد از آسيب‌هايي مانند لغزش الگو، ناهماهنگي الگوها، فراانساني دانستن اسوه‌هاي ديني و تقدس‌زدايي از الگوهاي ديني جلوگيري کرد تا متربيان از حيرت نجات يابند.