جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پایان‌نامه شبهات وهابیون درباره توسل و شفاعت جواب داده شده است این پایان‌نامه در چهار فصل نگارش شده است. فصل اول: کلیات است که در آن بیان مسئله شفاعت و توسل و تاریخچه مختصری از فرقه وهابیت و موسس آن و درباره شیعه بحث شده و علاوه بر آن سوال‌های تحقیق، سابقه و ضرورت انجام تحقیق، فرضیه‌ها و اهداف تحقیق و روش و ابزار گردآوری تحقیق بیان شده است. فصل دوم: درباره شفاعت است که از نظر آیات و روایات و تقسیم‌های شفاعت و شفاعت‌کنندگان چه کسانی هستند و شرایط شوندگان و دیدگاه‌ها درباره شفاعت و در آخر شبهاتی که بر علیه شفاعت می‌کنند و جواب آنها را بیان کردیم. فصل سوم: درباره توسل است از نظر آیات قرآنی و روایات و سیره مسلمین درباره توسل را بیان کردیم و اقسام توسل و شبهاتی که بر علیه توسل می‌کنند و جواب آنها را بیان کردیم. فصل چهارم: خلاصه مطالب و در آخر منابع این پایان‌نامه را بیان کردیم.

ما قمنا به فی هذا البحث عباره عن تعریب رساله "التذکره فی المبدأ والمعاد" للخواجه نصیر الدین الطوسی، والتی تعتبر من الرسائل القیّمه والنادره التی ألّفها الطوسی على مبنى أهل الولایه وسالکی طریق الآخره، وما شاهدوه من حقائق المبدأ والمعاد وأحوال یوم القیامه، کما هو مسطور فی القرآن الکریم، وبما جرى على لسان الأنبیاء والأولیاء. لهذا تختلف هذه التذکره کل الاختلاف عن کتاب المبدأ والمعاد للشیخ الرئیس، أو المبدأ والمعاد للملّا صدرا، اللذَینِ کُتِبَا وفقا لمبانی الحکماء، وبالمنهج الاستدلالی البرهانی وحده. إن أکثر فصول هذه التذکره، المکونه من عشرین فصلا، تدور حول مسائل المعاد وتفاصیل ما یجری فی یوم القیامه، کالحشر والجنه والنار والصراط وصحائف الأعمال والثواب والحساب وذکر المیزان ونفخات الصور وأبواب الجنه والنار وخزنتهما وسواقی الجنه والحور العین وغیرها. إلا أن المعاد لما کان هو العود إلى الفطره الأولى، والرجوع حقیقه إلى المبدأ تعالى، کان من الضروری الاشاره إلى المبدأ الحق تعالى فی بضعه فصول، ومن ثم تسمیه هذه التذکره بالمبدأ والمعاد.أهمیه هذه التذکره رغم صغر حجمها تکمن فی بیانها وکشفها کثیرا من حقائق وأسرار المعاد، وتفاصیل ما یجری فی یوم القیامه. فهی دعوه فی الحقیقه للانسان لأن یسلک طریق الآخره، معرّفا إیاه مقتضیات هذا الطریق، والموانع التی تمنعه من سلوکه، لیعرفها ثم یرفعها لیکون من أهل الحقیقه والطریقه. توصل إلى أهمیه هذه التذکره کبار الفلاسفه والعلماء کالملّا صدرا والفیض الکاشانی، وأولوا هـذه التذکره أهمیه خاصه، فقاموا بنقلها وشرحها وترجمه بعض فصولها، فی أمهات کتبهم ومصنفاتهم، کالأسفار وعلم الیقین. کما قمت بتعریب شرح آیه الله حسن زاده آملی وتعلیقاته القیّمه على هذه التذکره، التی قام فیها بشرح معانیه، وتوضیح مبهماته، ومضیفا علیها الکثیر مما یستحق الشکر والتقدیر والاهتمام.وقد أضفت قبل ذلک کله، مقدمه تحقیقیه تحلیلیه مهمه، تبین لنا مذهب الطوسی حقیقه ومنهجه المعرفی ومنجزاته العلمیه الکبرى، من خلال تصنیف مولفاته، وتحلیل ما قام به من أعمال عظیمه على مستوى الشرح أو النقد أو التأسیس والابداع. ولم أتعرض إلى المسائل التاریخیه والحوادث السیاسیه الحافله التی عاشها الخواجه فی أوساط الاسماعلیین، أو فی ظل الحکم المغولی وما بعده، إلا فیما یتعلق بالاشکالیه المنهجیه عند الطوسی، وتحلیلنا لتلک الاشکالیه.أما المصادر والمراجع التی اعتمدت علیها فی هذه المقدمه، فهی غالبا مولفات الطوسی الأساسیه فی علم الکلام و الفلسفه والعرفان. وبعض الدراسات الحدیثه. وقد أثبتها فی قائمه المصادر والمراجع فی آخر البحث، وفقا للترتیب الألفبائی لشهره المولف. کما حققت وأثبت معظم المصادر والمراجع التی اعتمد علیها سماحه الشیخ الآملی فی حاشیته وتعلیقته، ولکنی لم اعتمد على الطبعات نفسها التی اعتمدها، وانما على الطبعات الحدیثه والأکثر انتشارا وتحقیقا. کما أنی فی بعض الأحیان لم أتمکن من الحصول على المصدر نفسه الذی اعتمد علیه الشیخ الآملی، فتوسلت بمصادر أخرى تحتوی على النصوص نفسها. أخیرا قد یواجه القارئ بعض العلامات کالنجمه (*) فی عبارات الخواجه الطوسی فی متن الرساله، أو النجمتین (**) فی عبارات الشارح الآملی. فالأولى تعنی أنه یوجد حاشیه للشیخ الآملی على عباره الطوسی، والثانیه تعنی أنه یوجد أشعار بالفارسیه للشیخ الآملی أثبتناها کما هی فی ملحق فی آخر البحث.

هدف این پژوهش بیان تعریف و مراتب تقوا و شناساییصفات متقین از دیدگاه قرآن و دلالت های تربیتیآن در زندگی فردی و اجتماعی انسانها می باشد . سوال های اساسی این پژوهش عبارتند از شناسایی ویزگیهای متقین در قرآن و دلالت های تربیتی آن ، اهمیت تقوا در طی مراتب کمال یابی انسان و بررسی آثار فردی و اجتماعی تقوا در زندگی می باشد.در پاسخ به سوالات فوق ،یافته های این پژوهش بیانگر ویژگیها ی متقین درگروه های فرهنگی واجتماعی، اقتصادی ، عبادی و اخلاقی بوده و سپس مراتب تقوا از مرحله ایمان تا یقین تشریح شده و نیز آثار فردی و اجتماعی تقوا و تاثیرات آن درزندگی انسانها با استناد به آیات قرآن ذکر گردیده است .روش تحقیق در این پژوهش ، روش توصیفی از نوع مطالعه ی کتابخانه ای است . روش گردآوری اطلاعات از طریق مطالعه و بررسی منابع دست اول ، منابع نوشتاری ، منابع الکترونیکیو سایر منابع مربوطه بوده و با توجه به ماهیت موضوع پژوهش ، روش تجزیه و تحلیل یافته هابه شیوه توصیف و استنتاج نظری بوده است . در نهایت پیشنهادهاییدر جهت تکمیل موضوعپژوهش با بررسی صفات اهل بهشت و هدایت شدگان ، بررسی صفات دوزخیان و گمراهان و همچنین بررسی پژوهش حاضربااستفاده از منابع دیگر نظیر نهج البلاغه، روایات ، احادیث ونظریات ائمه اطهار ارائه گردیده و در راستای ترویج فرهنگ تقوا و کسب کاربردی صفات مثقین راهکارهای عملی نظیر برگزاری دوره ها ، غنی سازی منابع و کتب درسی و تهیه فیلم و مستندات سریالی در صداو سیما ، سینماها و ... پیشنهاد شده است.

معاد-که همان زنده شدن موجودات پس از مرگ برای مشاهده اصل و نتایج اعمال نیک وبددر سرای آخرت می باشد-موضوع اصلی این نوشتاراست که ازمنظرصحیفه سجادیه موردبررسی قرارمی گیرد،بدون تردیدمبحث معادازتاثیرگذارترین مباحث عقیدتی است که هرچقدردرباره آن تحقیق وبحث شودبازناچیزاست چرا که ازاصول دین مقدس اسلام شمرده شده وتاثیرفراوانی درنحوه زندگی، موضع گیری هاوچگونگی رابطه انسان باخدای متعال،جهان خلقت ودیگرانسانهادارد،کمااینکه صحیفه سجادیه کتابی است که بحق زبورآل محمد صلی الله علیه وآله لقب گرفته،این کتاب ارزشمندکه درقالب نیایش و مناجات،معارف بسیاری رابیان کرده،آنگونه که بایدوشاید،موردتوجه مجامع علمی قرارنگرفته،چراکه معارف نهفته درآن بصورت مستقل مورد تحقیق وتحلیل اندیشمندان ومحققین واقع نشده است.

صراط در زبان اهل لغت به جاده باز و عمومی گفته می‌شود از این جهت که جاده عمومی رهروان را خود جلو می‌برد و مانند دستگاه هضم در خود می‌کشد، سبیل راه مخصوصی است که به همه نسبت داده می‌شود و تنها با اضافه به اشخاص شناخته می‌شود به دلیل آن که معروف و شناخته شده نیست اما صراط چون راه مطلوب فطری است به مستقیم شناخته شده است و همیشه با آن همراه است پس مستقیم اضافی نیست بلکه توضیحی است؛ و در زبان اهل شرع به راه باریکی گفته می‌شود در عالم آخرت که مانند پلی بر روی گودال جهنمی کشیده شده و همه کس در قیامت باید وارد جهنم شود چنان که فرمود: «ان منکم الا واردها» یعنی این پل راهی است که همه باید از آن بگذرند، هر کس اهل نجات است از آن آسان بگذرد و نجات می‌یابد و هر کس اهل نجات نیست در آن می‌افتد و هیچ کس از دوزخ رهایی ندارد.

در این پایان نامه تلاش شده تا به مهم‌ترين آثاري كه پذيرش و قبول توحيد بر اعتقادات، اخلاق واجتماع دارد اشاره شود. بنابر این به صورت بسيار گذرا به توحيد و مراتب آن و همچنين بينش توحيدي،‌ اهميت توحيد و رابطه تنگاتنگ ايمان و عمل اشاره شده است. سپس تلاش شده است تا به آثار اعتقادي بينش توحيدي پرداخته شود و سه اثر اعتقادي بسيار مهم يعني نبوت، معاد و امامت مورد بررسي قرار گرفته است. سپس وارد مبحث آثار اخلاقي مي‌شويم وبا توجه به اينكه اين آثار بسيار فراوان مي‌باشند در اينجا هشت اثر مهم، توكل، اخلاص، صبر، دعا، شكر، خوف و رجاء، سكينه و قلب سليم مورد بررسي و تعريف قرار گرفته و اثر هر كدام بر زندگي انسان بررسي شده است. و در نهايت به آثار اجتماعي اشاره شده و براي اين امر سه اثر مهم؛احسان، عدل و خوش‌خلقي تعريف و اثر آنها بر زندگي اجتماعي مورد بررسي قرار گرفته است.

غیب در لغت و اصطلاح به چیزی گفته می شود که از چشم ها پنهان است و کسی جز خدا یا به اذنخدا ، از آن آگاهی ندارد؛و از آن جهت که در تحت حواسّ ظاهری نمی گنجد با شهود متفاوت است.طبق تقسیم بندی آیاتی که در مورد غیب صورت گرفت، علم غیب اصالتا وبالذات برای خداست که بااذن الهی، پیامبران و اولیای خدا از آن بهره مند می گردند؛ بر خلاف غیب مطلق که در همه مقاطعوجودی و برای همگان پوشیده است، غیب نسبی ازدیگر اقسام غیب است که در برخی از مقاطعوجودی، بر بعضی از افراد پوشیده نیست. هم چنین وحی ، ملائکه ، قیامت ، ملکوت ، اسماء الهی و رجعت ، علاوه بر این که از هم سان های غیب به شمار می روند از جملهمصادیق آن نیز هستند. ملائکه محافظان غیب اند که از طریق آن ها ، وحی به پیامبران می رسد.قیامت یکی دیگر از مصادیق غیب است که انسان را وا می دارد تا از جهان محسوسات فراتر رفته، به ساحل همیشگی حقیقت برسد.البته پرداختن به شبهاتی که در این بحث جلوه گر می شود ضرورت دارد؛ که به آن ها نیز پاسخ داده شده است.

قرآن به عنوان یک مجموعه به هم پیوسته به دو بخش محکم و متشابه تقسیم می شود.محکمات آیات مادر مرجع و اساسی هستند و متشابهات نیازمند ارجاع بع محکمات.نظر استقلالی به متشابهات موجب انحراف و سردر گمی می شود. از طرفی از مهمترین منابع فهم قرآن روایات تفسیری ائمه بویژه امام صادق علیه السلام می باشد که باید در رفع شبهات و تصحیح بدفهمی هما مورد توجه قرار گیرد.در این پژوهشبرآنیم تا به روش شناسی روایات تفسیری امام صادق علیه السلام در حوزه یکی از مهمترین مباحث علوم قرآنی یعنی متشابهات بپردازیم تا به مبانی و قواعدی برای فهم درست آیات متشابه دست یابیم.

بدون شک اگر پیشرفت ها و دست آورد های علمی, و فنی انسان معاصر با نور افکنی و دین همراه شود و در سایه معارف آسمانی و ارزشهای الهی از این پیشرفتها استفاده شود, زندگی بسی شیرین تر و نا أمنیهای بوجود آمده از طریق سوء استفاده از این دست آورد ها از بین خواهند رفت, ایمان نهالی است که در زمین دل آدمی می روید و اگر از چشمه اعمال صالح آبیاری شود, درختی تنومند خواهد شد که بر تمام زوایای زندگی آدمی سایه می گستراند,ایمان فقط یک أمر ذهنی نیست که هیج تأثیری در ابعاد مختلف زندگی نداشته باشد،ایمان اگر در دلهای افراد جامعه با تمام شرائطخودش مستقر شود ،زندگی آنها را متحول می سازدو در ابعاد گوناگون زندگی اجتماعی تأثیرات شگرفی بر جای می گزارد. در بعد روانی ،ایمان در افراد جامعه آرامش روحی وروانی بوجود می آورد،همچنین کنترل غرائز طغیان گری که موجب فساد جامعه می شوند در سایه ایمان آسان می شود. پرورش فضائل اخلاقی واز بین بردن رذائل،ایجاد بهجت و انبساط ،از تأثیرات دیگر ایمان در بعد روانی افراد جامعه می باشد.و به این صورت ایمان جامعه را برای رسیدن به تعادل روحی کمک می کند. در مسائل کاربردی تر هم ایمان در جامعه تأثیرات فراوانی می گزارد.از جمله اینکه ایمان در مسائل اقتصادی از تولیدات مضر به جامعه(حرام)جلوگیری بعمل می آورد ،توزیع را عادلانه وافراد جامعه را برای آبادانی و سازندگی تحریک می کند.ضمانت اجرائی قوانین در سایه ایمان بحدی است که در مخفیگاهی که پاسداران ظاهری قوانین به آنجا دسترسی ندارند، ایمان ضمانت اجرائی قوانین را آنجا بهعده می گیرد.ایجاد وحدت و همبستگی میان طبقات مختلف آرمان دیرین بشر بوده در سایه ایمان انسان از محدوده جغرافیائی ،قومی لسانی و نژادی فراتر می رودو یک وحدت و همبستگی حقیقی را میان افراد ایجاد می کند.حیات اجتماعی برای از بین بردن موانع و رشد و تعالی به ایثار و فداکاری افرادنیازمند است و ایمان افراد جامعهرا برای اعتلای مکتب و جامعه ، تا سرحد شهادت پیشمی برد آن هم با کمال رضایت و داوطلبانه ،تأثیر ایمان در جامعه تا همین حد نیست بلکه در مسائل دیگر هم ایمان آثار فوق العاده مثبت بر جای می گزارد اما در این رساله در حد توان نویسنده مسائل مورد بررسی قرار گرفتند.

مرگ پدیده ای است که اغلب مردم از آن غفلت می کنند، اگر مرگ مورد یاد آوری قرار گیرد آثاراخلاقی، اجتماعی زیادی می تواند داشته باشد، قرآن کریم درباره مرگ تعابیر مختلفی دارد، از جملهاینکه تصور مرگ برای اولیای الهی لذت آور است، روایات معصومین )علیهم السلام( نیز از توجه بهمرگ ویاد آور شدن آن وآثار تربیتی این امر سخنان فراوانی را بیان کرده اند.این نوشتار بر آن است که نکات مطرح شده در آیات وروایات در این زمینه را گردآوری کرده وبرایاستفاده پژوهشی فراهم نماید؛ بدین ترتیب که پس از مقدمه، این موضوع به چهار فصل تقسیم شده است:فصل اول آن شامل کلیاتی است که با تعریف موضوع واهداف آن آغاز شده وسپس به پاسخ به چراییکراهت از مرگ ویاد آن پرداخته وسرانجام با ذکر برخی نظرات وگفته های عرفای مسلمان ودیگر ادیانبه پایان می رسد.فصل دوم با عنوان: پیام قرآن کریم واحادیث شریف درباره مرگ؛ شامل ذکرآیات وروایاتی است که درمورد کلیاتی درباره مرگ، مانند به وجود آورنده ومسبب حقیقی مرگ وعوالم پس از آن ونیزعامل اصلیغفلت از مرگ می باشد.فصل سوم نیز با عنوان: موضع گیری انسان ها در برابر عوامل یاد آورمرگ؛ شامل پندپذیری اخلاقیوتربیتی از دیدگاه قرآن کریم، آمادگی برای مرگ از دیدگاه معصومین )علیهم السلام(، بیان عواملیادآور مرگ وتأثیرات اخلاقی، اجتماعی آن.فصل چهارم نیز با عنوان: توجه به رخدادهای پس از مرگ وآثار اخلاقی، اجتماعی آن؛ پس از معرفیعوالم برزخ ومعاد به بیان آثار فردی واجتماعی توجه به آنها می پردازد.نتیجه تحقیق نیز در بخش خاتمه آمده است.