جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب حاضر مشتمل بر برگردان فارسی کتاب «توحید مفضل» نوشتة «مفضل بن عمر» (قرن دوم ق) و ترجمة «محمدباقر مجلسی» است. در آن کتاب امام صادق (ع) (83 ـ 148 ق) اصول خداشناسی را به مفضل بن عمر معرفی کرده است. در این معرفی به منفعت اطفال، تدبیر آفریده شدن اعضای بدن، چگونگی رسیدن غذا به جمیع بدن، آفریده شدن زن و مرد و حکمت آن، حکمت خلق عناصر چهارگانه، خلق آفت‌ها برای انسان و حیوان، اشجار و گیاه و حکمت آن و... پرداخته شده است.

کتاب حاضر براي شناخت بهتر خدا در هفت فصل تدوين شده است. در ابتدا، شناخت خدا و توحيد را ‌يک معرفت فطري شرح مي‌دهد. آنگاه از نفي تشبيه و توصيف خدا به مخلوقاتش توضيحاتي را‌يادآورمي‌شود. سپس شناخت پروردگار را به واسطه اسماءالحسني بيان مي‌کند. در ادامه به معناي وجه الله و زيارت خدا اشاره مي‌کند.در بخشي نيز افراط و تفريط در فضائل اهل‌بيت را موجب هلاکت برمي‌‌‌‌‌شمرد. دعوتي هم به تعقل در خلقت آيات تکويني داردو درپايان به تفسير و تأويل سوره مبارکه توحيد مي‌پردازد.

در کتاب حاضر، مسائل اساسی در باب خداشناسی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. مهمترین موضوع دینی، موضوع خداشناسی است. توحید اولین و اساسی‌ترین دعوت همه پیامبران الهی و آسمانی است. مطالب این کتاب در دو بخش اصلی تنظیم شده است. ابتدا موضوع خداشناسی در آثار شهید مطهری بررسی شده و این مباحث در پنج فصل ارائه شده است. حدود توانایی عقل در باب خداشناسی، ادله اثبات وجود خدا، تأملی در تقریر استاد مطهری از برهان صدیقین، تأملی در ادله فلسفی استاد مطهری بر توحید و بررسی پاسخ‌های شهید مطهری به پاره‌ای از سؤالات و شبهات خداشناسی در بخش اول بررسی شده‌اند. در بخش بعدی چند مقاله مهم در باب خداشناسی ارائه شده است. ابتدا مناظره کاپلستون و راسل در باب وجود خدا نقد و بررسی شده، سپس ادله فلسفی اثبات کامل مطلق ارائه شده است. در ادامه پژوهشی در باب علم باری تعالی مطرح شده و بداهت وجود خدا در نگاه علامه طباطبایی بررسی شده است. در نهایت نیز جریان احکام عقلی در افعال باری از منظر علامه طباطبایی گفته شده و کمال نهایی و عامل خوشبختی بودن قرب مورد بحث قرار گرفته است.

کتاب حاضر، پژوهشی است که با هدف تقویت دیدگاه توحیدی تهیه شده است. ضرورت و اهمیت این پژوهش از این نظر شایان‌ذکر است که فرض وجود خدا در مقابل عدم او، نقش اساسی در نگرش اساسی انسان نسبت به زندگی و نحوه زیستن انسان دارد و نتایج نظریه نوشتار می‌تواند در این زمینه اثرگذار باشد. مهم‌ترین هدف این کتاب آن است که نشان دهد با وجود انتقادهای متعددی که در طول تاریخ بر استدلال‌های فلسفی وجود خدا وارد شده است، بااین‌حال همچنان می‌توان در یک زمینه عقلانی و فلسفی از اعتبار این براهین دفاع کرد.

در کتاب حاضر که برای نوجوانان و جوانان تنظیم شده، به بررسی و شرح موضوع «خداشناسی و اثبات حقانیت خدا»، پرداخته می‌شود. این بررسی با مثالی از نظم و بی‌نظمی حاکم در جهان آغاز می‌شود و با تکیه بر مباحث ریاضیات، به ویژه قانون احتمالات، نظم‌های منطقی حاکم در جهان تبیین و حقانیت خدا اثبات می‌گردد. همچنین در این مسیر، به بررسی پدیده‌های گوناگون با روش علمی نیز پرداخته می‌شود.

نگارنده در این کتاب بر اساس برهان نظم، برهان هدایت، و برهان تمانع (ناسازگاری بین دو خدا) نیز اشاره به خداشناسی انسان‌ها به صورت فطری به اثبات خداشناسی پرداخته است. بر این اساس وی ابتدا نمونه‌هایی از نظم موجود در جهان را یادآور می‌شود که از آن جمله است: مساله‌ی آب‌رسانی به موجودات زنده و تغذیه‌ی آن‌ها، استخوان‌بندی انسان، و نظم موجود در سیستم گردش خون. وی در ادامه ملاک استدلال برهان نظم را چنین تبیین می‌نماید: "هر مجموعه که دارای اجزای متناسب و هدف‌دار است و تناسب و نظم آن از خودش نمی‌باشد، دلالت بر وجود سازنده‌ی دانایی دارد". پاسخ به اعتراضاتی چند در خصوص برهان نظم، پایان‌بخش این مبحث است.