جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در مقدمه کتاب تصریح شده: "در این کتاب تلاش شده است تا مسائل اصلی فراروی انسان متجدد، هم در شرق و هم در غرب مطرح شود و وسایط تحقیق درباره میراث معنوی و فکری اسلام در دنیای امروز مورد بحث قرار گیرد و بلاخره راه‌کارهایی برای استفاده از تعالیم سنت اسلامی در جهت گشودن تنگناهای انسان متجدد هم در شرق و هم در غرب عالم عرضه شود. عناوین بخش‌های اصلی کتاب عبارت‌اند از: "اوضاع و احوال انسان امروزی"، "روش تطبیقی و مطالعه میراث تعقلی اسلام در جهان غرب"، "سنت اسلامی و معضلات امروز انسان متجدد" و "مسلمانان معاصر درمیانه اسلام و دنیای متجدد".

نویسنده در آغاز کتاب، ضمن معرفی اسلام، به پراکندگی جهانی مسلمانان و مناطق تمدن اسلامی اشاره می‌کند، سپس جنبه‌های خصوصی و عمومی مذهب و بنیان‌های اسلام را معرفی کرده آن‌گاه تعلیم و اعتقادات اسلام را تشریح می‌نماید. بحث درباره‌ی شریعت و طریقت‌الهی، بررسی رسوم و اصول اخلاقی و نهاد‌های اسلامی، بررسی اجمالی تاریخ اسلام، معرفی مکاتب فکری اسلامی و تاریخ آن‌ها، و وضعیت اسلام در جهان معاصر مباحث بعدی کتاب هستند.

پژوهشی درباره دوران زندگانی و ابعاد شخصیت و نبوت حضرت محمد (ص) است. در این کتاب دوران مختلف زندگی حضرت محمد و حوادث مربوط به آن به تصویر کشیده شده و ویژگی‎های اخلاقی و اجتماعی آن حضرت بیان می‏شود. نگارنده نخست به تولد حضرت محمد در حجاز و اوضاع فرهنگی و اجتماعی عربستان در زمان ولادت پیامبر اشاره کرده و یتیمی حضرت محمد و بهره گرفتن تعلیم و تربیت وی توسط عمو و پدربزرگ ایشان را توصیف می‏کند. وی همچنین به توصیف منطقه حجاز به ویژه شهر مکه و اماکن مقدس در آن پرداخته و به تفصیل درباره آغاز بعثت پیامبر و بشارت دادن کتب آسمانی دیگر به نبوت آن حضرت را بازگو می‏کند. در ادامه به مهمترین حوادث دوران اقامت حضرت محمد در مکه و مدینه به ویژه هجرت پیامبر و تأسیس حکومت اسلامی پرداخته شده و جنگها و صلح‏های پیامبر و چگونگی گسترش دین اسلام نیز تشریح می‏گردد. متن کتاب به انگلیسی برگردان شده است.

تأسیس تمدن اسلامی تقریباً در درون بخش حاکم از جبهه انقلاب اسلامی، امری قطعی و لازم انگاشته می‌شود و بزرگان این جبهه مانند سیدمهدی میرباقری بارها بر مطالعه زمینه‌ها و لوازم احیا یا ایجاد تمدن اسلامی تأکید کرده‌اند، اما خبرگزاری مهر در گفت‌وگو با سیدحسین نصر از جبهه و پارادایم سنت‌گرایان، این رویکرد را نقد می‌کند:.../ من اعتقاد ندارم که می شود تمدن جدیدی ساخت بدون وحی جدید. وحی جدید نیز بر اساس اعتقاد ما مسلمانان نخواهد آمد. اسلام آخرین دین است و پیامبر اکرم(ص) خاتم الانبیاء هستند. بر این اساس ما دو وظیفه مقابل خودمان داریم: یکی حفظ آنچه از تمدن اسلامی باقی مانده است. این عذر و بهانه که عصر جدید و مدرن است و از غرب باید تقلید کرد را اصلاً قبول ندارم. دوم باید سعی کنیم اصول این تمدن را با توجه به آنچه موجود است و آنچه راجع به آن نوشته شده و فکر شده بازیابیم و سعی کنیم در استمرار این تمدن، برای این اصول کاربردهای جدیدی پیدا کنیم./ برخی اعلام کرده اند که باید یک تمدن جدید اسلامی بسازیم. اصلاً به این موضوع اعتقادی ندارم. درواقع چنین چیزی در تاریخ اتفاق نیفتاده است. هر وقت یک دین بزرگی به دنیا آمده بعد از مدتها یک تمدن را به وجود آورده و آن تمدن ادوار مختلف داشته و فراز و نشیب و قوت و ضعف داشته است. برای نمونه تمدن چین تمدنی ۴ هزار ساله است./ پس از فرارسیدن دوره رنسانس این مسأله مشاهده شد که یکی از مهم‌ترین جنبه‌های رنسانس، عناد با اسلام بود. هیچ چیزی تمسخرآمیزتر از این نیست که بسیاری از متفکران متجدد مسلمان می گویند که بزرگی اسلام در این است که باعث رنسانس در اروپا شد. این بزرگترین اهانت به اسلام است. مطرح کردن این دیدگاه نادرست بدان معناست که اسلام باعث الحاد و بی دینی و «بشر-مرکزی» بودن دید غربی ها شد. این طور نیست./قرون وسطی مخالف با دین اسلام بود و در عین حال با نهایت احترام به فرهنگ اسلامی و حتی علوم عقلی اسلامی! از دوره رنسانس به بعد، آن نفرت باقی ماند توأم با نفرت نسبت به علوم و فرهنگ و تمدن اسلامی. این مسأله را تا دوران کنونی شاهد هستیم.