جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

گفتگوی حاضر در مورد ضرورت فرقه شناسی است و تا معنای فرقه های اسلامی ادامه می یابد. در میانه گفتگو از کاستی های فرقه شناسی و بایسته های آن سخن می رود.

گنجینه روایی شیعه، آکنده از روایاتی است که تصویرگر جریانات آخرالزمانی است. این روایات که از آن به روایات پیشگویی ظهور یاد می¬شود، مورد توجه فرقه¬ها و گروه¬های انحرافی بوده است. این گروه¬ها ضمن سعی در تطبیق روایات بر مدعای خویش از جایگاه روایات در منظومه فکری مسلمانان در جذب توده‌های مردم و اقناع فرقه¬ای از روایات نهایت بهره را برده¬اند. «روایت مفضل بن عمر» از جمله روایاتی است که برای بشارت ظهور علی-محمد باب به عنوان موعود دین اسلام و خاتمه بخش این دین معرفی شده است. این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی این ادعا را بررسی کرده است. با بررسی محتوایی و سندی این روایت و ضعف آشکار آن و عدم شایستگی در اثبات امر امامت و بررسی نقل¬های متعدد آن، بطلان ادعای بهائیت، مبتنی بر این روایت روشن گردیده و برخی از شاخصه¬ها و ترفندهای بهائیت در تمسک به این روایت از جمله تحریف واقعیات، عوام¬فریبی و بهره¬گیری از نصوص متشابه مبرهن می‌شود.

پژوهش حاضر، در صدد پاسخ به این پرسش است که "اعتقادات وهابیت در مورد توحید و شرک، روی کدام مبنایی کلامی استوار است؟" جهت پاسخ به پرسش فوق این پژوهش به دو بخش تنظیم گردیده است: بخش نخست، تحت عنوان تعاریف و کلیات دارای سه فصل است؛ فصل اول به بررسی گروههای کلامی (شیعه، معتزله، اشاعره، اهل حدیث و وهابیت) پرداخته است. فصل دوم، درباره توحید، (تعریف و انواع آن) از نظر فرقه های کلامی به تحقیق پرداخته است؛ فصل سوم، در مورد شرک (تعریف و اقسام آن) از دیدگاه گروههای کلامی بحث نموده است. بخش دوم تحت عنوان: بررسی مبانی کلامی وهابیت در مورد توحید و شرک، دارای سه فصل است؛ فصل نخست درباره ی دیدگاه وهابیان در مورد عبادت، آنگاه به نقد آن و سپس به تعریف منطقی عبات همت گماشته است؛ فصل دوم، این ادعای آنان را که می گویند تمام اعتقادات آنها از سلف رسیده، مورد کنکاش قرار داده است. فصل سوم، درباره دیدگاه وهابیت در مورد حیات برزخی و این اعتقاد آنها که می گویند انبیا و اولیا در عالم برزخ قادر به پاسخگویی به توسلات ما نیستند، بنابراین درخواست دعا و طلب حاجت از آنها منجر به شرک می گردد؛ بحث و تحقیق نموده و سپس به نقد آن پرداخته است. در پایان رساله تمام مطالب، دسته بندی و از آنها نتیجه گیری نهایی به عمل آمده است.

عالم برزخ، انسان پس از مرگش وارد عالم دیگر می‌شود به آن عالم، عالم برزخ می‌گویند. این عالم بعد از مرگ شروع می‌شود تا روز قیامت ادامه دارد و با آغاز قیامت این عالم به پایان می‌رسد. عالم برزخ با آیات و روایات کثیره قابل اثبات است. فقط در یک آیه (100 سوره مومنون)به این عالم تصریح شده است با تعبیر (و من ورائهم برزخ الی یوم یبعثون) در این آیه کلمه برزخ به معنای همان عالم برزخ (عالم قبر) است. در ضمن این آیه شریفه روایات کثیره وارد شده که مراد از البرزخ همان عالم برزخ یا همان عالم قبر است. در آیات دیگر نیز اشاره به این عالم شده است. پس از اثبات وجود عالم برزخ به ویژگی‌های آن عالم پرداخت شده است از قبیل : 1- چون انسان با مرگ وارد عالم برزخ می‌شود با پرسش نکیر و منکر روبه‌رو می‌شود. پس از پرسش اجمالی از قبیل خدایت کیست؟ پیامبرت کیست؟ امامت کیست؟ قبله ات کجاست؟ و ... وضهیت او روشن می‌شود یعنی از پرسش معلوم می‌شود که این در نعمت و لذت باشد یا در غذاب و عقاب برزخی. پس از آن فشار قبر وارد می‌شود. در این بحث، آیا فشار قبر عمومی است؟ یا از کسانی برداشته شده یا نه؟ بحث هایی شده است. 2- رابطه روح با دنیا و با بدن خاکی؟ روح پس از جدایی از این دنیا رابطه‌اش با این جهان کنونی به طور کلی قطع نمی‌شود بلکه طبق اعمالش و میزان ایمانش برای دیدار با خانواده‌اش به این دنیا سر می‌زند. و از اعمال دوستان بهره‌مند می شود. 3- عذاب و عقاب در عالم برزخ : در این قسمت به عذاب و کیفر و لذت‌های که در عالم برزخ برای برزخیان وجود دارد مورد بررسی و نتیجه‌گیری شده است. آنان با قالب مثالی انواع لذت‌ها و کیفرها را احساس می‌کنند. در فصل چهارم به پایان عالم برزخ اشاره شده است. در این فصل با صور اسرافیل (ع) وضعیت دنیا، خورشید ستاره، کوهها و ... بهم می‌خورد مورد بحث قرار می‌گیرد.

مسأله امامت، یکی از مهمترین مباحث کلامی است که متکلمان برجسته شیعه، ضمن تحلیل مسائل مربوط به آن، رساله‌های بسیاری در این باره نگاشته‌اند. یکی از مسائل اساسی و مهم در امامت، مسأله نصّ بر امامت است. شیعه قائل به نص پیامبر(ص) بر امامت و جانشینی ائمه اطهار(ع) می-باشد و در مقابل، اهل تسنن بالاجماع، قائل به عدم نصّ نبّی بر جانشینی امامان شیعه هستند. یکی از نویسندگان معاصر اهل تسنن به نام فیصل نور در کتاب «الإمامه و النص» با استناد به شماری از گزارش‌های روایی و تاریخی و با توجه به تعارض ظاهری روایات شیعه در مسأله‌ی امامت، ادعا کرده که هیچ نصّی درباره امامت امامان شیعه وجود نداشته و پیغمبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) و بسیاری از یاران و خاندان آنان، از مسأله‌ی امامت بی‌خبر بوده‌اند، لیکن وجود احادیث معتبر و متواتر در موضوع نص بر امامت، آشکار می‌کند که پیغمبر اکرم(ص)و جانشینان آن حضرت، نه تنها از امر امامت آگاه بودند، بلکه تلاش گسترده و دامنه‌داری برای آگاه نمودن امت به انجام رسانده‌اند.