جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش حاضرباهدف بررسی فلسفه تربیت عاطفی ازدیدگاه شهیدمطهری ،بااستفاده ازروش بنیادی-کاربردی نگاشته شده است.جهت تحقق اهداف پژوهش،شش سئوال مطرح شده که برای پاسخ گویی به سئوالات اول تاسوم که مربوط به مبانی،عوامل موثروموانع تربیت عاطفی ازدیدگاه شهیدمطهری است ازروش توصیفی وتحلیل محتوا استفاده ودرسه سئوال دیگرکه معطوف به اهداف،اصول وروش هامی باشد؛روش استنباطی به کارگیری شده وروش جمع آوری اطلاعات،کتابخانه ای وفیش برداری الکترونیکی می باشد.درجمع بندی پاسخ های ارائه شده به سئوالها،ازآراءاستادمطهری این گونه برداشت می شودکه انسان دارای دوگونه گرایش وخواست های مادی ومعنوی است؛عواطف به عنوان گرایش روحانی،ازغیرخواهی وانسانیّت دوستی ناشی می شودودرجهت رساندن خیربه دیگران ودرمبدأومقصدمعطوف به غیرخوداست ومی بایست تحت لوای «عقل»، «اراده» و «ایمان»، پرورش یابد واز مرحله ی ماقبل خود که «عدل» می باشد،بگذردوهمانندسایرشئون انسانی ازافراط وتفریط پرهیز،وبه جاومناسب به کارگیری گردد.الگوی عاطفه ورزی انسان برگرفته ازروح جمعی انسانیّت وهمانندیک پیکرزنده است وعواطف نقش مهمی دروحدت بخشی جامعه برعهده دارند.پیشنهادمی گرددجهت رشدوپرورش عواطف،بهره برداری مناسب باالهام ازمبانی فلسفی وشناخت عوامل موثروموانع ومدنظرقراردادن اهداف وبه کارگیری اصول وروش های تربیت عاطفی ازدیدگاه شهیدمطهری،درامورفردی واجتماعی صورت پذیرد؛وآرای ایشان دراین خصوص درتولیدمحتوای درسی درتمامی سطوح علمی موردملاحظه قرارگیرد.

چکیدههمان‌طور که از عنوان تحقیق پیداست، این پژوهش به بررسی علل عدم تطابق عملکرد مسلمانان با آموزه‌های قرآنی در حوز? تربیت دینی می‌پردازد. مسأله‎ای که انگیزه چنین تحقیقی شد، این بود که چرا برخی مسلمانان بعد از اینکه به حقانیت دین و کلام خدا شهادت دادند، گاهی متفاوت و متناقض با آموزه‌های قرآنی عمل می‌کنند. پژوهش حاضر که جنب? بنیادی-کاربردی دارد، در حوز? تربیت دینی به بررسی سه سوال می‌پردازد: نظام امر و نهی قرآنی چیست؟ آیا قرآن در باب اصل موضوع عدم تطابق عملکرد مسلمانان با نظام امر و نهی قرآنی در حوز? تربیت دینی دیدگاهی دارد؟ از دیدگاه قرآن، علل عدم تطابق عملکرد مسلمانان با نظام امر و نهی قرآنی در حوز? تربیت دینی چیست؟در پاسخ به سوال اول بعد از تعریف نظام، ابتدا نظام‌مندی آیات قرآن بررسی می‌شود و این موضوع بیان شده که قرآن مجید مشتمل بر ریشه‌های اصلی اسلام (اصول عقاید اسلامی، اخلاق پسندیده و احکام شرعی و قوانین عملی) است،و به دنبال آن باتوجه به تأکید بر عملکرد در این پژوهش، اهمیت عملگرایی در این نظام مورد بحث قرار می‌گیرد و درنهایت به این سوال پاسخ می‌دهیم که جهت‌مندی آیات قرآن چیست. نماز، جهاد، مهاجرت، انفاق و کم فروشی مصادیقی هستند که نشان می‌دهند در برخی آیات قرآن به موضوع عدم تطابق عملکرد مسلمانان اشاره شده و بدین ترتیب سوال دوم که پیرامون دیدگاه قرآن در باب عدم تطابق است، پاسخ داده می‌شود. در بخش سوم به سوال اصلی تحقیق اشاره گردید و علل عدم تطابق عملکرد مسلمانان با نظام امر و نهی قرآنی در دو دسته عوامل فردی و محیطی طبقه‌بندی شده‌اند. که عوامل فردی شامل عدم معرفت، گرایش‌های نادرست، ضعف اراده و عوامل محیطی شامل ولایت طاغوت و اثرپذیری از خانوده و دوستان هستند. روش این تحقیق توصیفی-تحلیلی است، بعد از وصف و شرح عدم تطابق باتوجه به مصادیق قرآنی به روش تحلیل محتوا به ریشه‌یابی و فهم علل این مسأله پرداخته است و بیان می‌کند نه تنها در بعضی آیات از قرآن مجید به عدم تطابق عملکرد اشاره شده، بلکه برخی از دلایل آن نیز متذکر گردیده است.واژگان کلیدی: قرآن، نظام امر و نهی قرآنی، تربیت دینی، عملکرد مسلمانان

این پژوهش، که از نوع تحقیقات بنیادی - کاربردی است بر اساس دیدگاه عرفانی شیخ الرئیس در نمط های هشتم و نهم کتاب اشارات و تنبیهات انجام گرفته و مهمترین هدف آن استخراج و تبیین دیدگاهی در ارتباط با تربیت عرفانی از این نمط هاست که تلاش شده است به روش تحلیلی - استنباطی به سوالات ذیل پاسخی داده شود: مفهوم تربیت عرفانی بر مبنای حکمت سینوی چیست؟ اهداف تربیت عرفانی بر مبنای حکمت سینوی چیست؟ مراحل تربیت عرفانی بر مبنای حکمت سینوی چیست؟در پایان پس از جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل آنها به روش تحلیل محتوای کیفی، این نتیجه به دست آمده که تربیت عرفانی بر مبنای حکمت سینوی شامل دو دسته اهداف غایی و واسطه ای است؛ هدف غایی تربیت عرفانی، فناء فی الله و بقاء بالله است. و اهداف واسطه ای تربیت عرفانی عبارت است از: بصیرت، عشق، وصول به لذات باطنی، وصول به لذات عقلی و پرورش روحیه اجتماعی متربی. مراحل تربیت عرفانی نیز عبارت است از: 1- اراده 2- ریاضت 3- وقت 4- توغل 5- استیفار 6- انقلاب 7- تغلغل 8- مشیت 9- تعریج 10- تردد 11- وصل.

موضوع اصلی در این پژوهش، بررسی جایگاه و آثار تربیتی صله رحم در قرآن و روایات می باشد. از مهم ترین یافته های این تحققیق می توان به موارد ذیل اشاره کرد:صلۀ رحم یکی از پیمان های الهی است که خداوند از انسان گرفته است.صله رحم صرفاً به ارتباط خوشایند با اقوام سببی و نسبی اختصاص ندارد، بلکه ارتباط با اولیای الهی، مؤمنان وهر گروه و یا فردی که به نحوی حق بر گردن فرد مؤمن دارد، مصداق صله رحم است. و همه آنها در ابعاد مختلف زندگی انسان نقش دارند.از یافته های دیگر این تحقیق آن است که در اسلام صله رحم رفتاری اجتماعی دانسته شده که بُعد معنوی و الهی دارد و افراد با خویشان و نزدیکان خود از آن جهت ارتباط برقرار می کنند که خدای متعال برای آنها حق قرار داده است. به صورتی که فردی که قطع رحم می کند از ادای حقوق خویشان و نزدیکان سر باز زده است. در حقیقت پرداختن به صله رحم وظیفه ای دینی و امری واجب است که انگیزۀ انجام آن به دلیل آثار و پیامدهای بسیار زیاد آن بسیار قوی است.در اندیشه اسلامی، حفظ و تعمیق روابط فامیلی و ارتباط صمیمانه و حمایتی خویشاوندان و دوستان، آن قدر اهمیت دارد که پیامبر اسلام (ص) آن را جزء دین می داند و هدف از رسالت خویش را پس از بندگی خداوند و مبارزه با بت پرستی، صله رحم معرفی می کند.از نتایج دیگر این تحقیق آن است که، صلۀ رحم تنهابه کمکها و حمایت های مالی اختصاص ندارد. صلۀ رحم به سبب اختلاف زمان، مکان، افراد، حالات و عادات مختلف فرق می کند. زیرا هر کدام از بستگان و نزدیکان از جهت نیروی کار، توانایی مالی و دیگر جهات با هم متفاوتند. پس قهراً صله رحم نیز متفاوت خواهد بود. صله از نیازمندان آن است که انسان از حیث مادی به وضع اقتصادی آنان و از حیث معنوی به زیارت و صلۀ عاطفی آنها برسد. صله از دوستان و همنشینان، با هدیه و دیدار آنهاست و نوشتن نامه (از محل دور) پایین ترین مراتب آن است. ابتدای صله رحم، به نفع رسانی به آنان و نهایت آن، وجوب انفاق و احسان در گرفتاری می باشد بین این دو مراتب متفاوتی وجود دارد.همچنین، صلۀ رحم از جمله رفتارهای کلیدی در هدایت تربیتی به هدف قرب است که به عنوان عبادت، آن هم از برترین عبادت هاست. صلۀ رحم نقش اساسی در سازگاری انسان و تحکیم پیوندهای خانوادگی و وحدت جامعه دارد و باعث پیشگیری از بسیاری از آسیب ها و مشکلات جامعه صنعتی می شود.این تحقیق از نوع تحقیقات بنیادی نظری و روش اجرای آن توصیفی – تحلیلی می باشد که برای جمع آوری اطلاعات و داده های لازم از روش کتابخانه ای استفاده شده است؛ در این روش پس از جمع آوری مطالب از طریق فیش برداری از اسناد و مدارک مربوط به موضوع اقدام به طبق بندی آنها نموده و سپس بر اساس سؤالات تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

چکیده ندارد.

این پایان نامه با بررسی انسان شناسی های گوناگون آغاز میشود سپس به انسان شناسی قرآنی روی می آورد، در فصل 4 به برسی چهار ساحت ادراکات ، تمایلات ، تصمیمات و اقدامات انسان در قرآن توجه دارد و در آخر هر حوزه را از لحاظ هدف ، محتوی و روش بررسی میکند

تربیت اسلامی از زمان طلوع اسلام در جزیرة العرب به پر چمداری پيامبر (ص) جلوه ای خاص ونمود ویژه ای یافت واین انسان برگزیده بهترین شیوه‌های تربیتی را برای اصلاح انسانها به کار گرفت وتوانست در قلوب ظلمانی عرب جاهلی نفوذ کرده و آنها را به طریق سعادت رهنمون سازد.با توجه به نیاز جدی جامعه‌ی امروز به مسائل تربیتی،به ویژه تربیت کودک ،دست اندرکاران امر تربیت و روانشناسان را واداشته تا مباحث جدیدی را مطرح نمایند. دراین پژوهش با روش توصیفی– تحلیلی وبا مدد از احادیث ، روایات وسیره گفتاری و رفتاری پيامبر (ص) درزمینه تربیت کودک به تبیین آن با مسائل عاطفی پرداخته ایم،و با درنظر گرفتن گستردگی بحث تربیت و مباحث عاطفی،دربخش سئوالات تحقیق به چند جنبه مهم،از جمله: محبت کافی به کودک ، تکریم شخصیت ، توجه و احترام به احساسات وتفاوتهای فردی کودک ، بازی و شادی با کودک ، عدالت ورزی، و توجه به ادوار رشد کودک اشاره نموده ایم. جهت نیل به این مقصود از منابع قرآنی، حدیثی، تربیتی و روانشناسی استفاده شده است. درفصل دوّم تحت عنوان سه بخش تربیت و نیاز‌ها ی آدمی،دوران کودکی و تربیت عاطفی را بررسی نموده ایم،ودر فصل چهارم با استفاده ازسیره پيامبر (ص) و منابع ذکر شده به بررسی سئوالات پژوهش پرداخته ایم.تأمل در سبک گفتاری ورفتاري پيامبر (ص) با کودکان مبين نيازهاي واقعي و طبيعي در کودکان است. در اینجا بطور اجمال به برخی نتایج حاصل از مراتب نيازهاي عاطفی کودکان که بازتابي از سيره ي حضرت پيامبر (ص) می باشد، اشاره می کنیم: رشد کرامت و عزت نفس در کودکان؛ محبت به کودکان؛ايجاد امنيت براي کودکان؛احترام گذاشتن به کودکان؛ کودکي عمل کردن و بازي با آنان؛ توجه به آزادي کودکان؛ نظارت و مراقبت دائم از آنان؛ صادق بودن با کودکان؛عدم تبعيض ميان کودکان؛پرهيز از تنبيه بدني کودکان؛توجه بی قید و شرط به آنها؛ توجه به تفاوتهای فردی در امر تربیت، تربیتِ متناسب با ادواررشد که درذیل هر کدام توضیحات و روشهایی نیز بیان شده است. علاوه بر آن ،آنچه را که مباحث امروزی بخصوص علم روانشناسی، با دودهه قدمت مطرح می‌کند،چهارده قرن پیش دین مبین اسلام به آنها عنایت جدی داشته و پیامبر عظیم الشّان اسلامبه عنوان اوّلین پرچم دار این آیین مطهر و بی عیب وکاست ،به تمام این اصول توجه خاصی داشته وبه آنها عمل کرده اند و دیگران را نیز در قول و فعل تشویق و تهییج می‌فرمودند، تا در تربیت کودکان دقت لازم را مبذول نمایند.

اگر پژوهش و تحقیق به درستی جهت گیری نشود و در مسیر توسعه ی معنویت و رشد اخلاقی نباشد، نه تنهادرخدمت آبادانی دین و دنیا نخواهد بود، كه عاملی برای تخریب حیات آدمیان نیز خواهد بود. به عبارتی نتایجپژوهش به جای آن كه آدمیان را به سعادت برساند از حق و حقیقت دورشان می سازد؛ چرا كه جهت گیری آناندرنهایت به توسعه ی كفر و الحاد می انجامد، كه از مهم ترین دلایل آن عدم توجه به اصول و معیارهای اخلاقیپژوهش می باشد. برای دستیابی به چارچوبی كه بتواند چشم انداز درست و منطقی را برای تدوین وتبیین اصولاخلاقی درپژوهش فراهم نماید، تمسك به قرآن و روایات امری اجتناب ناپذیر است؛ چرا كه منشور اخلاقیقرآن محدود به زمان و مقتضیات خاص نبوده، بلکه برای همه ی زمان ها قابل بهره برداری است و از این نظر،مسلمانان دارای پشتونه ای قوی هستند. در كشور مانیز به لحاظ بهره مندی از فرهنگ اسلامی و همچنینآموزه های فرهنگ سنتی و اسلامی، اخلاق و رعایت اصول اخلاقی همواره از جایگاه ارزنده ای در زندگی مردمبرخوردار بوده است.نقش مهم و فوق العاده اخلاق در پژوهش بر كسی پوشیده نیست و با توجه به اینکه هدف پژوهش ها دراسلام تقویت فرهنگ اسلامی و فراهم نمودن سعادت حقیقی بشر است، پژوهش حاضر در پی بررسی اینموضوع است كه دیدگاه، قرآن و روایات درخصوص اصول اخلاقی پژوهش چیست؟تحقیق، از نوع بنیادی- نظری است و روش آن كتابخانه ای بوده، كه طی آن از قرآن كریم و دیگر منابعمعتبر دینی استفاده شده است. ابزار جمع آوری فیش برداری بوده و روش تحلیل آن كیفی می باشد.نتایج پژوهش در خصوص سوال اول )آیا اسلام اصول اخلاقی خاصی برای پژوهش دارد؟( نشاان داد كاه دیاناسلام با انباوه ی از توصایه هاای عملای در زم یناه رعایات اصاول اخلاقای ،در باین دیگار ادیاان از جایگااه ممتاازیبرخوردار است وپژوهشگر موظف است در امر پژوهش به عنوان الگو و اصول از آن ها بهره گیرد .همچناین نتاایجپژوهش در خصوص سوال دوم )اصاول اخلاقای پاژوهش در قارآن كادام اسات ؟( نشاان داد كاه قارآن باه اصاولاخلاقی مهمی در امر پژوهش توجه نماوده اسات كاه از آن جملاه مای تاوان باه اصاول آزادی،كرامات ماداری ،حقوق مداری ،خیرخواهی ، مسئولیت پذیری ، رازداری ، وفای به عهاد ، راسات گاویی ، امانات داری و حقیقاتمداری اشاره نمود.بالاخره نتایج حاصله از سوال سوم )اصول اخلاقی پاژوهش در روایاات كادام اسات؟ (نشاان دادكه در روایات اسلامی نیز در مورد اصول اخلاقی توجه و عنایت خاصی صورت گرفته كه از آن جمله می توان باهاصول اخلاقی ای همچون آزادی،كرامات ماداری ، حقاوق ماداری ،خیرخاواهی ، مسائولیت پاذیری ، رازداری ،وفای به عهد ، راست گویی ، امانت داری و حقیقت مداری اشاره نمود

عقل حجّت باطنی خداوند و وسیل? فهم و دریافت معارف بنیادین اعتقادی است. شکوفا سازی و تربیت این موهبت الهی، رسالت تمامی ادیان آسمانی و به ویژه، دین اسلام بوده است.تحقیق حاضر با هدف« بررسی اصول و روش هایتربیت عقلانی بر مبنای سخنان امام رضا(ع)» صورت پذیرفته است. این تحقیق، از نوع« تحقیقات کاربردی »، روش آن «توصیفی-تحلیلی» و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات، « تحلیل محتوا » است. مهم ترین نتایج حاصله از این تحقیق، به این شرح است: 1-عقل با توجه به سخنان امام رضا (ع)، عبارت است از: « نیرویتشخیص حق و باطل در قلمرو نظر و خیر وشر در قلمرو عمل، از یک سو، و بازدارند? از اعمال سیئه و هدایت کننده به اعمال صالح، از سوی دیگر». 2- اصول و روش هایتربیت عقلانی، براساس سخنان امام رضا (ع)، عبارت است از: « مجموعه اصول و روش های مستخرج از سخنان امام رضا (ع)، که به گون? منظم و سازمان یافته، موجب رشد و پرورش عقل در دو جنب? نظری و عملی، در جهت دستیابی به اهداف واسطه ای ِعلم، ایمان، و عمل و نیل به هدف غایی ِقرب الهی» هستند. پس می توان گفت که تربیت عقلانی از دیدگاه امام رضا (ع) این گونه تعریف می شود: « ایجاد زمینه های مساعد برای پرورش هرچه بهتر عقل نظری و عقل عملی متربی به گونه‏ای که متربی بتواند مسائل درون دینی و برون دینی را درک و هضم کند و اعتقاد به باورهای دینی و عمل به احکام از روی بصیرت باشد و نه تقلید و تعبد، و اگر جایی هم مسأله‏ای را به طور تعبدی می ‏پذیرد، دلیل عقلی او را به این تعبد رهنمون کرده باشد ». 3- اصول تربیت عقلانی بر مبنای سخنان امام رضا(ع) به دو گروه تقسیم شده است: اصول عام شامل: اصل اعتدال، اصل لزوم هماهنگ بودن علم و عمل، اصل هماهنگی با فطرت، اصل آزادی مبتنی بر عقل است. اصول خاص مربوط به پرورش عقل نظری عبارتند از: اصل پیوستگی تجربه اندوزی، علم آموزی، اندیشه ورزی، اصل تفکیک علم و اندیشه و تجربه مفید از علم و اندیشه و تجربه غیر مفید، اصل لزوم روح علمی داشتن، اصل حکمت جویی، اصل تلازم عقل و علم، اصل لزوم منع حکمت آموزی به نا اهلان است. اصول خاص شامل: اصول خاص مربوط به پرورش عقل عملی عبارتند از: اصل رعایت مراحل تزکیه نفس، اصل تکلیف متناسب با توانایی، اصل لزوم پیروی عقل از فرامین الهی. 4- از سخنان امام رضا (ع)، روش های مختلف برای تربیت عقل به دست آمده است: روش های تربیت عقل نظری عبارتند از: روش تفکّر، روش تعلّم، روش تجربه اندوزی. روش های تربیت عقل عملی عبارتند از:روش تزکیه نفس که شامل: غفلت زدایی، توبه،زهد، مراقبه و محاسبه، تقوا. از این چهار روش، روش های اول، دوم، و سوم، برای تربیت عقل نظری و در راستای تحقّق اولین هدف واسطه ای،یعنی« علم» و روش چهارم، برای تربیت عقل عملی و در جهت تأمین دومین و سومین اهداف واسطه ای، یعنی« ایمان و عمل »؛ و هر چهار روش برآورند? هدف غایی تربیت عقلانی، یعنی « قرب الهی » هستند.

چکیده: پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل، موانع وآثار بصیرت دینی از منظر قرآن کریم انجام یافته است. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و روش به کار گرفته شده در انجام آن،کتابخانه‌ای و ابزار جمع آوری اطلاعات، فیش برداری است. منبع اصلی ما در این تحقیق، قرآن کریم و استنتاج از آیات و تفاسیر مربوطه، کتاب‌ها، مقالات علمی و پایان نامه‌های دانشجوئی می‌باشد. یافته‌های این تحقیق بدین قرار است : عوامل بصیرت دینی از منظر قرآن کریم عبارت‌اند از: 1- ایمان 2- تقوا 3- عقل 3- ذکر 4-کتاب‌های آسمانی 6- سیر در آفاق وانفس 7- مطالعه تاریخ گذشتگان 8- پیروی از ولایت 9- امدادهای غیبی 10- استفاده درست از ابزار بصیرت. موانع کسب بصیرت دینی از منظر قرآن کریم عبارت‌اند از: 1- کفر ورزی 2- لجاجت و سر سختی 3-تعصب جاهلی 4-غفلت زدگی 5-هوا پرستی 6- نفاق 7- پیروی کورکورانه از دیگران. آثار تربیتی بصیرت از منظر قرآن کریم عباتند از: 1- توحید، 2- انذار پذیری، 3-عبرت آموزی، 4- ایستادگی و صبر سربلندی در برابر امتحانات الهی، 5- اقامه ی عدل، 6- سیر در آفاق و انفس، 7- مصلحت فردی، 8-بصیرت در کار و تلاش، 9- ولایت مداری، 10- مهارت و دقت درانجام کارها.کلید واژه‌ها: بصیرت، بصیرت دینی، عوامل بصیرت دینی، موانع بصیرت دینی، آثار بصیرت دینی، قرآن کریم.