جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
نصیری, محمد ( استادیار گروه تاریخ و تمدن اسلامی، دانشکده معارف و اندیشه اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 37
رهیافت عرفانی به آیات الاحکام قرآن مطالعه موردی:نماز و کارکرد عمق بخشی آن به معنای زندگی
نویسنده:
محمد نصیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
نماز یکی از مظاهر عبادت در ادیان مختلف و بارزترین عمل عبادی در ادیان الهی است. آنچه از نظر اسلام حائز اهمیت بسیار است، از یک سو جایگاه رفیعی است که این عبادت در این دین دارد و از ‌سوی دیگر، لایه‌های معنایی و رازهای درونی و عرفانی آن است. در یک نگاه کلی به ظاهر قرآن، خداوند در بیش از 40 سوره و بیش از 100 آیه در قرآن درباره نماز سخن گفته است و عرفا ی مسلمان نیز بر سر این سفره گسترده، از اسرار آن پرده برداشته‌اند. در پژوهش پیش رو به روش تحلیلی به ابعادی چند لایه های باطنی این فریضه بی بدیل از افق خوان اولیا ی الهی تاکید و از این میان به اسرار طهارت ، تلاوت، قیام و دیگر ارکان و اجزای نماز، از رهگذر آیات قرآن اهتمام شده است تا مرتبه ای از حقیقت نماز و قرآن در دسترس قرار گیرد . از نظر عرفا در تحت هر هیئتی از هیآت های صلاة، خدای متعال را سرّ و حکمتی است که در غیر آن نمی‌توان یافت. و در واقع نماز عقدی است که در آن، جوهرهای رنگارنگ است، هر رنگی از حال پیامبری‌و لذا اقامه دو رکعت نماز با حضور، قرب به مراتب کمالی بسیاری از انبیا‌(ع) است. از نظر عرفا بنده مادام که در نماز است، به صفات همه فرشتگان متصف است؛ چراکه فرشتگان یا به تلاوت‌اند، یا تسبیح، یا تحمید یا استغفار، یا دعا و یا درود بر پیامبر(ص). بنده نیز در هیئت نماز از این شش صفت خارج نیست.
صفحات :
از صفحه 129 تا 149
مشخصات اثر
تحلیل رابطه تصوف و الازهر در دو قرن اخیر
نویسنده:
حامد آل یمین، ابراهیم کلانتری، محمد نصیری، رمضان رضایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
متن ناقص پایان نامه
چکیده :
چکیده الأزهر و تصوف دو نهاد و جریان دینی هستند که با سابقه حضور هزار ساله در مصر نقش بسزایی در شکلگیری فرهنگ و تمدن اسلامی مصر و جهان اسلام، در گذشته و حال داشته اند. میزان تأثیر و نفوذ این دو نهاد بدیل و رقیبی در مصر نداشته و دامنه آن مرزهای مصر را درنوردیده و در اقصی نقاط جهان اسلام نیز نفوذ کرده است. تصوف و الأزهر در طول تاریخ مصر نه تنها با یکدیگر رقابتی نداشتند، بلکه تعامل و همکاری این دوجریان همانند همکاری درون یک نهاد بوده است. عضویت و حضور عالمان الأزهر در طرق صوفیه؛ و نیز عضویت صوفیان در الأزهر باعثرواج عنوان فقیه متصوف و یا صوفی متفقه؛ و رهیافت و نگرش تقریباً همسان و مشترک این دو نهاد نسبت به برخی از مهمترین آموزههای اسلام را نشان می دهد. از علل و اسباب همگرائی این دو جریان دینی، پذیرشتبعیتمطلق از حاکم به عنوان یک اصل دینی است. این رویکرد باعث شده است تا این دو نهاد در جهت تحکیم قدرت حاکمان قرارگرفته؛ و در مقابل، حمایت دولت ها از این دو نهاد و تقویت آنها را در پی داشته است. متهم کردن صوفیان به کفر، شرک و بدعت به خاطر اعتقاد ایشان به اولیاء و توسل، زیارت، نذر، برگزاری سالگرد میلاد و... برای ایشان، از سوی وهابیت، مخالفت صوفیان و عالمان الأزهر را برانگیختو باعث شد تا ایشان درکنار هم، به روش های مختلف در صدد مقابله با این اتهامات برآیند. آن دسته از عالمان الأزهر که جزء جریان نواندیشی و اصلاح تعریف می شوند انتقادات شان به الأزهر و تصوف باعث نزدیکی ایشان به وهابیت نشد. زیرا تعارض های کلامی و فقهی الأزهر با سلفیه وهابی از ابتدای شکلگیری در مواردی که میان الأزهر و تصوف وفاق وجود دارد از جمله عوامل همگرایی الأزهر و تصوف بوده و هست. نفوذ جریان وهابیت در مصر قرن بیستم، دو جریان معتدل تصوف و الأزهر را نیز تحت تأثیر قرار داد و عاملی برای تغییر رویکرد برخی از اعضای جدید این دو نهاد، به سوی وهابیت شد. این پژوهش با گردآوری دادههای اسنادی و کتابخانهای، به توصیف و تحلیل این مسأله بپردازد. واژگان کلیدی: تصوف، الأزهر، سلفیه، مصر، وهابیت، فرهنگ و تمدن اسلامی.
مشخصات اثر
نماد عرفانی رنگ در هنر و معماری اسلامی
نویسنده:
محمد نصیری، علی اکبر افراسیاب پور، فریبا احمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
اگرعرفان را به معنای شناخت ودریافت شهودی خدا واسماءوصفات او بدانیم، همه اسماءالهی به طورعام و برخی مانندمصور، خالق، بدیع، باریءوجمیل به طورخاص با هنر، زیبائی وآفرینندگی پیوند دارد.«رنگ» نمادین‌ترین تمثیل تجلی­ کثرت دروحدت است، زیرا ذات مجرد بیرنگ نورکه خود نماد کامل وحدت است، با رنگ تجسم می­یابد ونوربدون تعین مادی، با رنگ تعین می­یابد وعاملی برای ظهور ومحل رویت آن می­شود. رنگ ­ها درهنر، جنبه کیمیائی داشته وهررنگ، دارای تمثیلی خاص­ ورابطه­ با یکی ازاحوالات درونی انسان است.درهنراسلامی، نورورنگ نموددیگری پیدا می­کند، به عنوان مثال: رنگ سفید، نماد وجود مطلق وگواهی بروحدت درکثرت است که جامع رنگ­ هاست.رنگ سیاه، نماد اصل تعالی ودست نایافتنی است که با رنگ خانه کعبه تناسب دارد ومجمع رنگ­ هاوگستره پربسامد مفهوم‌هاست.معماری اسلامی به دنبال الهام از مفاهیم کلام الهی و روائی درتلاش است تا فضای روحانی واحدی را خلق کند که عالم ملکوت و ناسوت را به هم قرین سازد ونقوش، اشکال و رنگها نشانه بارزی برای القای معانی پنهان هستند و مخاطب ازطریق حضوردرفضای معماری به درک شهودی­ان معانی نایل میشود. دغدغه اصلی این پژوهش که به روش تحلیلی­ ارائه می­گردد، چگونگی وکارکرد بازتاب وجود رنگ­ ها وترکیبات آنهادرهنر ومعماری ایرانی است. به نظرمی­رسد هنرو معماری­ اسلامی سعی دارد تا احدیت خداوند را لابه‌لای رنگ­ ها، فرم ­ها، انوار واصوات و به تعبیری معنا را درصورت متجلی سازد.
صفحات :
از صفحه 53 تا 71
مشخصات اثر
فقه و عرفان ضرورت رهیافت عرفانی به فقه و آیات الاحکام
نویسنده:
پازوکی شهرام, نصیری محمد
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
هرچند بحث از رهیافت عرفانی به باطن قرآن و لایه های درونی معانی آیات از گذشته دور تاکنون، مورد اهتمام عالمان مسلمان به ویژه عرفا بوده و متون و منابع قابل توجه به جا مانده از عرفا چه با عنوان تفسیر، یا تاویل و یا عناوین دیگر شاهد این مدعاست؛ اما سخن از رابطه فقه و عرفان و رهیافت عرفانی به آیات الاحکام قرآن که اساس احکام فقهی را تشکیل می دهد از عمری طولانی برخوردار نیست. موضوع شریعت، طریقت و حقیقت در عرفان اسلامی نیز به طور روشن در مقایسه با همین بحث نسبت فقه و عرفان تبیین می شود. پژوهش پیش رو می کوشد ضمن بحث از اصل ضرورت رهیافت عرفانی به فقه و آیات فقهی، برخی دلایل، قرائن و شواهد آن را تبیین کند. این موضوع از آن رو اهمیت مضاعف می یابد که برخی آیات فقهی را آیات محکم دانسته و چنین رهیافتی به آن را جایز نمی شمارند. درحالی که دقت در شیوه قرآن در بیان احکام، تمایز میان مقام اسلام و ایمان از نظر قرآن و نیز ترجیح جنبه باطنی بر جنبه ظاهری دین در ادیان مختلف، بیانگر لزوم رهیافت عرفانی به آیات الاحکام قرآن است.
مشخصات اثر
نشانه‌شناسی قرآنی خاستگاه تصوف و عرفان اسلامی
نویسنده:
محمدرضا رجبی، محمد نصیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
صرف‌نظر از ادعای عرفا، در میان دانشمندان مسلمان و غیرمسلمان از گذشته تاکنون بحث‌های متنوعی پیرامون خاستگاه تصوف و عرفان اسلامی مطرح بوده و کوشش‌هایی چند برای نمایاندن سرچشمۀ اصلی آن در اسلام در دو قلمرو نفی و اثبات انجام گرفته است. علامه طباطبایی، حسن‌زاده آملی، جوادی آملی، رمضانی، یزدانپناه شهید مطهری و حضرت امام خمینی (ره) و بسیاری دیگر از استوانه‌ها و دانش‌آموختگان حوزوی و نیز همایی، زرین‌کوب، پورجوادی، پازوکی، اعوانی و ده‌ها شخصیت بزرگ دیگر از دانشگاهیان در دورۀ معاصر، سرچشمۀ عرفان اسلامی را خوان گستردۀ قرآن و میراث حدیثی اسلام می‌دانند. چنانکه ماسینیون، نیکلسون، کُربن، شیمل، پل نویا، چیتیک و ده‌ها دانشمند دیگر از حوزۀ شرق‌شناسی به جد معتقدند که چشمه‌سار اصلی عرفان اسلامی، قرآن و سیره و سنت پیامبر اکرم (ص) بوده است. در پژوهش پیش‌رو، نشانه‌شناسی قرآنی خاستگاه عرفان و تصوف به نحو تحلیلی در کوشش‌های زیر سامان یافته است: الف) نقل نمونه‌هایی از سخنان برخی از شخصیت‌های فوق‌الذکر در تأیید مدعا؛ ب) گزارش صریح و بیان آشکار برخی مشایخ بزرگ و عرفای متقدم در این زمینه؛ ج) تبیین نسبت قرآن با تعریف، موضوع، مسائل و غایت تصوف و عرفان؛ د) واژه‌گزینی عرفا برای عناوین کتاب‌های خود و نیز اصطلاح‌گزینی‌های فنی آنان در دو قلمرو اصطلاحات عرفان نظری و سلوک عملی و تصوف با عنایت به کلمات قرآن؛ ه) گزارش بیش از پنجاه دسته آیات قرآن که هر یک به نحوی به آموزه‌های مهم عرفان اشاره یا تصریح داشته‌اند و سرمنشأ اصلی شکل‌گیری عرفان اسلامی را برساخته است.
صفحات :
از صفحه 419 تا 439
مشخصات اثر
علم باطن در تصوّف و نسبت آن با امام علی(ع)
نویسنده:
محمد نصیری ، سعید کریمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
چگونگی ارتباط تصوف و تشیع از مسائل بسیار مهم حوزۀ مطالعات اسلامی به‌شمار می­رود. صوفیه از همان دورۀ نخستین برای خود یک تاریخ مقدّس پدید آوردند و در آن از ارتباط مشایخ خود با ائمۀ معصوم به‌ویژه علی­بن‌أبی­طالب (ع) سخن گفتند. یکی از مسائلی که در تاریخ مقدس صوفیه مورد توجه قرار گرفته است مفهوم علم باطن و ارتباط آن با امام علی(ع) است. صوفیه همچون اهل حدیث و فقها برای خود علمی قائل شدند که از آن به علم باطن تعبیر کردند. اصول و مبانی و آداب این علم پس از قتل حلّاج در اوایل قرن چهارم هجری به‌دست صوفیه تدوین شد. در مقالۀ حاضر مفهوم علم باطن و ویژگی­های آن و نیز ارتباط این علم با امام علی(ع) به روش توصیفی تحلیلی بررسی می‌شود.
صفحات :
از صفحه 231 تا 253
مشخصات اثر
بررسی اندیشه سیاسی شریف رضی درباره خلافت اسلامی
نویسنده:
علی‌اصغر شاهسون، محمد نصیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
نگاه فقهای شیعه به مسأله مشروعیت حاکمان اسلامی، یکی از موضوعات مهم در فقه سیاسی شیعه‌ است. فقهای شیعه در باب مشروعیت، این حق را فقط برای ائمه معصوم بعد از پیامبر قائل هستند. لذا بعد از دوره حضور ائمه، یکی از مسائلی که همواره دغدغه فقهای شیعه قرار گرفته، نحوه تعامل یا تقابل آن‌ها با حاکمان مسلمان بوده است. بعد از دوره حضور ائمه، اولین برخورد فقهای میانه با این مسأله در دوره عباسی اتفاق افتاد. در این میان شریف رضی، یکی از علمایی بود که به‌طور گسترده، به تعامل و هم‌کاری نزدیک با عباسیان پرداخت و از طرف آن‌ها مناصب حکومتی دریافت نمود. این عملکرد، موجب شده پارادوکسی در حوزه نظر و عمل رخ نماید. اما اولاً واقعیت امر چنین نیست‌، بلکه عمل سید دارای پشتوانه نظری است و ثانیاً به نظر می‌رسد بتوان عملکرد وی را در تعامل گسترده با خلافت، به منظور زمینه‌سازی برای بازگرداندن حق علویان نیز تحلیل کرد. در پژوهش پیش رو، تلاش شده تا ضمن گزارش و تحلیل وضعیت این دوره و اهمیت فعالیت‌ها و مناصب سید، به برخی ابهامات پاسخ داده شود.
صفحات :
از صفحه 7 تا 34
مشخصات اثر
انسان کامل در عرفان اسلامی
نویسنده:
محمد نصیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
شناخت انسان و توجه به ابعاد وجودی او، همواره مورد توجه همه ادیان، مذاهب و مکاتب بوده است. از دو موضوع عمده و اصلی عرفان اسلامی، یعنی توحید (وحدت وجود) و موحّد، بسیاری از مباحث مربوط به توحید و شئونات آن نیز در قلمرو شناخت صاحب مقام توحیدی، یعنی موحّد یا انسان کامل است. با آنکه پیشینه مباحث به قرون اولیه اسلامی باز می‏گردد، امّا به طور ویژه، ابن ‏عربی و شاگردان و شارحانش، به این مبحث اهتمام ورزیده‏‌اند. معلّم ملک، کون جامع، جام جهان نما، مرد تمام، حق مخلوق، کلمه فاصله جامعه، روح عالم، خاتم ولایت برخی از تعبیرات از انسان کامل است. جستار پیش رو بر آن است تا با تکیه بر منابع مهم عرفانی در سه مقام، و در هر مقام به نکاتی چند اشاره نماید:1 . نسبت انسان با خداوند متعال؛ نظری کرد که بیند به جهان قامت خویش / خیمه در مزرعه آب و گل آدم زد؛ 2 . جایگاه انسان در نظام هستی و نسبت او با عالم؛ الحذر ای مؤمنان کان در شماست / در شما بس عالم بی‏ انتهاست؛ 3 . رسالت و ولایت انسان؛ نایب‏ حق است و نایب بامنوب / گر دوپنداری قبیح آید نه‏ خوب.
مشخصات اثر
مقایسه ضرورت نبوت از منظر فلسفه و عرفان با تأکید بر آرای ابن‌سینا و امام خمینی (ع)
نویسنده:
محمد نصیری، جواد نعمتی، حسینعلی یوسف‌زاده
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا , امام خمینی
چکیده :
تاکنون مسئله ضرورت نبوت با رهیافت‌های گوناگونی، ازجمله حدیثی، کلامی، فقهی و فلسفی تبیین و ارزیابی شده است. پژوهش پیش‌رو به ضرورت نبوت از منظر فلسفه و عرفان می‌پردازد. فلاسفة مسلمان در ظاهر با نگاهی این‌سویی و زمینی، به‌ویژه در مبحث علم النفس، با نگاه به مراتب حسی، خیالی و وهمی و همچنین مراتب عقل عملی و نظری و قوه قدسی‌ای که برای عقل بالمستفاد حاصل می‌شود، به تبیین این حقیقت پرداخته‌اند و از راه حکمت واجب، ضرورت آفرینش، ازجمله انسان و درنتیجه ارسال نبی را برای هدایت او و اصلاح جامعه و اداره امور انسان‌ها اثبات کرده‌اند؛ اما عرفا با نگاهی آسمانی، نبودِ انسان کامل را در میان مخلوقات الهی، نقص خلقت تلقی می‌نمایند. در پژوهش پیش‌رو، این مسئله براساس متون و منابع اصیل این دو حوزه و با تأکید بر آرای ابن‌سینا (نماینده فلاسفه) و امام خمینی (نماینده عرفان) تبیین و ارزیابی شده است.
صفحات :
از صفحه 62 تا 43
مشخصات اثر
مناسبات تصوف و الازهر با وهابیت در مصر (مطالعه موردی: رویکرد عبدالحلیم محمود)
نویسنده:
محمد نصیری , ابراهیم کلانتری , رمضان رضایی , حامد آل یمین
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
اديان و عرفان (مقالات و بررسي هاي سابق),
چکیده :
رشد روزافزون جریان وهابیت در سرزمین‎های اسلامی، به‎ویژه در مصر، از گذشته تا کنون یکی از مهم‎ترین دغدغه‎های عالمان الازهر بوده است. مشایخ الازهر برای تقابل با وهابیت براساس شرایط زمانی رویکردهای مختلفی را پی گرفته‎اند. در این میان نقش عبدالحلیم محمود، بسیار قابل تأمل است. رویکرد وی در تقابل با وهابیت، ایجابی و معطوف به تقویت جریان رقیب سلفیت، یعنی تصوف بوده است. عبدالحلیم محمود کوشیده است باترویج تصوف ازطریق نشان دادن صوفیان بزرگ به‎عنوان الگوی کامل، در قالبی همه فهم و جذاب، به مقابلة با وهابیت بپردازد. علاوه براین انتشار آموزه‎ها و تعالیم صوفیانه از راه‎های گوناگون، به‎ویژه در دورانی که خود با عنوان امام اکبر الازهر شناخته بود، نقش مهمی در گسترش و عمق بخشیدن به فرهنگ معنوی- اخلاقی و منعطف تصوف و کم کردن تأثیر وهابیت، رویکرد خشن و فرهنگ تکفیری آن داشت. واقعیاتی که باعث شد تا علاقة مردم به فرهنگ و آداب و رسوم صوفیانه همچون زیارت، توسل و برگزاری مراسم میلاد   اهل بیت پیامبراکرم و اولیاء الهی که نقطه مقابل وهابیت بود، بیشتر و فرهنگ جامعه نسبت به وهابیت ایمن شود. کلیدواژه ها
صفحات :
از صفحه 259 تا 277
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 37