جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ارزش گذاری افراد جامعه نسبت به رفتار انسان ها در زندگی اجتماعی، با الگوی رفتار آنان ارتباط مستقیم دارد. هدف این پژوهش شناسایی انگیزه و آثار مثبت و منفی هریک از الگوها و شناسایی بهترین الگوی ارتباطی است. روش تحقیق تحلیلی و توصیفی است که بر داده های دینی، روان شناختی و جامعه شناختی مبتنی است. یافته های اصلی این تحقیق، وجود نوعی حیای منفی در رفتارهای منفعلانه و سازشکارانه است که با انگیزه دوری از تنش و جلب تحسین صورت میگیرد و فقدان هویت، نارضایتی و پیدایش احساسات منفی را به دنبال دارد. بهره مندی خودخواهانه و ابراز توانمندی، از انگیزه های رفتار پرخاش گرانه است که احساس گناه و از بین رفتن صمیمیت را به دنبال دارد. آزادی مطلوب در بیان احساسات و مقاومت در برابر خواسته های نابه جای افراد، مشخصه رفتار جرئت مندانه است که بهترین راه برای بهره مندی از آن، رو آوردن به «پیام من» است و با شناسایی اشتباهاتی که در زمینه ارسال این پیام وجود دارد، میتوان بهترین الگوی ارتباطی را پدید آورد.

این تحقیق به بررسی معنای مدارا، شرایط لازم تحقق و موانع آن، نمونه ها و شیوه های مدارا نسبت به دیگران میپردازد. اهمیت مدارا و نقش آن در سلامت زندگی بسیار مهم است. هدف پژوهش، تبیین جایگاه مدارا، و حدّ و مرز آن و افزایش کارکردهای مثبت و کاهش آسیب های احتمالی آن است. این مهم ما را در یافتن یکی از بهترین راهکارها برای ثبات و پایداری در زندگی، آرامش و نشاط اعضای خانواده، تأمین مطالبات اعضا، رفع نیازمندیها و وصول به سعادت و خوشبختی کمک میکند.روش تحقیق، تحلیلی ـ توصیفی است که بر داده های دینی و روان شناختی مبتنی است. یافته های اصلی این تحقیق خیر و برکت، امنیت، بهره مندی، خوشبختی، محبت، کینه زدایی، افزایش روزی، و موفقیت و پایداری در زندگی به عنوان پیامدهای مثبت مداراست. رفتارهایی همچون مرموزسازی، تبرئه، شوخی، رفتار نظیر به نظیر، تغییر مرتبه دوم، رفع تعارض، تمرکز بر نقاط قوت، ایفای نقش مقابل و خود آرام سازی نمونه هایی از مهارت های موجود برای دستیابی به مدارا به شمار میروند.

در این پژوهش به دنبال پاسخ به پرسش چگونگی رابطه ی میان مفاهیم اخلاقی در آموزه‌های علوی با این فرضیه هستیم که در نگاه امیرالمومنین (علیه السلام) نسبت به مفاهیم اخلاقی، ارتباط شبکه ای دیده می شود، که جایگاه هر مقوله از مقولات اصلی و فرعی اخلاقی و ...در آن مشهوداست. در واقع مسأله ی محوری در این پژوهش، یافتن چگونگی ارتباط میان مفاهیم اخلاقی از نگاه امیرالمومنین (علیه السلام) است.در پژوهش حاضر پس از تعریف اجمالی مفاهیم اخلاقی و بررسی ارتباط میان آنها در برخی منابع اخلاقی پر اهمیت، به گونه ای متفاوت و با نگاهی معطوف به ارتباط‌ها، به مطالعه‌ی مفاهیم اخلاقی و چگونگی پیوند میان آنها در معارف علوی پرداخته شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد، اسلام، ایمان، زهد، تقوا، یقین و رضا، قدم های اصلی تهذیب اخلاق اند و ارتباط بقیه ی مفاهیم اخلاقی ذیل این گام ها تبیین می پذیرند.

مسئله ای که در این تحقیق با آن روبه رو هستیم، معنای خلق نیکو، حد و مرز آن، بسترهای زمینه ساز خوش اخلاقی، آثار آن و مهارت هایی برای ایجاد و تقویت خلق نیکوست. هدف این پژوهش، یافتن بهترین راهکار برای ثبات و پایداری زندگی، آرامش و نشاط اعضای خانواده، تأمین مطالبات اعضا، رفع نیازمندی های عاطفی و احساسی و پیدا کردن سعادت و خوشبختی است. روش تحقیق در این پژوهش، روشی تحلیلی توصیفی است که بر داده های دینی و روان شناختی مبتنی است. یافته های اصلی این تحقیق ضرورت توجه به شاخص های انتخاب همسر برای تأمین خوش اخلاقی فرزندان، داشتن مهارت کافی برای مواجهه با طبع های مختلف در زندگی و بهادادن به خوش اخلاقی به عنوان مبنای اصلی برای موفقیت در زندگی است.

کم و بیش در همه‌ زمان‌ها و همه جوامع باورها و رفتارهای خرافی وجود داشته و دارد، به‌طوری‌که ممکن است این باور تقویت شود که خرافه از عناصر فرهنگی جدا نشدنی جوامع انسانیست؛ اما با نگاهی عمیق می‌یابیم که عوامل شناختی و روانی از جمله علل خرافه گرایی در حوزه باورها و رفتارهاست.در پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی-تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای به بازشناسی عوامل شناختی خرافه همچون ناآگاهی از ذات و صفات خدا، حقیقت فرشتگان، حقیقت جن، حقیقت روح و نفس و حقیقت مرگ و آینده هستی، روابط پدیده‌های عالم ماده، جایگاه انسان در خلقت، جایگاه سفیران و اولیای الهی و جهل به فلسفه بلا و مصیبت پرداخته‌ شده است.در ادامه عوامل روانی خرافه از جمله: بیماری، فقر، جنگ، ناامنی و ترس از مرگ بررسی گردیده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد امیرالمومنین7 در مقابله با عوامل شناختی خرافه به معرفی خداوند و صفات او، تبیین جایگاه انسان و به بیان جایگاه فرشتگان و جن پرداخته‌اند، و تلاش کرده‌اند باورهای انسان نسبت به مرگ، باورهای انسان در ارتباط با سفیران الهی را تصحیح کنند و روابط پدیده‌های هستی مادی را به درستیبیان کنند. برای مقابله با عوامل روانی خرافه ضمن تشویق به دعا و توکل به خدا، انسان را دعوت به صبر و پایداری نموده و در نهایت به معرفی الگوهای خرافه ستیز پرداخته‌اند.

چکیدهتمامی جنبه های زندگی انسان به گونه ای تحت تأثیر آفرینش او قرار دارد و تربیت نیز از این قاعده مستثنی نیست. از آن‌جا که انسان دارای دو جنبۀ روحانی و جسمانی است، زندگی وی نیز به دو بعد غیب و شهادت تقسیم شده است؛ معرفت و میل به بعد روحانی و غیبی که بخش اصیل وجود و زندگی انسان است در فطرتش نهفته است و حلقۀ اتصال انسان به جهان غیب همین فطرت است. از همین رو شیوۀ تربیت فطری، شیوۀ هدایت انسان به اصل خودش است و چون انسان در امر تربیت نیازمند الگوبرداری است پژوهش حاضر موضوع تربیت را با محوریت فطرت از دیدگاه یکی از کامل ترین الگوهای انسانیت، امیرالمؤمنین علی(ع) مورد تحقیق قرار داده است، که با بررسی سیره و سخنان ایشان در میان منابع حاضر از جمله نهج‌البلاغه و فیش برداری و تحلیل داده ها، درصدد پاسخگویی به چیستی و چگونگی تربیت فطری است. یافته های این پژوهش نشان می دهند که تربیت فطری همان تربیت دین است و راه دین و فطرت از هم جدا نیست.کلمات کلیدی: انسان، تربیت، فطرت، امیرالمؤمنین، نهج البلاغه

خانواده یکی از نهادهای اولیه جوامع بشری است که با وجود تحولات اساسی، در اهداف و کارکردهای خود ثابت مانده و در همه‌ی جوامع اهمیت اساسی دارد. تعادل، استحکام و اقتدار عاطفی و منطقی خانواده به شناختی جامع و فراگیر نیاز دارد تا در پرتو آن بتوان با خصیصه‌های خانواده متعادل آشنا شد. پژوهش مذکور، با فرضیه قرار دادن این‌که کاوش در قول و فعل حضرت‌علی (ع) نشان می‌دهد، الگوی خانواده‌ی متعادل به طور کامل قابلدست‌یابی است، بر آن است تا عوامل تعادل در خانواده را شناسایی نماید و به ترسیم سیمای روشنی از از خانواده‌ی متعادل و آفت‌هایی که این خانواده را تهدید می‌کند، از دیدگاه امیرالمومنین(ع) بپردازد. درک درست گفتار و تحلیل صحیح رفتار حضرت (ع) نشان از آن دارد که هنجارها و ناهنجاری‌های اخلاقی، رفتاری و اقتصادی می‌تواند زمینه‌ی تعادل و تزلزل خانواده را فراهم سازد. مجموعه‌ی تعالیم آن حضرت، ما را به نظام و ساختاری رهنمون می‌کند که پاسخ‌گوی همه‌ی نیازهای مادی، روانی و معنوی است. در خانواده‌ای که بر اساس معیارهای انسانی و اسلامی شکل می‌گیرد، آسایش تن و آرامش روان انسان تأمین می‌شود و با تحقق صفا، صمیمیت، همدلی و هماهنگی، پریشانی، ناامیدی و خستگی روحی و جسمی زدوده می‌شود. امیرالمومنین (ع) برای نجات خانواده از تزلزل، راهکارهایی را در نحوه‌ی ارتباط همسران ارائه فرموده‌اند که در این پژوهش به آن پرداخته می‌شود.

پژوهش حاضر به هدف ارائه‌ی الگوی سبک زندگی اجتماعی با تکیه بر سیره و کلام امیرالمومنین علی علیه السلامدر دو حوزه‌ی خانوادگی و شغلی پرداخته است. پرداختن به روش الگویی حضرت علیعلیه السلام می-تواند پاسخگوی نیازهای اولیه و ثانویه‌ی انسان‌ در طول دوران زندگی باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است که بر اساس اطلاعات کتابخانه‌ای مبتنی بر مطالعه‌ی متون دینی و علوم معاصر (روانشناسی،جامعه شناسی و علوم تربیتی) شکل گرفته است. یافته های تحقیق نشان می‌دهددر کلام و سیره ی امام علیعلیه السلام مولفه‌هاییجهت سبک زندگی بیان شده است که بر اساس آن میوان الگوی جامعی از سبک زندگی اجتماعی را ارائه نمود. الگوی مطرح شده در سیره ی گفتاری و رفتاریامام علیعلیه السلام در حوزه-های زندگی اجتماعی همچون خانوادگی و شغلی بر اساس هدفمندی، پرهیز از دنیا زدگی و دنیا طلبی وتنها برای رسیدن به رضایت الهی مبتنی است. و از آنجا که امام علی علیه السلام و سایر معصومین علیهم السلام شخصیت هایی فرا تاریخی و فرا زمانی هستند میتوانند الگو و سرمشق انسان‌ها در تمامی اعصار باشند وتمامی انسان‌ها از این الگو بهره‌مند شوند.

چکیده بشر از دیرباز در اندیشه‌ی استفاده‌ی بهینه و حداکثری، از منابع قابل دسترس خود بوده است. یکی از این منابع که همگان بر محدود بودن آن اذعان دارند، «زمان» می‌باشد، که گذشت حتی یک لحظه و ثانیه‌ی آن قابل جبران نیست. از آن جا که از نظر اسلام، هدف از خلقت انسان، رسیدن به سعادت و کمال است و هر انسانی فرصت محدودی در اختیار دارد تا به این هدف دست یابد و اصولاً تمامی هدف-ها در چهارچوب زمان قابل تعریف هستند؛ از همان ابتدا نیاز به روشی که بتواند در کوتاه-ترین زمان ممکن، این هدف را محقق سازد، احساس می‌شد که در زمان معاصر با نام مدیریت زمان، مطرح گردید؛ لیکن از آن جا که فطرت کمال طلب انسان، رسیدن به اهداف مادی و محدود را برنمی‌تابد، و به افقی برتر که همان کمال اخلاقی و معنوی است، می-اندیشد، نگارنده را بر آن داشت تا به این موضوع، از نگاه دین بپردازد و تأثیر آن را در سعادت انسان مورد بررسی قرار دهد. روش تحقیق در این پژوهش، روشی توصیفی ـ تحلیلی، مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای است که تبیین سخنان حضرت علی علیه السلام برای تحلیل موضوع، ملاک اصلی است و در نهایت آن‌چه از کلام آن بزرگوار استنباط می‌شود، این است که مدیریت زمان، جایگاه مهمی در قلمرو تکامل اخلاقی انسان دارد، با این شرط که ثانیه‌ها و لحظات عمر خویش را در جهت کمال نهایی مدیریت کرده و دنیا را مقدمه و ابزاری برای آخرت تلقی کنیم؛ در این صورت است که فرصت محدود انسان، مفید و اثربخش خواهد بود. با توجه به این که مدیریت زمان، مستلزم فراگیری اصول و مهارت‌های آن و شناسایی آسیب‌ها و راه‌های برون رفت از آن است، نگارنده، این پژوهش را با نگاهی دینی و به صورت مشخص با محوریت نهج‌البلاغه، تدوین کرده تا همگان بدانند که منابع دینی ما از هر جهت غنی بوده و کلام علوی، محدود به هیچ عصر و زمانی نیست.

مسأله حیا به عنوان یکی از موضوعات مهم اخلاقی اجتماعی همواره مورد توجه ویژه عالمان اخلاق بوده است پژوهش حاضر با عنوان بررسی ابعاد حیا در معارف علوی با تکیه بر نهج‌البلاغه با هدف بررسی الگوهای رفتاری و گفتاری در مفاهیم عمیق سیره امیرالمومنین(علیه السلام) در پی پاسخ دادن به این موضوع مهم است که سیره و سنت علوی در مورد ابعاد حیا چگونه است و نیز با بررسی نگاه امیرالمومنین(علیه السلام) به ابعادگوناگون حیا در عرصه‌های مختلف زندگی در پی یافتن الگویی مناسب در این زمینه برای پیروان راستین حقیقت می‌باشد.روش انجام تحقیق مبتنی بر تحلیل محتوا است که از طریق منابع دینی مرتبط و یافته‌های علمی انجام گرفته است نتیجه پژوهش حاضر نشان می‌دهد که ابعاد حیا در همه حیطه‌های فردی و اجتماعی تاثیر به سزایی دارد و بسیاری از این عرصه‌ها را مستقیم یا غیر مستقیم تحت الشعاع خود قرار می‌دهد. حیا نقش تعیین کننده‌ای در امنیت فردی و اجتماعی دارد و سلامت روانی فرد و اجتماع به صورت چشمگیری به این مقوله وابسته است، از نگاه امیرالمومنین(علیه السلام) حیا ویژگی کاملاً درونی است چرا که ایشان حیا از خود را به بالاترین مرتبه حیا می‌دانند. به دست آوردن مفهومی صحیح و روشن از حیا، بیان تفاوت بین آن و خجالت، درک جایگاه و ارزش آن در رشد و تعالی انسان، با استفاده از آیات و روایات ائمه معصومین بر محور کلام امیرالمومنین(علیه السلام) با تکیه بر نهج‌البلاغه ، هم چنین نقش سازنده این فضیلت انسانی در اصلاح ساختار روانی و اخلاقی انسان و جامعه از نتایج این تحقیق می‌باشد.