جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این مقاله ضمن کالبد شکافی وضع طبیعی نشان می‎دهد که اساساً وضع طبیعی انسان، وضع “آزادی کامل” و “مساوات” است و بر آن است که ضمن تفسیر آزادی به آزادی معقول و نفی رهایی انسان، قواعد عقلی لاک را در جهت ارتقای وضع طبیعی به وضع مدنی براساس اصول اولیه در قانون طبیعت بازخوانی کند. لاک ضمن نقد وضع جنگ با وضعیتی که انسان منصفانه و برای تأمین آزادی و دارایی‎اش می‎جنگد، به نظام جدیدی در چگونگی جهان‎گیری و جهانداری دست می‎یابد که بیشتر تحت عنوان مبانی لیبرالیسم مورد مطالعه قرار می‎گیرد.

چکیدهرابطه اخلاق و سیاست و ایجاد یک نوع تعامل میان نظریه اخلاقی و نظریه سیاسی ، یکی از مسائل علمی در حوزه فلسفه سیاسی است . خواجه نصیرالدین طوسی و نیکولو ماکیاولی ازجمله فیلسوفان و مردان سیاسی هستند که در دو سنت فکری متفاوت (اسلام و غرب) ، در مطالعات فلسفی و سیاسی خود به تعیین ، تنظیم و تعدیل رابطه اخلاق و سیاست پرداخته‌اند . این رساله، صرف نظر از تفاوتهای ضروری و خاص دو سنت فکری، با توجه به مشترکات عمومی و مبتنی بر مسائل مشترک اجتماعی- سیاسی ضمن تحلیل روزگار پرآشوب و نابه سامان ِ هر دو متفکر و مقایسه نظریات اخلاقی و سیاسی آنها ،بر آن است تا نشان دهد که چرا و چگونه خواجه نصیر و ماکیاولی نظریه خود را با غایاتی متفاوت ، یکی آرمان گرایانه ِ معطوف به جامعه اسلامی و فرا این جهانی و دیگری واقع گرایانه ِ معطوف به ایتالیا و این جهانی ارائه می دهند.افزون براین، در این نوشتار تلاش شده استبا عطف به ارائه چارچوب تئوریکو مبتنی بر هرمنوتیک اسکینر به کالبد شکافی آراء اخلاقی و سیاسی هر یک از دو متفکر اسلام و غرب، از طریق تحلیل مبانی اخلاقی و سیاسی پرداخته شود.از منظر هرمنوتیکی ، نظریه اخلاقی خواجه نصیر در مقایسه با نظریه سیاسی وی ، فربه تر بوده و در راستای غایت انگاری ِ جهان وطن آرایی مسلمانان و نیل به حیات طیبه و آرمانی آنها تنظیم شده است . چنین امری سبب شده است طرح جامعه آرمانی خواجه نصیر ، بیشتربانام"سیاست اخلاقی " عنوان گیرد . حال آنکه ، نظریه سیاسی ماکیاولی در مقایسه با نظریه اخلاقی فربه تر بوده و در راستای ناسیونالیسم ایتالیایی و بازگشت شکوه و صلابت فلورانس تنظیم شده است .چنین امری سبب شده است طرح بازسازی جامعه آرمانی ماکیاولی بیشتر با نام " اخلاق سیاسی" عنوان گیرد. واژگان کلیدی : خواجه نصیر الدین طوسی ، نیکولو ماکیاولی ، اخلاق ، سیاست .

خاورمیانه فضای حیاتی جمهوری اسلامی ایران را تشکیل می دهد و اطلاع دقیق از تغییر و تحولات این محیط حیاتی برای ثبات و بقاء ایران ضروری است. این منطقه به دلائل مختلف از جمله دارا بودن ذخائر گسترده انرژی مورد توجه قدرت های جهانی نیز هست و امنیت آن به امنیت جهانی گره خورده است. پس از حادثه ‎۱۱ سپتامبر سال ‎۲۰۰۱، استراتژی های آمریکا در خاورمیانه به صورت گسترده ای تغییر کرد و با اعلام استراتژی جهانی (مبارزه علیه تروریسم) افغانستان و عراق اشتغال شدند. جریان فکری نومحافظه کاران در ایالات متحده خواستار دگرکونی بنیادین خاورمیانه و تشکیل خاورمیانه بزرگ شد. مبتنی بر مدل طرح ریزی استراتژیک که در ابتدا باید چشم اندازی را معین و برای رسیدن به چشم انداز یاد شده راهبردهایی را طراحی نمود، خاورمیانه بزرگ حکم چشم اندازی را پیدا کرده که برای تحقیق آن راهبردهای متنوعی از سوی آمریکا طراحی و اجرا می شود. چیستی استراتژی آمریکا در خاورمیانه پس از حادثه ‎۱۱ سپتامبر سوال اصلی این پژوهش را تشکیل می دهد. پاسخ به این سوال و سایر سوالات فرعی این پژوهش، ما را به این فرضیه رهنمون می سازد که (ایالات متحده آمریکا در محیطی به نام خاورمیانه دارای یک استراتژی بزرگ و چند وجهی است که متضمن راهبردهای متعدد سیاسی و فرهنگی می باشد). استفاده همزمان از قدرت سخت و قدرت نرم توسط کاخ سفید ترکیبی پیچیده و متنوع از راهبردها را به وجود آورده که برای تحلیل آنها باید به بررسی جامعی پرداخت. از این رو این پژوهش پنج استراتژی سیاسی شامل:( جنگ پیشگیرانه)، (عدم گسترش سلاح های هسته ای) ، (خلع سلاح- بسیج زدایی و بازآوری) ، ( دموکراتیزاسیون)، (ملت سازی) و نیز دو استراتژی فرهنگی شامل: (گسترش اسلام سکولار) و (اشاعه سبک زندگی آمریکایی) شناسایی و بررسی می شود.

لیبرال دموکراسی یک از مهمترین موضوعات اندیشه سیاسی معاصر است که در ایران در این زمینه کار تحقیقی جدی و قابل توجه اندکی صورت گرفته است. مایکل سندل یکی از مهمترین و تاثیر گذارترین فیلسوفان سیاست در ایالات متحده آمریکا است که در زمینه نقد لیبرال دموکراسی اثر ماندگاری چون کتاب نابسامانی های دموکراسی را به رشته تحریر در آورده است.پایان نامه حاضر با بررسی سندل به دنبال طرح و نقد آراء اوست. در این پایان نامه که در یک مقدمه و پنج فصل تنظیم شده است نویسنده ابتدا مفاهیم اصلی مورد نظر سندل در طرح نظریه لیبرال دموکراسی را تشریح می کند این مفاهیم عبارتند از : اولویت حق بر سعادت، بی طرفی دولت، تلقی انسان به مثابه فرد فارغ البال. فصل دوم پایان نامه نشان می دهد که چگونه مطابق آراء سندل سه مفهوم ذکر شده که شاخصه های اصلی جمهوری رویه مند(لیبرال دموکراسی) را شکل می دهند به دو معضل اساسی فقدان حکومت بر خویستن و زوال امت منجر شده اند. فصل سوم پایان نامه آراء منتقدان سندل را مطرح می سازد و فصل چهارم آراء محققانی که در تکمیل نظریات سندل کوشیده اند را مطرح می سازد. در فصل پنجم که نتیجه گیری پایان نامه نیز هست نشان داده می شود که هر چند انتقادات سندل بر دموکراسی لیبرال تا حد زیادی پذیرفته است اما بر آراء سندل نیز انتقاداتی وارد است که این فصل به برخی از آنها می پردازد.

نظام جمهوری اسلامی ایران، برآمده از انقلابی است که بر اساس آرمان و عقیده به پیروزی رسیده است. این نظام‌، برای حفظ و تثبیت خود نیاز به انتقال ارزش‌هایش به نسل بعدی دارد و لذا ضروری است که در پی ابزار و روش‌هایی برای تحقق این مهم باشد. جمهوری اسلامی ایران، در زمانی که حال و هوای انقلابی‌گری در آن داشت خاموش و کم‌فروغ می‌شد، دست به آسیب‌شناسی و به‌سازی خود برای برگرداندن این روحیه‌ زد. از این ‌رو؛ بعد از جنگ و تا اواسط دهه‌ی 80، این نظام در برخورد با آسیب‌هایی که به آن وارد می‌شد، دو دوره‌ی متفاوت را تجربه کرد. از تدابیری که در این دو دوره برای حفظ انقلاب انجام گرفت، تأسیس و توسعه‌ی هیئت رزمندگان به عنوان یک نهاد حافظ ارزش‌های انقلاب در سراسر کشور بود. هیئت رزمندگان اسلام در دوره‌ی سازندگی و در مقابله با آسیب‌های تصمیم‌‌سازی سیاست‌گذاران فرهنگی-اقتصادی آن وقت به وجود آمد. پیام‌هایی که در این دوره هیئت رزمندگان اسلام برای مخاطبانش ارسال می‌کرد، عمدتاً پیام‌های سلبی بود و بیشتر نقش هشداری داشت. دلیل آن هم این بود که هیئت در دوره‌ی تأسیس قرار داشت. لذا راهبردش بر این اساس شکل گرفته بود که جایگاهی برای خود به عنوان یک نهاد مرجع تثبیت کند. هدف هیئت رزمندگان اسلام از این راهبرد این بود که هم نیروهای رزمنده را دوباره جمع کند؛ نیروهایی که بعد از جنگ پراکنده شده بودند، و هم بتواند در مقابل جریان‌های انحرافی یا خرافه که داشت درون نیروهای رزمنده رخنه می‌کرد، ایستادگی کند. در دوره‌ی بعد، هیئت رزمندگان اسلام در مقابل جبهه‌ی دوم خرداد و گفتمان ضد ارزشی حاکم بر آن آرایش گرفت. در این دوره رفتار هیئت در مقابل مسائل سیاسی و فرهنگی کشور، هم جنبه‌ی ایجابی به خود گرفت و هم جنبه‌ی سلبی همچنان ادامه یافت.همین رفتارهای ایجابی و سلبی که هیئت رزمندگان با کمک نهادهای پشتیبانش -به‌صورت چندلایه- از خود بروز داد، از مهم‌ترین عواملی شد که سرانجام جریان برانداز به اهداف خود نرسد و بر خلاف تصور همگان، مردم در دوره‌ی نهم انتخابات ریاست‌جمهوری به کاندیدایی رأی بدهند که در شعار و عمل بیشترین قرابت را با ارزش‌های انقلاب اسلامی و ارزش‌های مطروحه‌ی این هیئت داشت.