جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 46
بررسی و ارزیابی روش شیخ طوسی در نقد رجال  و آثار
نویسنده:
شمشیری رحیمه, جلالی مهدی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
محمد بن حسن طوسی (م460 ق) صاحب سه کتاب مهم و اساسی در علم رجال شیعه است که دو کتاب به نامهای فهرست و رجال تالیف خود او و دیگری املا و گزینش کتاب رجال کشی است که شیخ طوسی آن را اختیارالرجال نام نهاد.در هر یک از این آثار با توجه به اهداف نویسنده از تالیف آنها، نوع ارایه اطلاعات رجالی پیرامون راویان و اصحاب اصول و تصانیف با دیگری متفاوت است.نویسندگان مقاله حاضر در صددند روش شیخ طوسی را در ارایه اطلاعات نقدالرجالی (جرح و تعدیل اشخاص و ارزیابی اعتبار آثار آنان) با توجه به دو کتاب فهرست و رجال او به دست آورده اند.نتیجه حاصل از این پژوهش چنین است که در پیش گرفتن شیوه مصلحتی، توجیه گر بخشی از روش و عملکرد محافظه کارانه شیخ در انعکاس آرای رجالی اوست. شیخ بنا بر عللی که در مقاله بررسی شده بسیاری از اطلاعات رجالی را ارایه نداده است.
صفحات :
از صفحه 109 تا 141
جایگاه کذب و بدعت در تضعیف غالیان
نویسنده:
زینب طلوع هاشمی، کاظم طباطبایی، مهدی جلالی، محمد امام زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
از دیدگاه محدثان عوامل گوناگونی در پذیرش روایات راویان دخیل است که آسیب در هر یک از آن‌ها می‌تواند منجر به تردید در پذیرش روایات راوی گردد. گرچه در شرایطی خاص می‌توان از برخی از آسیب‌های وارد شده بر متن یا سند روایات چشم‌پوشی نموده و به صحت آن‌ها حکم نمود، اما دروغ‌گویی و اشتهار راوی به بدعت‌گذاری به سبب خلل جدی که در عدالت راوی وارد می‌سازند، از جمله عواملی هستند که از دیدگاه حدیث‌پژوهان فریقین بدون هیچ استثنایی منجر به سقوط قطعی روایات راوی از حجیت می‌گردند. در این مقاله با تأمل در شواهد و توصیفاتی که در کلام پیشوایان معصوم (ع) درباره راویان بیان گشته و نیز بررسی اقوال دانشمندان علم رجال، این فرضیه به اثبات رسیده است که دو عامل دروغ‌گویی و بدعت‌گذاری در میان گستره راویان حدیث شیعی، بیش از همه در غالیان نمود داشته و اشتهار غالیان به این دو امر از مهمترین دلایل جرح آنان بوده است.
صفحات :
از صفحه 65 تا 95
نقش اهل‌بیت (ع) در نقد و تبیین روایات کلامی عامه
نویسنده:
رسول محمدجعفری، مهدی جلالی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
بعد‌از رحلت پیامبر (ص)، جریان‌های فکری و کلامی متعدد و معارض با یکدیگر که بیشتر، از اهل سنت بودند، پدیدار شدند که در هر‌یک از آن‌ها، برای تبیین اندیشه‌ها، علاوه‌بر قرآن، به روایات نبوی (ص) استناد می‌شد. در‌اثنای این تکاپوها، برخی آیات، دچار تحریف معنوی شدند و روایات نیز دست‌خوش تحریف لفظی و تبیین ناصواب (تحریف معنوی) و‌یا گرفتار وضع شدند. اهل‌بیت (ع) در مواجهه با چنین روایاتی که دست‌مایة عقاید جریان‌های فکری و کلامی بودند، گاه مواضع تحریف روایات را آشکار می‏کردند، گاه با تبیین صحیح روایات، سوء‌برداشت‌ها را می‌زدودند و‌گاه با استناد به ادلّة عقلی و نقلی، جعلی‌بودن حدیث را نشان می‌دادند.
صفحات :
از صفحه 173 تا 198
تکامل عصری معرفت دینی در سایه استنطاق و دلالت یابی متن
نویسنده:
محمد مهدی آجیلیان ما فوق، مهدی جلالی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در این پؤوهش به تحلیل مقوله معرفت دینی و نحوه تحقیق ان در ادوار مختلف تاریخی می پردازیم و می کوشیم نادرستی برخی نظریات مطرح شده در این باره را آشکار سازیم. در این مقاله به تکامل عصری معرفت دینی در سایه استنطاق و دلالت یابی مبنایی و روشمند متن تأکید می شود. از منظر این پژوهش تکامل معرفت دینی ناشی از سؤالات و شبهات نوپدید در هر عصر است که با توجه به نیاز ها و مقتضیات زمان بروز می کند. این سؤالات و شبهات نوپدید استنطاق و پاسخ متن را می طلبد که همین امر تکامل معرفت دینی را در پی دارد. در همین زمینه به تفاوت دو مرحله استنطاق و دلالت یابی متن اشاره می کنیم و دخالت پیش فهم ها، پیش دانسته ها و انتظارات مفسر را تنها در مرحله استنطاق جایز شمرده ایم. همچنین با اشاره به عصری بودن پرسش ها و توهم عصری بودن پاسخ ها را که زاده نظریه تاریخمندی فهم است؛ رد می کنیم.
صفحات :
از صفحه 45 تا 72
بررسی دعاوی ناسازگاری قرآن با دانش تجربی بشر
نویسنده:
روح‌الله نجفی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رساله حاضر 16 مورد از مهم ترینتقابل های ادّعا شده میان قرآن و علم را گزینش نموده و به بررسی تفصیلی آنها می پردازد. گزاره های مزبور عبارتند از آفرینش شش روزه آسمان ها و زمین ، هفتگانه و طبقه طبقه بودن آسمان ها ، امکان شکاف برداشتن آسمان ، امکان افتادن آسمان بر زمین ، حرکت خورشید در فلک ، غروب خورشید در چشمه ای داغ یا گل آلود ، رجم شیاطین واجنّه با شهاب های آسمانی ، ریزش تگرگ از کوههایی در آسمان ، مسطّح انگاشتن زمین ، ساکن انگاشتن زمین ، تقدّمخلقت زمین بر آسمانها، وجود زمین های هفت گانه، زوجیّت همه موجودات، استقلال خلقت انسان از دیگر انواع، اختصاص جنسیت دانی جنین به خداوند و خروج منیّ از میان کمر و استخوانهای سینه.» (8 گزاره نخست به آسمان و اجرام آسمانی،4گزاره بعد به زمین و 4 گزاره پایانی به موجودات زنده ارتباط می یابند. ) در مورد گزاره هایی از این سنخ، برخی برآنند که خداوند برای ابلاغ وجا انداختن پیامخود از باورهای علمی معهود در نزد مخاطبان اولیه وحی بهره برده است. هر چند که پاره ای از این باورها با واقعیت امر تطابق نداشته اند. برخی دیگر نیز بر آن شده اند که اساساً خداوند از آسمان برای انسان کتابی فرو نفرستاده است، بلکه این انسان بوده که در زمین به جستجوی حقیقتی غایی و مطلق برآمده و در این راه به تجارب و آموزه هایی متعالی - والبته خطاپذیر- دست یافته است.به باور این قلم، منزّه دانستن قرآن از گزاره های کاذب وخلاف واقع ، پیامد منطقی تصدیق آن به عنوان کلام باری است. در نتیجه دو پیش فرض یاد شده در ترازوی قرآن باوران وزنی ندارند.با این همه از تلاش برای بازسازی فهم عرفی مخاطبان اولیه وحی گریزی نیست. چرا که خداوند در قرآن با ذات خود نجوا نمی کند، بلکه با انسان سخن می گوید. اگر خداوند با انسان سخن می گوید، نمی تواند بیرون از تاریخ بایستد و سخن بگوید. چرا که هیچ زبانی فرا تاریخی نیست، بلکه ارتباط زبانی در یک بافت تاریخی و در یک زمان ومکان معین قابل تعریف شدن است. ارتباط زبانی به معهودات ذهنی مخاطب تکیه دارد و فرایندی کاملاً دوسویه است . بدینسان قرآن مبین از الفاظ وجملات خود، معانی یا مصادیقی را اراده نمی فرماید که امکان فهم آن برای مخاطبان مستقیمش وجود نداشته باشد. از دیگر سو ممکن است که ملاحظه ظرف تاریخی نزول وپیشینه و زمینه آموزه های قرآن ، حلّ تقابل های مطرح شده را با دشواری روبرو سازد. برخی بر این باورند که هر گاهعلم قطعی با ظاهر آیه ای موافق نباشد، می توان از ظاهر آن دست کشید و تأویل آن را معتبر شمرد. راقم این سطور، بدون داوری در صحت یا سقم این مبنا ، استفاده از آن را در صورت ضرورت و برای برونشد از اشکال های مفروض ، متعیّن دانسته است.
بررسی مسئله تشابه در احادیث اعتقادی الکافی از نگاه مجلسی و مازندرانی
نویسنده:
مهدی جلالی، حسن نقی زاده، مصطفی فروتن تنها
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
احادیث معصومین(ع) همانند قرآن، محکم و متشابه دارند. برخی از احادیث اعتقادی، مفادی شبهه‌انگیز و ظاهری غیرقابل‌قبول دارند که شارحان حدیث، به شرح ظواهر غیرقابل‌قبول و تأویل برای رفع اشکال آن‌ها پرداخته‌اند. این رویکرد، گاهی با استفاده صریح از اصطلاح تشابه و زمانی بدون اشاره به این اصطلاح بوده است. در این مقاله در پی بیان چگونگی عملکرد دو شارح الکافی یعنی علامه مجلسی و مولی صالح مازندرانی در تعریف و واکاوی متشابهات حدیثی در روایات اعتقادی الکافی هستیم. این نوشتار ضمن نشان دادن باور آن دو به اهمیت این مقوله در حدیث بسان اهمیت آن در قرآن، به مبانی نظری آن دو در این مسئله پرداخته و نشان می‌دهد که توجه جدی و وافی به این مقوله داشته‌ و در جهت حل تشابه و رفع تعارض ظاهری این‌گونه اخبار حرکت کرده‌اند. درنهایت، نقدهایی بر تعریفشان از تشابه در حدیث و مصداق‌هایی که برای حدیث متشابه آورده‌اند، وارد شده است.‌
صفحات :
از صفحه 127 تا 158
جایگاه سیاق در تفسیر المنار
نویسنده:
مرضیه رستمیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
سیاق به عنوان مبنای اصلی ساخت کلام نقش عمده ای در فهم مراد متکلم دارد. از همین رو سیاق، مطمئن ترین و مهم ترین ابزار مفسر برای ورود به نصوص، به ویژه آیات قرآنی است. در این میان بررسی جایگاه سیاق در تفاسیر معتبر باعث کاربردی شدن اصل سیاق می شود. از برجسته ترین تفاسیر سده چهاردهم تفسیر المنار اثر محمد عبده و محمد رشید رضا است که با توجه به رویکرد تحول گرایانه مولفان آن به روش های تفسیری دارای اهمیت بسزایی است. این پژوهش به منظور بررسی مقدمات و انواع سیاق و بررسی جایگاه سیاق در تفسیر المنار و میزان تأثیرگذاری رویکرد سیاقی عبده بر تفسیر المیزان انجام یافته است. نگارنده در این پژوهش کوشیده است تا پس از بررسی سیاق(بافت) از ابعاد مختلف با بهره گیری از مبحث بافت در زبان شناسی جدید، جایگاه سیاق را در تفسیر المنار به دقت بکاود.در نتیجه ی این پژوهش می توان گفت که از سیاق در تفسیر المنار جایگاه والائی داشته و این نگرش عبده به آیات بدون تأثیر بر مفسران متأخرتر خصوصاً علامه طباطبائی نبوده است
بررسی تطبیقی روش تربیتی و اجتماعی در تفسیر نمونه و احسن الحدیث
نویسنده:
مجید سعادتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر با هدف مقایسه‌ی روش تفسیر تربیتی و روش تفسیر اجتماعی در دو تفسیر احسن الحدیث و نمونه سامان یافته است. برای انجام این مقایسه، پانزده موضوع تربیتی و پانزده موضوع اجتماعی انتخاب نمودیم، و برای هر موضوع آیاتی از قرآن را برگزیدیم. سرانجام، مقایسه میان مطالب دو تفسیر، ذیل آیات منتخب صورت گرفت. این مقایسه در دو بُعد محتوا و روش انجام گرفت. در بُعد روش، کوشش مولفان دو اثر را بر پایه‌ی سه شاخص أ. تکیه بر بافت آیات (خود متن)، ب. تکیه بر شأن نزول آیات (زمینه‌ی تاریخی متن)، و ج. تکیه بر گزارشهای تاریخی و روایات (داده‌های فرامتنی) مقایسه نمودیم. در بُعد محتوا، این مقایسه با تکیه بر سه شاخص، أ. میزان پوشش موضوع، ب. قابل فهم بودن مطالب برای مخاطب عام، و ج. آشنا بودن مطالب بیان شده با ذهن و زبان مخاطب صورت پذیرفت.مقایسه‌ی صورت گرفته نشان داد که تفسیر نمونه، چه در بُعد تربیتی و چه در بُعد اجتماعی، رویکردی جامع‌گرا و کل‌نگر به آیات دارد و ضمن پوشش وسیع‌تر ابعاد پیام آیات، به استخراج اصول و قواعدی کلی در حین تفسیر دست می‌زند؛ حال آنکه این وجه در تفسیر احسن الحدیث کمرنگتر به چشم می‌خورد. نیز در تفسیر نمونه بیش از تفسیر احسن الحدیث بر شأن نزول آیات تکیه شده بود. در مورد سایر شاخص‌ها اختلاف معناداری میان دو تفسیر مشاهده نشد.
نقد روایات تعجیل پیامبر در تکرار آیات هنگام نزول
نویسنده:
محمد خامه گر، مهدی جلالی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
پیرامون شأن نزول آیات 16 تا 19 سوره قیامت که خداوند، پیامبر را از تعجیل در تکرار آیات نهی فرموده است، روایاتی در تفاسیر شیعه و سنی به نقل از جوامع روایی اهل سنت بیان شده است. در مواجهه با روایات تعجیل چند پرسش مهم مطرح می شود: نخست آنکه آیا از جهت سندی و محتوایی، این روایات قابل اعتماد هستند؟ و دیگر آنکه به فرض صحت سند و محتوای این روایات، آیا می توانند سبب نزول آیات فوق باشند؟ در این نوشتار برای پاسخگویی به این سؤالات، سند روایات تعجیل و نیز محتوای آنها از جهت میزان سازگاری آن با ماهیت وحی، شخصیت و مقام پیامبر ارزیابی گشته است. در انتهای مقاله نیز امکان سبب نزول بودن روایات تعجیل برای آیات 16 تا 19 سوره قیامت مورد بحث قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 32 تا 50
جایگاه حدیث در تفاسیر عصری با تأکید بر تفسیر الفرقان
نویسنده:
محمد مولوی، مهدی جلالی، علی اسدی، محمد علی رضایی کرمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بهره‌گیری از احادیث و روایات در تفسیر قرآن در دو قرن اخیر کاهش داشته است. شاید بتوان دلیل این امر را در گسترش عقل‌گرایی، تفسیر قرآن به قرآن، دوری جستن از تفسیر مبهمات، ارائه تفسیری روان و بدون پیچیدگی، گسترش روش تفسیر علمی و توجه به مسائل اجتماعی و تربیتی قرآن دانست. این مقاله، پس از بررسی اجمالی تفاسیر عصری، به صورت موردی به بازکاوی دقیق جایگاه و میزان بهره‌گیری از حدیث، و علل و عوامل کاهش بهره‌مندی از آن در تفسیر الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنّه که یکی از مهم‌ترین تفاسیر عصری است می‌پردازد.
صفحات :
از صفحه 179 تا 206
  • تعداد رکورد ها : 46