جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: ملاصدرا (ملّا صدرا، حدود 1640-1572 م.) یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های فلسفه اسلامی پس از ابن‌سینان و از مهم‌ترین فیلسوفان ایران صفوی است. او نویسنده‌ای پرکار بود که آثارش زمینه‌های علوم عقلی و دینی را در فلسفه اسلامی پیش برد، اما مسلماً مهم‌ترین سهم او در فلسفه اسلامی در مطالعه «وجود» و «هستی» و کاربرد آن در حوزه‌هایی از جمله است. کیهان‌شناسی، معرفت‌شناسی، روان‌شناسی و آخرت‌شناسی. صدرا نشان‌دهنده تغییر پارادایم از مابعدالطبیعه ارسطویی جوهرهای ثابت است که بر فلسفه اسلامی تسلط یافته بود، به تحلیلی از «وجود»/ «وجود» به‌عنوان بستر نهایی و منبع پویا اشیا. او معتقد است که همه موجودات واقعیت و حقیقت خود را از وجود خود می‌گیرند و بنابراین تحلیل فلسفی مناسب باید با آن آغاز و سرانجام به پایان برسد. تمرکز اثر حاضر بر هستی‌شناسی تدریجی صدرا، پایه‌ای قوی برای خواننده فراهم می‌کند تا آثار دیگر صدرا و متون بعدی فیلسوفانی که در همان زمینه کار می‌کنند را درک کند. این نسخه حاوی متون انگلیسی-عربی موازی و ترجمه جدیدی است که محقق برجسته فلسفه اسلامی، سید حسین نصر (سیّد حسین نصر، متولد 1933 م.) است.

شرح کامل بر کتاب شواهد الربوبیّه ملاصدرا است که بعد از اسفار اربعه نوشته شده و از کتب جامع ملاصدرا محسوب می‏‌شود. شروح کوتاه و ناقصی بر این کتاب نوشته شده بود، اما شرح حاضر کامل‌ترین شرح شواهد الربوبیه است که به تعبیر شارح، کمترین مسامحه و غفلتی از متن و توضیح مفهوم و معنای جملات و عبارات در آن صورت نگرفته است؛ ضمن این که در تبیین و تحقیق کامل‌تر مباحث هر مشهد و شاهد و اشراقات آنها اولاً به کتبی مانند اسفار اربعه و دیگر آثار نویسنده مراجعه شده و ثانیا دنباله مباحث را از جنبه‌‏های نقلی نیز تعقیب و بررسی نموده است.

رساله اي دراثبات معاد جسماني با استفاده از ادله عقلي فلسفي است، که تلخيصي ازمباحث مفصل او د ر « اسفار اربعه » است. رساله اي مختصر در اثبات معاد جسماني به وسيله ادله عقليه ورد نظريه مخالفين که در دوازده مطلب تنظيم وتحرير شده است. مؤلف دراين رساله کلامي با ادله عقلي و فلسفي به اثبات معاد کالبد برزخي مي پردازد که نوعي معاد جسماني است وتفصيل آن در اسفار وي آمده است. از ملاصدرا. كه چاپ شده است. نويسنده مي گويد درين رساله كوچك سر آن دارم كه مسأله معاد را طرح كنم و بخصوص معاد جسماني را اثبات نمايم يعني باثبات معادي بپردازم كه قدرت افكار علماء در آن عاجز مانده است او درين رساله با دلائل خاصي بنوعي از معاد جسماني كه معاد كالبد برزخي است مي رسد و بدين ترتيب اثبات معاد جسماني مي كند. (عبدالله انوار) آغاز كتاب: الحمد لمن منه البداية و اليه الاعاده و الصلاة علي من بذاته اتصلت دائر الوجود و بکماله تمت قوس الصعود الي الحق المعبود له المقام المحمود محمد و آله انجام كتاب: ونسبة الروح الي البدن ... و هي ليست موصوفة بالوجود الحقيقي و انما هي موصوفة بالوجود الاثباتي الاشاعي الذي هو ظل الوجود الحقيقي فلا وجود کوني الابالمجاز و من هذا اظهر لک سرمعيته و احاطته الوجوديه بالموجودات علي وجه يليق بشأنه و هو مااردناه و اما معيته و احاطته العلمية الحکميه فهو اظهر من ان يخفي فاعرف [ کتابشناسي جامع ملاصدرا 292؛ مرعشي 12/326؛ التراث العربي 5/130؛ ملي 10/431]

دراين رساله كه منسوب بصدر الدين شيرازي است مباحث چند راجع به مرگ و حيات ديگر بشرح زير آمده است: فصل: في ان عذاب القبر حق، فصل: في الاشاره الي حقيقه الحشر، فصل: في القيامه، فصل: في الاشاره الي الميزان، فصل: في الاشاره الي صحائف الاعمال و الكرام الكاتبين في نزول الملائكه علي الاخيار و نزول الشياطين علي الاشرار، فصل: في ذكر اصناف الخلايق يوم الاخره و ذكر الجنه و النار بوجه سري، فصل: في الاشاره الي طبقات اهل الحساب، فصل: في الاشاره الي خازن الجنه و خازن الجحيم و كيفيه الخلق الي الفطره الاصليه التي لهم في النشاه الاولي لحصول التطابق التعاكسي بين النشاتين، فصل: في الاشاره الي حالات يحدث يوم القيامه و الي فوق الخلق من العرصات. «عبد الله انوار» رساله مختصري است در بيان احوال بعد از مرگ تا قيامت كبري به طور موجز و مختصر در نه فصل بدون خطبه و مقدمه اي، به احتمال زياد اين رساله بخشي از كتب فلسفي ايشان مي باشد كه كاتب جداگانه كتابت كرده، ولي با مراجعه به كتب مطبوعه مؤلف ازقبيل « اسفار، شواهد الربوبيه، ‌مبدء و معاد، ‌عرشيه‌، ‌مشاعر، ‌مفاتيح الغيب، اسرارالآيات، ‌و. . » معلوم شد اين رساله با ابواب مشابه آن كتب در چندين موارد اشتراك عبارتي دارد لكن غير از آنها مي باشد. فهرست تفصيلي فصول عبارتند: فصل: في ان عذاب القبر حق بقول مجمل. فصل: في الاشارة الي حقيقة الحشر. فصل: في الاشارة الي الصراط. فصل: في الاشارة الي كيفية وزي الاعمال و ذكر الميزان. فصل: في الاشارة‌ الي صحائف الاعمال و كرام الكاتبين. فصل: في الاشارة الي طبقات اهل الحساب. فصل: في ذكر اصناف الخلائق يوم الآخرة. فصل: في الاشارة الي خازن الجنة و خازن الحجيم. فصل: ‌في الاشارة الي حالات يحدث يوم القيمة و الي وقوف الخلق في العرصات. فصول کوتاهي است در مباحث اعتقادي و مشتمل بر: عذاب القبر، حقيقة الحشر، الصراط، کيفية وزن الاعمال، صحايف الاعمال و کرام الکاتبين و نزول الملائکة، طبقات اهل الحساب، اصناف الخلايق يوم الآخرة، خازن الجنة و الجحيم، حالات يحدث يوم القيامة و ... درين رساله آخوند ملاصدرا با مباني فلسفه خود از مرگ و حشر موجود پس از مرگ و مسأله حساب و صحائف اعمال و كليه آنچه در شرع براي اين نشأة آمده است سخن مي گويد و دلائل فلسفي بهمراه آن مي كند (عبدالله انوار) از صدرالمتالهين شيرازي داراي فصولي چند درباره مسائل فلسفي مربوط به عذاب قبر زندگي مجدد يافتن، ميزان، صحيفه عمل و اقسام خلايق در باز پسين و بهشت و دوزخ، عرصات. بالاي نسخه اي كه در دست معرفي است نوشته شده: «رساله حشريه تأليف ملاصدرا» ولي مسلماً رساله حشر الاشياء يا طرح الكونين صدرا (ش 7/1719) نيست. و با آن تفاوت فاحش دارد. شايد رساله حشريه اي ديگريست از او. (عبدالحسين حائري) با چند فصل ديگر در معاد (احمد منزوي) گفتاري است از صدراي شيرازي كه درباره رستاخيز نگاشته است. (محمد تقي دانش پژوه) همان است كه در فهرست نگارنده (3/322 و 345) بنام گفتار درباره رستاخيز ياد شده است. (محمد تقي دانش پژوه) [التراث العربي 2/403 و 404؛ الذريعه 7/22؛ مرعشي 5/168و 3/168و 10/57 و 11/381 و 19/383؛ فهرست سپهسالار 4/319؛ فهرست آستان قدس 11/328 و 11/338؛ مدرسه فيضيه 2/31؛ كتابخانه ملي 8/377 و 10/432 و 11/727؛ كتابخانه ملك 5/91 و 5/333؛ الهيات تهران ص 397؛ مجلس شورا 5/218 و 10/1686 و 14/179و 22/19 و 38/601؛ فهرست رضويه 4/312و 346؛ يادنامه ملاصدرا 110؛ فهرست دانشگاه ج 3 بخش يك 298 و 3/298؛ مركز احياء ميراث اسلامي 3/113؛ دليل المخطوطات 1/150؛ كتابخانه مدرسه آخوند ص 1430؛ مجلس 5: 218 رضوي 4: 312 و 346 يادنامه مولي صدرا: 110؛ مركز مطالعات و تحقيقات اسلامي 1/545؛ مشار عربي 457؛ مجلس 38/601؛ مشار، عربي 457 با عنوان رسالة في حشر الاشياء؛ دانشگاه تهران 3/322و10/1655و 12/2643؛ دائرة المعارف اسلامي 1/149؛ ذريعه 7/22 «حشرالاشياء» ؛ ‌اعلام 2/1170: صدرا؛ طبقات 11/291؛ صدرا؛ مرعشي 3/168؛ ريحانه 3/417-420؛ نشريه 5/222]