جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رساله مفصلي است که درآن مناظراتي را که علماء با کريم خان درسفر وي درسال1275 به تهران با وي درمجالس متعدد داشته وعقايد وي را نقد نموده اند واواز پاسخ عاجز شده، درآن جمع آوري شده است. افرادي که درمجالس باوي مناظره داشتند عبارتنداز: اعتضاد السلطنة، محمد ولي ميرزا، ملا نظر علي شاگرد آقا علي مدرس درمنزل آقا علي مدرس، بهاء الدوله و ... دراين رساله از جمله رکن رابع بودن کريم خان رد شده است. بعد از پايان رساله جوابيه محمد کريم خان براين رساله درپنج صفحه تحرير شده است ودرآن براي اثبات مدعاي خود مقدمه فصل الخطاب را ذکر نموده است. از ناشناس. مؤلف از خود با عنوان ابن عم صاحب حال، يعني حاج محمد كريم خان كرماني (1225-1228 ق/1810-1871م) ياد مي كند كه مي تواند اعتضاد السلطنه عليقلي ميرزا (1234-1298ق) فرزند فتحعلي شاه باشد كه فتنه باب او چاپ شده است (تهران، 1333ق) ؛ هر چند بارها در آن آمده «از اعتضاد السلطنه شنيدم ... » و يا از وي به گونه سوم شخص نام برده شده است. در ديباچه مي گويد: احوال جناب فضايل مآب حاج محمد كريم خان ابن ظهير الدوله ابراهيم خان قاجار را مي نگارم تا بعضي از عوام كالانعام كه ايشان را ركن رابع مي دانند كه به اصطلاح دعوي او، اين شخص رابع خدا و سول و امام است ... او را مانند ساير خلق تصور كنند. نامبوب. (احمد منزوي) از پسر عموي حاجي محمد كريم خان كرماني (1225-1288) كه از او بنام « ابن عم بزرگوار» ياد مي كند (پايان) در آن بر شمرده شده مجالسي كه در تهران برگزار شده و شاهزادگان و دانشمندان مانند اعتضاد السلطنه و فرهاد ميرزا و نواب ايلخاني كيومرث ميرزا و محمد ولي ميرزا و نظر علي شاگرد شيخ مرتضي و امان الله ميرزا و ميرزا ابو القاسم همداني و لا لاله زار يهودي و شيخ حسين شيرازي و حاجي آقا باباي حكيم باشي و آقا علي مدرس و شاهرخ ميرزا و ديگران در موضوعهاي علمي و ادبي با او گفتگو داشته و او را مجاب ساخته اند. از اين رساله ناتواني علمي او بخوبي پيدا است. اين رساله در 1275 سيزده سال پيش از مرگ كريمخان ساخته و هفت سالي پيش از مرگ او نوشته شده است. (محمد تقي دانش پژوه) آغاز كتاب: بسمله. الحمد الله الذي جلعنا من الذين اتبعوا الحق و نصروه و اجتنبوا الباطل و انكروه ... . . اما بعد من كه مسود اين اوراقم ... . حقيقت احوال جناب حاج محمد كريم خان ابن ظهير الدوله ابراهيم خان قاجار را مي نگارم تابعضي از عوام كالانعام كه ايشان را ركن رابع مي دانند كه باصطلاح و عقيده او اين شخص رابع خدا و رسول و امام است از اين خيال منصرف شده و از اين طريقه منحرف گشته او را مانند ساير خلق تصور كنند و اگر كلمه كفر آميزي از عباراتش برايد و قابل تاويل است تاويل نمايند و الا تكفير كنند و مرا در اين رساله مقصودي نيست كه بگويم فلان كلام را در ارشاد العوام بر خلاف ظاهر شرع گفته يا فلان بيان را در هداية الصبيان مخالف شرع انور رانده. و وجه عدم تعرض دو چيز است اول آنكه رد و قبول آن كلامي مبسوط و كتابي مشروح مي خواهد و ثاني آنمه مرا چندان با علماي ظاهر الفتي نيست و با شيخيه كلفتي [نه] غرض بيان حق است بدون مقصود و منظوري و آنچه در مجلس دار الخلافه سوال و جواب با وي شده يا محرر حضور داشته يا آنكه از ثقات شنيده مي نگارد ... . حال در اين سال كه يكهزار و دويست و هفتاد و پنج هجري است جناب حاجي محمد كريم خان بدار الخلافه باهره آمد و شرف حضور ... . . ناصرالدين شاه قاجار ... . . را ادراك نموده علماي شرع دار الخلافه ... . بجهت فساد عقايد كه از عبارات و تصانيف او كه باعتقاد خود استنباط نموده بودند ملاقات وي را حرام دانسته از ديدن او دوري جستند ولي جمعي از ملك زادگان ... . . با وي ملاقات كرده. انجام كتاب: ولي اين رأي را آن دو بزرگوار نداشتند مدة العمر عمل به رؤيت مي نمودند اين اعتقاد مخصوص اجتهاد ابن عم بزرگوار است والسلام [كتابخانه ملي فارس 2/122؛ دائرة المعارف بزرگ اسلامي 1/10؛ دانشگاه تهران 11/2310؛ فهرستواره منزوي 9/553]

پاسخي است نيكو بر كتاب « ميزان الحق » پادري هنري مارتين كشيش انگليسي نصراني كه در آن معجزه قرآن كريم را انكار كرده و بر پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم و اسلام خرده گيري مي كند. اين كتاب بنام فتحعلي شاه قاجار تاليف شده است. (احمد حسيني اشكوري) اين رساله در پاسخ شبهات رساله ميزان الحق هانري مارتين كشيش مسيحي است كه چند تن ديگر از دانشمندان ايران نيز بر آن رد نوشته اند و نيز خواتون آبادي در ديباجه اين رساله گويا به آن رددود اشارت دار و گويد « اقدام نمودن در ملاحظه اين نوع سخن (يعني سخن كشيش هنري مارتين) بطور اجوبه نگاري ... جز طريق تضييع اوقات پيمودن ... نخواهد بود ... نهايت چون ندر سوالف ايام بعضي از علماء اعلام و فضلاي اسلام طريق اجوبه نگاري ... پيمودنه فقرات مكالمات ناصواب ايشان را محمول بر صحت و صواب داشته در مقام جواب شيرازه بند كتابي آمده اند و اولياي دولت گردون عدت ... اعلي حضرت ... فتحعلي شاه ... و سيما نور حدقه سلطنت ... شاهزاده عباس را عليا لظاهر مرغوب طبع ارجمند ... نيفتاده اشارت ... به داعي شرف صدور يافت ... اعني محمد حسين بن عبدالباقي الحسيني الحسني » . (عبدالحسين حائري) آغاز كتاب: الحمد لله الذي بعث الي عباده رسلاْ ... . اما بعد از حمد حضرت احد و مدح جناب احمد و شكر سيد سند يعني وصي و خليفه محمد انجام كتاب: فرمود كه همان سد است كه ذو القرنين ساخت اينست حكايت ذو القرنين [مركز احياء ميراث اسلامي 2/10؛ مجلس شورا 10/2088؛ ذريعه 215: 10؛ دانشگاه تهران 16/28؛ فهرست الفبائي آستان قدس ص 278؛ فهرستواره منزوي 9/308 «رد به پادري» از محمد حسين اصفهاني؛ رايانه آستان قدس]

خوابي است كه شيخ مفيد ديده و با عمر راجع بآيه «ثاني اثنين اذ هما في الغار» بحث مي كند، اين خواب را شيخ ابو الحسن علي بن محمد بن بنان از شيخ مفيد نقل مي نمايد. (سيد احمد اشكوري) رساله اي است در اين كه آيه غار آيا دلالت بر فضل ابي بكر مي نمايد يا خير؟ مرحوم شيخ آنچه را كه عامه بدان استدلال نموده اند ذكر كرده و سپس به رد آنها پرداخته است. (اشكوري، جعفر) اين کتاب شرحي است بر رؤاي شيخ مفيد و مناظره اي که وي در آن رؤا با عمر بن الخطاب داشته است. موضوع مناظره، آيه غار و دلالت آن- به ادعاي عامه- بر فضيلت ابي بکر بن ابي قحافه به سبب همراهي او با پيامبر هنگام نزول اين آيه بوده است. دلايل رد شيخ بر اين مسأله در ادامه مطلب آمده است. آغاز كتاب: روي الشيخ ابو الحسن. . قال رأيت في النوم كأني قد اجتزت في بعض الطرق فرأيت حلقة دائرة. انجام كتاب: فدل باخراجه من السكينة علي خروجه من الايمان فلم يحر جواباً و تفرق الناس و استيقظت. [مرعشي 1/91 و 1/267 و 1/285؛ عكسي مركز احياء 7/200؛ التراث العربي 7/200]

مؤلف به درخواست برخي از دوستان اين كتاب را در رد بر كتابي كه مسيحيان بنام «ميزان الحق» درباره اعتراض بر اسلام و مسلمين نگاشته بودند تأليف نموده و آنرا در يك مقدمه و پنج ميزان (هر يك مشتمل بر ده معيار) مرتب نموده است. تأليف اين كتاب در 22 ذي حجه 1287 در قسطنطنيه بپايان رسيده است آغاز كتاب: خداي را ستايش آوريم كه ذوات جهان آيينه جمال قدرت اوست و ذرات امكان مرآت كمال الهيت او انجام كتاب: در اينجا سخن را بپايان آوريم كه سخن خداي بهترين سخنهاست و الحمد لله رب العالمين [سيد محمد حسن امام جمعه 131؛ فهرستواره منزوي 9/317؛ دانشگاه 3/584؛ کتابخانه ملک 3/405]

وي اين كتاب را به درخواست برخي از دوستانش در اصول اعتقادات مشتمل بر دوازده باب نگاشت و هر باب مشتمل بر چند «قول». الباب الاول: في العقل الباب الثاني: في المحسوسات و المعلوم الباب الثالث: في إثبات الصانع الباب الرابع: في إثبات الصفات الباب الخامس: في الأسماء الباب السادس: في إثبات الوحي علي الرسول عليه السلام الباب السابع: في معرفة الإيمان الباب الثامن: في شرائط الإيمان الباب التاسع: في الدين و الشرايع الباب العاشر: في التكليف و الطاقة الباب الحادي عشر: في الخلافة و الإمارة الباب الثاني عشر: في السنة و الجماعة و الرد علي البدعظ بعد از عنوان هر باب، نام مؤلف با عبارت «قال المهتدي» ... تكرار مي شود. «طباطبائي بهبهاني» كتاب معروفي است در عرفان نظري و در بيان اصول معرفة و التوحيد در چند باب و هر باب در چند قول، با اين عنوانها: الباب الاول: في العقل و فيه تسعة اقوال؛ الباب الثاني: في المحسوس و المعقول و فيه سبعة اقوال؛ الباب الثالث: في اثبات الصانع و فيه سبعة اقوال؛ الباب الرابع: في اثبات الصفات و فيه احد عشر قولا؛ الباب الخامس: في الاسماء الحسني و فيه ستة اقوال؛ الباب السادس: في اثبات الصانع الوحي علي الرسل و فيه عشرون اقوال؛ الباب السابع: في المعرفة و الايمان و فيه احد عشر قولا؛ الباب الثامن: في شرائط الايمان و فيه تسعة عشر قولا؛ الباب التاسع: في الدين و الشرائع و فيه ثلاثة اقوال؛ الباب العاشر: في التكليف و الطاقة و فيه سبعه اقوال؛ الباب الحاد يعشر: في الخلافة و الامارة و فيه ثمانية اقوال؛ الباب الثاني عشر: في السنة و الجماعة و الرد علي اهل البدعة و فيه ستة عشر قولا؛ (صدرائي خوئي، علي) [مجلس شورا 24/420؛ كشف الظنون 484: 1؛ ذيل بروكلمان 744: 1؛ فهرست برلين 572: 2؛ فهرست مختصر مجلس ص 215؛ رايانه ملي ص 1606]

بحثي است درباره كلمه لا اله الا الله و معاني لغوي و اصطلاحي و دقت هاي فلسفي و كلامي كلمه توحيد. [اهدائي رهبر4-1]

مؤلف شيخ سيف الله بن عباس غريبدوستي گرمرودي آذربايجاني معروف بايسي متولد 1277 خورشيدي شاگرد مرحوم حاج شيخ اسدالله يزدي است و الحال مدرس سطوح متداوله منطق و حكمت است در مشهد. تاريخ تأليف مقاله 20 رمضان 1354 است. (مهدي ولايي) [فهرست آستان قدس 4/254]