جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دانش اخلاق به حوزه هاى مختلف توصیفى و توصیه اى در زمینه مباحث معرفت شناختى، منطقى و ارزشى مى پردازد. تبیین رابطه اخلاق و قرآن ، یکى از مباحث گسترده اخلاق پژوهى است. اخلاق در اینجا به معناى گزاره ها و علم اخلاق و دین نیز به معناى حقایقى است که بیانگر بینش، منش و کنش دنیوى در راستاى سعادت انسانى باشند.از منظر برون دینى، تعهدات اخلاقى در ضمانت اجرایى به سنت هاى دینى پایبند هستند و اعتقاد به خداوند و ثواب و عقاب اخروى، نقش موثرى در تحقق دستورهاى اخلاقى دارد؛ از منظر درون دینى، رابطه عمیقى میان اخلاق و قرآنوجود دارد و بخش عظیمى از آیات و روایات به مسایل اخلاقى پرداخته است. قرآنعلاوه بر بیان مسایل اخلاقى و مصادیق عدالت و ظلم، غایات ارزش هاى اخلاقى را نیز بیان مى کند و از آن رو که هیچ یک از راه هاى عادى کسب معرفت توان تشخیص مسیرى براى رسیدن به آن اهداف متعالى را ندارد، به ناچار باید در شناخت آن ارزش ها به قرآنمراجعه کرد.این پژوهش به شیوه توصیفی – تحلیلی وتفسیری وبا استفاد ه از اسناد وپژوهش کتابخانه ای به بررسی جامعیت اخلاقی قرآن در سه ساحت بینش ،منش وکنش مبادرت ورزیده ودرپنج فصلبه سازماندهی پایان نامه پرداخته است.

«بصیرت»، درلغت به معنای عقیده قلبی، شناخت، زیرکی می باشد و در اصطلاح، عبارت است از قوه ای در قلب انسان که به نور قدسی منوّر بوده و آدمی با کمک آن، حقایق امور و اشیاء را درک می کند. هوشمندی و پرهیز از غفلت، بردباری و استقامت،تسلیم بودن در برابر اراده و مشیت الهی،تبعیت از تعالیم و فرامین انبیا وصالحین و پذیرش اعتقادات صحیح، بدون هیچ گونه مقاومت و لجاجت جاهلانه،ویژگیهای عمده اهل بصیرت اند.مطابق آیات و روایات،بهره مندی از پرهیزگاری واخلاص،تعقل، آگاهی از ضعف ها،کرامات و نقص ها وکمالات خویشتن و هم چنین، استفاده از تجربیات سایر افراد و درس گرفتن از سرگذشت های آنان، موجب وقوف هر چه بیشتر آدمی بر کنه مسائل پیرامون شده، می توانند در رسیدن به انتخاب های صحیحبه عنوان عواملی موثر، مطرح شوند. مسیر دست یافتن به روشن بینی دینی با رجوع به منابع متقنی چون قرآن کریم و سیره اهل بیت(ع)، هموارتر می شود، علاوه بر این دو مرجع هادی و روشنگر،خرد آدمی نیز در صورت بکارگیری صحیح می تواند مرز حق وباطل را به خوبی نمایان کند.کفر، تکبر، محروم ماندن از تعالیم اهل بیت(ع)، دنیا پرستی، غرق شدن در هواهای نفسانی و عشق و نفرت هایی که ریشه در منافع دنیوی دارند، همه به عنوان سدّ راه روشن بینی به حساب می آیند. دست یافتن به ایمان حقیقی، بهره مندی از انوار هدایتگر الهی در مسیر زندگی، رسیدن به آسودگی خاطر که در نتیجه گزینش های صحیح حاصل می آید و نیز، توان تمایز صفوف حق وباطل که همواره در مقابل دیدگان او صف آرایی می کنند، مهم ترین کارکردهای بصیرت دینی به ویژه در جامعه امروز ،می باشند.ایجاد تردید در باورها،سوءاستفاده از جهالت مردم، تفرقه افکنی و استفاده ابزاری از مقدّسات،اهّم شیوه های بکاررفته توسط جبهه باطل بوده، طرد آنان از امور سیاسی- اجتماعی و در مرحله بعد برخورد محکم وهمراه با قاطعیت، دو استراتژی اصلی جبهه حق در مواجهه با باطل گرایان می باشند .

قرآن کریم کتاب آسمانی مسلمانان و چراغ هدایت بشریت است که مباحث آن علاوه بر‌این که برای مسلمین مقدس و مفید است، برای دیگر انسان‌ها، فارغ از گرایش‌های مذهبی مختلف، قابل استفاده و ثمر بخش می‌باشد. از جمله‌ مباحث مطرح شده در قرآن کریم موضوع تعقل و تفکر است که در جامعه‌ی بشری به عنوان یکی از برجسته‌ترین ملاک‌های پذیرش علم و شناخت محسوب می‌شود که قرآن کریم هم به آن توجه وی‍‍ژه کرده و در موارد متعدد انسان را در موضوعات مختلف متوجه آن نموده است. در بسیاری از آیات قرآن کریم مشاهده می‌کنیم که پس از بیان موضوعاتی از قبیل سیر در زمین، کیفیت آفرینش آسمان و زمین، تبیین احکام شریعت و مانند آن با تعابیری از قبیل أفلا تعقلون، أفلا یتفکرون، لعلکم تذکرون و امثال این تعابیر انسان را به دقت و تأمل در این موضوعات سوق می‌دهد با توجه به اهمیت این موضوعات و تاکید قرآن بر آنها، این پ‍ژوهش قصد دارد موضوعاتی که قرآن کریم به آنها تاکید داشته و سفارش نموده که مورد تعقل قرار گیرند را احصاء و محورهای کلی و مصادیق فرعی آن را بیان و ویژگی و نتایج حاصله از تعقل در آنها را تبیین نماید. در این پژوهش با استفاده از شیوه‌ی کتابخانه‌ای ابتدا واژه‌هایی که علاوه بر تعقل با آنها نیز دعوت به تفکر صورت گرفته شناسایی شده سپس آیات مورد نظر گزینش و موضوعات مربوطه استخراج و مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن به شرح زیر بیان شده است :‌قرآن علاوه بر واژه‌ی عقل با تعابیری از قبیل تفقه، نُهیه، تدبر، بصیرت، ذکر، فکر، لُبّ، قلب و شعور نیز دعوت به تعقل نموده که محورهای کلی آن عبارتند از: تعقل در آیات آفاقی و انفسی، تعقل در تاریخ و آثارگذشتگان، دعوت از اهل کتاب به تعقل، تعقل در مسئله‌ی معاد، تعقل در حوزه‌ی دین و شریعت، تعقل در مثل‌های قرآنی، تعقل در نشانه‌های الهی، تعقل در مباحث مربوط به قرآن، تعقل در ویژگی‌ها، توانمندی‌ها و جایگاه پیامبر اکرم ?، تعقل در توصیه‌ها ومواعظ قرآنی و تعقل در صفات و افعال الهی.از جمله آثار تفکر در این موضوعات می‌توان به حصول علم به وجود حق و انواع تجلیات آن، علم به معاد، علم به بعثت انبیاء، بهره گیری از سنت‌های جاری الهی،‌ عبرت آموزی از تاریخ،‌ پذیرش دعوت پیامبران بر مبنای عقل، پی بردن به حقانیت قرآن و ... اشاره نمود.

از شرایط مهمّ توفیق در هر کار، به ویژه امر خطیر تربیت، اتّخاذ روش ها و شیوه هایی است که فرد را در رسیدن به هدف و در پیمودن راه کمال یاری بخشد. مهم ترین تعلیم و اساسی ترین بینشی که اسلام می خواهد به انسان ارائه دهد، بینش توحیدی است. قرآن می خواهد انسان را با خدا آشنا کند و دربارة خدا به انسان معرفت بدهد. در قرآن کریم حکایت ها و داستان های تربیتی فراوانی وجود داردکه در صدد ارائة بینش و جهان بینی متعالی به انسان می باشد. سؤال اصلی در این تحقیق آن است که حکایات و داستان های تربیتی قرآن، چگونه به انسان در ارائة بینش صحیح و جهان بینی متعالی یاری می رساند؟ هدف اصلی، ارائة بینش و اعطای جهان بینی متعالی به انسان از طریق نتایج و دستاوردهای حکایات تربیتی مستخرج از قرآن می باشد. نتایج اصلی که از مقاله قابل استخراج است، عبارتند از: قرآن کریم در تلاش است تا با ارائة بینشی صحیح نسبت به حقایق جهان هستی، حجاب های غفلت را از دیدگان انسان بزداید. همچنین تغییر بینش ها و نگرش های نادرست و جایگزینی باورها و ایده های صحیح، دستاورد دیگر حکایات قرآنی می باشد. در نهایت، ارائة بینش صحیح از طریق مواجه کردن آدمی با واقعیّت ها و ارائة بینش به شکل عملی باعث می گردد که افق دید انسان در جریان عمل (دستاورد عملی) تغییر یابد و به حقیقت رهنمون گردد.

مقدمه: کیفیت روابط کودک و مراقب او، مفهومی محوری در ارتباط با عوامل موثر در تحول کودک است. از آن جا که پاسخ دهی مثبت مادر به کودک از مولفه های مهم شکل گیری دلبستگی ایمن در اوست، ادراک مادر از علت رفتار کودک از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف این پژوهش بررسی ادراک مادران ایرانی از انگیزه های زیربنایی رفتار کودک در موقعیت های دلبستگی و دیدگاه آنان نسبت به پاسخ دهی مناسب به این رفتارها، و همچنین مقایسه بین فرهنگی این پدیده بود. روش: این پژوهش کیفی توصیفی در سال 1388 روی 30 مادر ایرانی دارای کودکان 3 تا  5سال که به روش نمونه گیری تصادفی از سه مهدکودک شهر تهران انتخاب شدند، انجام شد. 5 موقعیت برای آزمودنی ها توصیف و از آنها خواسته شد که علت رفتار کودک در هر موقعیت و پاسخ مناسب به این رفتار را ذکر کنند. داده ها به روش کیفی تحلیل شد. یافته ها: بین ادراک مادران از انگیزه رفتار کودک و پاسخ دهی مناسب رابطه وجود داشت. در موقعیت خواب بیش از سایر موقعیت ها به مقوله ایمنی و وابستگی متقابل توجه شد و پاسخ مثبت بیشتری به این موقعیت داده شد. در مقایسه بین فرهنگی، بین ادراک مادران ایرانی و ژاپنی شباهت بیشتری وجود داشت و آنان بیش از مادران آمریکایی به جستجوی ایمنی و وابستگی متقابل توجه می کردند. نتیجه گیری: رفتارهایی که بیشتر به انگیزه جستجوی ایمنی و وابستگی متقابل نسبت داده می شوند، پاسخ مثبت تری از سوی مادران دریافت می کنند. بنابر ارزش ها و باورهای فرهنگی، ادارک مادران از انگیزه های رفتار کودک و پاسخ دهی به رفتارهای کودک متفاوت است.