جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پژوهش تلاش شده تا دیدگاه فیلسوفان مشائی در باره ذات، صفات و افعال خداوند تبیین گردد. در آغاز تاریخچه مختصری از فلسفه مشا و سیر تاریخی آن بیان گردیده است، از لحاظ تاریخی فیلسوفان مشائی در سه دوره متفاوت از هم تلاش نموده اند تا آفریدگار و نظام هستی را تبیین عقلانی نمایند، که عبارت است از : ‎1-دوره یونان‎2-دوره یونانی م آبی‎3-دوره اسلامی. در اینجا تنها در باره دوره اول و سوم تلاش و تحقیق شده است. مهمترین فیلسوفان مشائی که در این پژوهش مورد ارزیابی و تحقیق قرار گرفته اند عبارت اند از : ارسطو، کندی، فارابی، ابن سینا، خواجه نصیرالدین طوسی و ابن رشد

پژوهش حاضر طی دو بخش ذات و صفات ذات الهی را براساس آرای فخرالدین رازی مورد بحث و بررسی قرار دادده است و در بخش نخست مباحثی نظیر: امکان شناخت ذات الهی، وجود و ماهیت واجب تعالی، روش ها و براهین اثبات وجود خدا، و در بخش دوم مباحث عمومی صفات، کیفیت اتصاف ذات به صفات و صفات ثبوتیه ذاتیه حق تعالی مورد بررسی قرار گرفته است.

این مجموعه شامل یک مقدمه و چهار فصل است . در مقدمه اهمیت علم کلام مورد بررسی قرار گرفته است و فصل اول پیرامون مباحث توحید و عدل است . در فصل دوم مسائل نبوت، در فصل سوم مباحث امامت و در فصل چهارم بحث معاد مطرح شده است./

ایده مثل افلاطونی که راهی برای رهایی از برخی اشکالات پیرامون شناخت اشیاء، توجیه کثرات و یافتن مبدا نهایی ثابت برای موجودات متغیر بود، چندان طول نکشید که در عرصه معرفت شناسی و شناخت اشیاء دشواری های بسیاری را پدید آورد. در دنیای اسلام نظریه مثل افلاطونی مخالفان و موافقان نامداری دارد.سه فیلسوف بزرگ عالم اسلام ابن سینا،سهروردی و ملاصدرا هر یک به طور مفصل به این مسئله پرداخته اند.ابن سینا به طور جد آنرا نادرست دانسته و دو فیلسوف دیگر تلاش بسیاری در اثبات آن نموده اند. از آنجا که نظریه مثل افلاطونی پیوندی وثیق با نظریه صدور کثرات از واحد حقیقی دارد، پژوهش حاضر کوشیده است ضمن ارائه دلایل مخالفان و موافقان ؛چالشهای پیش روی نظریه صدور کثرات از واحد حقیقی، با توجه به ایده مثل افلاطونی؛ تبیین نماید.

از ابعاد برجسته شخصیت معصومین (ع) مقام علمی ایشان است که وسیله ای است، برای هدایت و نیز موجب جذب دلهای تشنه و فکرها و اندیشه ها می گردد و سبب کشف حقیقت می شود. سخنان امام العارفین، حضرت سیدالساجدین (ع) بیشتر به صورت مناجاتها و راز و نیازهایی است که از دلی سوزان و چشمی گریان و ضمیری مطمئن، در تاریکی و ظلمت روزگار اموی، نشات گرفته است . این نیایشها، علاوه بر آنکه موجب قرب انسان به آفریگار هستی می گردد و رابطه ای مستحکم و ناگسستنی بین انسان و خالق خویش ایجاد می کند، یکی از منابع علوم بشری از جمله فلسفه می باشد. صحیفه سجادیه آن حضرت، به حق پس از قرآن کریم و نهج البلاغه از برترین اسلوبهای بیان عربی است که مشتمل بر علوم مختلف است، آنچه در این مجموعه تحت عنوان (برداشت های فلسفی از سخنان امام سجاد (ع آمده است، تنها اشاراتی گذرا بر اندیشه های والا و عمیق آن امام همام می باشد و بیانگر فرمایشات آن حضرت پیرامون خالق هستی، صفات و افعال باری تعالی، نبوت و معاد است . به هر حال این مجموعه سبویی است بس کوچک که گنجایش این بحر بیکران در آن ناممکن است اما از این بیکرانه دریا هم بقدر تشنگی باید چشید./

به یقین می توان گفت که در بین متون منقولف از معصومین(ع) صحیفه سجادیه در کنارنهج البلاغه مهمترین اثر روایت شده به شمار می آید، کتابی که مشتمل بر بنیادی ترین اصول تربیتی و اخلاقی است، هدف از پژوهش پیش روی در پرتو استمداد از روح پرفتوح امام سجاد(ع) و با استناد به بیانات سازنده آن امام همام، ارائه تصویری روشن از تعریف، ماهیت اخلاق و تربیت و ارتباط این دو با یکدیگر است. نگارنده کوشیده است با مبنا قرار دادن کلام امام سجاد(ع) ضمن تبیین اصول اخلاقی و تربیتی بیان پایداری، ناپایداری این اصول و اینکه چه روشهایی در دستیابی به سعادتمندی و تهذیب نفس مؤثرند، در حد توان و بضاعت اند که علمی پرتویی از بیانات امام سجاد(ع) را برای پژوهشگران ارائه نماید، تأکید بر عزت و کرامت انسانی،سیر و سلوک و در نهایت وصول به لقای الهی و به بیان روشن تر چشم انداز و عنایت نهائی همه این مباحث بر این مبنا استوار شده است که زمینه رشد و تعالی انسان را در تمامی ساحتهابخصوص ابعاد معنوی و روحانی فراهم آرد و انسان به عنوان موجودی تربیت پذیر که توانایی تغییرپذیری گسترده ای را دارد جان مایه و محور مسائل تربیتی به شمار می آید و مدار پژوهش درهمه مباحث یاد شده براساس روش تفسیری تحلیلی و کتابخانه ای است.