جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فدک دهى یهودى نشین بود که در سال هفت هجرى بنابر مصالحه اهل آن با پیامبر اسلام (ص) نصف آن در اختیار آن حضرت قرار گرفت و چون از موارد فىء محسوب مى شد، رسول خدا آن را به فاطمه زهرا 8 بخشیدند و تا زمان خلیفه اوّل در تصرف ایشان بود. پس از رحلت پیامبر (ص) با تمسّک به خبر «نحن معاشرالانبیاء لانورّث ما ترکناه صدقة» (ما پیامبران ارثى نمى گذاریم؛ هر چه ترک کرده ایم، صدقه است)، آن را از فاطمه 8 گرفته و جزء بیت المال قرارش دادند. به نظر مى رسد، تمسّک به این خبر و محروم کردن دختر پیامبر از ارث پدر از چند جهت مخدوش و مردود مى باشد. با آیات صریح قرآن منافات دارد؛ سند این روایت که راوى آن تنها خلیفه اول است قابل اعتماد نیست؛ احتمالهایى در خصوص متن خبر مطرح است که از تمسّک به آن بر عدم توریث انبیاء : ممانعت مى کند.

تبلور شخصیت و هویت انسانی به عوامل گوناگونی از جمله امکان تاثیرگذاری از رهگذر حضور در عرصه اجتماعی وابسته است. از این رو، در حرکت احیاگرانه پیامبران الهی و از جمله پیامبر اعظم (ص) توجه ویژه ای به این موضوع مبذول گردید تا آنجا که با هدف پاسداشت هویت و کرامت انسانی زن، با در نظر گرفتن حقوق متناسب با توانمندی های او به همراه انتظار انجام تکالیف و وظایفی در شان وی، از کهتری مقام زن در برابر مرد کاسته شد و از این طریق امکان تحقق استقلال شخصیتی و رفتاری برای جنس زن فراهم آمد. رسالت پیامبر صلی‏ اله‏ علیه‏ و‏ آله در زدودن خرافات جاهلیت و معرفی جایگاه شامخ زن در حیات اجتماعی - سیاسی، در رفتار آن بزرگوار با فاطمه زهرا علیه السلام تجلی یافت. به رغم همه این اقدامات در پی وفات آن حضرت (ص)، بار دیگر بیم آن می رفت که با تقویت تفکیک عرصه خصوصی از عمومی، جنسیت بر هویت غلبه یابد و انسانیت زن در پیشگاه مردانگی مرد ذبح گردد. از این رو، اقدامی قاطع لازم می آمد که با گرامی داشت مقام زن، کرامت انسانیت را پاس نهد و این مهم جز از رهگذرخاندان نبوت و آن هم به دست تربیت شده بلافصل نبی، شدنی نبود.

بر اساس روایات تفسیری، آیاتی از قرآن کریم در شان اهل بیت پیامبراعظم (ص) نازل شده است. حضرت زهرا (س) دختر رسول الله (ص) به گواه پاسخ آن حضرت (ص) پس از نزول آیه تطهیر (الاحزاب، 33) که فرمود: «هولاء اهلبیتی»؛ از اهل بیت پیامبر (ص) است. بنابراین آیاتی از قرآن کریم درباره حضرت فاطمه (س) و خانواده اش نازل شده است. در این مجال با بهره از تفاسیر و روایات، ارتباط قرآن و حضرت زهرا (س) را بیان می کنیم. در خطبه فصیح و بلیغ آن حضرت نیز توصیفی از قرآن کریم آمده است، این بیانات را نیز به عنوان قرآن در بیان حضرت زهرا (س) مطرح خواهیم کرد. قرآن جایگاه آن حضرت را تثبیت می کند و فاطمه (س) شان کلام الهی را توصیف می نماید.