جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

این رساله پژوهشی است درباره مدارس دوره تیموری استان خراسان با بررسی و معرفی پیشینه و سابقه تاریخی مراکز آموزشی ایران.وجود خط در دوره ماد حاکی از وجود مراکز آموزشی است که احتمالا" در آتشکده‌ها بوده است .در دوره هخامنشیان داریوش در شهر سائیس در کنار معبد نیت و در شهرهای آسیای صغیر بورسیپا، میلت وارخویی دانشکده‌هایی تاسیس کرد.از دوره اشکانیان آثار زیادی بدست نیامده است اما از آنجا که اشکانیان به هخامنشیان تاسی می‌کرده‌اند، احتمالا" مانند آنان مراکز آموزشی داشته‌اند و آثار ادبی باقی مانده از این دوره گویایی این مطلب می‌باشد.در دوره ساسانیان مراکزی منضم به آتشکده‌ها و نیز در نزدیکی قصرشاهی مدارسی به نام فرهنگستان وجود داشته، همچنین در دو شهر "رها" و "نصیبین" مدارسی تاسیس شده بود.پیشرفته‌ترین مرکز آموزشی این دوره دانشگاه معروف جندی‌شاپور است .ظهور دین مبین اسلام تحولی شگرف در زندگی بشر ایجاد کرد و کسب علم را بر همه واجب نمود، در این زمان مساجد به عنوان اولین کانونهای نیایش و آموزش ساخته شدند.بتدریج که جامعه مسلمین گسترش یافت ، مسایل جدیدی مطرح گردید در این هنگام مساجد پاسخگوی امور آموزشی بنودند، بنابراین مکانی را می‌طلبید که اختصاص به امر آموزش داشته باشد بدین گونه مدارس اولیه به وجود آمدند.در ایران از اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم هجری در شهرهای آمل، نیشاپور و ری اولین مدارس به وجود آمدند همچنین در ناحیه شرق ایران به ویژه شهر نیشابور مدارس زیادی تاسیس گردید.در زمان حمله مغول بسیاری از آنها ویران شد، اما بعد از برقراری آرامش ، مدرسه‌سازی رونق گرفت و تا زمان تیموریان ادامه یافت .در زمان جانشینان تیمور به ویژه شاهرخ، مدارس زیادی در شهرهای هرات ، سمرقند، مشهد، خواف ، تربت جام و...تاسیس گردید.از جمله می‌توان از مدارس دودر، پریزاد، غیاثیه و...نام برد که درحال حاضر در استان خراسان پابرجا هستند.این بناها از جهت شیوه معماری و آریگان شبیه به هم می‌باشند.مدرسه غیاثیه دارای ویژگی خاص می‌باشد.نقشه این مدرسه دارای تقارن انعکاسی بوده و این تقارن در تزئینات خارجی ضلع ورودی مدرسه قابل مشاهده است .اکثر قسمتهای مدارس نامبرده دارای تزئینات بسیار زیبای گچبری، کاشیکاری معرق، تلفیق آجر و کاشی و کتیبه می‌باشد متن آنها آیات قرآن، اسماء مبارک و عبارت‌الملک لله می‌باشد.روح معنوی حاکم بر این مدارس به هنرمند اجازه تمثیل نگاری نداده است و بیشتر، نقوش هندسی و گل و بوته به کار رفته است .چشمگیرترین ویژگی این بناها کتیبه‌های آنها می‌باشد.مشخصات مدارس و کتیبه‌های آنها در جداولی تقسیم‌بندی گردیده و نتایج حاصل به صورت نمودارهایی ترسیم گردیده است .مطالعه این نمودارها اطلاعات جدیدی در مورد میزان استفاده از انواع خطوط، آیات ، محل به کار رفتن کتیبه‌ها، رنگ خط، رنگ و تزئینات زمینه، ارائه می‌دهد.این روش برای اولین بار در مطالعات باستان‌شناسی مورد استفاده قرار گرفته است .

معماری یکی از شاخه‌های مهم فنون و هنر تمدن بشری است که هزاره‌های متمادی تا به امروز مورد توجه بسیار جوامع انسانی قرار گرفته و سعی وافر در تکامل و گسترش آن شده است . در میان شاخه‌های معماری ساخت بناهای مذهبی از جایگاه ویژه‌ای برخودار است بطوریکه در طول تاریخ باشکوهترین، زبیاترین و ارزشمندترین هنرها و فنون در خدمت آنها قرار گرفته‌اند. معماری در ایران از سابقه 10 هزار ساله برخودار است ، که در طول زمان تحت تاثیر عوامل مختلف جغرافیایی و فرهنگی شگل گرفته و تکامل یافته است بطوریکه معماری ایران در جهان باستان از مقام شاخصی برخوردار بوده (معماری ایلامی، هخامنشی، اشکانی، ساسانی) که امروزه آثار متعدد آنرا در ایران و بناهای متاثر از آنرا در کشورهای مختلف می‌توان دید. ایران با چنین تجارب و معماری پیشرفته‌ای در قرن 1 هجری مغلوب اعراب تازه مسلمان شد که در نتیجه آن ایرانیان به اسلام گرویده و ساخت مساجد متعدد جانشین آتشکده‌ها شد. اسلام هر چند در شبه جزیره عربستان شکل گرفت و اولین مساجد نیز در آنجا ساخته شدند اما به جهت فقدان فن معماری پیشرفته معماری صدراسلام از یک طرف تحت تاثیر معماری بیزانس و از طرف دیگر معماری ایران قرار گرفت . با ساخت بناها و مساجد در بین‌النهرین، مخصوصا با انتقال مقر خلافت به این سرزمین که بمدت 1000 سال مرکز ثقل فرهنگی و هنری ایران باستان بود تاثیر هنر و معماری ایران در معماری اسلامی بشدت گسترش و تداوم یافت . از آنجا که هیچ نقطه از سرزمین اسلامی بدون مسجد نمی‌توانست باشد از همان ابتدای فتح ایران مساجد بیشماری در گوشه کنار ایران ساخته شدند که امروزه تنها آثار تعداد اندکی بر جای مانده است (مسجد شوش ، مسجد جامع فهرج، تاریخانه دامغان، مسجد جامع اصفهان دوره آل‌بویه، مسجد جامع عتیق شیراز، مسجد جامع نیریز، مسجد جامع نایین، اصل مسجد اردستان، اصل طاق هارونیه قزوین، ...) با مطالعه معماری این دسته از مساجد می‌توان به نتایج زیر دست یافت : 1 - مساجد فوق اکثرا با پلان شبستانی ستوندار و گاه ایوانی یا چهار طاقی با مصالح و شیوه ساده ساخته شده‌اند. 2 - معماری فوق در طی چهار قرن اول اسلامی چه از نظر پلان، شیوه‌های معماری، مصالح، تزئینات ... تداوم مشخصی را نشان می‌دهد که می‌توان شروع آنرا در دوره پیش از اسلام پی‌گیری نمود. 3 - با تکامل طرحهای معماری عناصر جدیدی به معماری ساده مساجد افزوده شدند (ایوان، مناره، گنبد ...) که آنها نیز بنوبه خود متاثر از معماری ایران پیش از اسلام بودند. 4 - معماری مساجد چهار قرن اول هجری تداوم و استمرار مشخص معماری دوره ساسانی با تصرفاتی در جهت انطباق با مذهب جدید می‌باشند.

چکیده ندارد.

این پایان‌نامه دارای مطالب زیر است : دیباچه- در کجا ایستاده‌ایم- مدرن و مدرنیته- معرفت شناسی- شناخت و معماری - هرمنوتیک در هنر- معماری و هنر- معماری.

هدف از این پژوهش بررسی وضعیت معماری مساجد همدان در دوره قاجار از دیدگاه باستان شناسی می باشد، که به صورت موردی مسجد جامع و پنج مسجد محله ای شهر همدان وسه مسجد روستایی بخش فامنین و یک مسجد روستایی همدان مورد بررسی قرار گرفته است . روش تحقیق بر اساس تحقیقات کتابخانه‌ای در خصوص پیشینه شهر همدان و وضعیتاین مساجد در گذشته و تحقیقات میدانی در خصوص چگونگی وضعیت معماری و تزیینات آنها بوده است که با بررسی بناها، عکس‌ها و پلان‌ها صورت گرفته است .بررسی‌ها نشان می دهد که معماری مساجد این دوره در شهر همدان دارای نوعی رکود و سستی نسبت به معماری دوره‌های قبل تر مساجد در ایران است و بطور کلی نوعی سادگی و بی پیرایگی را در این بناها مشاهده می کنیم. در میان مساجد شهر همدان مسجد جامع به لحاظ اهمیت، دارای ساخت و ساز وسیع‌تر و تزیینات بیشتری است اما باقی مساجد دارای شبستان‌های ساده ستون‌دار با طاق‌های جناقی و تزیینات محدود در آجرکاری بناها می‌باشند. شبستان‌ها بنابر موقعیت اقلیمی منطقه کوهستانی، معمولاً دارای سقف‌هایی کوتاه می باشند. در مقایسه با دیگر مساجد این دوره در ایران نیز مانند، مسجد شاه تهران و مسجد سلطانی سمنان نیز این سادگی در مساجد همدان دیده می شود.

ژیلسون از جمله متفکرانی است که بر بنیاد صناعی هنر تأکید می کنند و در برابر نظر?? شناخت- گرایی در هنر ، معتقد است که هنر نه به ساحت شناخت بلکه به ساحت ساخت تعلق دارد .او می- کوشد در قالب هستی شناسی هنر خویش این دیدگاه را بر کرسی بنشاند. بر این اساس رساله حاضر در قالب سه فصل به شرح زیر سامان یافته است. در فصل اول ابعاد مختلف هستی شناسی هنر از نگاه ژیلسون توصیف می شود و تمایز دو ساحت شناخت و ساخت ، نسبت آنها با یکدیگر و دلایل رجحان ساخت بر شناخت در هنر بررسی می گردد. آنگاه نشان می دهیم که چگونه او به این نتیجه می رسد که ذات هنر صناعت است و هستی هنری هستی صناعی است. در فصل دوم به خصوصیات عمده هستی صناعی از منظر ژیلسون می پردازیم و بر اساس دو مفهوم کلیدی ماده و فرم (صورت) شکل گیری هستی هنری و تمایز میان هستندگان هنری و سایر هستندگان را بررسی می کنیم. در فصل آخر اندیشه های ژیلسون را در مورد هنرهای خاص به کار می بندیم. به این منظور مهم ترین اوصاف هستی شناسانه هنرهایی نظیر موسیقی، نقاشی، معماری، شعر، مجسمه سازی و رقص را بر اساس آموزه های ژیلسون توصیف می کنیم. در خاتمه به ارزیابی هستی شناسی هنر ژیلسون می پردازیم و ملاحظاتی را در باب دیدگاه ژیلسون در باب نسبت هنر با شناخت و ساخت مطرح می کنیم.

هدف پژوهش حاضر مطالعه و بررسیچهار شهر شیروان، سیمره، جولیان و چوی زر در استان ایلام می باشد. استان ایلام واقع در جنوب غرب ایران، باتوجه به برخورداری از امکانات و مواهب زیست محیطی از گذشته های دور، بستر مناسبی برای ایجاد هسته های تمدنی محسوب می شده است. شکوفایی این منطقه بویژه از دوره ساسانی آغاز گشته و طی این دوره بر اثر افزایش جمعیت، آثار و شهرهای زیادی احداث شده است. از جمله مهمترین محوطه های باستانی این استان چهار شهر تاریخی شناسایی شده به نامهای شیروان، سیمره، جولیان و چوی زر می باشد که تاکنون پژوهش جامعی در مورد آنها انجام نگرفته و نکات مبهم بسیاری در مورد تاریخ ساخت، عوامل موثر در شکل گیری، گسترش و متروکه شدن آنها وجود دارد. به همین منظور، پژوهش حاضر به مطالعه و بررسی باستان شناختی شهرهای مزبور در غالب تحقیقات میدانی و سفال شناسی در کنار استفاده از اطلاعات متون تاریخی و جغرافیایی قرون اولیه اسلامی پرداخته است. برپایه یافته های تحقیق طی اواخر دوره ساسانی تا قرن چهارم هجری در استان ایلام دو ایالت ماسبذان به مرکزیت شهر شیروان در شمال و مهرجان قذق به مرکزیت شهر سیمره در جنوب وجود داشته است که ویژگی های معماری و شهرسازی این شهرها همچون طاق های هلالی، مواد و مصالح و ویژگیهای تزئینات گچبری ابنیه، نشان دهنده تداوم معماری و شهرسازی دوره ساسانی است. از جمله عوامل موثر در تکوین و شکوفایی این شهرها می توان بهقرار داشتن منطقه بر سر راه ارتباطی جنوب به غرب ایران از یکسو و راه ارتباطی ایران به بین النهرین از سوی دیگر و موقعیت مناسب آنها به لحاظ برخورداری از امکانات تدافعی طبیعی اشاره کرد. اطلاعات بدست آمده از بررسی متون تاریخی و جغرافیایی کهن همچنین موید این نکته است که عوامل طبیعی مخرب بخصوص زلزله باعث متروکه شدن شهرهای مورد بررسی در اوایل قرن چهارم هجری شده است.