جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ادیان و مکتب‌های مختلف از زوایای گوناگون به موضوع انسان رشد یافته پرداخته‌اند از این رو با ذکر ویژگی های متفاوت برای او کوشیده‌اند نمونه‌ای از انسان کامل ارائه دهند. تا دیگران با پیروی از او بتوانند با شکوفا ساختن استعدادهای خود راه‌های کمال را بپیمایند . در روان شناسی نیز موضوع انسان و کارکرد آرمانی آن مورد توجه قرار گرفته است نظریه پردازانی که بیشتر به موضوع کارکرد آرمانی می پردازند تحت عنوان نظریه پرداز خودشکوفایی و کمال طبقه‌بندی می‌شوند .اسلام نیز در کتاب آسمانی اش قرآن کریم برای انسان رشدیافته جایگاه ویژه‌ای قائل است تا جایی که خداوند در قرآن او را خلیفه و جانشین خود می‌داند و الگوی دیگران معرفی می کند. از آنجا که نگاه قرآن کریم نگاهی است از سوی خالق به مخلوق و نگاه روان شناسی نگاهی است در سطح توانایی های بشری ، الزاماً نمیتوان بین مفاهیم قرآنی و یافته‌های بشری رابطه برقرار نمود امّا این پژوهش در شکل رساله کارشناسی ارشد بر آن است تا ضمن تحلیل و بررسی نگاه ویژه قرآنی در رابطه با شخصیت انسانهای کامل و رشدیافته از طریق تطبیق بین مباحث قرآنی و روان‌شناسی ( تا حد امکان )، به بیان مبانی روان شناختی شاخصه‌های شخصیتی افراد رشدیافته از منظر قرآن بپردازد.در این پژوهش بعد از بررسی چالش‌های اساسی درباره طبیعت بشر از منظر روان‌شناسی و قرآن به موضوع انسان سالم و رشدیافته پرداخته شده است . ابتدا از منظر روان‌شناسان مختلف که در حوزه انسان سالم و انسان رشد یافته نظریاتی داشته‌اند سخن به میان آمده و سپس از منظر قرآن کریم به این موضوع پرداخته شده است . رشدیافتگی در قرآن کریم از طریق شبکه معنا شناسی کشف و ویژگی‌های انسان رشدیافته استخراج و از طریق تحلیل محتوا شاخصه‌های آنها دسته‌بندی گردیده است . بعد از توصیف قرآنی، تبیین روان‌شناختی ویژگی های انسان رشدیافته با توجه به ابعاد شخصیت یعنی سه حوزه شناختی ، انگیزشی و رفتاری انجام پذیرفته و همچنین از منظر صفات در شخصیت با توجه به تقسیم بندی کتل در سه حوزه پویشی ، توانشی و خلقی ، دسته‌بندی ویژگی‌ها انجام شده است . در پایان به ویژگی های اختصاصی الگوی قرآن در بیان و ارائه شخصیت رشد یافته در مقایسه با نظریه‌های روان شناسان کمال پرداخته شده است.

---

‫بررسي دو پديده باد و باران از منظر علوم طبيعي و مطالعه و تطبيق يافته‌هاي دانشمندان با ديدگاه قرآن و روايات، موضوع پايان‌نامه حاضر است. نويسنده با اين اعتقاد که محققان علوم طبيعي در زمينه هواشناسي و تأثير بادها بر ابرها و توليد باران، دستاودهاي قطعي و قابل اعتمادي دارند و اين يافته‌ها مي‌تواند در فهم آيات مرتبط با اين دو پديده کمک شاياني نمايد و اعجاز علمي قرآن را نيز آشکار سازد، به تحقيق در اين مسئله از دو جهت علمي و قرآني پرداخته است. در اين راستا ابتدا اطلاعاتي اجمالي در باره علم «آب و هواشناسي» و يافته‌هاي قطعي آن ارائه مي‌دهد و به چگونگي ايجاد باد از نظر اين علم و تقسيم‌بندي و فوايد آن مي‌پردازد. وي در يك تقسيم‌بندي، بادها را به بادهاي جهاني، بادهاي منطقه‌اي يا موسمي و بادهاي محلي تقسيم کرده و از فوايد آنها، تعديل حرارت و رطوبت زمين، تأثير آنها در شکل‌گيري و لقاح و نقل و انتقال ابرها و تأثير آنها بر تلقيح و باروري گياهان و در جابه‌جايي هواي مسموم را ذكر مي‌نمايد. در ادامه به بيان چگونگي تشكيل باران و انواع بارش‌هاي جامد مانند برف وتگرگ و توصيف ابرها و بيان انواع و اقسام آنها و نحوه تشكيل تگرگ و رابطه آن با باد و باران و رابطه باد با رعد و برق و باران مي‌پردازد. پس از آن، آيات قرآني نازل شده در باره باد، باران و ابرها را در سرفصل‌هاي متعددي مرتب نموده، به توضيح ديدگاه مفسران در باره اين آيات مي‌پردازد. وي سپس به اين نتيجه مي‌رسد كه از اين آيات مي‌توان نكات دقيق علمي را دريافت كه در بعضي موارد بيانگر اعجاز علمي قرآن است؛ چرا كه در زمان نزول قرآن و حتي تا چند دهه قبل، اطلاع چنداني از رابطه دقيق باد و باران و نحوه تشكيل ابرها در دست نبود و گفته‌هاي قرآن با يافته‌هاي علمي و قطعي روز مطابقت دارد. او در ادامه به جست‌وجوي اين بحث در روايات پرداخته و روايات زيادي را در اين باره ارائه مي‌دهد. در پايان، به رابطه باد و باران با مقولات ديگري مانند رابطه نزول و عدم نزول باران با اعمال انسان و رحمت بودن يا عذاب بودن باران براي انسان، و تأثير باد و باران بر سلامت انسان و محيط زيست مي‌پردازد.

قرآن کریم مهم ترین منبع انسان شناسی است. انسان هنگامی که پا به حیات مادی می گذارد و در زمین مستقر می شود، مسافری است که به کاروان سرای دنیا وارد می گردد.او با فطرت خود توجه دارد که دست قدرت خدایی دانا و حکیم او را به این کره خاکی آورده است و همسایه دیگر آفریدگان خود قرار داده است. از این رو، از پرسش های اساسی ای که ذهن بشر را به خود جلب می کند، نحوه تعامل او با دیگر موجودات است.ریشه این روابط در فطرت انسان به ودیعت نهاده شده است. با وجود این برای شکوفایی و عملیاتی کردن آنها نیازمند هدایت و راهنمایی خالق متعال است. این مقاله پاسخ پرسشهای اساسی ذیل است: 1. رابطه ام با خدا چگونه باشد؟ 2. رابطه ام با خویشتن چگونه باشد؟ 3. رابطه ام با دیگر مخلوقات چگونه باید باشد؟ پژوهش جامع درباره این پرسشها از امکان این مقاله افزون است. از این رو به اختصار نکاتی در این باره اشاره می شود.