جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
و دیگر موضوعات مرتبط با کلام
>
اندیشه سیاسی
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
تعداد رکورد ها : 203
عنوان :
حفظ نظام و حدود و شرایط آن در اندیشه سیاسی امام خمینی
نویسنده:
علیرضا محمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حدود
,
نظام سیاسی
,
حاکمیت
,
تدبر
,
معارف اسلامی
,
هستیشناسی
,
ایدئولوژی سیاسی
,
اقتدار
,
ولایت فقیه
,
اندیشه سیاسی
,
خمینی، روحالله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران
,
هنر و علوم انسانی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
امام خمینی
چکیده :
اداره امور عمومی جوامع بشری از طریق نهاد حکومتی یا نظام سیاسی صورت می گیرد. غالب نظریه پردازان در مورد چگونگی ایجاد مشروعیّت و استمرار حفظ نظام به بررسی و اندیشهورزی پرداختهاند و در این میان بقا و حفظ نظام سیاسی در اندیشه های امام خمینی کاری بدیع و نو محسوب می شود. کوشش این رسالهی کارشناسی ارشد، بررسی نتایج منطقی حفظ نظام از نگاه امام خمینی در این زمینه است. اندیشهی امام خمینی به طور کلّی و اندیشهی سیاسی ایشان به طور خاص متأثر از معرفت شناسی، هستی شناسی و انسان شناسی ایشان است که مبانی فلسفی ایشان را تشکیل می دهد و این مبانی است که حدود و تغور اندیشهی سیاسی ایشان را تعیین می کند. از نتایج محصول این رساله می توان بیان کرد که ضرورت تشکیل و برپایی و حفظ حکومت اسلامی از مبانی معرفتی و هستی شناسی امام خمینی است که با نتایج معرفتی و هستی شناسی اومانیستی غرب کاملاً متفاوت است و دیگر آنکه سیاست جزء غیر قابل انفکاک دین است و دین بدون سیاست از دیدگاه امام، دین محسوب نمی شود. از نظر امام خمینی سیاست و حکومت را اصولی همچون توحید، نبوت، معاد، عدل و امامت هدایت می کند ولی این اصول جهت اجرا و پیاده شدن احتیاج به سیاست و حکومت دارند که بدون سیاست و حکومت هیچ شأنیّت اجرایی ندارند و به صورت معطّل و اجرا ناشده باقی می مانند. پس به نوعی اجرای این اصول وابسته به برقراری حکومت و سیاست است. از منظر موارد یاد شده حفظ نظام از دیدگاه امام خمینی از اوجب واجبات است و باید تحت هر شرایط و قیمتی لحاظ شود و تمامی امکانات سخت افزاری و نرم افزاری کشور می باید در جهت آن به کار گرفته شود. این مسئله تئوری مهم است که از نظر امام خمینی حفظ نظام اسلامی از حفظ جان امام معصوم واجب تر است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مبانی رفتار بزرگان شیعه درآغاز استیلای مغولان
نویسنده:
محسن الویری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حمله مغول
,
رفتار سیاسی
,
اندیشه سیاسی
کلیدواژههای فرعی :
اندیشه سیاسی شیعه ,
حاکم اسلامی ,
حاکم جائر ,
اخلاق ناصری (کتاب) ,
اندیشه سیاسی در اسلام ,
اندیشه سیاسی مسلمانان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
چکیده :
رفتار سیاسی بزرگان و اندیشمندان نیز میتواند در شمار منابع اندیشه سیاسی قرار گیرد، مشروط بر آنکه با ژرف کاویهای تاریخی همراه باشد. در نیمه دوم قرن هفتم هجری و در پی هجوم بیامان مغولان، تحولی مهم در جهان اسلام واقع شد. با سقوط بغداد بساط خلافت دیر پای عباسیان برچیده شد، و تیرهای از مغولان-ایلخانان- در ایران و عراق حکومت یافتند. در این دوره و حتی پیش از اسلام آوردن حاکمان مغولی، دانشمندان پر آوازه شیعه مانند ابن علقمی، خواجه نصیرطوسی، سید بن طاووس، ابن میثم بحرانی و علامه حلی همدلی ها و همکاری هایی با آنان از خود نشان دادند. کاوشی در منابع تاریخی آن روزگاران، ما را به این باور میکشاند که عوامل ذیل در این رویکرد ویژه مؤثر بوده است: آمادگی ذهنی علمای شیعه برای سقوط عباسیان و استیلای مغولان، اعتقاد به لزوم تلاش برای تبدیل مدینههای غیرفاضله به مدینه فاضله، اعتقاد به بهتر بودن سلطان عادل کافر از سلطان ظالم مسلمان، اعتقاد به جواز پذیرش ولایت از حاکم جائر برای اقامه حق، و سرانجام بهرهگیری از تسامح مذهبی ایلخانان برای پراکندن تفکر شیعی.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 79 تا 105
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تقابل مشى ائمه با سکولاریزم
نویسنده:
محمدحسن قدردان قراملکى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
,
سکولاریسم
,
حکومت اسلامی
,
دین و سیاست
,
فلسفه سیاست
کلیدواژههای فرعی :
نهج البلاغه (نهجالبلاغه) ,
خلافت الهی ,
اعمال خلفای راشدین ,
خلافت بعد از رسول الله (ص) ,
زندگی نامه نگاری ائمه (ع) ,
جامعه دینی ,
اصطلاحنامه تاریخ اسلام ,
حکومت امام علی (ع) ,
قرآن ,
امویان ,
عباسیان ,
قیام عاشورا ,
تاریخ سیاسی ,
اندیشه سیاسی ,
تاریخ خلافت اسلامی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن یعقوب کلینی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
جدا انگارى دين از عرصه سياست و حكومت (سكولاريزم) در سده هاى اخير در مغرب زمين يك انگاره عقلانى تلقى مى شود. مقبوليت و جريان اين جداانگارى را بايد در علل دينى، معرفتى و تاريخى جستوجو كرد. امروزه برخى از معاصران مى كوشند با دلايل و تقريرات گوناگون، آيين مقدس اسلام را نيز مانند مسيحيت، يك آيين عبادى و فردى (پيتيسم) معرفى كنند كه از مسائل سياسى، اجتماعى و حكومتى به دور است و مصدر مشروعيت حكومت، حتى حكومت معصومان، را نيز مستند به مقبوليت مردم مى دانند. يكى از ادله اين مدعا كناره گيرى و يا كنار ماندن امامان شيعه: از عرصه حكومت و سياست است. در اين مكتوب، مستندات و ادله نظريه مزبور در خصوص سيره ائمه اطهار (امامان على، حسن، حسين، صادق و رضا) مورد تحليل و نقد قرار خواهد گرفت.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حسن بصری در عرصه علم و سیاست
نویسنده:
منصوره رحمانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سیاست
,
علوم انسانی
,
خط مشی
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته)
,
تاریخ
,
اندیشه سیاسی
,
علوم اسلامی (سایر)
,
تاریخ
,
بصری، حسن
چکیده :
در این رساله ، چنانکه از نامش پیداست به معرفی جایگاه حسن بصری در عرصه علم و سیاست پرداخته شد و شامل 7 بخش می باشد . در بخش دوم بعد از بخش میان تحقیق به شرح حال حسن بصری توجه شده است . در بخش سوم ، اندیشه های معرفت وی مورد بررسی قرار گرفته است . و در بخش چهارم به نقش حسن بصری در عرصه علوم اسلامی از جمله علم کلام ، قرائت ، تفسیر، حدیث، فقه و نیز به جایگاهش در عرصه قصه خوانی و تصوف اشاره شده است . در بخش پنجم علاوه بر اندیشه های سیاسی حسن بصری به مواضع وی در قبال خلفا و امراء بنی امیه و نیز جریانهای ضد اموی مانند شورشها و جریان تشیع توجه شده است.در بخش ششم دیدگاه های موافقان و مخالفان حسن بصری مطرح شده و در بخش پایان نتیجه گیری صورت گرفته است .
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اسلام و دموکراسى
نویسنده:
سید عباس نبوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکومت دموکراسی (مسائل جدید کلامی)
,
حکومت اسلامی
,
فلسفه سیاست
,
اسلام و دموکراسی
کلیدواژههای فرعی :
ولایت ,
لیبرالیسم ,
اداره جامعه ,
توسعه سیاسی ,
جامعه دینی ,
اسلام و لیبرالیسم ,
ولایت فقیه ,
جمهوری اسلامی ,
اندیشه سیاسی ,
مبانی نظام ولایی ,
رای مردم ,
فلسفه دموکراسی ,
تکثرگرایی لیبرال ,
نظام دموکراتیک ,
اداره جامعه ,
چکیده :
در دو قسمت قبل ميزگرد اسلام و دموكراسى، به دليل اينكه سؤالات زيادى در اين زمينه مطرح بود امكان پاسخگويى به همه آنها نبود، در اين شماره مجله معرفت، پاسخ برخى از سؤالات مذكور را از فاضل ارجمند جناب حجت الاسلام آقاى سيد عباس نبوى جويا شديم و آنچه در پى مى آيد، پاسخهاى ايشان به سؤالات مذكور است. این پرسش ها عبارتند از: چیستی مبانی فلسفی اندیشه دموکراسی؛ تاریخچه اندیشه دموکراسی؛ نقاط قوت و ضعف دموکراسی؛ مشخصات اصلی دموکراسی؛ نمونه عینی فعلی دموکراسی؛ تمایز دموکراسی و لیبرالیسم؛ قانون گذاری در دموکراسی؛ دموکراسی در اسلام؛ دموکراسی و توسعه سیاسی و اقتصادی.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رابطه عقل و سیاست در منظومه معرفتی ایت الله جوادی آملی
نویسنده:
محمد زارع پور نقیبی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقلگرایی
,
علوم انسانی
,
حکمت متعالیه
,
اندیشه سیاسی
,
عقل سیاسی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
این پژوهش نظریبر مبنای هرمنوتیک اندیشه شناسانه اسکینر به بررسی رابطه عقل و سیاست در منظومه معرفتی آیت الله جوادی آملی پرداخته است.فضای فکری متمایز جوادی آملی نسبت به اندیشه های غربی، تعبد در بکارگیری الفاظ سیاسی بر مبنای متون دینی و در عین حال تقید به مبانی مستحکم عقلانی، جامعیت در بسیاری از علوم اسلامی و حضور عملی در عرصه سیاست از جمله جاذبه های اندیشه سیاسی وی برای دانش پژوهان عرصه سیاست است. این پژوهش با فرض استوار بودن سیاست در نظر جوادی بر بنیادهای عقلانی و فروریختن آن در صورت قطع ارتباط با عقل به فحص و کاوش در نظرات ایشان پرداخته است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که در نظر جوادی عقل مفتاح و مصباح تمام مراتب سیاست بوده و گستره وسیعی از سیاست را دربر می گیرد.تمامی پرسش های اساسی سیاست از جمله مشروعیت حکومت، کیستی حاکم، غایت حکومت و سیاست، وظایف حکومت، آرمانشهر ترسیم شده، ویژگی های کارگزاران سیاسی، پیوند دین و سیاست، تشخیص مصالح جامعه و نحوه مدیریت سیاسی، در اکثر وجوه خود در رابطه با عقل تبیین می شوند و در صورتی که عقل گوشه نشین عرصه سیاست شود، سیاست نیز کارایی خود را ازدست خواهد داد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اندیشه سیاسی حضرت آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
علی مجتبی زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علوم سیاسی
,
انسان
,
اخلاق
,
علوم سیاسی
,
حکمت متعالیه
,
دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته)
,
اندیشه سیاسی
,
آیت اله جوادی آملی
چکیده :
پژوهش حاضر به تحلیل اندیشه سیاسی حضرت آیت الله جوادی آملی بر اساس نظریه بحران پرداخته است و در صددپاسخگویی به این سوال محوریاست که اندیشه سیاسی حضرت آیت الله جوادی آملی چیستو در پاسخ به چه مشکلات و معضلاتی مطرح شده است ؟ و بر این فرضیه استوار است , که اندیشه سیاسی حضرت آیت الله جوادی آملی در پاسخ به بحرانهای پنجگانه معرفت شناختی , انسان شناختی , بحران در قوانین بشری , بحران معنویت و اخلاق و بحران سیاسی ـ اجتماعی دنیای امروز که بر آمده از تفکر مادی است , مطرح شده و ایشان با طرحسیاست متعالیه بر اساس حکمت متعالیه به تبیین اندیشه سیاسی پرداخته است.بدین منظور پس از تبیین زمینه های فکری و عینی تکوین اندیشه و شخصیت سیاسی ایشان در فصل اول , در چهار فصل , پاسخ چهار سوال فرعی را پیگیری نمودیم .که برخی از یافته ها و نتایج پژوهش از این قرار است ؛1- در پاسخ به سوال از مشکلات و بحران های دنیای امروز که برپایه تفکر مادی استوار است , از دیدگاه ایشان, پنج بحران ؛ معرفت شناختی , انسان شناختی , بحران در قوانین بشری , بحران معنویت و اخلاق و بحران سیاسی ـ اجتماعی را برشمردیم که از این میان , بحران معرفت شناختی و انسان شناختی , نقش محوری داشته و زمینه ساز ظهور سایر بحران ها می باشند.2- در پی جوییریشه و علل بروز این بحران ها از نظرایشان , روشن شد که بحران های پنج گانه ریشه در حاکمیت اندیشه های سکولاریستی و اندیشه های اومانیستی دارند .3- در ترسیم نظام سیاسی مطلوب از نظر ایشان که بر پایه انسان شناسی متعالی و نظام امامت و ولایت استوار است . از مدل تحلیل سیستمی بهره گرفتیم و در دو بخش ساختارها و کارویژه های نظام سیاسی مطلوب به تبیین آن پرداختیم . در بخش ساختارهای نظام اسلامی به سه محور,عناصر نظام اسلامی , مرزهای نظام اسلامی و شبکه قدرت در نظام اسلامی اشاره نمودیم و در بخش کارویژه های نظام اسلامی سه محور ,مرکز تصمیم گیرینظام اسلامی و دامنه قدرت نظام اسلامی و جریان قدرت در نظام اسلامی را از نظر ایشان تبیین نمودیم .4- شیوه انتقال از وضع موجود به وضع مطلوب نقطه پایانی تحلیل اندیشه سیاسی ایشان بود که روشن شد که ایشان از میان شیوه های انتقال , به هر دو شیوه اصلاحی و انقلابی نظر داشتهو تحقق مدینه فاضله اسلامی را در سایه تحول درونی انسان در سایه انسان شناسی و تهذیب روح و اخلاق و تلاش برای فراهم نمودن شرایط تحقق آن امکان پذیر می دانند .
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
چیستی و ماهیت علم در قرآن و روایات و آموزههای اسلامی
نویسنده:
علیرضا شابدین
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دبیرخانه شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تعریف علم
,
جنگ نرم
,
استبداد
,
جنگ روانی
,
علم در قرآن
,
اسلام و علم
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
اندیشه سیاسی
,
علم در روایات
کلیدواژههای فرعی :
گسترش دانش ,
تحصیل علم ,
فراگیری علم مفید ,
وجوب فراگیری دانش ,
آیه 3 علق ,
آیه 31 بقره ,
دلایل گسترش تمدن اسلامی ,
سوره علق ,
آیه 1 علق ,
آیه 030 بقره ,
آیه 032 بقره ,
آیه 033 بقره ,
آیه 9 زمر ,
رابطه قرآن و علم ,
تفسیر آیات 30 تا 33 سوره بقره ,
ویژگی های علما ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
چکیده :
به طور کلی در بررسی مکاتب، هیچ مکتبی مانند اسلام برای علم و معرفت و آگاهی ارزش قایل نیست و هیچ دینی مانند اسلام مردم را از خطر جهل تحذیر نکرده است. از نظر اسلام علم اساس همه ارزشها و جهل ریشه همه معایب و مفاسد فردی و اجتماعی است. همچنین از نظر اسلام انسان در هر حرکتی نیاز به شناخت و آگاهی دارد: عقاید، اخلاق و اعمال انسان باید مبنای علمی داشته باشد. روش تحقیق این مقاله کتابخانه ای و با بهرهگیری از دستاوردهای پژوهشی بوده است. سؤال اصلی تحقیق، چیستی حقیقت علم در قرآن و روایات و آموزههای دینی است. هدف اصلی تحقیق بررسی و نشان دادن جایگاه و چیستی علم در قرآن و روایات و آموزههای اسلامی جهت بهره گیری عملی از آن در زندگانی می باشد. در این نوشتار تحلیلی تلاش شده است تا جایگاه علم در متون اسلامی مورد ارزیابی قرار بگیرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 128 تا 144
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جایگاه مردم در اندیشه و عمل سیاسی علمای شیعه
نویسنده:
ناصر جمال زاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نقش مردم در حکومت
,
حکومت مشروطه (مسائل جدید کلامی)
,
اندیشه سیاسی
کلیدواژههای فرعی :
علامه نائینی ,
امام خمینی ,
اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) ,
جنبش تنباکو ,
اندیشه های امام خمینی ,
حاکمیت مردم ,
میرزای شیرازی ,
مردم و سیاست ,
مشارکت سیاسی مردم ,
سید حسن مدرس ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
امام خمینی
چکیده :
این مقاله در پی آن است تا نشان دهد که هر چه از عصر جنبش تنباکو و مشروطه به عصر انقلاب اسلامی نزدیکتر میشویم تکیه بر نقش مردم در حکومت در اندیشه سیاسی علما افزوده میشود. به تبع آن رهبران نهضت خواهان مشارکت سیاسی بیشتر مردم در حکومت میشوند و چون به عنوان رهبران دینی و معنوی جامعه مورد قبول مردم بودند، لذا خواسته آنان در حرکتهای اجتماعی و سیاسی مورد اقبال جامعه قرار میگیرد . در عمل سیاسی نیز شاهد مشارکت بیشتر مردم در تضمین سرنوشت خویش هستیم ؛ به گونهای که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، مشارکت سیاسی مردم در امر حکومت نهادینه شده و به صورت یک حق و بلکه ـ بالاتر ـ تکلیف در میآید.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 33 تا 57
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی مفهوم غرب در آثار میرزا یوسف خان مستشارالدوله، سید حسن تقی زاده، خلیل ملکی
نویسنده:
سهیلا تازه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علوم سیاسی
,
روشنفکر
,
شرایط اجتماعی
,
علوم سیاسی
,
کشورهای غربی
,
عقل باوری
,
جامعه سنتی
,
اندیشه سیاسی
,
مستشارالدوله، یوسفبن کاظم
,
ملکی، خلیل
,
تقیزاده میلانی، حسن
چکیده :
این پژوهش در چارچوب تفسیری به تبیین مفهوم غرب در اندیشه سه متفکر و بازیگر سیاسی در تاریخ معاصر ایران پرداخته است.در این چارچوب نظری وجه تمایز میان علوم انسانی(اجتماعی)با علوم طبیعی در اندیشه ورزی انسان می باشد.از این دیدگاه کنش اجتماعی مبتنی بر اندیشه ورزی و بنابراین کنش معنادار است. براین اساس مفاهیمی که انسان در روابط اجتماعی به کار می گیرد_اعم از نوشتار و گفتار_کنش اجتماعی تلقی می شوند.در پژوهش حاضر برای فهم این کنش معنادار، از روش جامعه شناسی تاریخی استفاده گردید؛زیرا اندیشه در زمینه ای تاریخی و اجتماعی شکل می گیرد و از آن شرایط تاثیر می پذیرد.لازم به ذکر است که برقراری رابطه علی میان شرایط تاریخی و اجتماعی،به معنی فرو کاستن اندیشه به روابط مادی نیست، بلکه منظور آن است که مفاهیم سیاسی و اجتماعی با توجه به شرایط زمان و مکان شکل می گیرند و می توانند نسبت به آن سلبی و یا ایجابی باشند.بنابراین روش جامعه شناسی تاریخی،فهم معنای پس ذهن کنشگر اجتماعی را آسان ترمی سازد.هرگاه کنش معناداری در صحنه سیاسی انجام شود،تاثیر پذیری آن از زمان و مکان آشکارتر خواهد بود."غرب"درتاریخ سیاسی،اجتماعی،اقتصادی و فرهنگی معاصر ایران،فراوان به کار گرفته شده است.این پژوهش "مفهوم غرب" را به عنوان بخشی از منظومه میرزا یوسف خان مستشارالدوله،سیدحسن تقی زاده و خلیل ملکی،در قالب کنش اجتماعی بررسی کرده است.از این منظر نفوذ سیاسی-اقتصادیغرب در ایران که از آغاز قرن نوزدهم تا پایان آن همچنان گسترش یافت، اثراتی قابل تامل بر جامعه ی ایران برجای گذاشت. این رویاروی و مواجهه با غرب سبب شکل گیری مواضع مختلف در برابر غرب توسط روشنفکران هر دوره با توجه به بستر سیاسی و اجتماعی آن ها گردید. پاسخ های متفاوت اندیشه گران این پژوهش حکایت از فهم های متفاوت از این دیگری را دارد. در ابتدای این مواجههکه جامعه ی ایران اولین برخوردهای خود را با تمدن و اندیشه غربی تجربه می کرد، خواب قرون وسطایی اش که از حدی تعادل و به هم پیوستگی برخوردار بود،آشفته شد و جامعه ایران از درون بهم ریخت. مستشارالدوله در زمانی به ارائه نظریات خود پرداخت که جامعه پر تلاطم ایرانی خسته از افراط طلبی و کج روی ها و استبداد به زانو در آمده بود. این کشور که چندین قرن از دول غربی عقب افتاده تر بود، هنوز هم بر طبل سنت به عنوان تنها راه نجات این جامعه خفته، می کوبید. در این میان اعزام برخی از دانشجویان به غرب، مراودات های برخی از ایرانیان با تمدن غربی، همگام با تغییرات فلسفه و اندیشه سیاسی غرب و شکل گیری مبانی جدید، تحولی عمیق در سیاست و اجتماع، ساختار حکومت و مدیریت کشور،اقتصاد و فرهنگ و دیگر بخشهای این جامعه به وجود آورد. از بطن این تغییرات منورالفکرها یا به تعبیر دیگر روشنفکرانی پدید آمدند که به دنبال علل درد و درمان عقب ماندگی ایران بودند.آنان درصدد پاسخگوی به این سوال برآمدند که برای پیشرفت،تجدد و تحقق مدرنیته از چه مسیری باید عبور کرد. سنت گرای؛غرب گرایی و یا تلفیقی. در این فضای پرهیاهو و سرشار از بحث و جدل فکری میرزا یوسف خان مستشارالدوله، که دراروپا زندگی کرده بود و تأثیر نهادها و جریان های نوین را بر رشد و پیشرفت ملت های غرب از نزدیک مشاهده کرده بود.به ارائه نظریات خود پرداخت.در این زمان در فضای فکری غرب، مفهوم پادشاه، ضل الله، نایب خدا و مشروعیت حکومت از جایگاه متافیزیک به جایگاه انسانیتغییر یافت. به تعبیری دیگر مشروعیت حکومت از آسمان به زمین آمد و معیار آن انسان گردید. نتیجه این تحول بنیادین ساخت انسانی جدید با حقوقی جدید بود، انسانی که خدا را از عرصه سیاسی حذف و به محدوده خصوصی خود انتقال داد، و معیار اوعقل خود بنیاد و حقوق طبیعی و قانون گشت. این رویکردها به جهت توسعه اندیشههای مدرن در این دوره در میان مردم و روشنفکران به فضای جامعه ایرانی راه یافت و تاثیری شگرف در آن ایجاد کرد. به طوری که مفاهیم قانون، حقوق طبیعی و حریت طبیعی تنها در این دوره است کهبرای اولین بار در زبان فارسی یافت میشود. شناساندن، تبلیغ و بسط این حقوق طبیعی و قانون سازی براساس آن، نخستین بار توسط مستشارالدوله انجام شد. اندیشه سیاسی وی در مواجهه با غرب متاثر ازمکتب اصالت فردی فرانسه و با تاکید به عقل گرایی و راسیونالیسم بود. شاخص اندیشه میرزا یوسف خان در مواجهه فکری فلسفی وی با غرب « قانون» بود.از نظر او آنچه که غرب را نسبت به ایران متفاوت می کرد "قانون" و محدود کردن قدرت خودکامه شاه بود.در دیگاه مستشارالدوله نظم و ثبات،امنیت سیاسی و اجتماعی موجود در غرب ناشی از وجود قانون می باشد. مستشارالدوله ضمن اشاره به این مسئله که مفاهیم موجود در حقوق فرانسه(غرب)در دین اسلام موجود می باشد، به درستی درک کرده بود که با توجه به نفوذ مبانی دینی و رهبران مذهبی در ذهن و عین شخصیت ایرانی،مفاهیم غربی بدون توسل به متن سنتدر جامعه ایران آن زمان قابل توجیه نیست. از این رو دفاع از حقوقی که مستند به شریعت نشود ناممکن بود. زیرا جامعه سنتی آن زمان توانایی ذهنی برای درک مفهوم قانون و مقولات شکل دهنده آن اعم از حقوق طبیعی، حقوق انسانی، حقوق بشر و دیگر مفاهیم اقتباسی مستشارالدوله از غربرانداشت.وی مصلحت اندیشانه کوشید تاانگاره هایاصلی فلسفه سیاسی غرب مانند قانون، آزادی، مشروطیتو برابریهای دموکراتیک را از طریق تقلیل آن مفاهیم و نهادها با اسلام همانند و هماهنگ جلوه دهد ، تا در ساختار فکری و سیاسی اجتماعی جامعه رسوخ پیدا کند و ایران به سوی تجدد و پیشرفت گام بردارد.پس از گذشت این دوره اولیه ی آشنایی با غرب و پی بردن به برتری غرب به دلیل برخورداری از"قانون" قانونی که در ذیل آن حکومت مشروطه پارلمانی،تفکیک قوا،سکولاریسم و...وجود دارد. آرمان روشنفکران این دوره با انقلاب مشروطه جامه عمل به خود پوشید،و اسباب غرور ایرانیان را فراهم کرد.آنان گمان می کردند موفق شدند تا حکومت استبدادی را به وسیله قانون مشروط کنند.چندی نگذشت که این انقلاب با ناکامی مواجهه شد.این ناکامی دستاوردهای همچون هرج و مرج بیش از پیش را به دلیل ضعف حکومت مرکزی برای جامعه ایرانی به وجود آورد. این دوران جامعه روشنفکری را وارد مرحله جدیدی از تعامل با غرب نمود. در این مرحله برخی منورالفکرهاافراط طلب شدند، و اندیشه خود را غرق در غرب نمودند آنان تنها درمان درد عقب ماندگی ایران و ایرانی را در اقتباس کامل از غرب می دانستند. اما تفاوت روشنفکران این دوره با دوره مشروطه علی الخصوص تقی زادهدر این بود کهآنان کسب ترقی، تمدن و تکنولوژی غربی را نه از طریق حکومت قانون؛ بلکه از طریق یک دیکتاتور مقتدر ممکن می دانستند.دیکتاتور مقتدر و مصلح که در غرب از آن با عنوان استبداد منور یاد می کردند. از سردمداران این جریان که خواهان اخذ تمدن غربی به شیوه ی استبداد منور شد، سید حسن تقی زاده بود که شعار "از نوک پا تا فرق سر فرنگی شدن "و"ظاهرا و باطنا و جسما و روحا فرنگی شدن"را سرداد. به قول خودش اولین نارنجک تسلیم در برابر غرب را پرتاب کرد. هرچند وی بعدها به توضیح این جملات خود پرداخت.به طوری که منظور او تقلید سفیهانه و تجملی غرب نبوده،بلکه تلاشی برای جذب دستاوردها،تکنولوژی و آداب پسندیده غربی بوده است. او غرب را با تمام الزاماتش و با توجه به عقل بشری که مبنای آن بود،مورد توجه قرار می دهد.وی مبنای تفکر غربی را زمینی می دانست که ریشه در بینش و تمدن یونانی دارد،در نتیجه غرب را به سوی منطق و برهان پیش می برد.این عقلانیت غیر وحیانی غرب خودبنیاد و نقاد است. عقل پروری و عقل محوری از ویژگی ها ی مدارس و دانشگاه های غرب است.این عنصر تداوم و برتری غرب بر دیگر جوامع است.آغاز جنگ جهانی دوم،افزایش آگاهی ها نسبت به غرب،حضور نیروهای بیگانه در کشور روشنفکران را با رویه ی دیگر غرب مواجهه ساخت.آن روی دیگر سکه که شاید روشنفکران کمتر بدان پرداختند،استعمار و امپریالیسم بود. در این زمان موج جدیدی به راه افتاد که حکایت از پذیرش مشروط غرب داشت. این جریان کهبه دنبال گسترش افکار مارکسیستی در حال گسترش بود.فهم جدیدی از غرب را برای روشنفکران به وجود آورد. این جریان در مقابل گروه غرب گرا قرار گرفت،و به مبارزه، نقد و نفی الگوهای ذهنی و عینی غربی پرداخت.از جمله روشنفکران این دوره خلیل ملکی بود. او ضمن توجه به علم،تکنولوژی،ساختارهای مدرن و حکومت قانون در غرب، به آن روی دیگر غرب توجه نمود، و علاوه بر موارد ذکر شد استعمار را از دیگر ویژگی های غرب برشمرد.او که در ابتدا از اعضای حزب توده بود ضمن جدای از این حزب و تشکیل حزب زحمتکشان ایران به نفی دست اندازی های غرب و شوروی در ایران پرداخت.ملکی در این خصوص نظریه نیروی سوم را مطرح نمود.وی جهان را در سه بخش تقسیم می کند،بلوک غرب،شرق و جهان سوم.او معتقد به جذب نکات مثبت این دو بلوک در چارچوب استقلال طلبی،استعمازدایی،توجه به انگاره های فرهنگی کشور و ادغام آن با هویت ایرانی در قالبایدئولوژی سوسیالیسم ایرانی بود.ملکی در ارائه نظریه نیروی سوم،اعتقادی به نیروی ثالث دیگری نداشت،بلکه آن ار در درون جامعه ایران جستجو می کرد.و آن نیرو را ملت ایران می دانست.در پایان می توان اهمیت انجام این دست از پژوهش ها را بر این نکته استوار کرد،که در تاریخ معاصر رویارویی ایرانیان با غرب یکی از پایدارترین جنبه های زندگی سیاسی،اجتماعی آنان بوده است.در نتیجه شناخت صحیح غرب ما را در انتخاب مسیر درست مواجهه با آنان کمک می کند.زیرا در این مسیر عده ای راه تفریط پیمودند و به انکار دستاوردهای آن پرداختند. عده ای افراط را در پیش گرفتند و اقتباس کامل از آن را مورد توجه قرار دادند. عده ای دیگر هم مسیر تلفیق انگاره های غربیبا انگاره های بومی را پیمودند. اما با وجود این تلاش ها ما همچنان از غرب عقب ماندیم.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
تعداد رکورد ها : 203
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید