جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «مناقب آل أبي طالب عليهم السلام» نوشته محمد بن علی بن شهر آشوب مازندرانی است. مولف در این کتاب از مناقب و فضایل پیامبر اکرم (ص)، ائمه اطهار (ع) و صحابه سخن گفته است. جلد هفتم این کتاب بیشتر به جنگ ها، فضایل و خصوصیات اخلاقی حضرت علی (ع) پرداخته شده است.

«حِلْیَةُ الأبْرار فی أحْوالِ مُحمّد (ص) و آلِه الأطْهار (ع)» تألیف عالم شیعی، سید هاشم بحرانی (م‏۱۱۰۷)، مجموعه‏‌ ای پنج جلدی است که به شرح حال و زندگانی رسول خدا (ص) و ائمه معصومین (ع) می‌‏ پردازد و آن را تدوین کرده است. بحرانی در این کتاب در ۱۳ منهج در ذیل ابواب مختلف به مناقب و فضائل اهل بیت می‌ پردازد. مؤلف در هر منهج، باب‏ های متعددی را به یک امام اختصاص داده و در قالب روایت، از ولادت تا شهادت امام را گزارش می‌ ‏کند. وی سلسله اسناد روایات را همان گونه که در مصادر اصلی وجود داشته، آورده و آنها را حذف نکرده است. جلد دوم (منهج دوم) در ۵۰ باب به زندگانی و مناقب امیر المؤمنین علی (ع) پرداخته شده است.

«الامام علی (ع) من المهد الی اللحد» نوشته محمدكاظم قزوينی، به زبان عربی حاوی مطالب متنوعی درباره زندگی، فضایل و كرامات حضرت علی (ع) است. در این كتاب ضمن مروری بر مراحل كودكی، نحوه اسلام آوردن آن حضرت بیان می‌ شود. سپس این مباحث فراهم می‌ آید: ماجرای لیلة المبیت، هجرت علی (ع) به مدینه، جنگ‌ هایی كه علی (ع) در آنها شركت داشته (مثل: بدر، احد، خیبر، خندق، بنی‌ النضیر)، روز مباهله، برخی فضایل (یقین، عفو، زهد، حكمت، عبادت و عدل)، حدیث منزلت، روز غدیر، سكوت علی (ع) و حكومت علی (ع).

کتاب «موسوعة أهل البیت علیهم السلام» نوشته علی آشور، که به بررسی زندگی چهارده معصوم در بیست جلد می پردازد. جلد سوم این کتاب به احوال علي بن ابي طالب علیه السلام می پردازد. برخی از عناوین مرتبط با جلد سوم شامل: نسب امیر المومنین (ع)، اسما امیر المومنین (ع)، فضائل امیر المومنین (ع)، علم امیر المومنین (ع)، زهد امیر المومنین (ع)، سبب قتل امیر المومنین (ع)، وصیت علی (ع) قبل الشهادة و غیره می باشد.

کتاب «علي عليه السلام و الخوارج تاريخ و دراسة» نوشته جعفرمرتضى عاملی در دو جلد مي باشد. نویسنده کوشیده است به پرسش های متنوعی درباره خوارج پاسخ دهد. سپس پاسخ این پرسش ها را از منابع و متون تاریخی و روایی انبوه جمع آوری کرده، به خواننده تقدیم می کند. مؤلف با مطالعه اوضاع اجتماعی، سیاسی و دینی جامعه عراق و مردم عرب، و با استناد به دیدگاه های امام علی (ع)، زمینه های پیدایش خوارج را بررسی کرده است. نویسنده ضمن اینکه وضعیت روحی و روانی، و پایگاه قبیله ای خوارج را بررسی می کند، به سیاست های راهبردی و اهداف عالی امام، و تلاش های بی دریغ او برای آگاهی بخشی و هدایت این قوم به راه راست، و نشان دادن فهم غلط آنان از شرایط روز نیز در نظر دارد، و سیاست های انحرافی طاغوت شام را که در مناظره ها و احتجاج های امام و یارانش با سران خوارج آشکار شد، به شیوه ای منطقی و مستدل نقد و ارزیابی می کند.

کتاب «مناقب آل أبي طالب عليهم السلام» نوشته محمد بن علی بن شهر آشوب مازندرانی است. مولف در این کتاب از مناقب و فضایل پیامبر اکرم (ص)، ائمه اطهار (ع) و صحابه سخن گفته است. در این مجلد که چهارمین جلد از این مجموعه دوازده جلدی است، به بیان ویژگی‌ها، مناقب و فضایل علی علیه السلام می پردازد.

کتاب «مقتل امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه‌ السّلام» تالیف ابی بکر عبدالله بن محمد بن عبید بن سفیان معروف به ابن ابی الدنیا (متوفی ۱۸۲ ق) به روایت حسین بن صفوان برذعی است. این اثر به زبان عربی مشتمل بر روایاتی مربوط به فضائل و زندگانی حضرت علی علیه‌ السّلام از ولادت تا شهادت و مباحث پیرامون آن است. محقق کتاب در مقدمه به شرح زندگانی ابن ابی الدنیا و اقوال علما در مورد ایشان به همراه وصف نسخه خطی کتاب که در دمشق و به خط کوفی موجود است، پرداخته و در آخر نیز راوی کتاب حسین بن صفوان برذعی را به صورت مختصر معرفی کرده است. مطالب ابواب کتاب به اختصار عبارت است از: باب اول کتاب شامل سی و نه حدیث درباره فضائل حضرت علی علیه‌ السّلام و چگونگی شهادت ایشان است. باب دوم نیز شامل وصایای حضرت علی علیه‌ السّلام به امام حسن علیه‌ السّلام بعد از ضربت خوردن است که طی ده حدیث بیان شده است. باب سوم به زمان رحلت ایشان که در چه روز و چه لحظه‌ ای از روز بوده در طی هفت حدیث اختصاص دارد. باب چهارم نیز به عمر شریف حضرت در هنگام شهادت پرداخته که هشت حدیث را شامل شده است. در باب پنجم به بعضی از صفات ظاهری و خلق و خوی شخصیتی حضرت در ده حدیث پرداخته است. در باب ششم به طریقه غسل، کفن، نماز و دفن حضرت در سه حدیث پرداخته شده است. باب هفتم به مکان دفن حضرت و اینکه در کجا و چه موقعیتی از کوفه قرار دارد، در طی شش حدیث می‌ پردازد. باب هشتم در بیان احوالات ابن ملجم بعد از ضربت و چگونگی قتل ایشان می‌ باشد که در هیجده حدیث به آن پرداخته شده است. در باب نهم به مراثی که بر حضرت بعد از شهادت و اینکه چه کسانی بر ایشان گریه کرده‌ اند در طی پانزده حدیث پرداخته شده است. باب دهم نیز به بیان فرزندان ایشان از تمامی همسرانشان در طی هیجده حدیث اختصاص دارد. از میان آثار مربوط به تاریخ شهادت امام علی علیه‌ السّلام کتاب ابن ابی الدنیا، کهن‌ ترین کتابی است که برجای مانده است.

«الفُصولُ ألمُهمّة فی مَعْرِفَة ألأئمَّة» کتابی به زبان عربی درباره زندگانی دوازده امام، اثر ابن صباغ مالکی (متوفای ۸۵۵ق) نویسنده سنی مذهب قرن نهم است. ابن صباغ در این کتاب برای هر امام فصلی اختصاص داده و با عناوینی مشخص، مطالب ویژه هر امام را مورد بررسی قرار داده است. استفاده گسترده ابن صباغ از منابع گوناگون شیعی و سنی ضمن اینکه ارزش علمی و تاریخی کتاب را نشان می‌دهد، از تتبع و تحقیق گسترده او نیز حکایت دارد. ابن صباغ فصل‌ های کتاب را بر اساس هر یک امامان شیعه در ۱۲ فصل آورده که در ذیل هر کدام از آنان فصول متعددی آورده است. البته زندگانی امام علی (ع)، امام حسین (ع) و حضرت مهدی(ع) را با تفصیل بیشتری مطرح می‌ کند و شاید بتوان گفت یکی از ویژگی‌ های مهم کتاب الفصول المهمة این است که حوادث عصر خلافت علی (ع) را با جزئیات آن نقل کرده است به طور نمونه درباره جنگ‌ های جمل، صفین و نهروان، تعداد نفرات طرفین و تعداد کشته شدگان آنها و امکانات هر یک از طرفین را با دقت ذکر کرده است. در جلد اول بیشتر به موضوع امام علی (ع) پرداخته شده است.