جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

التشيع، نشأته، معالمه، اثر هاشم موسوی، کتابی است پیرامون معرفی مکتب تشیع و بررسی برخی از عقاید آن، که به زبان عربی نوشته شده است. نویسنده معتقد است وقتی اسلام را خطاب الهی به تمام بشر بدانیم، این خطاب، با دو مشکل اساسی مواجه می‌باشد که عبارتند از: مشکل فهم و مشکل امانت علمی. هرکدام از این دو، پیامدهایی دارد که مجموعا باعث تفرقه بین مسلمانان شده و به همین دلیل، دعوت به‌سوی وحدت اسلامی و شناخت بهتر مسلمانان از یکدیگر، از اهم واجبات اجتماعی است. این امر انگیزه نویسنده از تدوین اثر حاضر بوده تا بدین وسیله، مذهب تشیع را معرفی نماید. کتاب با دو مقدمه از ناشر و نویسنده آغاز و مطالب در یک مدخل، نه فصل و یک خاتمه تنظیم شده است. نویسنده ابتدا به تعریف شیعه پرداخته و سپس از روش تحقیق و تفکر در مکتب اهل‌بیت (علیهم السلام) بحث کرده و در ادامه، به بررسی مباحث زیر در مکتب اهل‌بیت (علیهم السلام) پرداخته است: توحید؛ عدل الهی؛ نبوت؛ امامت؛ ایمان به آخرت و اجتهاد. نویسنده در فصل اول، به تعریف لغوی شیعه پرداخته و پس از بررسی آراء و اقوال مشاهیر علمای مسلمان از محدثین، مفسرین و لغویین پیرامون شیعه، چنین نتیجه گرفته است که شیعه، پیروان و دوستان اهل‌بیت (علیهم السلام) هستند در فصل دوم، روش تحقیق و تفکر در مکتب اهل‌بیت (علیهم السلام)، به دو روش زیر تقسیم و هریک به‌صورت مفصل، تبیین و تشریح شده است: الف)- رویکرد شناختی ب)- رویکرد عقیدتی فصل سوم، به بررسی مبحث توحید در مکتب اهل‌بیت (علیهم السلام) اختصاص یافته است. فصل چهارم، به مبحث «عدل الهی» اختصاص یافته و در آن، روند و دیدگاه مکاتب سه‌گانه معتزله، اشاعره و اهل‌بیت (علیهم السلام)، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. فصل پنجم، مربوط به مبحث نبوت بوده و در ابتدا، نیاز بشریت به نبوت و اینکه آیا ارسال رسل بر خداوند واجب است یا نه، بررسی شده است. در فصل ششم، ابتدا به تعریف لغوی و اصطلاحی «امام» پرداخته شده و سپس از امامت فکری و سیاسی ائمه (علیهم السلام) بحث به میان آمده است. فصل هفتم، به مسئله ایمان به عالم آخرت اختصاص یافته است. در فصل هشتم، به مباحث مربوط به اجتهاد و مصادر احکام در مکتب اهل‌بیت (علیهم السلام) پرداخته شده است. آخرین فصل، از روش تربیت و پرورش انسان و سیر و سلوک عملی وی در مکتب اهل‌بیت (علیهم السلام)، بحث شده است در خاتمه نیز به اهمیت وحدت و عمق اثر آن در زندگی مسلمانان پرداخته شده و به انواع اختلاف و اسباب آن در میان فرق اسلامی اشاره شده است

"خراسان و مدرسة المعارف الإلهیة" اثر سیدجعفر سیدان است این کتاب به بررسی مکتب تفکیک در گفت‌وگو با آیت‌الله سید جعفر سیدان پرداخته است. نویسنده در مقدمه این کتاب به شرح زندگی آیت‌الله سیدان پرداخته و آورده است در بخشی از این کتاب در توضیح مکتب تفکیک آمده است: مکتب تفکیک جداسازی گفته‌های بشری از معارف وحیانی و حفظ خلوص معارف و شناخت‌های مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام، به دور از آمیختگی با نحله‌ها و مکتب‌های فلسفی و عرفانی بشری است. در این کتاب ادعا شده است: «عموم فقهای امامیه بر استقلال غنای معارف وحیانی اعتقاد داشته و تفکیک این حقایق را از افکار بشری (فلسفی و عرفانی) ضروری می‌دانند، بدین جهت از این دیدگاه به نام «نظریه تفکیک» نام برده شده است. این مکتب، مکتب جدیدی نیست. دارای واقعیتی تاریخی است، تاریخی که سابقه آن به صدر اسلام بلکه به بعثت رسول مکرم اسلام می‌رسد و مبنای سلوک عموم فقها و علمای امامیه است. موضوعات کتاب شامل فلسفه اسلامی، فلسفه اسلامی - دفاعیه‌ها و ردیه‌ها، فلسفه غرب در قرون وسطی، فلسفه غرب در قرون وسطی (مدرسی و اسلامی)، فلسفه قدیم، قرون وسطی و شرق، می باشد

کتاب " الغلوّ و الفرق الباطنیة (محاضرات الشيخ محمد السند البحراني)" اثری از حسن الكاشاني و الشيخ مجتبى الاسكندري می باشد. این کتاب، تحقیقی درباره ماهیت «غلوّ» و مصادیق آن است. در این پژوهش سعی شده است انواع افراط‌هایی كه برخی از فرقه‌های مسلمان در زمینه عقاید دینی خویش انجام می‌دهند مورد شناسایی قرار گرفته و مصادیق غلو در آن‌ها بررسی گردد. نگارنده نخست به بحث درباره حجیّت علمی كتاب و سنّت پرداخته و ضرورت تعقل و نگرش عقلانی نسبت به مسایل دینی را گوشزد نموده است. آن‌گاه به معرفی اوصاف اهل‌بیت (علیهم السلام) پرداخته و مصادیق غلوّ در مورد آنان را بیان كرده و افشای اسرار اهل‌بیت (علیهم السلام) را حتی در صورت صحت ادعاهای صورت گرفته در مورد آنان امری مذموم ارزیابی نموده است. وی به لزوم تحقیق در صحت روایات صادرشده در مورد اوصاف اهل‌بیت (علیهم السلام) نیز تأكید كرده و معانی مختلف كذب و انواع غلوّ و روش غالیان را بررسی نموده است."

أعلام النبوّة، کتابى است حاوى پاسخ‌هاى ابوحاتم رازى به نظريات محمد بن زكرياى رازى و سراسر حجت‌هايى است در تأييد اصول و معتقدات دينى. اين کتاب بى‌شك يكى از آثار پر ارزش دينى، كلامى و فلسفى در جهان اسلام است و بى‌ترديد از مهم‌ترين كتبى است كه در دفاع از دين و به ويژه اسلام نوشته شده است. کتاب داراى هفت باب كه ذيل هر باب فصولى است و هشت فهرست مى‌باشد.اين کتاب بر مبناى مناظراتى كه ميان ابوحاتم احمد بن حمدان بن احمد و رسنانى رازى (متوفاى 322ق) از يكسو، و ابوبكر محمد بن زكرياى رازى از سوى ديگر صورت گرفته، نوشته شده است. ابوحاتم در اثبات نظريات خود از دو نوع دليل عقلى و نقلى استفاده مى‌كند. دلايل عقلى او بسيار بديهى و روشن است و موجب تصديق خواننده مى‌گردد و دلائل نقلى او مأخوذ از كتب آسمانى، احاديث و قول فلاسفه و بزرگان است.

علم اليقين في أصول‌الدين يكى از بهترين كتب كلامى است كه توسط فيض كاشانى به رشتۀ تحرير درآمده است. مؤلف اين كتاب را با اسلوبى كاملا متفاوت از ديگر كتب كلامى نگاشته است. در اين كتاب او نه از اسلوب فلسفى افراطى پيروى كرده است و نه از اسلوب اخبارى تفريطى، بلكه طريقۀ جديدى براى بيان مطالب كلامى ابداع كرده است كه مبتنى بر مفاهيم قرآنى است. او مطالب كلامى را طبق سير نزولى و صعودى موجودات كه مستفاد از آيۀ كريمۀ«إنا لله و إنا اليه راجعون» است بيان مى‌كند. مؤلف قبل از «علم اليقين»، كتاب كلامى ديگرى بنام «عين اليقين» تأليف كرده و در آن به اسلوب فلسفى و عقلى سخن گفته است. مؤلف اين كتاب را در زمان حيات استادش صدر المتألهين نگاشته است.او از كتابت علم اليقين در سال 1042ق فارغ گشته است و ظاهرا در اين زمان او در شيراز و در خدمت ملا صدرا به تلمذ مشغول بوده است. اين كتاب در سال 1418 ه‍.ق همراه تعليقات و تصحيح آقاى محسن بيدارفر توسط انتشارات بيدار در قم بچاپ رسيد. مؤلف مجموع مطالب كلامى را در چهار مقصد بيان مى‌كند:1-العلم بالله 2-العلم بالملائكة 3-العلم بالكتب و الرسل 4-العلم باليوم الآخر.او هريك از اين مقاصد را نيز به ابوابى تقسيم مى‌كند. "جلد دوم" •

علم اليقين في أصول‌الدين يكى از بهترين كتب كلامى است كه توسط فيض كاشانى به رشتۀ تحرير درآمده است. مؤلف اين كتاب را با اسلوبى كاملا متفاوت از ديگر كتب كلامى نگاشته است. در اين كتاب او نه از اسلوب فلسفى افراطى پيروى كرده است و نه از اسلوب اخبارى تفريطى، بلكه طريقۀ جديدى براى بيان مطالب كلامى ابداع كرده است كه مبتنى بر مفاهيم قرآنى است. او مطالب كلامى را طبق سير نزولى و صعودى موجودات كه مستفاد از آيۀ كريمۀ«إنا لله و إنا اليه راجعون» است بيان مى‌كند. مؤلف قبل از «علم اليقين»، كتاب كلامى ديگرى بنام «عين اليقين» تأليف كرده و در آن به اسلوب فلسفى و عقلى سخن گفته است. مؤلف اين كتاب را در زمان حيات استادش صدر المتألهين نگاشته است.او از كتابت علم اليقين در سال 1042ق فارغ گشته است و ظاهرا در اين زمان او در شيراز و در خدمت ملا صدرا به تلمذ مشغول بوده است. اين كتاب در سال 1418 ه‍.ق همراه تعليقات و تصحيح آقاى محسن بيدارفر توسط انتشارات بيدار در قم بچاپ رسيد. مؤلف مجموع مطالب كلامى را در چهار مقصد بيان مى‌كند:1-العلم بالله 2-العلم بالملائكة 3-العلم بالكتب و الرسل 4-العلم باليوم الآخر.او هريك از اين مقاصد را نيز به ابوابى تقسيم مى‌كند. "جلد اول" •

قواعد المرام في علم الكلام يكى از بهترين، جامع‌ترين، مختصرترين و قديمى‌ترين كتب كلامى مى‌باشد.اين كتاب تنها كتاب مؤلف است كه به همۀ مباحث كلامى پرداخته است. مؤلف تلاش کرده مکاتب متکلمان و فلاسفه را با یکدیگر مقایسه کرده و دیدگاه هر یک را نقد کند و توضیح دهد. این کتاب در الذریعه با نام «القواعد الالهیة فی الکلام و الحکمة» آمده است. اين كتاب را ابن ميثم به اشارۀ امير عزالدين عبدالعزيز نيشابورى، متوفى 672 ه‍.ق نوشته است و از نگارش آن در سال 676 ه‍.ق فراغت حاصل نموده است.اين كتاب با عباراتى كوتاه اما متقن به بيان اكثر معتقدات شيعه پرداخته است. او در مباحث كتاب از سيرۀ متكلمين تبعيت نموده و هرجا كه سخن حكماء را با اين سيره موافق يافته، تأييد و در بقيه موارد رد نموده است. این کتاب نخستین بار در سال 1332 در هند و در حاشی کتاب المنتخب فخر الدین طُریحی به چاپ رسید، و پس از آن باری دیگر در سال 1398 قمری از سوی کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی و به تصحیح سید احمد حسینی اشکوری منتشر شد. طبع اشکوری تنها بر اساس یک نسخه مورخ سال 717 قمری که دست نوشتی همراه با تحریفات و اغلاط بسیاری بود عرضه گردید؛ و به همین جهت طبعی محققانه به حساب نمی آمد. به تازگی واحد تحقیقات عتبه مقدس حسینیه در کربلا چاپی منقح تر از این کتاب را عرضه کرده است. طبع جدید قواعد المرام به تصحیح و تحقیق أنمار مَعاد المظفر در 534 صفحه فراهم آمده است. محقق در تصحیح خود از پنج نسخه خطی استفاده کرده است که در مقدم خود مفصلا به توصیف آنها پرداخته است. مؤلف کتاب را به ۸ قاعده تقسیم و هر قاعده را به چند رکن و ارکان را به چند بحث دسته بندی کرده است. قواعد هشت‌گانه قاعده اول: مقدمات قاعده دوم: احکام کلی معلومات قاعده سوم: حدوث عالم قاعده چهارم: اثبات خدا و صفات وی قاعده پنجم: افعال و اقسام و احکام آنها قاعده ششم: نبوت قاعده هفتم: معاد قاعده هشتم: امامت.

الضرورات الدینیة و المذهبیة و الفقهیة علی ضوء مدرسة اهل البیت علیهم السلام: المفهوم - الحکم – المصداق اثر علی وائلی، پژوهشی در زمینه مفهوم و مصادیق ضروریات دین و حکم انکار در فقه شیعه امامیه است. در ابتدای این اثر تعریفی لغوی و اصطلاحی از واژه "ضروری" و اقسام ان ارایه شده و آنگاه معنای ضروریات دین از منظری فقهی بیان شده است. نویسنده دیدگاه های مختلف در مورد مفهوم ضروری دین و اشکالات وارد شده در این زمینه را بررسی نموده و تغییرات صورت گرفته در مفهوم و مصداق آن بر اثر گذشت زمان را نیز تبیین کرده است. در بخش اصلی کتاب به بحث در مورد این موضوع پرداخته شده است که آیا کسی منکر یکی از ضرویات دین شود به عنوان مثال منکر وجوب نماز شود، یا اینکه یکی از ضرویات مذهب امامیه مانند امامت و ولایت اهل بیت (علیهم السلام) را منکر شود، آیا کافر تلقی خواهد شد و از دایره دین اسلام بیرون خواهد رفت؟ نویسنده دیدگاه های متفاوت فقهای شیعه اعم از فقهای قدیم و معاصر را منعکس کرده و مناقشات و اختلاف نظرهای آنان را در این زمینه بیان کرده و شروط تحقق کفر منکر ضروریات را بررسی نموده است. وی در این زمینه منکر شدن مسایل اعتقادی (اصول دین) و مسایل فقهی (فروع دین) را جداگانه بررسی کرده و شروط خارج شدن از ایمان در هر یک از آن ها را تبیین نموده است.

الشرف المؤبد لآل محمد صلی الله علیه و سلم، درباره فضایل و مناقب اهل البیت علیهم السلام بحث می کند. آیه تطهیر، حدیث ثقلین و ذکر فضایل 5 تن آل عبا از بخش های مختلف کتاب است.

" فى رحاب اهل البيت " مجموعه كتابچه‌هايى است كه در بیش از چهل مجلد موضوعات مختلف كلامى، فقهى و احياناً تاريخى و قرآنى را مورد بررسى قرار داده است. سيد عبدالرحيم موسوى و يك گروه تحقيقى تدوين و تنظيم آن را به انجام رسانده‌اند. "انگيزه تأليف" پاسخگويى و ردّ شبهاتى كه در عصر جديد از طرق شبكه‌هاى اينترنتى و ارتباطى در مسائل اسلامى مطرح مى‌شود، سبب ايجاد گروه‌هاى بحث و پاسخگويى به شبهات در مجمع جهانى اهل بيت علیهم السلام گرديد كه اين مجموعه حاصل آن جلسات است. "ساختار كتاب" در هر جلد از اين مجموعه مهم‌ترين مباحث پيرامون آن موضوع اعتقادى يا فقهى و نيز نظرات و آراء اهل سنت و شبهات مرتبط به اختصار آمده است. در پايان نيز نتيجه و خلاصه بحث ديده مى‌شود. "جلد 40" درباره مقام عصمت 14 معصوم علیهم السلام و عصمت انبیاء و رابطه عصمت با اختیار را بیان می کند.