جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

صدق یکی از بنیادی‌ترین مسائل فلسفه است که از دیرباز ذهن فیلسوفان را به خود مشغول کرده است. عده‌ای از فیلسوفان معتقدند که صدق ماهیت مشترک میان همۀ گزاره‌های صادق است و همین امر مشترک است که گزاره‌ها را صادق می‌کند، بنابراین باید به دنبال همین امر مشترک بود. بوده و هستند فیلسوفانی که از این منظر به صدق نگریسته‌اند؛ نظریه‌های معرفتی صدق چه از نوع مطابقت کلاسیک آن و چه از نوع ارجاع علّی آن، محصول چنین رویکردی است. ویتگنشتاین و پیروان مشی تارسکی در بحث ارجاع و دلالت، نظریه‌های خود را بر همین اساس سامان داده‌اند. اما عده‌ای دیگر از فیلسوفان اساسا به وجود ماهیت مشترک بین گزاره‌های صادق معتقد نیستند. به نظر اینان، صدق یک ابزار منطقی است که صرفا کارکرد زبانی دارد. نظریۀ زیادگی اظهار صدق که از سوی فرانک رمزی مطرح شده است و نظریۀ نقل‌قول‌زدایی که از آن ویلارد ون اورمان کواین و هارتری فیلد است و نظریه حداقلی صدق (کمینه‌گرایی) که متعلق به پال هارویچ است، همگی از نوع نظریه‌های تقلیلی هستند که محمول صدق را چیزی بیش از ادات منطقی نمی‌دانند. کتاب «صدق در فلسفۀ تحلیلی» یکی از بهترین کتاب‌هایی است که تاکنون در باب صدق نوشته شده است و تلاش دارد نظریه‌های سنتی و معاصر صدق را با بیان صریح و مستدل ضعف‌ها و قوت‌های هر نظریه مورد بررسی قرار دهد.

کارل تئودور یاسپرس (۱۹۶۹- ۱۸۸۳)، روان پزشک و فیلسوف اگزیستانسیالیست آلمانی است. به این پرسش که فلسفه چیست و چه ارزشی دارد، پاسخ های بسیار داده می شود. برخی کسان از آن انتظار دارند که الهام هایی فوق العاده را در اختیار نهد و برخی با بی تفاوتی، آن را تفکر در خلأ می دانند. برخی با ترس و هیبت، فلسفه را تهوّر پر معنای انسان هایی استثنایی می پندارند و برخی دیگر آن را همچون تخیّلات زاید مردمی خیال پرست، خوار می دارند. می توان گفت که فلسفه دشواری همه انسان هاست و بنابراین باید ساده و درک شدنی باشد و می توان گفت که فلسفه به گونه ای مأیوس کننده دشوار است. حقیقت این است که نام فلسفهْ چیزهایی را دربرمی گیرد که می تواند همه این حکم های متناقض را توجیه کند. در نظر علمْ اندیشان، بدترین ویژگی فلسفه این است که به هیچ نتیجه کـلی و معتبری دست نمی یابد؛ هیچ چیزی به ما نمی دهد که بتوانیم آن را بدانیم و در نتیجه مالک آن شویم. در حالی که علوم، در زمینه های ویژه خود به بصیرتی دست یافته اند که به گونه خیره کننده ای متیقّن و مورد پذیرش همه انسان هاست. فلسفه به رغم کوشش هزاران ساله خود هرگز به چنین نتایجی دست نیافته است. این نظر، انکارناپذیر است: در فلسفه، هیچ معرفتی وجود ندارد که قطعی و مورد پذیرش همه باشد.

عادت چیست؟ عادات ما را به ماشین بدل می کنند یا دستوبال مان را می گشایند تا کارهای خلاقانه تر بکنیم؟ چرا اسپینوزا، نیچه، کیرکگور، پروست و برگسون همگی عادت را به نقد می کشند؟ آیا عادت را نعمت بدانیم یا لعنت؟ می توان گفت عادت در آن واحد هم نعمت است هم لعنت. از این نظر، به مفهوم یونانی فارماکون تنه می زند که دارویی است هم زهر و هم تریاق. ژاک دریدا از ایده فارماکون برای توضیح دووجهی بودن نوشتار استفاده کرده، اما در مبحث عادت حتی از این هم بجا تر می نشیند؛ زیرا خصوصیات آرام بخش و مدهوش گر آن می تواند تنه به تنه وسواس و اعتیاد پیش برود. تعریف دریدا از نوشتار در مقاله اش با عنوان «دواخانه افلاطون» را می توان بی کم و کاست روی عادت نیز پیاده کرد: «تکرار بدون آگاهی».

کتاب دورنمای بهشت برین، اثری نوشته ی ایبن الکساندر است که اولین بار در سال 2014 به چاپ رسید. دکتر الکساندر با بهره گیری از دانش حکیمان دوران های کهن، دانشمندان مدرن و افرادی با تجربه های معنوی ژرف، واقعیت بهشت و هویت حقیقی ما به عنوان موجوداتی معنوی را به مخاطبین نشان می دهد. او در مورد این که مذاهب مختلف جهان و فیلسوفان این مذاهب چه بینش هایی درباره ی بقای روح پس از مرگ دارند، تحقیقات گسترده ای انجام داد و بسیار شگفت زده شد وقتی فهمید که این بینش ها با تجارب معنوی افراد در زمانه ی کنونی کاملاً همخوانی دارند. الکساندر در کتاب دورنمای بهشت برین، برخی از تکان دهنده ترین داستان هایی را روایت می کند که از افراد مختلف شنیده و آن ها را با بینش جذاب خود به سنت های معنوی کهن ارتباط می دهد.

اگر چیزی به نام دلیل وجود دارد، باید جهانی باشد. عقل باید منعکس کننده اصول عینی باشد که اعتبار آنها مستقل از دیدگاه ما است - اصولی که هر کسی با هوش کافی باید بتواند آنها را درست تشخیص دهد. اما این کلیت عقل همان چیزی است که نسبی گرایان و سوبژکتیویست ها به تعداد روزافزون آن را انکار می کنند. و چنین سوبژکتیویسمی فقط یک شکوفایی فکری بی نتیجه یا نشان شیک نظری نیست. برای انحراف استدلال و کوچک شمردن ادعاهای استدلال دیگران مورد سوء استفاده قرار می گیرد. گسترش مستمر این طرز تفکر نسبی‌گرایانه، گفتمان عمومی را به طور فزاینده‌ای دشوار می‌کند و شکاف عمیق جامعه ما را تشدید می‌کند. در حرف آخر، توماس ناگل، یکی از تأثیرگذارترین فیلسوفانی که به زبان انگلیسی می نویسد، دفاعی پایدار از عقل در برابر حملات سوبژکتیویسم ارائه می دهد و ردیه های سیستماتیک ادعاهای نسبیتی را با توجه به زبان، منطق، علم و اخلاق ارائه می دهد. او نشان می دهد که آخرین کلمه در مناقشات در مورد اعتبار عینی هر شکلی از تفکر باید در برخی از افکار غیرقابل صلاحیت در مورد چگونگی امور نهفته باشد - افکاری که ما نمی توانیم آنها را از بیرون صرفا تمایلات روانی بدانیم.

فیلسوف امریکایی مجموعه‌ایست از نه گفت‌و‌گو با برجسته‌ترین فیلسوفان امریکا در نیمهٔ دوم قرن بیستم: کواین، دیویدسون، پاتنم، نوزیک، دانتو، رورتی، کَوِل، مک‌اینتایر، و کوون. در این گفت‌و‌گوها با مهم‌ترین چهره‌های فلسفهٔ امریکا، جووانا برادوری کوشیده است تا طیف وسیعی از مباحث تاریخ اندیشهٔ امریکایی را بررسی کند. فیلسوف امریکایی را یکی از نخستین بررسی‌های انتقادی دربارهٔ پس‌زمینهٔ تاریخی و نهادیِ شکل‌دهندهٔ فلسفهٔ معاصر امریکا دانسته‌اند.