جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عوامل متعددی در تعیین میزان بهره‌وری در سازمانها موثرند، در میان همه عوامل، منابع انسانی نقشی کلیدی ایفا می‌کنند. و کارائی و اثر عوامل تولید نیز متاثر از رفتار و عملکرد آنان است . لذا توجه اندیشمندان مدیریت همواره معطوف به یافتن راهکارئی مناسب برای سوق دادن کارکنان به سوی ارائه بهترین عملکرد خویش بوده است . هر گروه از اندیشمندان بر مبنای تصوری که از ابعاد وجودی انسان داشته‌اند راه‌هائی را برای برانگیختن وی پیشنهاد کرده‌اند. پیش فرض‌های این نظریه پردازان را در مورد انسان، می‌توان روی یک پیوستار جای داد که یک سوی آن انسان مادی و سوی دیگر آن انسان معنوی و خداجوی قرار دارد. به مرور زمان از دوران رنسانس و نهضت مدیریت علمی تا کنون تحول نظریات از سمت مادی پنداشتن محض انسان به سوی خداجو دانستن وی صورت پذیرفته است . در تحقیق حاضر با توجه به بعد معنوی و خداجوئی کارکنان مسلمان عقاید دینی آنان مورد بررسی واقع شده است و ارتباط بین تدین با عملکرد شغلی مورد کنکاش قرار گرفته است و بر مبنای یافته‌های تحقیق الگوئی رفتاری پیشنهاد گردیده است که در آن، پایبندی به احکام عبادی اخلاقی اسلام از دو جهت به عنوان عامل موثر بر رفتار شغلی کارکنان مورد توجه واقع شده است . از یک سو این پایبندی به طور مستقیم رفتار کاری را تحت تاثیر قرار می‌دهد و از سوی دیگر پس از تاثیرگذاری بر عامل قوانین و مقرارت ، به عنوان عاملی که قانون‌پذیری را در افراد تقویت می‌نماید منجر به پیدایش متغیر قوانین موثر می‌گردد که قوانین موثر خود علت بروز رفتاری خاص در کارکنان می‌گردد. در نتیجه پس از ایجاد رفتاری که منجر به عملکرد بالاتر می‌شود، بهره‌وری در سازمان افزایش می‌یابد.

از مهمترین نکات مورد توجه در سازمان های مدیریتی تبیین اصول اخلاقی حاکم بر سازمان مدیریتی است. نهج البلاغه مهم ترین و اساسی ترین متن حکومتی و مدیریتی امام علی علیه السلام است که در بردارنده ی اصول اخلاقی مدیریت به کارگزاران می باشد. که مهم ترین اصول اخلاقی از منظر ایشان عدالت پیشگی تقوا گرایی امانت داری مسولیت پذیری نظارت و کنترل عادلانه، رفق و مدارا و پایبندی به عهد و پیمان می باشد وهمچنین در فرمایشات حضرت در خصوص تحقق حاکمیت اخلاق در سازمان مدیریتی اصولی نیز درگزینش کارگزاران مورد توجه قرار گرفته که عبارتند از معیارهای عقیدتی ، ماهوی تخصصی ، معیارهای ارزشی اخلاقی که برای سازمان های مدیریتی قابل الگوگیری است.

در این پژوهش داد و ستد بین‌المللی به عنوان یکی از نهادهای موجود در جامعه، مورد بررسی قرار می‌گیرد. نهاد طبق تعریف داگلاس نورث، قواعد بازی است و از طریق هزینه معاملاتی بر عملکرد جامعه تاثیر می‌گذارد. طبق نظر نهادیون،‌ این نهادها هستند که عملکرد جامعه را تعیین می‌کنند و خود نهادها نیز در طی سالها از بطن و درون جامعه نشات می‌گیرند. در این پژوهش نهاد داد و ستد بین المللی در عصر پیامبر اسلام (ص) مورد بررسی قرار گرفت. برای این کار از گویه‌هایی استفاده شد که عبارتند از دیدگاه جامعه نسبت به نهاد داد و ستد بین‌المللی و نقش دولت در رابطه با این نهاد. گویه دوم خود با پراکسی‌هایی تعریف شد. به عبارت دیگر نقش دولت در رابطه با نهاد داد و ستد بین‌المللی تحت 5 وظیفه بیان گردید. این وظایف که در این پژوهش در قالب نهاد مورد بررسی قرار گرفتند عبارتند از: برقراری و حفظ امنیت و استقلال، وضع و اعمال قانون، اجرا و گسترش عدالت، اجرای نظارت، برقراری و حفظ ثبات در جامعه. با مطالعه تاریخ، وضعیت این گویه‌ها در دوره‌های قبل و بعد از اسلام، مشخص شد و سپس با توجه به اینکه وضعیت این گویه‌ها بر هزینه معاملاتی و از آنجا بر نهاد داد و ستد بین‌المللی تاثیر دارد، چگونگی نهاد داد و ستد بین‌المللی در دوره‌های یاد شده مشخص گردید. با توجه به اینکه تاثیر اسلام بر گویه‌های فوق به گونه‌ای است که باعث کاهش هزینه معاملاتی می‌گردد، موجبات بهبود و رونق نهاد داد و ستد بین‌المللی را فراهم می‌آورد. این فرضیه با استناد به شواهد و واقعیات تاریخی اثبات گردید. بدین ترتیب برای انجام پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی بهره گرفته شد.

مدیران فرهنگی مدیرانی هستند که به تناسب جایگاه های گوناگون شغلی در سازمان ها، عهده دار فعالیت های فرهنگی کشور هستند. اینان در سطوح راهبردی، پشتیبانی و یا اجرایی مشغول فعالیت اند. مدیران جامعة اسلامی باید تلاش کنند که با استفاده از قرآن کریم، توانایی های خود را برای ادارة سازمان ها افزایش دهند. از آموزه های قرآن کریم استفاده می شود که این مدیران باید مهارت های متعددی را دارا باشند تا بر اساس آنها، به ادارة فرهنگی جامعه بپردازند. هدف این پژوهش، شناخت مهارت های مدیران از نگاه قرآن است. روش تحقیق «تحلیلی – توصیفی» بوده و با اتکا به برداشت های تفسیری و استنباطی از کتب تفاسیر قرآن صورت گرفته است. در این تحقیق، تلاش شده است با بهره گیری از یافته های دانش مدیریت، مهارت های مدیران فرهنگی از قرآن کریم استنباط گردد. در این تحقیق، مهم ترین مهارت های مدیران فرهنگی، یعنی «هوش فرهنگی»، «تنوع فرهنگی»، «رهبری فرهنگی»، «تفکر راهبردی فرهنگی»، تحقیق و بررسی شده است.

مدیریت نیروی انسانی از مهمترین مسائل هر سازمان است که موضوعات متنوع، جذاب و در عین حال پیچیده‌ای را شامل می‌شود. امروزه با توجه به تحولات شگرف در حوزه مدیریت و گرایش مدیران به شایسته سالاری ، برنامه ریزی منابع انسانی مبتنی بر شایستگی جایگاه ویژه‌ای پیدا نموده است. در راستای مدل اسلامی و ایرانی پیشرفت جهت تولید علوم انسانی اسلامی و بومی سازی علوم غربی با توجه به فرهنگ ارزشی و دینی حاکم بر سازمانهای ایران اسلامی؛ بنظر می‌رسد، استفاده از مدل‌های دینی، خصوصا مستخرج از نهج البلاغه، جهت رشد و ارتقا سازمانی کشور بسیار موثر و مفید می باشد.این تحقیق با استفاده از روش تحقیق ترکیبی(کیفی-کمی) متشکل از روش کیفی تحلیل مضمون و کمی مدلسازی ساختاری تفسیر(ISM) انجام گردیده است. در این پژوهش ضمن ارائه مفاهیم مدیریت منابع انسانی، مدیریت شایستگی و برنامه‌ریزی نیروی انسانی، سعی گردید با بررسی دقیق در متن کتاب شریف نهج البلاغه، مطالعات کتابخانه‌ای، تهیه پرسشنامه‌ و همچنین همکاری 40 تن از نخبگان حوزه مدیریت و نهج البلاغه، 332 کد باز، 48 مضمون پایه و 6 مضمون سازمان دهنده (با عناوین خدامحوری، معرفت،درایت، عدالت، قوت کاری و سلامت رفتاری) تحت مضمون فراگیر شایستگی‌ عمومی نیروی انسانی استنباط شد و مدل شایستگی عمومی نیروی انسانی مبتنی بر آموزه‌های نهج البلاغه ترسیم گشت. سپس با بکارگیری شبکه مضامین شایستگی منابع انسانی و مدل مفهومی آن و همچنین الهام گیری از مدلهای رایج، مدل مفهومی(اولیه) جهت طراحی و تدوین مدل بومی برنامه‌ریزی نیروی انسانی بر اساس شایستگی با محوریت اصول کلیدی کرامت انسانی، خدامحوری و شش‌ مولفه شایستگی عمومی نیروی انسانی استنباط شده از نهج البلاغه ارائه گردید. در نهایت مولفه‌های شایستگی‌های برنامه‌ریزی نیروی انسانی دانشگاه امام صادق(ع) نسبت به مولفه‌های مدل شایستگی-عمومی نیروی انسانی سنخیت سنجی شد .

شریعت انسان‌ساز و تکامل آفرین اسلام، کامل‌ترین و جامع‌ترین دین آسمانی است که در قالب «مدیریت اسلامی- فقهی» به اداره‌ی جامعه می‌پردازد و نیاز‌های اساسی بشر را پاسخ می‌گوید. در همین راستا، پردازش‌های تحلیل‌گرایانه حرکت علمی و نهضت فقهی اسلام، به خاطر جامعیت و قابلیت آن در پاسخ‌گویی به نیازهای افراد و وجوب ایجاد نظام مدیریت فقهی در زندگی بشر، از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد. با توجه به مطالعات گسترده‌ای که در زمینه‌ی مدیریت فقهی صورت گرفته و در عین حال، پراکندگی، تکرار و فقدان قاعده‌مندی و الگو رفع این خلأ و انجام نوعی دسته‌بندی از ادبیات موجود ضروری به نظر می‌رسد. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته، با واکاوی مبانی فقهی اسلامی از یک سو و تبیین مفهوم مدیریت فقهی از سوی دیگر، به برخی ابهامات و مسائل در این خصوص پاسخ داده و به بررسی اصول و اهداف اساسی مدیریت در اسلام وویژگی‌های مدیر اسلامی پرداخته و با تبیین کاربرد فقه در قوانین جامعه اسلامی و جایگاه ولایت فقیه به امتیازات و ویژگی‌های خاص این نوع از مدیریت الهی اشاره شده است.

این تحقیق توصیفی با هدف مطالعه و بررسی اصول و روش‌های مدیریت موثر فرهنگی از منظر آیات و روایات انجام شده و پژوهشگر تلاش نموده است مفاهیم مدیریت، فرهنگ، مدیریت فرهنگی و همچنین خصوصیات رهبران و مدیران فرهنگی را از منظر آیات و روایات، بررسی و تبیین نماید. بدین منظور پس از بیان کلیاتی پیرامون این مفاهیم و ارائه‌ی مفهوم دقیق و صحیح آنها، ارتباط فرهنگ و مدیریت و دیدگاه مسئولین در این زمینه مورد توجه قرار گرفته است؛ همچنین با بهره‌گیری از آیات قرآن کریم، روایات، سیره‌ی عملی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائمه‌ی اطهار علیهم‌السلام و به ویژه با استفاده از سخنان گهربار حضرت علی علیه-السلام در نهج‌البلاغه، اصول و روش‌های اساسی و الزامات مدیریتی و همچنین خصوصیات و اخلاق مدیریتی در ابعاد اعتقادی، فردی و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته و نتایج زیر حاصل شده است:الف) شیوه‌های مدیریت در فرهنگ اسلامی تابع ارزش‌های حاکم بر دین اسلام است.ب) در فرهنگ اسلامی، مدیریت جدای از فرهنگ نیست و مدیریت بدون فرهنگ، مدیریت اسلامی نیست.ج) در مدیریت فرهنگی، اصول و روش‌های اساسی مدیریت اسلامی از جمله اصل تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی، سازماندهی، رهبری، کنترل و نظارت، مطابق با فرهنگ دینی و بر اساس ارزش‌های فرهنگی وجود دارد.د) مدیران در جوامع اسلامی باید از کسانی انتخاب شوند که نسبت به اصول اساسی مدیریت فرهنگی (تصمیم‌گیری، برنامه-ریزی، سازماندهی، رهبری و کنترل) آگاهی کامل داشته و عامل به آن‌ها باشند.هـ) براساس فرهنگ دینی، مدیران علاوه بر آگاهی بر اصول اساسی مدیریت (تخصص) می‌بایست آراسته بهویژگی‌های اعتقادی و اخلاقی (تعهد) مورد نظر اسلام نیز باشند.و) مدیران متناسب با مسئولیت خود باید اصول اعتقادی و اخلاقی فرهنگ اسلامی را سرلوحه‌ی کار خود قرار دهند و الگوهای مناسبی برای دیگران باشند.ز) مدیر متخصص بدون تعهد و مدیر متعهد بدون تخصص هر دو مناسب منصب‌های مدیریتی اسلامی نیستند و هر دو به جامعه‌ی اسلامی آسیب وارد می‌نمایند.کلمات کلیدی: مدیریت، فرهنگ، مدیریت فرهنگی، اصول اخلاقی و روش‌های مدیریت.