جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رابطه عقل و ایمان یکی از مسائل مهم فلسفه دین و کلام جدید است که متکلمان و فیلسوفان بسیاری درباره اش نظریه پردازی کرده اند. ریچارد سویین برن، فیلسوف تحلیلی معاصر، یکی از نظریه پردازانی است که از موضع دلیل گرایانه مدعی است باورهای دینی از دلایل عقلانی برخوردارند. او می کوشد با بهره گیری از روش استقرایی که اساساً روش متداول در علوم تجربی است به توجیه عقلانیِ ایمان بپردازد. او قوت باورهای عقلانی را در گرو قوت شواهد می داند؛ بنابراین، ایمان عقلانی از نظر او ایمانی است که بر قراین و دلایلی ویژه استوار باشد که بالاترین درجه احتمال را دارند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 89 تا 112

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

هستی‌شناسی «معشوق معدوم» ابن‌عربی و ثمرات معرفتی و سلوکی آن

نویسنده:

احمد مرجانی، حسن ابراهیمی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مسایل جدید هستی شناسی , اصطلاحنامه عرفان , عرفان نظری , مقام محبت , عشق و عرفان , ابدیت معشوق , معشوق معدوم , مقام اَنَا

کلیدواژه‌های فرعی :

دوام فیض الهی , عماء , عقل و ایمان , تجلی الهی , منازل سلوک , احکام ظهورات ذات , شؤون(تجلیات یا نسب متنزل) , حرکت حبی وجود , جمع اضداد در عرفان , بعد معرفتی سلوک الی الله , ایمان و عشق , عشق حق به خلق ,

چکیده :

ابن‌عربی با تفطّن به اصل وحدت وجود، به طرح رهیافت معشوق معدوم همت می‌گمارد. وی بنابر اصل وحدت وجود، دو رویکرد عمده به معشوق دارد: اولاً نگاه او به معشوق نگاهی ابژکتیو و وجودی است؛ ثانیاً معشوق ازلی که در مقام غیب‌الغیوبی، نامعلوم است، از حیث تجلیّات نامکرّر اسمایی از ویژگی «دوام و استمرار» برخوردار بوده و لذا ملازم با چیزی است که هنوز به وجود نگراییده، «معدوم» [مضاف] می‌باشد. در این جستار، سعی شده است تا علاوه بر ارائه‌ی بحث به شیوه‌ی تحلیلی، در وهله‌ی نخست، اقسام تجلّیات معشوق معدوم تحت تعریف عشق حقیقی به معشوق ازلی بیان شود و سپس تأثیرات این رهیافت بدیع در حوزه‌ی عرفان نظری، بر تتبّعات معرفتی و سلوکی انسان عاشق مورد عنایت قرار گیرد. لذا فهم ظرفیت‌های معرفتی و سلوکی معشوق معدوم در نسبت با خویش می‌تواند زمینه‌ی تغییر نگرشی ژرف و به‌تبع آن، رشد و تحوّل روزافزون انسان سالک و عاشق را در زندگی این جهانی تا ابدیّت فراهم دارد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 71 تا 90

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

سیر تحول رویکردهای الهیاتی جدید و شاخصه های آنها

نویسنده:

یحیی کبیر ، محسن طاهری صحنه

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

شلایرماخر , الهیات(کلام جدید) , الهیات رهایی‌بخش , الهیات جدید مسیحی , عقل و ایمان , الهیات معاصر , پروتستان انجیلی (اَنگلیکنیسم از مذاهب پروتستان مسیحی) , انجیل گرایی , الهیات بارت , الهیات نیبور , الهیات راست کیشی

کلیدواژه‌های فرعی :

کلیسای کاتولیک , احساس وابستگی مطلق , دین اجتماعی , کارل بارت , اگزیستانسیالیسم , بولتمان , اسطوره زدایی بولتمان ,

چکیده :

در این مقاله سیر تحولات الهیات معاصر از زمان شلایرماخر (به‌عنوان پایه‌گذار الهیات جدید) و تعریفی که متألهان از دین ارائه داده‌اند، بررسی خواهد شد. از نظر شلایرماخر دین صرفاً امری اخلاقی نیست، بلکه تجربه‌ای اسرارآمیز و ابطال‌ناپذیر است و عقل از ایمان جداست. کارل بارت تأکید کرده است که سخن از خدا از جنس و سنخ گزاره نیست، بلکه یک واقعه و رخداد است. راینهولد نایبور در سنت نوارتدوکسی نشان داد که عقل و ایمان دو بستر متمایز و منفک از هم هستند. برخی اگزیستانسیالیست‌ها مثل رودلف بولتمان و پل تیلیخ کوشیدند از کتاب مقدس اسطوره‌زدایی کنند و نشان دهند که گزاره‌های مربوط به خدا همه نمادین و هستند.در الهیات معاصر نگاه نقادانه، هرمنوتیکی، تکثرگرا، متن‌محور، تاریخی و غیرجزمی، به‌همراه نفی اقتدارگرایی غلبه دارد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 579 تا 594

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

رسالة الأخلاق

نویسنده:

السید مجتبی الموسوی اللاری، اعداد: محمدهادی یوسفی غروی

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

اخلاق اسلامی و دینی , دین و اخلاق , 4. اصطلاحنامه سایر موضوعات , اصطلاحنامه اخلاق اسلامی , خود سازی , تفسیر المیزان (علامه طباطبایی، قرآن به قرآن و اجتهادى‌) , کتب اخلاق اسلامی , 01- کافی : شیخ کلینی , المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء (ملا محسن فیض) , 02- نهج البلاغه , تحف العقول: ابن شُعبه حَرّانی , بحار الانوار (علامه مجلسی)

کلیدواژه‌های فرعی :

خوف و رجاء , حضرت لقمان(ع) , فطرت خدا شناسی , عقل و ایمان , قرآن کریم , تسلیم , توکل , خود سازی , خشیت , یقظه , رضا به قضای الهی , حب ذات , غفلت , ریا در عبادت , رجا , تعلیم و تربیت اسلامی , تزکیه ,

شماره ديويي:

297/61

چکیده :

رسالة الأخلاق اثر سيد مجتبى موسوى لارى است كه به زبان عربى پيرامون اخلاق و تربيت نفس نوشته شده است. در ابتداى كتاب مقدمه‌اى از مؤلف ذكر شده در ادامه طى چهارده فصل به مطالب اخلاقى و تربيت نفس، ادامه مى‌دهد. نثر كتاب، عربى سليس اما علمى است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

کتاب العقل داوود بن محبر، کوششی در جهت تحلیل کتاب و بازسازی یک نظریه

نویسنده:

احمد پاکتچی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه امام صادق (ع),

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

کنش (عمل - فعل) , حدیث , ایمان , عقل(قوه عاقله) , داوودبن‌مُحَبِّر , کتاب العقل

کلیدواژه‌های فرعی :

معتزله (اهل سنت) , عقل و ایمان , فلسفه اسلامی , فضیلت عقل , عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) , عقل و عمل ,

چکیده :

داوودبن‌مُحَبِّر، از علمای سده‌ی دوم هجری است که تنها تألیف روایی او با عنوان کتاب العقل، در طی سده‌های متمادی، همواره محلّ نقد و گفتگو میان محدّثان بوده است. این‌که داوود، حمایت روایی از کدام «عقل» را وجهه‌ی همّت خود ساخته، و چه اندیشه و انگیزه‌ای در پسِ تدوین کتاب او نهفته است، پرسش‌هایی است که نوشتار حاضر، در پی یافتن پاسخی برای آن‌هاست. مولّف، با ارائه‌ی تحلیلی بر مضامین کتاب العقل، مباحثی هم‌چون عقل به عنوان عطای الهی، عقل به عنوان ابزار شناخت، عقل و ایمان، رابطه‌ی تعاضُدی عقل و عمل، و فضیلت عقل و ارزش‌دهی به عمل را در کتاب العقل، پی‌گیری می‌نماید.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 153 تا 171

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ترابط عقل و ایمان از دیدگاه غزالی و ملاصدرا

نویسنده:

روح الله شاکری زواردهی، ملیحه محمودی بیات

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه تهران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ایمان , عقل نظری , عقل عملی , شک , عقل و دین , عقل و ایمان , اصطلاحنامه فلسفه

کلیدواژه‌های فرعی :

اشاعره , انسان شناسی , ایمان و عقل , مقومات ایمان , معنای پراگماتیستی ایمان , انتقادات غزالی به حکما , حقیقت ایمان , مساوقت علم و وجود , طور وراء عقل , جایگاه عقل در اسلام , تجرد عقل , فرا عقلی بودن وحی , اختلاف دین و عقل , ابزار سعادت انسان , تلازم عقل و شریعت , تاثیر ایمان بر عقل , اشعری گری غزالی , ایمان در حکمت متعالیه ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

عقل، شأنی از شئون آدمی است که از طریق آن، هم کسب معرفت و هم عمل می کند. ایمان، تصدیقی قلبی به خداوند عالم است که علاوه بر آنکه چشم انداز جدیدی از عالم و آدم فراهم می آورد، انسان را به اطمینان و آرامشی درونی سوق می دهد. اما دو سؤال پیش می آید، اینکه دو عنصر عقل و ایمان چه رابطه ای با هم دارند؟ و آیا اعتماد به یکی از این دو ما را از دستیابی به دیگری بی نیاز می کند؟ نوشتار حاضر، به بررسی این مسئله از دیدگاه دو متفکر بزرگ اسلامی پرداخته که در اندیشه یکی از آنها صبغه ایمان گرایی و در دیگری عقل گرایی بارز تر است. غزالی ایمان را ارزشمندتر از عقل می داند؛ وی گرچه عقل نظری را پذیرفته، آن را در درک و فهم دین ناتوان دانسته است. به همین دلیل، حتی ایمان مردم عوام را به عقل فلسفی ترجیح می دهد. اما ملاصدرا، گرچه به محدودیت های عقل اشاره می کند، به مباحث عقلانی در حوزۀ دین بسیار ارزش می دهد و ایمان را نیز نه تنها مغایر با عقل ندانسته، بلکه آن را نوعی علم و تصدیق معرفی کرده است. در این مقاله پس از بیان تفصیلی دیدگاه های این دو اندیشمند درباره عقل و ایمان، ضمن ارزیابی، نقد و بررسی آنها، به مقایسه تطبیقی این دو دیدگاه می پردازیم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 691 تا 714

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نظام فکری علامه طباطبایی: عقل‌گرایی اعتدالی و ایمان‌ورزی خردمندانه

نویسنده:

عصمت همتی؛ مهدی دهباشی

نوع منبع :

مقاله , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علامه طباطبایی , عقل گرایی اعتدالی , معرفت شناسی اسلامی , ایمان ورزی خردمندانه , درباره علامه طباطبایی

کلیدواژه‌های فرعی :

اصول فلسفه و روش رئالیسم , حجیت عقل , تاویل گرایی , حجیت وحی , ظاهرگرایی , حجیت ذاتی عقل , محدوده عقل , فهم متون دینی , ایمان گرایی (مسائل جدید کلامی) , عقل و ایمان , افعال واجب(حکمت نظری) , قرآن , مکتب اخباری (اهل حدیث شیعه) , معرفت شناسی عرفانی , عقل گرایی(مقابل تجربه گرایی) , عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) , عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) , معیار فهم‌ متون‌ دینی , عقل گرایی افراطی , عقل مقید , تفسیر المیزان (کتاب) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری , غلامحسین ابراهیمی دینانی

شاپا (issn):

2383-0689

چکیده :

علامه طباطبایی (1281- 1360 ش) اولین متفکر دوران معاصر است که به بحث‌های معرفت‌شناسی پرداخته است. او در کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم به شبهات مکاتب سوفسطایی، شکاکیت، و تجربه‌گرایی افراطی در عدم اعتماد به عقل در دریافت حقیقت پاسخ داده است و فلسفه اسلامی را نظام رئالیستی مبتنی بر عقل‌گرایی معرفی می‌کند. وی هم‌چنین به نقش بی‌بدیل عقل در فهم حقایق دینی توجه دارد و نکات مهمی را در این باره متذکر می‌شود. می‌توان گفت علامه در دو جبهه از خرد‌ورزی دفاع کرده است، اول: در برابر حس‌گرایی و تجربه‌گرایی افراطی که در غرب به شکاکیت و نسبیت‌گرایی در همه حوزه‌های اعتقادی و اخلاقی منجر شد و دوم: در برابر ظاهر‌گرایان و اخباریونی که با بی‌اعتبارکردن حجت عقل وحی را نیز بی‌اعتبار کردند و به تعطیلی دین و عقل با هم رسیدند. بررسی موضع علامه موضوع این نوشتار است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 121 تا 141

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

شأن انگیزشی عقل در حدیث

نویسنده:

محمدحسین رجائی، محمود موسوی، هادی صادقی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

قم: دانشگاه باقرالعلوم علیه‌ السلام,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عقل نظری , عقل عملی , عقل و دین , عقل و ایمان , اصطلاحنامه اخلاق اسلامی , شأن انگیزشی عقل , شأن ادراکی عقل

کلیدواژه‌های فرعی :

حسن و قبح عقلی , نفس آدمی , اتصال نفس به عقل فعال , عقلانیت شیعی , صبر , عبودیت , رابطه تدبیری نفس و بدن , اعتبار عقل , جنود عقل و جهل , جحود کردن , رابطه عقل نظری و عملی , عقل فطری , فعلیت عملی عقل , مبدئیت نفس نسبت به افعال , وظیفه عقل عملی , مدرکات عقل عملی , عقل روحانی , روایات شأن عملی عقل , اطاعت عقل از خداوند , جهل در روایات , اوصاف عقل در روایات ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , عبدالله جوادی آملی , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

از نگاه منابع دینی، عقل جایگاهی ارزشی دارد. شئون ارزشی عقل هم شامل دریافت و نیل به حقایق امور و ادراکات شایسته و بایسته است، که شان علمی و ادراکی یا به تعبیری عقل نظری خوانده می‌شود، و هم شامل بعث و تحریک عقل و نقش آن در امامت و اداره امور نفوس و ابدان مادی و مثالی موجود در انسان و تدبیر ادراکات و تحریکات نفوس و ابدان و، در پی آن، اراده و صدور فعل ادراکی و تحریکی از نفوس و ابدان است، که شان تحریکی و انگیزشی یا به تعبیری عقل عملی خوانده می‌شود. لازمه فعلیت شان ارزشی عقل در انسان تعلق گوهر عقل به انسان و تعبیه آن در فطرت اوست. عقل فطری تا به وجود انسان تعلق نگیرد (مرتبه آدمیت و وجه تمایز آن با حیوان) و بر نفوس و ابدان موجود در فطرت او اشراف و سلطه فعلی نیابد قوا و جنودش به فعلیت نرسیده، تکمیل نمی‌گردد (مرتبه انسانیّت با درجات آن). افعال و قوای ادراکی و تحریکی نفوس و ابدان تحت امامت و امارت و سلطنت و اداره و تدبیر عقل از بند قوا و جنود جهل و افعال جاهلانه متعلق به نفوس و ابدان به سبب محدودیت‌های ابدان مادی و مثالی و نفوس نباتی و حیوانی، و اقتضائات آنها، از جمله امارت و سلطنت هواها و خواسته‌های نفس امّاره حیوانی، رهایی می‌یابند و به قوای عقل و افعال ادراکی و تحریکی عقلانی مبدّل می‌شوند. افعال ادراکی و تحریکی قوا و جنود عقل نیز قلب حیوانی را تحت تأثیر قرار داده، ادراکات و تحریکات حیوانی و امیال نازل را به ادراکات و تحریکات انسانی و امیال عالی و گرایش‌ها و رانش‌ های متعالی تبدیل می‌سازند و قلب حیوانی را به قلب انسانی تغییر می‌دهند؛ همان‌گونه که در صورت سلطه نفس بر عقل، قوا و افعال عقلانی و انسانی به قوا و افعال جهلانی و حیوانی و شیطانی تبدیل می‌شوند و عقل در سایه آن، تغییر ماهیت داده، به دها و نکرا تبدیل می‌گردد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 89 تا 130

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مسند الإمام الصادق أبي عبدالله جعفر بن محمد عليهما السلام المجلد 5

نویسنده:

عزيزالله عطاردی

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست معرفی کتاب

وضعیت نشر :

تهران: نشر عطارد,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

حدیث , حدیث مُسنَد , کتب حدیث شیعه

کلیدواژه‌های فرعی :

صفات شیعه , حقانیت مذهب شیعه , شیعه جعفری , عقاید شیعه امامیه , کفر , کفر و شرک , ایمان کامل , ایمان مؤمن , احادیث و روایات , شیعه شناسی , جوامع حدیثی شیعه و اهل سنت , دین و ایمان , عقل و ایمان , علم و ایمان , منزلت شیعه , فضایل اخلاقی ,

شابک (isbn):

964-7237-19-7

چکیده :

«مسند الإمام الصادق أبي‌عبدالله جعفر بن محمد عليهما السلام» تأليف شيخ عزيزالله عطاردى، هفتمين كتاب از مجموعه بزرگ «مسانيد الأئمة(ع)» است كه به زبان عربى در 22 جلد منتشر شده است. در اين كتاب اخبار و احاديث حضرت امام صادق (ع) در موضوعات مختلف گردآورى و دسته‌بندى شده است. احاديثى كه در اين مسند گرد آمده بر سه بخش است: 1- احاديثى كه مربوط به زندگى و شخصيت و روابط آن معصوم است كه در 12 باب آمده است. 2- احاديثى كه آن معصوم در موضوعات مختلف بيان كرده‌ اند كه هم چون ساير مجموعه‌ هاى حديثى در ضمن كتاب‌ هايى مشتمل بر ابواب متعدد ذكر شده است. 3- راويانى كه از آن معصوم نقل حديث كرده‌ اند، به‌ همراه ياد كرد آنها در كتب رجال. عطاردی، مباحث كتاب را از منابع معتبر شيعه و سنى گردآورى نموده است. نويسنده در مقدمه كتاب توضيحات مختصرى درباره كتاب و مباحث مطرح‌ شده در آن نوشته است. جلد پنجم این کتاب در مورد فضائل شیعه و ایمان و کفر است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

تعداد رکورد ها : 128

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.