جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بررسی اوصاف و القاب اهل بیت علیهم السلام به صورت کامل در جامعه امروزى ضرورتى اجتناب ناپذیر است. به ویژه آنکه در طى سالها، همواره سعى دشمنان در تحریف و نابودى آن بوده است. نگاهی به زندگانی، تربیت، اخلاق و صفات عالیه حضرت زینب(س) به خوبی می­تواند شأن و عظمت بی­نظیر و تحسین برانگیز ایشان را در اذهان زنده ساخته و بویژه برای زنان مسلمانی که قصد پیمودن راه ایشان را در مسیر زندگی و اعمالشان دارند، الگو و درس خوبی است که هزارنکته­ی ارزنده در آن یافت شده و مستتر است، که با پرداختن به آن می­توان برای جامعه­ی مسلمان - بویژه زنان - بابی تازه از فضایل آن حضرت را گشود. این مقاله بر آن است تا بابررسی شخصیت و اوصاف حضرت زینب سلام الله علیها با آیات قرآن کریم و روایات معصومین(ع) آن حضرت را معرفی نموده و به اثبات برساند که ایشان تجسم اخلاق راستین انسان کامل بوده و بهترین اسوه برای رهروان راه هدایت به شمار می­آید.

پیامبر اکرم ص دو چیز گرانبها را در میان مردم به ودیعه گذاشتند. یکی قرآن و دیگری اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام. امام حسین علیه السلام به عنوان یکی از اهل بیت و پنجمی آل عبا علیهم السلام ، به جهت ویژگی های خاصی که بین دیگر معصومان علیهم السلام دارند، مورد توجه ویژه رسول اکرم و ائمه علیهم السلام بوده اند و چون برابر روایات، آیاتی در قرآن از جانب خداوند در شان و منزلت سید الشهداء ع نازل شده است، قهرا آن حضرت و روایات مربوطه مورد توجه مفسرین اهل تسنن قرار گرفته اند. در پژوهش حاضر به بررسی این سوال که آراء و دیدگاه های مفسران اهل تسنن در مورد جایگاه امام حسین ع در قرآن چیست ؟ پرداخته و پاسخ می دهد. آیات فراوانی درشأن امام حسین ع فرود آمده، که مفسرین اهل سنت بعضی را درباره حضرت تفسیر، و بعضی دیگر را تاویل و تطبیق نموده اند. در این نوشتار جایگاه آن حضرت در منابع تفسیری اهل سنت مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. و ثابت شده که امام حسین ع همانطور که در منابع روایی و تاریخ اسلام جایگاه ویژه ای دارد.

پیامبر اکرم6 احادیث بسیاری را در مدح امام حسین(ع) و فضایل ایشان بیان فرموده است. از معروف‌ترین آن‌ها که بر درب ورودی حرم امام حسین(ع) نقش بسته، حدیث «حُسَیْنٌ مِنِّی وَ أَنَا مِنْ حُسَیْنٍ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَیْناً حُسَیْنٌ سِبْطٌ مِنَ الْأَسْبَاطِ» است. نوشتار پیش رو با روش توصیفی - تحلیلی و شیوه کتابخانه‌ای به بررسی اعتبار و دلالت این حدیث پرداخته و دربارۀ آن چنین نتیجه گرفته است که در منابع معتبر شیعه و اهل تسنن ذکر شده و از نظر محدثان اهل تسنن، دارای اعتبار بوده و حسن شمرده شده است. مدلول حدیث متضمن سه نکته است: الف) اشاره به وحدت و یگانگی روحی امام حسین(ع) و پیامبر اکرم(ص)؛ ب) محبت به امام حسین(ع) موجب محبوب شدن نزد خداوند است؛ ج) امام حسین(ع) خود به تنهایی، امتی است و نسل وصایت پیامبر(ص) از ایشان امتداد می‌یابد.

آموزه امامت، از جمله آموزه‌های اصیل شیعه امامیه به شمار می‌رود. از شاخص‌ترین مؤلفه‌های این آموزه، این است که امامت منصبی از سوی خداوند و شخص امام نیست دارای مقامات و ویژگی‌هایی خاص است. امامان معصوم: به تبیین این آموزه امامت و ویژگی‌های آن پرداخته‌اند. امام حسین(ع) در دوران پس از امامت حضرت علی(ع) و برادرش امام حسن(ع) به امامت رسید. در آن دورۀ ویژه که بنی‌امیه ادعای امیر و ولیّ بودن بر مسلمانان را داشتند و همه را بر بیعت با خویش فرامی‌خواندند، امام حسین به تبیین آموزه امامت و ویژگی‌های امام و حاکم واقعی جامعه اسلامی پرداخت تا راه را بر فریب فکری و عقیدتی مردم آن زمان ببندد. نوشتار پیش رو با روش توصیفی و شیوه کتابخانه‌ای و اسنادی، به تبیین آموزه امامت از منظر احادیث امام حسین(ع) پرداخته است تا امام‌شناسی از زبان امام معصوم(ع) صورت پذیرد.

قرآن، کتاب انسان‌سازى است که انسان‌ها را به سوی سعادت و کمال هدایت می‌کند. حسین(ع) عِدْل و شریک قرآن است. این شراکت او با قرآن را پیامبر(ص) در حدیث ثِّقلَین تبیین نموده‌اند. کتابِ قرآن، صامت است و امام، قرآن ناطق. حسین بن علی(ع) به جهت ویژگی‌های خاصی که میان دیگر معصومان: داراست، مورد توجه ویژه رسول اکرم(ص) و ائمه: بوده است. در پژوهش حاضر می‌کوشیم به این پرسش پاسخ دهیم که دیدگاه‌های مفسران فریقین درباره منزلت امام حسین(ع) در قرآن و نقش آن در اربعین حسینی چیست؟ بررسی تحلیل آیات متعددی در قرآن کریم حاکی از آن است که بسیاری از آیات این کتاب الهی، به صورت مستقیم یا غیر مستقیم و با بیان تفسیر یا تأویل، در شأن و منزلت سیدالشهدا(ع) نازل و مورد توجه مفسران فریقین قرار گرفته و جایگاه والای ایشان را در این منابع اصیل اسلامی تبیین می‌نمایید.

واژه «علی‌اصغر» در منظر شیعیان و محبان اهل‌بیت:، نماد طفل شیرخوار امام حسین(ع) است که در روز عاشورا در اوج تشنگی، به تیر ستم سربازی از لشکر عمر سعد به شهادت رسید. ارباب مقاتل و منابع، جزئیات تبارشناسی و مقتل حضرت علی‌اصغر، را با اختلافاتی ذکر کرده‌اند. این مقاله به روش توصیفی _ تحلیلی و با مطالعات کتابخانه‌ای درصدد بازشناسی طفل شیرخوار شهید امام حسین(ع) در مقاتل و منابع متقدم شیعه و سنی است. بنیاد فرضیۀ پژوهش آن است که یکی از اطفال شهید امام حسین(ع) در عاشورا، علی نام داشته است. یافته‌های پژوهش حکایت از آن دارد که عبدالله رضیع، ملقب به علی‌اصغر، تنها طفل شیرخوار شهید امام حسین(ع) در عاشوراست. حاصل سخن آن‌که تفاوت در قرائات و دخل و تصرف راویان در مقاتل و منابع و بی‌توجهی به دیگر الزامات پژوهش‌های مستند در کشف حقایق عاشورا ‌همچون بهره‌مندی از روایات و زیارات در منابع حدیثی، اشعار شاعران و مرثیه‌های آنان، سخنان و اعترافات دشمنان اهل‌بیت:، شیوع و اشتهار، شهود عارفانه و مکاشفات، نقل‌های سینه به سینه و... را می‌توان از مهم‌ترین عوامل اختلاف در اخبار حضرت علی‌اصغر برشمرد.

یکی از راههای شناخت حماسه حسینی، بازشناسی رجزهای حماسه آفرینان عاشورا است. در این پژوهش که از نوع تاریخی است در مرحله گردآوری، به روش کتابخانه‌ای و در مرحله تبیین به شیوه توصیفی- تحلیلی، درس‌های اخلاقی- تربیتی در رجزهای عاشورایی امام حسین ; مورد بررسی و مداقه قرار گرفته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که امام شناسی (معرفت دینی) و ولایت مداری (بصیرت دینی) از مهم ترین درسهای اخلاقی- تربیتی است که در لابلای رجزهای عاشورایی امام حسین; به بشریت منتقل شده است. در منظر شیعه امامیه، «معرفت دینی» و «بصیرت دینی» رابطه ناگسستنی با هم دارند؛ زیرا پذیرش ولایت اولیای خاص الهی (پیامبر و ائمه) ، و ولایت وارثان برحق ایشان ( ولایت فقیه)، شرط مسلمانی و قرار گرفتن در مسیر هدایت و رستگاری است. پیام رجزهای عاشورایی امام حسین; برای مسلمانان امروز آن است که اگر در مواجهه با هجوم فتنه ها و دسیسه های نفاق افکن شرق و غرب، «معرفت دینی» با «بصیرت دینی» توأم شود امت اسلامی راه را گم نخواهد کرد و با وسوسه خنّاسان، دچار بیراهه ها و کجراهه ها نخواهد شد.

از عوامل اصلی پیدایش واقعۀ عظیم و دردناک کربلا که طبیعتاً در شعر عاشورایی‌سرایان دیده می‌شود، مسأله کوفه و ویژگی‌های مردم این شهر می‌باشد. اگرچه این موضوع، قبل از واقعه عاشورا نیز مورد توجه بوده است اما در شهادت امام حسین(ع) و اصحاب ایشان جلوۀ نمایان‌تری دارد. از مهمترین دوره‌های ادبی جامعۀ عرب، که در آن به واقعۀ کربلا توجه ویژه‌ای شده، عصر عباسی است. نزد فارسی‌زبانان نیز، از مهم-ترین دوره‌هایی که شاعران به این جریان پرداخته‌اند، دورۀ بازگشت ادبی می‌باشد. پژوهش حاضر، با استفاده از مکتب آمریکایی با هدف بررسی وجوه تشابه و تفاوت زاویۀ نگاه شعر فارسی دورۀ بازگشت و شعر عربی عصر عباسی و بررسی مضامین مشترک در باب ویژگی‌های کوفیان در شعر شاعران این دو دوره، صورت گرفته است. شاعران دو دوره، به ویژگی‌هایی همچون دنیاطلبی، بی‌وفایی، کینه توزی، فریبکاری و نفاق کوفیان اشاره داشته‌اند. نکتۀ دیگر اینکه شاعران عرب، عموماً با زبان تند و صریح دربارۀ کوفیان سخن گفته اند در حالی‌که فارسی‌زبانان دورۀ بازگشت، بیشتر از زبان تعریض و کنایه بهره برده‌اند. از دیگر تفاوت ها اینکه دقت‌نظر شاعران عرب، در استفاده از کلمات و تعابیر به‌کار رفته در شعر، بیش از فارسی‌زبانان بوده است.