جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نگاه اسلام به همة ابعاد جوامع بشری نگاهی وسیع و همه جانبه است. نظریات، راهبردها و رهیافت های اقتصادی آن نیز برای حل مسائل بشری از متین ترین و معتدلترین نظریات می‏باشد. هدف از این نوشتار بررسی مبانی فقهی تشویق به کسب ثروت حلال در جامعه اسلامی از منظر مقام معظم رهبری است، بنابراین این نوشتار در محدوده فقه وبه روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع معتبر کتابخانه ای به رشته تحریر در آمده است. دستاوردهای پژوهش بر آن است : نظریات اسلام در خصوص چگونگی برپایی نظام مالی، استخراج معیارها، ملاکهای اقتصادی، مالکیت خصوصی، عدالت اجتماعی و.... می‏تواند برای جامعه بشری، اقتصادی پاک و سالم بنا نهد، اقتصادی که در سایة آن، انسان بتواند به تکامل مناسب روحی و منعوی دست‏یابد. در این راستا مسألة تعدیل ثروت برای برقراری عدالت اجتماعی یکی از مهمترین سیاستهای اقتصاد اسلام می‏باشد تبیین ابعاد مسئله تعدیل ثروت و راهکارهای تحقق آن در جامعة اسلامی مستلزم بحثی بسیار مستوفی و مبسوط است.

بیش از نیمسده (یعنی از سال 1346) است که سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان علم و آموزش عالی در ایران در تلاش هستند که پژوهشهای کشور را به‌نحوی سامان دهند که در زنجیرۀ برنامهریزیها و تحولات جامعه نقش مؤثرتری ایفا کند؛ اما این امکان، هیچ‌گاه محقق نشده است. پژوهش از یک‌سو در درون اجتماعات علمی و مبتنی بر تعاملات و مناسبات اصیل میان دانشمندان انجام می‌شود و ازسوی‌دیگر نیازمند ارتباط مشخص با مسائل اولویتدار (و لذا مشتریان دولتی و صنعتی) است. ازاین‌رو، سازوکارِ (به‌لحاظ نهادی) مستقلی نیاز است که میان عاملان پژوهش (یعنی دانشگاهها و پژوهشگاهها) و نهادهای دارای منابع مالی (مثل دولت یا صنعت) واسطه شده و ازیک‌سو، منابع مالی را، مبتنی بر اولویتهایی که تشخیص میدهد، به‌نحوی توزیع کند که استقلال نهادهای علمی و پژوهشی حفظ شود، و ازسوی‌دیگر، مبتنی به استقلالی که به پژوهشگر و سازمان پژوهشی میدهد، ارزیابی مناسبی را از فعالیتهای پژوهشی ارائه کند؛ به‌نحوی‌که کیفیت پژوهش را برای مشتریان صنعتی و دولتی تضمین کند. در این مقاله با استدلال نظری و ارائۀ شواهد تاریخی، شرح داده خواهد شد که چطور دریافتی ناقص از این ساختار، و غالب شدن آن دریافت ناقص توسط دولت‌مردان، از بدو شکل‌گیریِ برخی از این قسم نهادها، وزن بیشتری را صرفاً به یک وجه از وظایف (یعنی ارتباط پژوهش با مسائل کشور) داده و وجه دیگر (یعنی حفظ استقلال و تعاملات علمی) را از قلم انداخته است، و اینکه چطور ناکام ‌ماندن تلاش‌های انجام‌ شده برای سامان‌دهی پژوهش، از چنین شرایطی نتیجه شده است.

خطابه های گرد آمده در این کتاب سه مسئله را روشن می کنند: نسبت پدیدارشناسی و ایدئالیسم آلمانی، اخلاق پدیدارشناختی، و مفهوم خدا و تجربه ی دینی نزد هوسرل. این خطابه ها رویکرد شگرف هوسرل به مدارج انسانیت را ترسیم کرده و باب پژوهش عمیقی را درباره ی تأملات اخلاقی۔ دینی او باز می کنند. از حیث تاریخی، هوسرل این خطابه ها را از آن رو ایراد می کند که روحیه ی سربازان بازگشته از جنگ را تقویت کند؛ و از حیث گاهشمار سیر پدیدارشناسی اش، این نوشته ها به برهه ای مربوط می شوند که او ناخشنود از کتاب ایده ها ، بر آن می شود تا در «مسئله ی فردیت» بازنگری کند.

کتاب حاضر یک مونوگرافی است که به رمانتیسم اختصاص دارد هم در تاریخ هنر و هم در تاریخ استتیک. نویسنده کوشیده است در یک مطلب تاریخی مسائل تئوریکی را که برای علم معاصر ما مبرم هستند مطرح نماید. وظیفه ی اصلی اثر حاضر تحقیق تیپولوژیک رمانتیسم است. در این میان نویسنده مناسب دیده است از مرزهای یک هنر خارج شود و یکپارچگی و خصوصیات جریان رمانتیکی را در شکل های مختلف هنر (ادبیات، موسیقی، نقاشی) نشان دهد. توجه اصلی به رمانتیسم آلمانی، فرانسوی، انگلیسی و روسی مبذول شده است (به مطالبی از تاریخ رمانتیسم دیگر کشورها هم تا حدی توجه شده است). ادبیات شوروری در زمینه ی رمانتیسم بزرگ و با اهمیت است. علی رغم اهمیت بسیار تحقیقات دانشمندان شوروی و ثمربخش بودن پاره ای مباحثات گذشته درباره ی رمانتیسم، کتابی نداریم که مجموع مسائل تئوریک استتیک رمانتیسم را همراه با روشن کردن قانونمندی هنر رمانتیکی اختصاصا مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. این کتاب تلاش در جهت تهیه ی چنین اثری است.

فریدریک کاپلستون، با مجموعۀ تاریخ فلسفه‌اش در ایران معروفیت زیادی دارد. کتاب «فلسفه‌ها و فرهنگ‌ها» تشکیل شده از مجموعه سخنرانی‌های او در سال 1978 است. او در این کتاب از این تز دفاع می‌کند که فلسفه‌ورزی یک عمل جدا افتاده از جامعه به عنوان یک کار ثابت نیست، بلکه اتفاقا هر فلسفه‌ای تحت تأثیر شرایط فرهنگی و تاریخی خود است و نتیجتا پویا و متکثر است که چالش‌های خاص وجود انسانی را بازنمایی می‌کند. به طور کلی این کتاب دارای هشت فصل است که در هر فصل به جنبه‌های مختلف رابطۀ فلسفه و فرهنگ‌های مختلف پرداخته می‌شود. در فصل اول کاپلستون به توصیف رابطۀ بین فلسفه و دین، تاریخ و علم می‌پردازد. فصل دوم کتاب به فرهنگ و آیین‌های هندی مانند برهمن و چگونگی تأثیر آن بر فلسفۀ هندی اختصاص یافته است و در فصل بعد فرهنگ و اخلاقیات چینی، شامل بودیسم، تائوئیسم و آراء کنفوسیوس مورد بررسی و مداقه قرار گرفته است. کاپلستون سپس به سراغ ادیان ابراهیمی (یهودیت، مسیحیت و اسلام) می‌آید و توضیح می‌دهد که چگونه این ادیان منجر به توسعۀ فلسفه در خاورمیانه و همچنین در غرب شده‌اند. پس از این بررسی‌های تاریخی جداگانه، در فصل بعدی کتاب، کاپلستون به مقایسۀ بین فلسفۀ یونان باستان و قرون وسطی می‌پردازد و تفاوت‌ها و شباهت‌های آن دو را که تحت تأثیر فرهنگ و جوامع مختلف بوده است را برجسته می‌نماید. فصل ششم کتاب بررسی فرهنگ و فسلفه در دوران رنسانس تا عصر روشنگری پرداخته است و سپس در فصل هفتم مسائل فلسفی معاصر مانند اگزیستنسیالیسم، فلسفۀ تحلیلی، پدیدارشناسی و مارکسیسم از جهت ارتباطشان با جامعه‌ای که در آن شکل گرفته اند موشکافی می‌گرددند. در فصل آخر نیز کاپلستون به تبیین ضرورت ارتباط بین فرهنگ‌های مختلف و گفتگو بین وجه نظرهای فلسفی متفاوت برای پیشرفت آیندۀ فلسفه می‌پردازد. به طور کلی این کتاب مجموعه‌ای ارزشمند از نظریات و بررسی‌های تاریخی فردریک کاپلستون است که تسلط و دانش زیادی دربارۀ تاریخ و فلسفه دارد. همچنین از آن جهت که کتاب از سلسله سخنرانی‌های کاپلستون تدوین شده است متنی خوانا و روان دارد که خواننده را همراه خود می‌کشاند و او را با ابعاد فلسفی فرهنگ‌های شرقی، غربی و خاورمیانه و عصر جدید آشنا می‌کند.

تصمیم‏های مربوط به روش‏های تأمین مالی می‏تواند تحت‌تأثیر اریب‏های رفتاری مدیران بنگاه‏ها قرار گیرد. اریب‏های رفتاری موجب تصمیم‏گیری غیرعقلایی مدیران شده و انتخاب روش تأمین مالی بهینه را با مشکل روبه‌رو می‏کند. شناخت و ارزیابی اریب‌ها، گام مهمی جهت بهبود تصمیم‏گیری است. باتوجه‌به اهمیت این موضوع، مقاله حاضر با استفاده از فراروش به تحلیل روش‌های ارزیابی اریب‏های رفتاری در مطالعات مرتبط با روش‏های تأمین مالی می‏پردازد. ازنظر موضوع و روش تحقیق در خارج و داخل ایران، این پژوهش دارای نوآوری بوده و به‌عنوان نخستین مطالعه دراین‌باره، می‏تواند زمینه‏ساز پژوهش‏های بعدی باشد. برای انتخاب مقالات، کلیدواژه‏های مرتبط در پایگاه‏های معتبر داخلی و خارجی جستجو و پس از مطالعه، مقالات مرتبط با موضوع پژوهش گردآوری شدند. سپس از میان بیش از 200 مطالعه، تعداد 33 مقاله انتخاب شد. ابتدا روش‏های آماری برای ارزیابی اریب‏های رفتاری در پژوهش‏های منتخب شناسایی و تحلیل شده است. سپس به پایش تعداد تکرار استفاده از روش‌های ارزیابی اریب‏ها در پژوهش‏های موردنظر پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان‏دهنده تنوع کم روش‏های تحلیل آماری درزمینهٔ ارزیابی اریب‏های رفتاری در تأمین مالی است. همچنین، استفاده بیشتر از روش‏ آمار توصیفی در پژوهش‏های منتخب شناسایی شده است.

«مفهوم زمان» یک سخنرانی هایدگر در سال ۱۹۲۴ بود که بعدها با تغییر و ویرایش به صورت کتاب درآمد و آن را کلید ورود به بحث‌های گسترده‌ی کتاب هستی و زمان و جوانه‌ی دریافت‌های منسجم‌تر بعدی او دانسته‌اند. «باریکه‌راه مزرعه» داستان‌واره‌ای از هایدگر است که باز هم دغدغه‌ی «زمان» و «ابدیت» را در آن به خوبی می‌بینیم. شرح دو دیدار هایدگر با اورتگا یی گاست فیلسوف معروف اسپانیایی از نوشته‌های خواندنی اوست. از شعرهای هایدگر تاکنون جز چند نمونه‌ی معدود از زبان‌های غیرآلمانی، ترجمه‌ای فارسی نداشته‌ایم و در این کتاب برخی از آن‌ها را می‌خوانیم که هرچند به نیرومندی فلسفه‌ی او نباشد بارقه‌ای از آن فلسفه را می‌تابانند.

رویکرد چندسطحی به نظریه‌پردازی با درک هم‌زمان پدیده‌ها در سطوح چندگانۀ تحلیل فرصت‌هایی برای توسعۀ نظریه‌های جدید با زمینۀ غنی و تفسیر مؤثرتر داده‌ها فراهم می‌آورد. رویکردهای تک‌سطحی به نظریه‌پردازی قادر به تبیین پیچیدگی پدیده‌ها نمی‌باشند؛ زیرا پدیده‌ها دارای پیشایندها، میانجی‌ها، تعدیل‌کننده‌ها و پیامدهایی هستند که در سطوح مختلف قرار دارند. در حوزۀ کارآفرینی شاهد غلبۀ نظریه‌های تک‌سطحی می‌باشیم. نظریه‌های موجود حوزۀ کارآفرینی سطوح خرد یا کلان را به‌طور مجزا بررسی نموده و با نادیده گرفتن سطح میانی و تعامل میان سطوح نتوانسته‌اند تصویری کل‌نگر از پدیده‌های کارآفرینانه ارائه دهند که منعکس‌کنندۀ پیچیدگی‌های آنها باشد و درنتیجه، بینش‌های صحیح، غنی، جامع و ارزشمند از دل نظریه‌ها حاصل نشده است. در اندک نظریه‌های موجود چندسطحی نیز رویکرد مناسب و جامعی جهت نظریه‌پردازی اتخاذ نشده است. براساس‌این، این پژوهش ضمن تبیین ضرورت و چیستی نظریه‌پردازی چندسطحی و انواع رویکردهای آن، از طریق تحلیل و نقد انواع رویکردهای موجود به ارائه رویکردی بهبودیافته می‌پردازد. در رویکرد بهبودیافته گام‌هایی همچون ظهور پدیده‌های جمعی، شناسایی کارکرد و ساختار پدیده‌ها، قوانین تعامل میان سازه‌ها، انعطاف‌پذیری سطوح، اعتبار سازه‌ها، تأیید یا عملیاتی‌سازی نظریه، تفسیر نتایج و به‏علاوه تحولات و توسعه‌های نوین در این رویکرد مانند نقش افراد در شکل‌دهی زمینۀ سازمانی مطرح می‌شود. پیش‌بینی می‌شود که نتایج این پژوهش سبب تغییر دیدگاه پژوهشگران تک‌سطحی شده و راهنمای عمل مناسبی را برای نظریه‌پردازان میان‌رشته‌ای و علاقه‌مند به مطالعات چندسطحی ارائه دهد.

ملال برای هایدگر یکی از احوال بنیادین انسان است، اما به چه معنا؟ انسان برای اینکه انسانی اصیل باشد باید انتخاب کند که به دغدغه‌ها و پرسش‌های بنیادین وجودی‌اش بپردازد. این‌کار، به عقیدۀ هایدگر، از طریق یک رخداد روی می‌دهد. آن رخداد را هایدگر یک حال بنیادین می‌نامد که در طی آن پرسش وجود برای انسان به‌عنوان یک دغدغۀ اساسی و نه یک تفریح سرسری مطرح می‌گردد. هایدگر در «هستی و زمان» و در کتاب «مفاهیم بنیادین مابعدالطبیعیه»، از احوالات مختلف بنیادین سخن می‌گوید که یکی از آن‌ها ملال است. به‌نحو کلی، ملال یک حالت عمیق و بنیادین خستگی و کلافگی از این است که چرا همه‌چیز سر جایش است؟ چرا هیچ‌چیز هیچ مشکلی ندارد؟ هایدگر می‌گوید اساسا امکان فلسفه‌ورزی و امکان پرسش از وجود، تنها از طریق احوال بنیادین و استمرار آن تحقق می‌یابد. اما چگونه می‌توان این احوال بنیادین را بیرون کشید و کجا باید حال بنیادین را بیدار کرد؟ آیا اساسا حال‌مندی بنیادین یک امر فرا خواندنی است یا باید بر ما مستولی شود؟ و چگونه می‌توان حال‌مندی بنیادین را از احوال عادی تمیز و تشخیص داد؟ این‌ها بخشی از سوالاتی است که هایدگر قصد دارد در این کتاب به آن‌ها بپردازد. به حق می‌توان گفت یکی از مهم‌ترین نوآوری‌های هایدگر در فلسفه بحث احوال بنیادین است. به گفته‌ی خودش، همۀ فلاسفه تا پیش از او از چنین احوالی صحبت کرده بودند اما کسی به تحلیل آن‌ها نپرداخته بود. به واقع کتاب «ملال» را می‌توان بحثی جذاب، خیره‌کننده، دقیق و نو دربارۀ آن احوال عجیبی که احتمالا همۀ ما آن را تجربه کرده‌ایم، خواند.