جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تربیت یکی از مباحث مورد توجه ادیان و مکاتب مختلف در طول قرون و اعصار بوده است. تربیت ابعاد مختلفی را داراست که یکی از مهمترین این ابعاد، بعد تربیت اجتماعی است. برای تربیت اجتماعی نیز بهترین دوران، دوران کودکی است. زیرا این دوران زمان و فرصتی بسیار مناسب برای انواع یادگیری‌های اجتماعی است و روند اجتماعی شدن در سالهای کودکی از سرعت بیشتری برخوردار است. اسلام به عنوان دین کامل و اکمل، آیین الهی زندگی انسان است که از آموزه‌های آیین می‌توان به عنوان منبعی ارزشمند و کارآمد برای استخراج و تبیین مفاهیم و مراحل و عوامل و موانع و روشهای کاربردی تربیت استفاده نمود. براین اساس هدف این پژوهش «تعیین مراحل و عوامل و موانع و روشهای کاربردی تربیت اجتماعی فرزندان در دوره کودکی اول و دوم (از تولد تا هفت سالگی و از هفت سالگی تا چهارده سالگی)» است.پس از تحقیق و جستجو در منابع اسلامی، از جمله: قرآن و سنت و منابع آکادمیک، از جمله: علوم اجتماعی و علوم روانشناسی (روانشناسی تربیتی و رشد) و علوم تربیتی، با روش توصیفی ـ تحلیلی، به مفهوم و تقسیمات،مراحل و عوامل و موانع و روشهای کاربردی تربیت اجتماعی کودک، رسیدیم.در فصل مراحل تربیت اجتماعی کودک، به بیان مفهوم و تقسیمات مراحل تربیت و بعد به مفهوم مراحل تربیت اجتماعی، مفهوم و مراحل رشد اجتماعی پرداخته شده است.در فصل عوامل تربیت اجتماعی کودک، از مفهوم عوامل تربیت گفته شده وآن را به عوامل مادی و فرامادی که هر کدام به درونی و بیرونی تقسیم میشود، تقسیم کرده‌ایم. و عوامل تربیت اجتماعی کودک را به صورت زیر بیان کرده‌ایم:1ـ مادی درونی: رشد بدنی، سلامت، هیجان.2ـ مادی بیرونی: خانواده، همسالان، مدرسه، بازی، وسایل ارتباط جمعی، اجتماعات نهادها و موسسات.3ـ فرامادی درونی: فطرت، الهامات خوب و بد در نفس، وجدان، اراده، ایمان.4ـ فرامادی بیرونی: ربوبیت خدای متعال، رهبران الهی، وحی تشریعی، فرشتگان.در فصل موانع تربیت اجتماعی کودک، از مفهوم موانع تربیت گفته شده و آن را به موانع مادی وفرامادی که هر کدام به درونی و بیرنی تقسیم میشود، تقسیم کرده‌ایم و موانع تربیت اجتماعی کودک را به صورت زیر بیان کرده‌ایم:1ـ مادی درونی: بیماری و نقص‌های بدنی کودک2ـ مادی بیرونی: خانواده متزلزل، دوستان نامناسب، اعتدال در حمایت عاطفی، دخالت و توقع بیجای والدین، رسانه‌های گروهی و کودک، فقر.در فصل روشهای کاربردی تربیت اجتماعی کودک، در مجموع به شش روش الگویی، پیشگیری و کنترل، تشویق، تنبیه و تعلیم دست یافتیم و توصیه‌هایی درضمن این روش‌ها به اولیاء و مربیان تربیت درجهت استفاده و بهره‌مندی از این روش‌ها درتربیت اجتماعی کودک ارائه دادیم.

در نقد و بررسی حدیث ، نقد محتوایی آناز اهمیت وحساسیت ویژه‌ای برخوردار است.اولین و مهم‌ترین معیار در نقددرونیحدیث ،عرضه حدیثبر قرآن است . راجع‌به این ملاک، در منابع رواییشیعه واهل سنت،روایات زیادی وجود دارد ، که مضمون کلی آن بر این نکته دلالت دارد:هر حدیثی باید بر قرآن عرضه گردد.اکثریت شیعه و بخشی از اهل سنت، این روایات را پذیرفته‌اند ، اما برخی دیگر بر این باورکه نیازی نیست حدیث بر قرآن عرضه شود، دلایلی را ارائه کرده‌اند.هدف ما در این پژوهش آن است که به پاسخ‌گویی شبهات و اشکالات مخالفان بپردازیم .و تبیین سازیم حدیث را که در طول زمان عوامل تحریف و تغییربر آنعارض شده است ، لازماست کهبر قرآن عرضه شود تا صحت صدور حدیث از معصوم اثبات شود ، وسنت بودنش قطعی گردد. همچنین بر آنیم که جایگاه عرضه حدیث بر قرآن کریم را در دانش فقه الحدیث بررسی کرده و نگاه روایات به آن را مورد دقت قرار دادهو شرایط وضوابط عرضه یک حدیث رابر قرآن استخراج کنیم .در این پژوهش که به روش تحلیلیو با رویکرد کتابخانه‌ای به سامان رسیده است، علاوه بر متون روایی،برداشت عالمان دینی و شارحان حدیثی ونیز دانشمندان و نویسندگان رشته فقه الحدیث از منابع اصلی پژوهش بوده ،مورد مطالعه وبررسی قرارخواهد گرفت.

انسان از دیر باز در هر گامی که از مرحله بدویت به سوی معرفت برداشته و با سختی‌های زندگی به مبارزه پرداخته، برای بهزیستی و تندرستی و گریز از مرگ، بیشتر از سایر ابعاد حیات خود تلاش کرده و اهتمام ورزیده است.گفتار و پندار پیامبر(ص) و ائمه طاهرین در زمینه اندرزهای بهداشتی و پرهیزهای غذایی برای حفظ صحت افراد توسط محدثان و راویان در مجموعه‌ای به نام «طب النبی» یا «طب الائمه» گردآوری شده است.این پایان نامه مشتمل بر یک مقدمه و چهار فصل است.فصل اول در مورد کلیات بحث است؛ فصل دوم شامل بحث در مورد روایات غیر فقهی است.فصل سوم مربوط در مورد ارزش گذاری روایات طبی است، ابتدا کلیاتی در مورد طب پرداخته شده، در ادامه ارزش گذاری روایات طبی را به دو بخش ارزش گذاری متنی و ارزش گذاری سندی تقسیم کردیم، در بخش ارزش گذاری متنی حدود هجده نظر از دیدگاه‌های بزرگان در مورد علم طب بیان شده که برخی قائل به وحیانی بودن علم طب هستند و می‌گویند طب منشأ الهی دارد و در مقابل برخی قائل به تجربی بودن علم طب می‌باشند. در مورد این که آیا می‌توان به روایات طبی عمل کرد یا نه؟ نظرات مختلفی ارائه شده است، بعضی قائل هستند که جز در موارد خاص نمی‌توان به این روایات عمل کرد به خاطر دلائلی از جمله: جعل، شخصی بودن روایت، متعلق بودن روایت به زمان و مکان خاص...، و در مقابل گروهی قائل هستند که برای شفای امراض و علاج بیماری‌ها باید به شخصی اعتماد و توکل کرد که به باطن انسان عالم و دانا است و طریق رسیدن، روایات معصومین است.در ادامه تقسیمات مختلفی که برای روایات طبی ارائه شده بیان و نقد نمودیم و تقسیم مورد نظر خود را بیان کردیم.

از آنجا که شناخت سیره ی معصومان(ع) به عنوان الگوهای زندگی فردی و اجتماعی و تجسم عینی مکتب ، همواره یک ضرورت است، از دیر زمان، عالمان و محققان در این عرصه گام هایی فراپیش نهاده و ساحت های زندگی امامان اهل بیت را با رویکردهای مختلف مورد بررسی قرار داده اند.در این میان، حیات اجتماعی و سیاسی امام صادق(ع) یکی از عرصه های قابل تأمل است و تحلیل مستنداتحدیثی و تاریخی که از نحوه ی مواجهه ی آن حضرت با منصور عباسی حکایت دارند، در ترسیم چهره ی سیاسی حضرتش بسی کارآمد است.این پژوهش تعداد بیست و یک روایت را از جنبه ی فقه الحدیثی در سه فصل مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه دست یافته است که هر چند صفحه های مربوط به این مواجهه در آغاز متفاوت و احیانا متضاد جلوه می کند، اما نرمش های حکیمانه ی امام در پاره ای موارد، به فرض صحت، با عناصری چون تقیه قابل تفسیر بوده و در مجموع، رفتار امام تابع اصولی چون تبیین حقایق مکتب، دفاع از ارزش ها ی مهمی چون ظلم ستیزی و مبارزه با کجروی و انحراف می باشد

سخن از سنت پیامبر(ص) در ساختار فکری اسلام به عنوان یکی از منابع شریعت اسلامی اهمیت به سزایی دارد،.اهمیت سنت و جایگاه آن در تشریع اسلامی، از آنجا معلوم می شود که سنت، بیانگر داده های قرآن و شارح مفاهیم و احکام آن است و انکار سنت به عنوان یکی از منابع تشریع، پیامدی جز انکار عملی بسیاری از اصول و احکام مسلّم اسلام را ندارد.در رساله حاضر، با تمسک به آثارفکری و دینی استاد قرضاوی اندیشمند مصری، کیفیت شناسایی سنت اصیل توسط امت اسلامی و نحوه ی تطبیق بینش و رفتار خویش با آن مورد بحث وبررسی قرار گرفته تا در پرتو آن به بهترین روش که همان روش صحابه و تابعین می باشد، در زمینه تعامل با سنت دست یابد؟از دیدگاه استاد امت اسلامی ما، نیازمند برنامه فراگیروکامل و نوینی است که در شرایط امروزی مبانی ساختن یک امت نمونه و تمدن جدید اسلامی را قلم بزند. وبرای رسیدن به این مهم، بایداز شروط و مقدمات لازم برای رسیدن به آن موقعیت مطلوب، بهره مند باشد و در نخستیین قدم، به تدوین و تنظیم منظومه فکری و فرهنگی امت بپردازد .و همچنین به نظر ایشان جای تردید نیست که با اتکاء به اندیشه ای پویا، ذهن مسلمان معاصر از عهده مطالبات این مرحله در تدوین منظومه فکری و فرهنگی امت برآمده و چنین خیزشی مستلزم قرائت مجدد از مصادر ثابت اسلام – کتاب و سنت نبوی – از روی خود آگاهی و فهم عمیق و دقیق و صحیح است .استاد قرضاوی با رعایت این اصول و درک ضرورت تدوین منظومه فکری و فرهنگی، در پژوهش های سنت و احادیث نبوی خویش، درصدد تدویناصول وضوابطی برای تعامل و مواجهه با سنت است . تا هر محققیبا در نظر گرفتن این اصول و ضوابط، به فهم صحیح و بهره گیری از سنت اصیل نبوی نائل گردد . وی با نگاهی درون دینی به نقد و بررسی برخی از اسلوب های رایج در پژوهش «سنت» دست می زند.همچنین با استناد به منابع متعدد و پیروی از تسامح و تساهل دینی به پاسخ گویی بعضی شبهات موجود در باب سنت اهتمام می ورزد . استاد قرضاوی بر این باور است که: « سنت وسیله مناسب برای تحقق اهداف شریعت در چارچوب مشخص زمانی و مکانی خود است و با توجه به نقش زمان و مکان و عرف و واقعیت های اجتماعی در صدور برخی از احادیث با تغییر شرایط مشکل و صورت مسئله تغییر و ناگزیر اجتهاد جدیدی را می طلبد و مسئله نو پاسخ جدیدی می یابد.»سعی و تلاش جدی او در آثارشان بر این بوده که اثری علمی وموثق عرضه نمایند، از این رو تمام آرا را به گوینده اصلی نسبت داده و هر ادعایی را با دلیل مناسب،قرین و تایید نموده و در این راستا فقط به حدیث صحیح یا حسن استناد نموده و اطمینان از ثبوت و صحت هر حدیث طبق موازین علمی و دقیق حدیث شناسی و در نظر گرفتن دلالت لغت و سیاق و اسباب ورود و بیان هر حدیث و حصول یقین از عدم تعارض حدیث با قویتر از خودش ( قرآن و احادیث صحیح) را برای فهم صحیح سنت نبوی به عنوان اصولی سرلوحه ی کار و تحقیقات خویش قرار داده، تا آنچه را که برای دیگران مقبول و روا نمی داند، خود مرتکب نگردند . مطالب را به دانشمندان امت – خصوصاً در بهترین قرون – ارجاع داده تا از نور معرفت آنها اقتباس کرده واز نهج و روش آنها بهره وافر برده است .در این رساله، مباحث دامنه داری درزمینه معنا و مفهوم و تعاریف سنت نبوی ازدیدگاه استاد قرضاوی و اندیشمندان قدیم و جدید وهمچنین تبیین ویژگی ها وضوابط فهم صحیح وآسیب شناسی فهم آن،به استناد مکتوبات استاد همراه با برخی از نمونه های پژوهشی احادیث نبوی از ایشان آورده شده که تعامل روشمند خاص ایشان را با سنت نبوی در معرض دیدگان اهل قلم و فکر به نمایش می گذارد .

واژه ی « یا لیت و مشتقات آن » در لغت بمعنای آرزو کردن است و دلالت بر تمنی و خواستن می کند. تمنی و درخواست چیزهایی را که بدست آوردن آنها هم اکنون ، ناممکن و غیر دست یافتنی است. آرزوی چیزهایی را که نداشته و هم اکنون می خواهد داشته باشد(مانند بهره برداری صحیح از فرصتها و سرمایه عمر ،...) و بر عکس تمنی چیـزهایی را که داشته و هم اکـنون می خواهد نداشـته باشد.( مانند شرک و نفاق )آیات قرآن در شناسایی این وجوه تمنی ، علل و عوامل آنها ، پیامهای ارزشی به انسان می دهد به این معنا که اگر وجه تمنی ، مثبت است ، انسان در زندگیش آن را اجرا کند و از فرصتها به نحو احسن استفاده کند. و اگر وجه تمنی ، منفی و واهی است ، بشر در زندگیش از آن پرهیز کند . این وجوه مذکور در آیات ، دستاوردی برای بشریت است که از نعمت حیات بهره مندند، تا زندگی خود را بر اساس آن سامان دهد و نیز برای انسانهای پند ناپذیر ، اتمام حجت پروردگار است که مبادا آنها هم به همان تمنیات خیالی و واهی گرفتار شوند.در این تحقیق به بررسی چهارده مورد از آیات تمنی پرداخته شده است که به دو بخش تقسیم می شود یکی در قلمرو دنیا و دیگری در قلمرو آخرت است. مـنظور از « قلمرو دنیوی » آنسـت که گویندگان ، « ای کاش » را در دنیا بر زبانـشان جاری می نمایند. و منظور از« قلمرو اخروی » آنست که گویندگان ، « ای کاش » را پس از مرگ و در آخرت و قیامت ، بر زبانشان جاری می کنند. آیات مذکور در قلمرو دنیا و آخرت تنها یک موردش جنبه ی اثباتی دارد( که در دنیا مربوط به حیاء و عظمت روحی حضرت مریم (س) ودر آخرت «برزخ» مربوط به تلاش و استقامت حبیب نجار « مومن آل یس » در هدایت اهل غفلت می باشد ) و بقیه موارد ،جنبه های منفی و سلبی در قلمرو دنیا و آخرت دارد ( مانند شرک و غرور ، نفاق ، آرزوی جدائی از شیطان ، عدم تکذیب آیات الهی ،.....) در هر صورت دستاورد بسیار مهم از آیات ذکرشده، آن است که انسان پیش از فرارسیدن مرگ و حساب و کتاب برزخ و مشاهده عذاب الهی از درسهای آن استفاده و برای زندگی جاودانه خود تدارک کند. بنابراین شناخت این وجوه تمنی در آیات قرآنی به انسان ،این امکان را می دهد که پیش از ، از دست رفتن فرصت ها و پشیمانی ، از فرصت ها استفاده و از درسهای آن بهره گیرد و زندگی خود را براساس کمالات انسانی و رضای پروردگار تنظیم نماید و سامان دهد تا به سعادت ابدی برسد .

چکیدهاعتقاد به وجود روح و جاودانگی آن، حیطه‏ی فرهنگی و دینی وسیعی را از زمان‏های پیش از تاریخ مکتوب بشر تا ظهور ادیان بزرگ توحیدی در برمی گیرد و این اعتقاد انسان را به جستجوی شناخت اصل و منشا روح و راه رستگاری و کمال وی وامی دارد؛ اما چون این مفهوم در حوزه‏ی ادراک عقل نمی گنجد، همواره در ابهام از آن سخن رفته است. با بررسی اساطیر و آرای فلاسفه و متکلمان نیز هرچند شاهد اعتقاد به وجود و وجوب این بعد ماورایی هستیم، اما به دلیل تفاوت فرهنگ ملت‏ها، با اختلافاتی در باورهای آنان درباره‏ی ماهیت، صورت و حتی تعدد ارواح رو به رو می‏شویم.در شریعت اسلام، با استناد به آیات قرآن کریم و بهره مندی از تفسیرهایی که دانشمندان علوم اسلامی از آیات مربوط به روح به معنی جان و روان آدمی داشته اند نیز به این ابهام پاسخی داده نمی‏شود؛ چنان که خداوند خطاب به حضرت رسول اکرم (ص) و در پاسخ به سوال خلق از ایشان درباره‏ی ماهیت روح فرمود:" و یسئلونک عن الروح قلالروح من امر ربی و ما اوتیتم من العلم الا قلیلا"... (ای رسول ما) تو را از حقیقت روح می‏پرسند جواب ده که روح از عالم امر خداست (و بی واسطه‏ی جسمانیات به امر الهی به بدن‏ها تعلق می‏گیرد) و (شما پی به حقیقت آن نمی‏برید زیرا) آنچه از علم به شما دادند بسیار اندک است (اسراء/85).در این میان و از آن جا که عارفان بیش از همه درباره‏ی تجارب روحانی سخن گفته اند و استنباط‏های آنان از روح با تصاویر شاعرانه بیان می‏شود و روح در نظر آنان با مضامینی دیگر (جان، نفس ناطقه، دل، قلب) ارتباط می‏یابد، شاید بتوان در بررسی آثار ایشان به شناخت عمیق تری از روح رسید و با ادراک تجربه‏های روحانی آنان که در تاویلات و تفسیرهای عارفانه‏ی خود به صراحت یا به رمز بدانها می‏پردازند به حقایق بیشتری دست یافت. روح در اعتقاد عرفا، لطيفه‎اي است كه خلقت او بيش از خلقت ابدان و منبع او عالم امر حضرت عزّت و اراده‎ي پروردگار بوده است. حقيقتي است كه از ماهيت و كيفيت او در آثار عرفاني سخن گفته نشده و عقل انسان از درك ماهيت وي عاجز است. عارفان او را قابل اسرار ربوبيت و حافظ احوال عبوديت نامند و سخن گفتن، تميز ميان اشيا و تذكر و تفكر و تدبّر كه از خواص وجود آدمي است همگي از صفات روح هستند. واژگان كليدي: روح، اساطير، اديان، فلسفه، عرفان اسلامي

در تمام عصرها هر ملتی به دنبال حیات فردی و اجتماعی خود هست و در این مسیر به روش های مختلف دست می زند . اما باید ببینیم چه راه کارهایی را می توانیم از قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام بدست بیاوریم که ما را در این طریق به مقصد برساند . در این تحقیق به شناخت عوامل ، راه کارها و قانون مندی حیات و مرگ ملت ها از دیدگاه قرآن و احادیث پرداخته ایم ، حیات و مرگ مادی و معنوی . چند علت از حیات و تعالی ملت ها را بیان می کنیم 1 – پیروی از رهبران دینی جامعه 2 – عدل و داد 3 – جهاد و اخلاص 4 – عبرت گرفتن از فانی شدن ملت های گذشته 5 – خوش رفتاری ، و اما عوامل سقوط و مرگ ملت ها 1 – عدم شناخت حق از باطل 2 – جدایی و اختلاف 3 – خودرأیی 4 – دنیاگرایی سران ملت 5 – فقر و تهیدستی 6 – برخورد ناشایسته 7 – گذاشتن بار سنگین بر دوش مردم . هر چند ممکن است عوامل دیگری هم وجود داشته باشد که با تحقیق بیشتر یا گذشت زمان به آن دست یابیم ، که با تبعیت از دستور قرآن و روایات به حیات انسانی دست خواهیم یافت .

از آنجایی که بنا بر اصول عقیدتی ما، اسلام دین جامع و کاملی است و برای تمام ابعاد زندگی آدمی برنامه دارد، در این تحقیق به بررسی تربیت جنسی در آموزه‌های دینی با رویکرد فقهی – حدیثی پرداخته‌ایم. این تحلیل و بررسی در مقام پاسخ گویی به دو سوال اساسی می‌باشد. 1. آیا آموزه‌های فقهی و حدیثی موجود، این قابلیت را از نظر شمول و جامعیت دارند که بتوان یک مجموعه‌ای از احکام فقهی را در زمینه تربیت جنسی تهیه و گرد آوری کرد؟ 2. آیا این مجموعه احکام با نظریات علمی و تجربی روز در زمینه تربیت جنسی، همخوانی و تطابق دارند؟پس از بررسی صورت گرفته به این نتیجه می‌رسیم که دین اسلام برای تربیت جنسی نه تنها برنامه جامع و کاملی دارد؛ بلکه بسیاری از آموزه‌های آن امروزه در علوم روانشناسی مورد دست یابی و تأیید دانشمندان قرار گرفته است.نتیجه دیگر اینکه آموزه‌های دینی در این مسأله تنها به شکل آداب اخلاقی و ارشادی نمی‌باشد؛ بلکه دین اسلام در بسیاری از مسائل به تعیین حکم و تکلیف پرداخته است

نام خانوادگی:صحرائیان جهرمینام :فاطمهرشته وگرایش:الهیات و معارف اسلامی(علوم قرآن و حدیث)