جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب « انقلاب ایده آلیسم و آزادی انسان» "شلینگ، هولدرلین و هگل و بحران ایده آلیسم آلمانی اولیه" نوشته « فرانتز گابریل نائون» توسط انتشارات « نگاه معاصر» منتشر شده است. به نقل از نویسنده: در این مطالعه من رشد فکری شلینگ، هولدرلین و هگل را در طول سال های شکل گیری آنها ارائه خواهم کرد. به عنوان اعضای نخبگان سیاسی در ویرتمبرگ، مفروضات فکری آنها عمیقا تحت تأثیر بحران ویرتمبرگ و جامعه سیاسی آلمان و رویدادهای انقلاب فرانسه قرار گرفت، به گونه ای که فقط در پرتو میراث سوابی آنها قابل توضیح است. بنابراین، برای مثال، در چارچوب تفکر هولدرلین و شلینگ، به نظر می‌رسد پیدایش اولیه‌ترین مفروضات بالغ فلسفی هگل نه آنقدر که یک رویداد در تاریخ فلسفه باشد، بلکه راه‌حلی خاص برای مشکلات ناشی از بحران جامعه او بود. هم چنین نقش حیاتی هولدرلین در تاریخ ایده آلیسم آلمانی بایستی به عنوان نتیجه این پژوهش آشکار شود. به دلایلی که در ادامه بیان می شود، تفکر هولدرلین نه تنها میان کانت گرایی و فلسفه جدید، که قرار بود در اندیشه بالغ هگل به ثمر برسد، بلکه هم چنین بین جمهوریت و ملی گرایی در تاریخ اندیشه سیاسی آلمان پلی ایجاد کرد و...

رهنمودهای اونتینوم برای سرگشتگان مقدمه ای روشن، مختصر و در دسترس برای اندیشمندان، نویسندگان و موضوعاتی است که دانشجویان و خوانندگان می توانند به ویژه چالش برانگیز باشند. با تمرکز ویژه بر آنچه که فهم موضوع را دشوار می کند، این کتابها موضوعات و ایده های اصلی را توضیح داده و بررسی می کنند، خواننده را به سمت درک کامل مطالب مطالبه گر راهنمایی می کنند. بدون شک ژیل دلوز یکی از شخصیتهای اساسی در اندیشه قاره مدرن است. با این حال، فلسفه وی مطالبات قابل توجهی را از دانشجو ایجاد می کند.

پلامناتز در شرح و نقدی بر فلسفه ی اجتماعی و سیاسی هگل بیشتر متأثر از تعابیر جناح چپ مکتب هگل است و با استفاده از همین تعابیر به استدلال پدیدارشناسی روح توجه بیشتری دارد. به نظر او اندیشه ی هگل درباره ی آگاهی و پویش های ذهن انسان اندیشه ای ارزشمند است. یکی از مسائل همیشگی وضع بشری این است که انسان همواره نیاز دارد جایگاه خود را در جهان بیابد و از لحاظ فکری و عاطفی با خود و با جهان به سازش برسد و خرسند شود. به نظر پلامناتز یکی از علایق مهم فلسفه ی هگل همین پویش ذهن انسان به سوی خرسندی است. از سوی دیگر پلامناتز به نقد دستگاه کلی فلسفه ی هگل و اندیشه ها و پیش فرض های آن و انسجام منطقی آن ها می پردازد. هدف او عرضه ی دورنمایی کلی نیست بلکه «وارد خانه می شود و به تجسس می پردازد.» به علاوه هدف نویسنده صرفا یافتن هماهنگی یا ناهماهنگی درونی آن فلسفه یا بهترین و وفادارترین تعبیر آن نیست بلکه می کوشد تا اهمیت آن را از لحاظ مسائل همیشگی انسان روشن سازد.

این اثر هشتادوسومین جلد از مجموعه‌ی دانشنامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد است و به معرفی گابریل مارسل فیلسوف، منتقد تئاتر، نمایشنامه‌نویس و موسیقیدان فرانسوی و عقاید او می‌پردازد.

کتاب « کوتاه ترین سایه» (مفهوم حقیقت در فلسفه نیچه) نوشته آلنکا زوپانچیچ توسط انتشارات «هرمس» منتشر شده است. چه چیزی نیچه را نیچه می سازد؟ زوپانچیچ استدلال می‌کند که کیفیت قطعی نیچه، مد نبودن اوست، بیرون بودن او از جریان اصلی زمان خود یا هر زمان دیگری. زوپانچیچ برای بازگرداندن نیچه به بستری که در آن اندیشه «به اعتبار خود زندگی می کند» دو جنبه از فلسفه او را بررسی می کند. نخست، او مضامین اصلی نیچه را بازبینی می کند - اعلامیه مرگ خدا (که معنایی دوگانه داشت، "خدا مرده است" و "مسیحیت از مرگ خدا جان سالم به در برد")، آرمان زاهدانه، و نیهیلیسم - به عنوان ایده هایی که در شرایط پست مدرن لذت گرا ما بسیار وجود دارد. سپس در بخش دوم کتاب، شکل نیمروز نیچه و پیامدهای آن را برای تصور او از حقیقت مورد بررسی قرار می دهد. نیچه ظهر را نه به عنوان لحظه ای که همه سایه ها ناپدید می شوند، بلکه به عنوان لحظه "کوتاه ترین سایه" توصیف می کند - نه وحدت همه چیزهایی که خورشید در آغوش گرفته است، بلکه لحظه شکافتن است، زمانی که "یکی به دو تبدیل می شود". زوپانچیچ استدلال می کند که این مفهوم از دو به عنوان تفاوت حداقلی و کاهش ناپذیر در درون یکسان، تمام آثار نیچه را جان می بخشد و تنش دائمی و ذاتی آن را ایجاد می کند.

از گذشته تا کنون انسان ها درگیر زندگی روزمره خود بوده اند و تنها شکل انجام آن ها تغییر کرده است. در گذشته انسان ها هرروز خود را با دوشیدن شیر گاو و گوسفند و رفتن به مزرعه و کشاورزی می گذراندند و امروزه مردم اوقات خود را با کارهای اداری، ساعات طولانی رانندگی، وبگردی و استفاده از شبکه های اجتماعی میگذرانند. دقیقه ها، ساعت ها، روزها، ماه ها و حتی سال ها می گذرد. در حالی که ما متوجه گذر زمان نبودیم و شاید طوطی وار کارهایی که در جامعه عرف است را انجام می دهیم. بدون این که از خود بپرسیم چرا؟ اما وجه مشترک انسان دیروز و امروز این است که هر ازچندگاهی تمام کارهای روزمره و تکراری خود را کنار گذاشته و می اندیشیم که تمام این کارها برای چیست؟ در این دنیا چه خبر است؟ چرا ما هستیم؟ و پرسش هایی مشابه . ممکن است این گونه سوالات در هر جنبه ای از زندگی پیش بیاید. برای مثال در سیاست افراد مدام درباره آزادی، برابری ، عدالت و مسائلی این چنین صحبت می کنند. اما در این میان سر و کله ی یک نفر پیدا می شود که می پرسد: «آزادی واقعا چه معنایی دارد؟ منظورمان از برابری چیست؟ » مسلما طرح چنین پرسش هایی در ذهن ما آشوبی به پا می کند. احتمالا فرد پرسشگر پس از طرح چنین سوالی بگوید، آیا آزادی و برابری با یکدیگر در تعارض نیستند؟ آیا اگر هر کسی آزاد باشد تا کار دلخواه خود را انجام دهد، پس مفهوم برابری و عدالت زیر سوال نخواهد رفت؟ آیا برای حل چنین مشکلی حکومت ها به وجود نیامدند که البته خود حکومت در تعارض با مفهوم آزادی است.

در حالی که رساله ی منطقی– فلسفی (تنها کتاب چاپ شده ی ویتگنشتاین در زمان حیاتش) نیروی محرکه ی تحلیل منطقی و پوزیتیویسم منطقی بود، پژوهش های فلسفی (1953) موجب شد که صور جدیدی از تحلیل مفهومی و فلسفه ی زبان روزمره پدید آید… در این کتاب ویتگنشتاین ادعا می کند که هر آنچه دیگر فیلسوفان برای فهم زبان بنیادی دانسته اند انگاره هایی چون معنا، مرجع، اشیاء، بسایط، قواعد، صورت منطقی، ذات به عنوان «امری مشترک»، اندیشه و تجربه نه لازم و نه کافی است؛ این موارد همه به کاربرد خودآیین زبان وابسته اند. کاربرد و کنش های انسانی شکل دهنده ی آن سنگ زیرین اند؛ هیچ بنیان نهایی دیگری برای زبان وجود ندارد. به علاوه بازی های زبانی ای که ما در آن ها واژه ها را به کار می بریم و اشکالی از زندگی که آن ها درشان جای دارند، داده شده (given) هستند. این کتاب بخشی از مجموعه ای با عنوان «متون محوری فلسفه» است که بناست با توضیحاتی کوتاه و روشن، گرچه نه ابتدایی، مهم ترین آثار تاریخ فلسفه را به خوانندگان معرفی و آن ها را برای مواجهه با خود این متون آماده و ترغیب کند.

نظام اخلاق عرفی نخستین اثر دستنوشت و بر جای مانده از هگل فیلسوف آلمانی است. هگل در این اثر درخشان یکی از مفاهیم اساسی نظام فکری خود یعنی تحقق ایده را به شیوه نظام مند مورد مداقه قرار می دهد. در واقع در این اثر مهم ، به بیان صورت بندی اجتماعی و سیاسی اندیشه خود می پردازد که بعدها به صورت مفصل تر و به شکل سلیس و پخته تری در پدیدار شناسی روح و سپس در دایره المعارف علوم فلسفی و عناصر فلسفه حق به آن پرداخته است. هگل در این اثر سترگ ، به مدد مفاهیمی چون تفاوت ، شناخت..و برخی مفاهیم دیگر به فرآیند شکل گیری جامعه و بستر تکوین اخلاق عرفی می پردازد. هگل باور دارد فردی دانستن اخلاق نادیده گرفتن جهانی ، اجتماعی و سیاسی را در پی دارد که در پس عمل اخلاقی فرد نهفته است. کتاب در فاصله بین سال های ۱۸۰۲ تا ۱۸۰۳ به نگارش درآمده است و یکی از درخشان ترین اثار هگل است.