جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
صفحه اصلی کتابخانه > جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در برای عبارت
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
 
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  *برای جستجوی عین عبارت , عبارت مورد نظر را درون گیومه ("") قرار دهید . مانند : "تاریخ ایران"
  • تعداد رکورد ها : 336741
قاعده حرمت تنفیر از دین از منظر فقهاء با تأکید بر آرای امام خمینی
نویسنده:
عبدالله نوبری؛ استاد راهنما: زهره خانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
مفهوم و تصور خدا در اندیشه ملاصدرا، مولوی و سهراب سپهری
نویسنده:
زهرا کنعانی هرندی؛ استاد راهنما: اسماعیل زارعی حاجی آبادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این پایان‌نامه به بررسی مفهوم و تصور خدا در اندیشه سه متفکر برجسته، ملاصدرا، مولوی و سهراب سپهری می‌پردازد. این پژوهش با بررسی دیدگاه‌های کلامی، فلسفی و روانشناختی مرتبط با مفهوم خدا، به تحلیل و مقایسه نظرات این سه اندیشمند در باب شناخت خداوند، صفات الهی و تجلیات او در هستی می‌پردازد. هدف از این تحقیق، ارائه درکی جامع از چگونگی شکل‌گیری تصور خدا در اندیشه این متفکران و تأثیر آن بر جهان‌بینی و آثار آن‌ها است. این پژوهش نشان می‌دهد که چگونه هر یک از این اندیشمندان با رویکردی متفاوت، به تبیین و تفسیر مفهوم خداوند پرداخته‌اند. همچنین، به بررسی نقش باورهای دینی و اعمال مذهبی در شکل‌گیری هویت فردی، بهزیستی و رفتار انسان در ارتباط با خدا می‌پردازد. بررسی‌ها نقش تجربیات دینی، دعا و مراقبه را در سلامت روان و انعطاف‌پذیری عاطفی مورد تاکید قرار می‌دهند.
طبیعت انسان در مسیحیت و تناظر آن با باغ عدن و ملکوت خدا با تأکید بر آراء یوهانس اسکاتوس اریوگنا
نویسنده:
زهرا شهبازی؛ استاد راهنما: قربان علمی؛ استاد مشاور: مجتبی زروانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
پژوهش حاضر با روش توصیفی، تحلیلی و انتقادی درصدد پاسخ به مسأله طبیعت انسان در مسیحیت و با ارتکاز بر انسان‌شناسی فیلسوف و متکلم رنسانس کارولنژی، یوهانس اسکاتوس اریوگنا شکل گرفته است. اریوگنا در ساختاری از فلسفه نوافلاطونی و با بهره‌گیری از سنت تفسیری درباره هگزامرون کتاب مقدس به مسأله طبیعت انسان می‌پردازد. وی طبیعت انسان را یک ایده در ذهن الهی می‌داند که ذات آن الوهیت و تجلیات آن، مراتب ماهوی طبیعت مخلوق است. در حالی که ماهیت‌گرایی مسیحیت لاتین همواره با نگاه ارسطویی به مباینت مقولات ماهوی توجه دارد، اریوگنا با جمع ماهیت گرایی و ذات گرایی، عالم ماهوی کنونی را با جذبه طبیعت انسان به جوهر عقلی خود و سپس با فیض به کتم ذات الوهیت معطوف می‌دارد. در کتاب چهارم پریفیسئون، آراء ویژه اریوگنا در باب طبیعت انسان با تآویل او از روایات پیدایش تورات تصریح می‌گردد و او در کتاب پنجم، طبیعت انسان را با دیالکتیک منفی فراعقلی به سمت سرّ تنزیهی و ذات الهی خود سوق می-دهد. نگارنده در این رساله ضمن روشن کردن ابعاد انسان‌شناسی اریوگنا، برخی از رویکردهای تفسیری اریوگناپژوهان را بر آراء وی ازجمله در مقولات خاص هستی‌شناختی طبیعت انسان همچون ماهیت حیوانی و فردیت پردیسی مورد تحقیق و نقد قرار داده است. همچنین با تدقیق در آموزه‌های پریفیسئون، معرفت‌شناسی متناظر با هستی‌شناسی در اریوگنا مورد بررسی قرار گرفته که در آثار اریوگناپژوهان بدین سیاق و روال به آن پرداخته نشده است.
تحلیل و بررسی نسبت اراده‌گرایی معرفتی با عقلانیت باور دینی از دیدگاه لوییس پویمن
نویسنده:
سعید انیشه؛ استاد راهنما: رسول رسولی پور؛ استاد مشاور: مرتضی فتحی زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
این تحقیق به تحلیل و بررسی نظریه لوییس پویمن در خصوص اراده‌گرایی معرفتی و عقلانیت باور دینی می‌پردازد. اراده‌گرایی معرفتی به نظریه‌ای اطلاق می‌شود که بر اساس آن، فرد می‌تواند در حوزه معرفتی بااراده خود در پذیرش یا رد باورها و حقیقت‌ها دخالت کند و در اخلاق باور به این معناست که آیا شخص انسانی مجاز است که بدون توجه به شواهد و بااراده خود یک گزاره دیگر را قبول کند. در این راستا، هدف اصلی این پایان‌نامه بررسی صحت‌وسقم دلایل پویمن در ارزیابی اراده‌گرایی و همچنین تحلیل نظرات او در خصوص چگونگی استفاده از اراده در امور باورهای دینی و اخلاق باور است. پویمن در تحقیقات خود به تحلیل این موضوع می‌پردازد که چگونه انسان‌ها در انتخاب باورهای خود دخالت دارند و چه نقشی برای اراده در این انتخاب‌ها می توان قائل شد. در این تحقیق دو موضوع به طور خاص مورد توجه قرار گرفته‌ است. یکی اینکه ادله پویمن در ارزیابی تأثیر اراده بر معرفت و اخلاق باور چگونه است و دیگراینکه نسبت عقل و ایمان و حقیقت ایمان از دیدگاه لوئیس پویمن چیست. روش تحقیق در این پایان‌نامه، تحلیلی است. این بدان معناست که در ابتدا استدلال‌های پویمن بررسی و تحلیل می‌شوند و سپس نقدهایی به این استدلال‌ها وارد می‌شود. باتوجه‌به ماهیت تحقیق، ما بر تحلیل مفهومی و فلسفی نظرات پویمن تمرکز کرده ایم تا ایرادات و کاستی‌های نظریه وی و ارتباط آن با باورهای دینی مشخص شود. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که پویمن در برخی از استدلال‌های خود نسبت به اراده‌گرایی معرفتی و رابطه آن با باورهای دینی، درست عما نکرده است. این تحقیق به‌نقد و بررسی این ایده می‌پردازد که صرف اراده برای پذیرش یا رد باورهای دینی کافی نیست و باید شواهد و دلایل عقلی و تجربی برای تبیین و اثبات باور دینی وجود داشته باشد. اهمیت این تحقیق در این است که موضوع اراده‌گرایی معرفتی در باورهای دینی را به چالش می‌کشد و نشان می‌دهد که این دیدگاه به‌تنهایی نمی‌تواند تبیین‌کننده کامل و معقولی برای پذیرش باورهای دینی باشد. ازاین‌رو، تحقیق به این نتیجه می‌رسد که در کنار اراده فردی، شواهد، دلایل عقلی و اصول منطقی باید به‌عنوان مبنای باورهای دینی در نظر گرفته شوند. این تحقیق می‌تواند گامی مهم در نقد و اصلاح نظریه‌های معرفتی و دینی باشد و به فلسفه دین و اخلاق کمک کند تا درک بهتری از ارتباط بین اراده و عقلانیت در فرایندپذیرش باورهای دینی ارائه دهد.
تصویر سازی قرآنی عذاب های جهنم در سور مکی
نویسنده:
صمد امراهی؛ استاد راهنما: محمد سبحانی یامچی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
قرآن کریم به عنوان معجزه ادبی و هنری بی همتا، از شیوه های تصویرپردازی هنری برای انتقال مفاهیم عمیق اعتقادی استفاده میکند. در میان مضامین قرآنی، توصیف صحنه های قیامت و جهنم از جایگاه ویژه ای برخوردار است، به ویژه در سوره های مکی که به دلیل شرایط نزول و مخاطبان خاص، از سبک بیانی متفاوتی بهره میبرند. این پژوهش به دنبال بررسی ویژگی های تصویرسازی هنری آیات جهنمی در سوره های مکی و تحلیل نقش این تصاویر در تأثیرگذاری بر مخاطبان عصر نزول و اثبات اعجاز بلاغی قرآن است.برای مثال . سوره همزه (104) - آیات 4-9 - تصویر آتش فروزان و زبانه‌کش جهنم را تداعی میکند و یا سوره تکویر (81) - آیات 12-13 - تصویر برافروختن جهنم. تصویر در لغت عبارت است از نماد بصری هر چیز و آنچه که حاصل خیال است راغب نیز در تبیین صورت می‌آورد صورت آن چیزی است که اجسام و اعیان با آن نقش‌بندی و شکل‌بندی می‌شوند و با آن از غیرش متمایز می‌شوند تصویر آفرینی در متن نیز به هنری گفته میشود که بتواند در قالب جملات و کلمات مفاهیم مورد نظر را انتقال دهد. ضرورت پژوهش: تفاوت سبکی سوره های مکی و مدنی: سوره های مکی با تمرکز بر مفاهیم بنیادین توحید، معاد، و انذار، از تصاویر کوبنده، کوتاه، و آهنگین برای ایجاد ترس و تهییج وجدان مخاطب استفاده میکنند. برای مثال - تصویرسازی در هاویه (جهنم): (فَأُمُّهُ هَاوِیَهٌ * وَمَا أَدْرَاکَ مَا هِیَهْ * نَارٌ حَامِیَهٌ) در مقابل، سوره های مدنی با محوریت تشریع احکام، از تصاویر آرامشبخش و طولانی تر بهره میبرند. در این تفاوت سبکی، نیاز به بررسی جداگانه تصویرسازی جهنم در سورههای مکی را توجیه میکند. 2. کارکرد هنری تصویرپردازی: تصویرسازی جهنم در سوره های مکی، تنها به توصیف عذاب محدود نمیشود، بلکه از عناصر بلاغی مانند تشبیه، استعاره، و تجسم پذیری صحنه ها برای ایجاد تأثیر عاطفی عمیق استفاده میکند. برای مثال، توصیف «ناراً حامیه» (قیامت: 11) با ترکیب آوایی خاص، همزمان معنای سوزش و شدت عذاب را منتقل مینماید . 3. هماهنگی با شرایط مخاطب: مخاطبان سوره های مکی، غالباً مشرکانی بودند که با مفاهیم انتزاعی بیگانه بودند. قرآن با استفاده از تصاویر ملموس و هولناک جهنم (مانند زنجیرها، آتش فروزان، و زقوم) در آیاتی مثل تصویر زنجیر و آتش: (إِنَّ لَدَیْنَا أَنکَالًا وَجَحِیمًا * وَطَعَامًا ذَا غُصَّهٍ وَعَذَابًا أَلِیمًا) (نزد ما زنجیرها و دوزخ است! و غذایی که در گلو گیر می‌کند و عذابی دردناک!) تلاش کرد تا پیامدهای کفر را به شکلی عینی نمایش دهد. این رویکرد، علاوه بر جنبه هشداردهنده، نشان دهنده تطابق قرآن با ذائقه ادبی و فرهنگی جامعه عرب است انسان از طریق قوه خیال و تصویرپدیده ها در ذهن خود، با مسائل مختلف ارتباط گیری میکند . خداوند متعال هر مسئله ای را به زیبایی در اوج بلاغت و فصاحت و زیبایی از هر بعد آن در قرآن به تصویر کشیده است . شاهد هستیم که با گذشت زمان ، غریضه هنری انسان او را به سمت سینما و فیلم و تصویر سازی برده است و از آنجا که قرآن کریم برای انسان ها نارل شده است و انسان ها برای فهم مسائل نیاز به محسوس شدن پدیده ها دارند قرآن از تصویر سازی در بسیاری از آیات خود استفاده کرده است و در عین بیان پدیده ها و اتفاقات پیش روی انسان ها ، احساسات مستمع و قاری قرآن را برانگیخته و ذهن او را به فضای مورد بحث خود درگیر کرده و از این طریق پیام خود را انتقال میدهد و این تصویر سازی فقط از طریق ابزاری چون کلمات انجام شده است که در تمامی زمان ها کاربرد داشته باشد وجنبه اعجازی آن را برساند. - مطالعاتی مانند پژوهش سید قطب در قاعده «تصویرپردازی هنری» نشان میدهد که آیات مکی با تکیه بر تصاویر کوتاه و ضرب آهنگ تند، به دنبال نفوذ به لایه های عمیق روانشناختی مخاطب هستند . - پایان نامه لیلا باقرزاده با عنوان «تصویر عاطفه در صحنه های قیامت» تأکید میکند که بیشتر آیات مربوط به جهنم در سوره های مکی متمرکز شده و از تصویرسازی برای تقریب مفاهیم انتزاعی به ذهن استفاده شده است . - پژوهش تطبیقی آیات الجنه نیز تفاوت محتوایی سوره های مکی و مدنی را تأیید میکند؛ به طوری که در سوره های مکی، توصیف نعمات مادی و عذابهای جهنم با تکرار و شدت بیشتری همراه است . اهداف پژوهش 1. شناسایی عناصر تصویرپردازی جهنم در سوره های مکی (واژگان، تشبیهات، و ساختارهای آوایی). 2. تحلیل رابطه بین سبک تصویرسازی و اهداف تربیتی-اعتقادی سوره های مکی. این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع علوم بلاغت و تفسیر، درصدد است تا گوشه ای از اعجاز هنری قرآن را در حیطه تصویرپردازی جهنم آشکار سازد. با توجه به تعداد زیاد تر آیات انذارمخصوصا در سور مکی و اهمیت پژوهش در این حوزه و نیز کم بودن پژوهش در حوزه انذار وعذاب های وعده داده شده الهی وتصویر سازی های خاص و ویژه در این آیات در این پژوهش انواع مختلف انذارهای خداوند متعال در ابتدای نزول قرآن در سور مکی به وسیله ی عناصر تصویر سازی تحلیل و بررسی میشود. روش تحقیق کتابخوانه ای بوده و فرضیه اصلی پژوهش بر این است که به نظر می‌رسد در قرآن کریم در خصوص آیات عذاب و انذار وآیات جهنم تصویر سازی های خاصی وجود دارد.
نقد و بررسی آیات اعتقادی در تفسیر همیان الزاد
نویسنده:
علاء العبیدی؛ استاد راهنما: سیفعلی زاهدی فر؛ استاد مشاور: کریم علیمحمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , نقد و بررسی کتاب
چکیده :
شناخت عقاید فرقه‌های اسلامی از منابع اصلی آن‌ها یک وظیفه‌ی ضروری برای امت اسلامی است، به‌ویژه فرقه‌هایی که خود را مسلمان می‌دانند اما به دلیل برخی رویدادهای تاریخی، مسلمانان پذیرش کاملی از اسلام آنان ندارند. یکی از مهم‌ترین این فرقه‌ها، خوارج هستند. آن‌ها دارای نشانه‌ها و آثار ویژه‌ای هستند که لازم است ما آن‌ها را به‌طور دقیق و واقعی بشناسیم، نه صرفاً از دیدگاه دیگران. بررسی کتاب «همیان الزاد إلی دار المعاد» و تحقیق در مورد آن نشان می‌دهد که دیدگاه‌های فرقه اباضیه تا حد زیادی بر اساس آموزه‌های قرآن کریم شکل گرفته است. محمد بن یوسف اطفیّش (1820 - 20 مارس 1914)، یکی از دانشمندان مسلمان الجزایری و از رهبران فرقه‌ی اباضیه و فعالان جنبش اصلاحات در الجزایر بود. وی در فقه، ادبیات، زبان‌شناسی و تفسیر قرآن تخصص داشت و به خاطر مخالفت شدید با استعمار فرانسه و علاقه‌ی فراوانش به جهان اسلام شناخته می‌شد. او تأثیر بسزایی در مسائل سیاسی کشورش و حرکت‌های اصلاح‌طلبانه داشت و تا پایان عمر خود در تدریس، نگارش و هدایت مردم فعال بود. وی در زادگاه خود در سن 96 سالگی درگذشت. این پژوهش با هدف بررسی عقاید فرقه‌ی اباضیه و مطالعه‌ی روش‌های تفسیری آن‌ها انجام شده است. همچنین، به‌طور خاص بر روش تفسیری کتاب «همیان الزاد» به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تفاسیر اباضیه تمرکز دارد. این تحقیق مبتنی بر گردآوری مطالب مورد نیاز از منابع اصلی شامل کتاب‌ها، مقالات، پژوهش‌ها و نشریات است. همچنین، استخراج آیات مرتبط با عقاید و نحوه‌ی تفسیر آن‌ها از «تفسیر همیان الزاد» از روش‌های اصلی تحقیق بوده است. سپس، این تفاسیر مورد نقد و تحلیل قرار گرفته تا شیوه‌ی استدلال و روش‌های استخراج احکام بررسی شود. پژوهش به چندین نتیجه مهم دست یافته است، از جمله: - دیدگاه اباضیه در مورد صفت ",وجه", به دیدگاه اشاعره نزدیک‌تر است. - دیدگاه اباضیه در مورد صفت ",عین", مشابه دیدگاه امامیه و معتزله است. - نظر اباضیه درباره‌ی صفات ",عرش", و ",استواء", به دیدگاه معتزله نزدیک‌تر است. - شباهت‌هایی میان دیدگاه اباضیه و امامیه در رابطه با صفت ",دست", مشاهده می‌شود. - دیدگاه اباضیه درباره‌ی صفات ",آمدن", و ",نزدیک شدن", نیز به دیدگاه امامیه نزدیک است. پژوهش پیشنهاداتی را در این زمینه ارائه می دهد. یکی؛ مطالعه‌ی تفاسیر مختلف قرآن از مذاهب گوناگون و مقایسه‌ی آن‌ها برای انتخاب دیدگاه‌های صحیح‌تر و دیگری؛ بررسی دیدگاه‌های اباضیه در زمینه‌ی صفات الهی و آیات مربوط به معاد در هنگام مطالعه‌ی این مباحث.
توحید و کارکردهای آن در منظومه فکری مقام معظم رهبری
نویسنده:
زهرا پائین محلی؛ استاد راهنما: علی اکبر محمدی مهر؛ استاد مشاور: قربان جلال
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
اصل توحید و خداشناسی، مبنایی‌ترین اصل در معارف دینی است که معارف دینی دیگر، با واسطه یا بدون واسطه بر روی آن بنا شده است. توحید به منزله‌ی ریشه‌ای است که سایر اصول دین و فروع آن ساقه و شاخه‌ها و میوه‌های این ریشه می‌باشند و از سوی دیگر غایت و مقصدی است که معارف دین، راهنمای رسیدن به قله‌ی آن هستند و می‌توان گفت توحید حرف اول و آخر دین است و این توحید و خداشناسی رکن و محور اصلی و اساسی منظومه فکری مقام معظم رهبری است که پس از تبیین منطق اسلام به‌عنوان سنگ بنای منظومه فکری ایشان بیان می‌گردد؛ لذا دغدغه اصلی رساله پیش رو شناخت دقیق توحید و کارکردهای آن در ابعاد (فردی، اجتماعی)، اصول توحید (اصل نفی عبادت غیرخدا، نفی طبقات اجتماعی، امور مالی) و آثار روانی توحید در منظومه فکری مقام معظم رهبری است و درصدد پاسخگویی به این سؤال اساسی است که مهم‌ترین کارکردهای توحید در منظومه فکری مقام معظم رهبری چیست؟ در تحقیق حاضر روش توصیفی - تحلیلی مبتنی بر داده‌های اسنادی- کتابخانه‌ای استفاده شده است.
حکمرانی انبیا الهی در قرآن کریم و بازتاب آن در اندیشه امام و رهبری
نویسنده:
هادی حسینی مقدم؛ استاد راهنما: حسین ارجینی؛ استاد مشاور: سهراب مقدمی شهیدانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
حکمرانی انبیاء الهی به معنای روش و کیفیت فرمانروایی انبیاء از موضوعاتی است که منجر به ایجاد دو دیدگاه دین گرایی در امور سیاسی - اجتماعی و دین گریزی گردیده است. در رویکرد نخست که با نگاهی حداکثری به دین به وجود آمده، ادیان الهی بویژه دین اسلام برای هدایت همه جانبه انسان نازل شده و دارای آموزه‌های مختلفی است که برخی از آنها تنها با کمک حکومت قابل اجرا می‌باشد لذا انبیاء وظیفه داشتند با ایجاد حکمرانی الهی، زمینه را برای هدایت مردم آماده و احکام الهی را اجرا نمایند. در رویکرد دین گریزی که توسط اندیشمندان سکولار ترویج می‌شود با نگاهی حداقلی به دین ، دخالت در سیاست و ایجاد حکمرانی برای ادیان و انبیاء الهی نفی گردیده و برنامه‌ی آنها صرفا در حوزه‌ی امور عبادی و اخلاقی منحصر و محدود می‌گردد. حضرت امام خمینی و مقام معظم رهبری با پذیرش دیدگاه نخست معتقدند جامعه اسلامی به خاطر ماهیت دین اسلام و تبعیت از انبیاء وظیفه دارد برای اجرای قوانین اسلام و شکل گیری حیات طیبه‌ای که مورد انتظار خداوند است به ایجاد حکمرانی الهی اقدام نمایند. در حیات طیبه دغدغه حکمرانان اجرای احکام الهی و پایبندی به ارزش‌های دینی بوده و ضمن توجه به اصالت آخرت و بعد معنوی انسان‌ها به نیازها و پیشرفت‌های مادی نیز توجه خواهد شد. انقلاب اسلامی ایران نیز با تکیه بر اهداف و آموزه‌های دینی و به دنبال نهضت انبیاء درصدد رسیدن به حیات طیبه‌ای که در آن آرامش، معنویت، پیشرفت، اخلاق و ... در سایه توحید الهی شکل خواهد گرفت، می‌باشد. هدف از این تحقیق که با روش توصیفی، تحلیلی و با شیوه کتابخانه‌ای صورت پذیرفته، اینست که حکمرانی انبیا الهی و بازتاب آن را در اندیشه‌ امامین انقلاب اسلامی تبیین نماید.
خوانش شبهات نظری و عملی پیرامون مردم‌ سالاری دینی
نویسنده:
عبدالله داورزنی؛ استاد راهنما: عباسعلی رهبر؛ استاد مشاور: ابراهیم برزگر
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
مردم‌سالاری دینی به‌عنوان یک الگوی حکمرانی در کشورهای اسلامی، به‌ویژه ایران، با چالش‌ها و شبهات نظری و عملی متعددی مواجه است. این نظام سیاسی که براساس اصول دینی و ارزش‌های مردم‌سالارانه شکل گرفته، از یک‌سو به دنبال تحقق عدالت و پاسخگویی به نیازهای عمومی است و از سوی دیگر، با انتقادات و شبهات جدی روبه‌رو می‌شود. این مفهوم که به تازگی وارد گفتمان سیاسی ایران شده است نیاز به تحلیل دقیق تر و عمیق تری دارد. تلاش هایی از این دست می تواند سرآغازی بر بازاندیشی مقوله های اصلی اندیشه سیاسی و مردم سالاری دینی در چهاچوب نظام نوین جمهوری اسلامی باشد. یکی از شبهات اصلی که در این زمینه مطرح گردیده، تعارض بین اصول دینی و آزادی‌های سیاسی است. منتقدان بر این باورند که وجود نهادهای دینی می‌تواند به محدودیت‌های سیاسی و اجتماعی منجر شود و قدرت را در دستان گروه‌های خاص متمرکز کند. در پاسخ به این شبهه، مردم‌سالاری دینی تأکید می‌کنند که می‌توان اصول دینی را به‌گونه‌ای تفسیر کرد که نه تنها آزادی‌های فردی را تضمین کند، بلکه موجب تقویت مشارکت عمومی نیز شود. شبهه دیگری که مطرح می‌شود، کارآمدی مردم‌سالاری دینی در پاسخ به نیازهای اجتماعی و اقتصادی است. منتقدان معتقدند که تصمیم‌گیری‌های سیاسی تحت تأثیر ملاحظات دینی قرار می‌گیرد و این امر می‌تواند به نادیده‌گرفتن منافع عمومی منجر شود. در پاسخ، می‌توان اشاره کرد که مردم‌سالاری دینی می‌تواند با ایجاد نهادهای پاسخگو و شفافیت در تصمیم‌گیری‌ها، به بهبود کارآمدی و پاسخگویی کمک کند. یکی از کارکردهای نوین و متفاوت با مردم سالاری لیبرال این است که مردم سالاری دینی تلاش می کند در دو بعد، تربیت سیاست مداران و کمال انسان ها، از حیث تزکیه نفس و تاکید بر عدالت و علم و تخصص کارگذاران اهتمام ورزد و انسان ها را در جهت رسیدن به کمال مطلوب و غایت وجودی آنان یاری دهد که این تفاوت دموکراسی و مردم سالاری در غرب و مردم سالاری دینی در ایران است. و در بُعد نظری، تضادهای فکری بین تفسیرهای مختلف از دین و سیاست نیز وجود دارد. برخی اندیشمندان معتقدند که دموکراسی و اصول دینی به‌طور ذاتی در تضاد هستند، در حالی که دیگران بر این باورند که می‌توان این دو را به‌نحوی سازگار کرد. این تضادها زمینه‌ای برای بحث‌های عمیق‌تری فراهم می‌کند که نیازمند تحلیل‌های دقیق و جامع هستند. در نهایت، پاسخ به شبهات نظری و عملی پیرامون مردم‌سالاری دینی نیازمند یک رویکرد جامع و انتقادی است. این تحقیق به بررسی چالش‌های موجود با استفاده از روش کتابخانه‌ای و روش پژوهش و روش کیفی از نوع تفسیری و تحلیل محتوا به ارائه راهکارهایی برای تقویت مردم‌سالاری دینی می‌پردازد و با تأکید بر اهمیت مشارکت عمومی و شفافیت، سعی در ارائه الگویی کارآمد و پاسخگو دارد. این پژوهش می‌تواند به درک بهتر تعامل دین و سیاست و شکل‌گیری یک نظام مردم‌سالار دینی کمک کند.
بررسی قلمرو نظریه «ترتب» با رویکردی بر نظرات امام خمینی (ره)
نویسنده:
محدثه افضلی ابدال آبادی؛ استاد راهنما: اعظم امینی؛ استاد مشاور: احمد فدوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
پایان‌نامه پیش رو به بررسی قلمرو نظریه «ترتب» در فقه اسلامی با تأکید بر نظرات امام خمینی (ره) می‌پردازد. نظریه «ترتب» به رابطه میان احکام و شرایط خاص اشاره دارد و در تحلیل فقهی، نقش مهمی ایفا می‌کند. این تحقیق ابتدا به تعریف و تبیین نظریه «ترتب» و سپس به بررسی مصادیق آن در حوزه‌های مختلف فقهی مانند عبادات، معاملات و حقوق اجتماعی می‌پردازد. نظرات امام خمینی (ره) به عنوان یکی از بزرگ‌ترین فقیهان معاصر، در این زمینه مورد تحلیل قرار گرفته و تأکید ایشان بر اهمیت شرایط در اعتبار احکام، به‌ویژه در مواردی که به اجتهاد و تحلیل فقیه نیاز است، مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که نظریه «ترتب» نه تنها به فهم عمیق‌تر احکام شرعی کمک می‌کند بلکه به ایجاد نظام‌های حقوقی منطبق با اصول اسلامی نیز یاری می‌رساند. در نهایت، این پایان‌نامه پیشنهاداتی برای پژوهش‌های آتی در این زمینه ارائه می‌دهد تا ابعاد بیشتری از نظریه «ترتب» و تأثیرات آن بر فقه اسلامی مورد بررسی قرار گیرد. روش اجرایی تحقیق پیش رو: استفاده از منابع معتبر فقهی و حقوقی می‌باشد که به صورت تحلیلی، توصیفی تدوین شده است.
  • تعداد رکورد ها : 336741