جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«انحصارگرایی» یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین رویکردهای موجود نسبت به حجیت ادیان است که بر اساس آن در هر زمان تنها یک دین می‌تواند هدایت و سعادت پیروان خود را تضمین کند. در مقابل، تکثرگرایان در دوره‌های متأخر بر این باورند که این نظریه نمی‌تواند منظومة هدایت الهی را به بهترین وجه توجیه کند. جدا از تحلیل عقلی دلایل انحصارگرایان و تکثرگرایان، تبیین نظر ادیان دربارة این مسئله از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و با توجه به اینکه اسلام آخرین دین الهی است تبیین نظرگاه آن در این مسئله بسیار مهم است. در این تحقیق تلاش شده است با بررسی آیاتی که به انحصارطلبی یهودیان و مسیحیان نظر دارد به ملازمة آن با انحصارگرایی اسلام توجه شود و در آخر به این نتیجه می‌رسد که اساساً میان نفی انحصارگرایی ادیان دیگر و نفی انحصارگرایی اسلام تلازمی وجود ندارد و باید برای اثبات یا نفی آن به ادلة دیگر مراجعه کرد.

یکی از دیدگاه‌های منحصر به فرد زبان دین رویکرد ایان توماس رمزی، اسقف و فیلسوف دین آکسفورد دهة 50 میلادی، است. مقالة حاضر به روش توصیفی و تحلیلی به بررسی دیدگاه زبان دین ایان توماس رمزی پرداخته و عمدة مباحث آن دو موضوع است؛ یکی تبیین و توصیف معرفت زبان دین ایان توماس رمزی و دوم زبان سخن گفتن رمزی از خداوند و توجیه گزاره‌های الهیاتی. ایان رمزی دربارة زبان دین معتقد به نوعی تجربة دینی است؛ یعنی با توصیف عبارات و کلمات الهیات می‌توان به امری ماورای تجربی دست یافت. رویکرد معرفتی رمزی دفاع از آموزه‌های دینی در برابر موضع انتقادی آنتونی فلو و آیر مبنی بر ابطال‌ناپذیری و بی‌معنایی گزاره‌های دینی بود. در نتیجه معتقد بود کلمات زبان دین و گزاره‌های دینی همچون گزاره‌های علمی می‌توانند دربردارندة معنا و در موقعیت خاصی حاوی مکاشفه و از نوع تجربة منحصر به فرد باشند. مهم‌ترین مسائل و دغدغه‌های ایان رمزی جایگاه تجربی بخشیدن به زبان دین، درک کاربرد معنایی کلمات، کشف امور واقع جهان با مدل‌سازی و به‌کارگیری استعاره در روش فهم زبان الهیاتی بود.

غدیر ریشه در ژرفای آفرینش انسان و جهان دارد و با هدف اصلی آن یعنی رسیدن به کمال مطلق دارد. لذا اثبات آن، تثبیت یکی از اصول عقایدی است. غدیر داستان دیروز نیست که گذشته باشد و فراموش شود بلکه چراغی است که امروز بیشتر از دیروز به روشنایی آن نیازمندیم تا به ریسمان الهی برسیم. غدیر هدیه از طرف شارع به خاطر غربال کردن امت نبوی در یک امتحان بزرگ است اما افرادی شبهات را نیز بر غدیر وارد کردند. یکی از شبهات این است که پیامبر (ص) برای بعد از خود جانشینی قرار نداد و آن را بدست مردم سپرد تا شورا کرده و یکی را به دلخواه خود انتخاب کنند. بعضی منتقدان هم وارد بحث ادبی و واژه شناسی شدند که واژه مولی به معنی دوست و سرپرست نیست بلکه معنای غیر از این دو واژه از آن استخراج کردند. همچنین، این شبهه که حضرت مولی الموحدین علی (ع) در مباحث خود به خطبه غدیر استدلال نکرد و سکوت نمود. در این تحقیق کوشیده­ایم تا برای این سئوالات، پاسخی درخور را بیابیم.

غدیر واقعیتی انکار ناپذیر و فراموش نشدنی در تاریخ اسلام است. از همین رو امام علی علیه‏السلام از آغازین روزهای خلافت ابوبکر در کنار شمردن امتیازاتی که ایشان را مستحق خلافت می‏کرد، به واقعه غدیر نیز احتجاج و استشهاد نمود. اقدام امام علیه‏السلام در بازخوانی این جریان، در واقع به چالش کشیدن حاکمیت غاصبان خلافت بود. این کار را امام، هم در مواجهه با ابوبکر و هم پس از آن، در عصر دیگر خلفاء انجام داد. لذا این حدیث همواره مورد هجمه و اشکال معاندین قرار گرفته است و یکی از اشکالاتی که از دیر زمان از سوی معاندین امامت و خلافت بلافصل امام امیرالمومنین علی علیه السلام مطرح بوده و هست، شبهه عدم احتجاج حضرت به حدیث غدیر است. اگرچه به این شبهه را اندیشمندان امامیه پاسخ داده اند ولی وهابیت معاصر در ضمن این شبهه شبهات جدیدی مانند شبهه عدم صحت احادیث احتجاج، شبهه فرعیت، شبهه فهم صحابه، شبهه بیان فضیلت و شبهات دیگر تاریخی به احتجاج حدیث غدیر را افزوده اند که ضرورت پاسخگویی دوباره را می طلبد. نویسنده در این رساله، بر اساس روش کتابخانه ای(توصیفی تحلیلی) با استناد به کتب معتبر عامه و خاصه احتجاج امیرالمومنین علیه السلام را به حدیث غدیر در موارد گوناگون اثبات و به شبهات مذکور معاندین وهابی پاسخ داده است.از دستاورد های مهم رساله اینکه امام علیه السلام بعد از غصب خلافت در موقعیت های مختلف به حدیث غدیر احتجاج نمودند و این احتجاج صرفا برای فضیلت نبوده بلکه برای اثبات نصب الهی و خلافت بلا فصل بوده است و شبهاتی که معاندین مطرح کرده اند با توجه به منابع معتبر عامه وارد نبوده اند.

ضرورت بقاي انسان‌شناسي علم و فناوري و نياز به آن، مستلزم ايجاد نسل جديدي از گزينه‌هاي قوي براي انتقال ميراث تبارشناسي به آينده‌هاي مشترك است؛ از آنجا كه مطالعه اجتماعي دانش از ساخت اجتماعي فناوري و قوم‌نگاري‌هاي علم و فناوري الهام گرفته، اكنون جوامعي كه علم در آن‌ها پرورش يافته بايد در امور تكنو علمي به گونه‌اي روبه گسترش عمل كنند. در اين كتاب سهم تبارشناسي مطالعه اجتماعي دانش و نظريه كنشگر شبكه از ديدگاه انسان‌شناسي، بررسي و چگونگي ظهور جهان‌هاي تكنو علمي و جهان شهري قرن بيست و يكمي، شرح داده شده است.

آیا زندگی معنایی دارد؟ آیا وقتی دنیا پر از درد و رنج است و این همه صرفا به شانس بستگی دارد آیا ممکن است زندگی معنی دار باشد؟ حتی اگر معنی هم داشته باشد ، آیا برای توجیه زندگی کافی است؟ حل این سوالات دشوار است. مواقعی وجود دارد که در آن با زندگی روزمره ، به صورت غیر منطقی ای بی رحمانه و غم انگیز روبرو می شویم ، و این باعث می شود که ارزش زندگی خود را زیر سوال ببریم. با این حال ، ایدو لاندو استدلال می کند ، زندگی ما اغلب معنادار است ، یا می تواند معنادار شود ، ما حد زیادی برای ارزیابی معنای آن گذاشته ایم. لاندو توضیح می دهد ، وقتی نوبت به معنی زندگی می رسد ، ما اجازه داده ایم که کامل بودن دشمن خوبی شود. ما نتوانسته ایم زندگی را کاملا معنی دار بدانیم و بنابراین نتوانسته ایم معنایی در زندگی خود ببینیم. ما باید خود را با تقویت و قدردانی از معنای زندگی خود هماهنگ کنیم و لاندو به ما نشان می دهد که چگونه این کار را انجام دهیم. در این کتاب که به گرمی نوشته شده است و سرشار از نمونه هایی از زندگی ، فیلم ، ادبیات و تاریخچه ی نویسنده است ، لاندو نظریه ها و توصیه های عملی جدیدی را ارائه می دهد که ما را به معنای موجود در زندگی ما بیدار می کند و نشان می دهد که چگونه می توانیم آن را تقویت کنیم. او با ایده های غالب نیهیلیستی که موجودیت ما را تضعیف می کند ، مقابله می کند. وی ضمن آشکار ساختن نقاط ضعف ایده هایی که بسیاری را به ناامیدی سوق می دهد ، برای حفظ امید بیشتر پرونده ای محکم ایجاد می کند. در طول مسیر ، او با سوالات تحریک آمیز روبرو می شود: آیا اگر می توانستیم برای همیشه زندگی کنیم مرگ زندگی را بی معنی می کرد؟ اگر آن را در متن بی حد و حصر کل جهان بررسی کنیم ، آیا می توانیم زندگی را معنی دار بدانیم؟ اگر به محض رسیدن به اهداف خود احساس پوچی کنیم و دستیابی به این اهداف همان چیزی است که به ما احساس معنی می دهد ، پس چه کاری می توانیم انجام دهیم؟ یافتن معنا در دنیایی ناقص احتمالا نحوه درک زندگی شما را تغییر می دهد.

کتاب حاضر، فرهنگ‌نامه زیبایی‌شناسی است که در آن سعی شده سیر تاریخی زیبایی شناسی دنبال شود. مؤلف بیان می‌دارد که زیبایی‌شناسی در زمان‌های گوناگون معانی مختلفی دارد و تعریف و تشریح آن به زمان کاملاً وابسته است. در این کلمات اصطلاحات و کلمات مربوط به زیبایی‌شناسی بیان و به‌طور کامل با توجه به زمان مورداستفاده از آن کلمه یا اصطلاح توضیح داده‌شده است. این کتاب، اولین کتابی است که برای دانشجویان دوره کارشناسی و تحصیلات تکمیلی درزمینة زیبایی‌شناسی مفید است. این کتاب دارای مدخل‌های کوتاه است و در حقیقت می‌تواند مکملی برای دیگر کتاب‌هایی باشد که درزمینة فلسفه هنر منتشرشده است. همچنین این کتاب درصدد نیست تا تشریح کند که مکاتب مختلف به زیبایی‌شناسی چگونه نگاه می‌کند بلکه می‌خواهد مفاهیم گوناگون از زیبایی‌شناسی را موردبررسی قرار دهد.

نگارنده با اشاره به دگرگونی رابطه بین هنر و فلسفه و نقش این دگرگونی در تولید موسیقی و پذیرش آن، تصریح می‌کند: "به منظور کمک به جبران ناچیز انگاشتن نقش زیبایی‌شناسی، بر برخی از گرازش‌های عمده درباره‌ی عامل انساین شناخت (ذهن شناسنده) بر استنباط‌هایی از هنر و زبان تاکید خواهد شد که در خلال تاریخ زیبایی‌شناسی کانتی و پس از کانت به ظهور رسیده‌اند. هدف من این است که هم‌ مجموعه‌ای از کج‌فهمی‌های مربوط به تاریخ اندیشه‌ی جدید را که در بعضی از حوزه‌های علوم انسانی به صورت سنت رایج درآمده‌اند. اصلاح کنم و هم صورت‌های موجه و پذیرفتن برخی از مبحث‌های نادیده گرفته شده و بد فهمیده شده در آن تاریخ را آشکار سازم". مباحث کتاب بدین‌قرار است: فلسفه‌ی جدید و پیدایش نظریه‌ی زیبایی‌شناسی کانت، "ایده‌آلیسم آلمانی و رمانتیسم آغازین آسمان"، "تفکراتی درباره‌ی عامل شناسایی (سوژه) (فیشه، هولدرلین، ونووالیس)"، "شلینگ، هنر به منزله‌ی افراز فلسفه"، "هگل، آغاز نظریه‌ی زیبایی‌شناختی و پایان هنر"، "اشلایر ماخر: هنر و تفسیر"، "موسیقی و زبان و ادبیات" و "نیچه و سرنوشت اندیشه‌ی رمانتیک". به تصریح نگارنده: "بعید نیست که تاریخچه‌ی نظریه‌ی زیبایی‌شناختی و هنر در مدرنیته به دلیل آن که می‌تواند پرده از روی روابط تغییر یابنده‌ی میان کردارهای مختلف انسانی و انواع معنی‌هایی که آن کردارها القا می‌کنند بردارد، در عصر حاضر بیش‌ترین اهمیت را داشته باشد. بی‌تردید هم پیش‌فرض‌های علمی‌ای که بر بخش‌های مهم فلسفه‌ی معاصر در سنت تحلیلی اثر می‌گذارند، و هم بدگمان‌های مبالغه‌آمیز درباره‌ی علم و فناوری که در قسمتی از تفکر زیبایی‌شناختی در سنت اروپایی نقشی ایفا می‌کنند، از جلب و جذب آن چه شاید درباره‌ی سنت زیبایی شناختی، بیش‌ترین اهمیت را داشت، عاجزند. نقص و نارسایی طرح شالوده‌ریزی قطعی فلسفه نباید لزوما یا به انکار همه‌ی گزارش‌های غیر علمی درباره‌ی جایگاه‌ ما در اشیاء و امور بینجامد یا به این دعوی که اصل ذهینت در واقع، اصل سلطه‌ی دیگری‌ای است که در غفلت فناوری معرفی از هستی‌ نمایان است. ذهن شناسانده‌ای که در حد اعلای سنت زیبایی‌شناختی آشکار می‌شود، ظاهرا به خطرهای سرکوب دیگری‌ای که ممکن است از ابراز وجودش ناشی شوند، آگاه است. یکی از منابع بدگمان‌های شالوده‌گرایی فیشته همین بود. در عین حال، این ذهن شناسانده هم به امکان فراروندگی وقوف دارد و هم به امکان خودفریبی ویرانگرانه و این هردو امکان از آن‌جا ناشی می‌شوند که او نمی‌تواند زمینه و بنیاد خودش باشد. چنین عقیده‌ای درباره‌ی پایگاه متزلزل عامل شناسایی در پرتو تجربه‌ی مدرنیته، پذیرفتنی‌تراز هرچیز دیگری در نظرم جلوه می‌کند".