جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در فاصله ی قرن پنجم تا یازدهم هجری، به دلیل سرکوب شدید اهل فکر و فلسفه از سوی حاکمان و فقهای در خدمتشان، هیچ انگاره ی فلسفی قابل اتکایی شکل نگرفت و هیچ فیلسوفی در معنای واقعی کلمه وجود نداشت تا آنکه در عصر صفوی با اندکی تغییر در رویه ی حکومت و مدرسه های دینی، «ملاصدرای شیرازی» رشد و نمو یافت و فلسفه ی صدرایی را بنیان گذاشت. اهمیت محمدبن ابراهیم شیرازی، ملقب به ملاصدرا، در تاریخ اندیشه ی ما چنان است که به اعتقاد بسیاری از اهالی فلسفه، پس از او تا قرن چهاردهم هیچ فیلسوفی در ایران نداشته ایم. کتاب «ملاصدرا؛ فیلسوف و متفکر بزرگ ایرانی» حاصل ترجمه و اقتباس «ذبیح الله منصوری» از نوشته های جمعی از شارحین غربی ملاصدرا و خاورشناسانی همچون «هانری کوربن»، «هرمان اولدنبرگ»، «والتر گریسمان» و ... است که برای آشنایی عموم با زندگی و اندیشه های این فیلسوف بزرگ، از کودکی تا بزرگسالی، تدوین شده است. این کتاب که با زبانی ساده و شیوا نوشته شده است، به خوبی زیست و زمانه ی عالم و متفکر بزرگی را روایت می کند که از جوانی فقط و فقط به دلیل اندیشیدن، مجبور شد شهر به شهر سفر کند و زندگی مخفیانه پیشه کند. کتاب «ملاصدرا؛ فیلسوف و متفکر بزرگ ایرانی» روایت سرگشتگی فیلسوف همیشه در تبعید است که از سوی مردم، حاکمان و عالمان زمانه ی خودش زخم ها خورد ولی هیچ گاه از فلسفه اش پاپس نکشید و تا پای مرگ بر سر تفکرش ایستاد.

فلسفه «لودويگ يوزف يوهان ويتگنشتاين»، فيلسوف نامدار اتريشي، پژواكي از تحولات زباني است كه از اواخر سده نوزدهم پديدار شده است. زبان در اين دوره تبديل به موضوعي فلسفي شد و بعدها با رويكرد تأليفي ظهور كرد كه امروزه از آن به عنوان فلسفه زبان ياد مي‌شود. اين كتاب مشتمل بر مجموعه مقالات «اسكات سافر» درباره محوري‌ترين مفاهيم و آموزه‌هاي منطقي حاكم بر نوشته‌هاي ويتگنشتاين است.

فیلسوفان، دیرزمانی است بر سر ماهیت «علیت» و «تبیین» با هم اختلاف‌نظر دارند. آن‌ها نظریه‌های مختلفي ذیل برنامه‌های متافیزیکی یکسان یا رقیب، ارائه کرده‌اند. اغلب فیلسوفان فکر می‌کنند این مفاهیم برای تفکر ما در حوزه علم و روابط روزمره محوریت دارند، اما برخی نیز اهمیت آن‌ها را منکرند و می‌گویند بهتر است هرچه زودتر آن‌ها را کاملا کنار بگذاریم. این کتاب درباره مبانی فلسفی علیت و تبیین است، اما به‌ تدریج در آن روشن می‌شود که اندیشیدن به این دو مفهوم نمی‌تواند به‌ نحوی شایسته انجام شود، مگر اینکه پای قوانین طبیعت نیز به بحث باز شود. بنابراين، کتاب به سه بخش تقسیم می‌شود: «علیت»، «قوانین طبیعت»، و «تبیین». در این کتاب، شرحی تجربه‌گرایانه از قوانین و علیت و شرحی درکل «وحدت‌گرا - قیاسی‌گرا» از تبیین به دست داده شده است.

فردریک چارلز کاپلستون در «تاریخ فلسفه (جلد دوم)» کاوشی استادانه از یکی از پرجنب‌و‌جوش‌ترین دوره‌های فکری در فلسفه غرب ارائه می‌دهد. این جلد، که بخشی از تاریخ جامع چند‌جلدی کاپلستون است، به دنیای غنی و پیچیده تفکر قرون وسطایی می‌پردازد و توسعه ایده‌های فلسفی را از دوران اولیه مسیحیت تا اواخر قرون وسطی دنبال می‌کند. کاپلستون با بررسی عمیق آگوستین قدیس، که با ترکیب الهیات مسیحی و فلسفه افلاطونی پایه‌های بسیاری از تفکرات قرون وسطایی را پایه‌گذاری کرد، آغاز می‌کند. تأملات عمیق آگوستین در‌مورد موضوعاتی مانند ماهیت خدا، مسئله شر و رابطه بین ایمان و عقل با جزئیات دقیق بررسی شده است. کاپلستون به‌طرز ماهرانه‌ای نشان می‌دهد که چگونه ایده‌های آگوستین نه‌تنها بر معاصران او تأثیر گذاشت، بلکه زمینه را برای تحولات فلسفی بعدی فراهم کرد. با پیشرفت کتاب، نویسندگان خوانندگان را از طریق مناظر پیچیده فلسفی که توسط متفکرانی مانند بوئتیوس، آنسلم و پیتر آبلارد شکل گرفته است راهنمایی می‌کند. بوئتیوس، با اثر مهم خود «تسلای فلسفه» شکاف بین دوران باستان کلاسیک و جهان قرون وسطی را پر می‌کند و بینش‌هایی را در‌مورد ماهیت خوشبختی و نقش مشیت الهی ارائه می‌دهد. آنسلم کانتربری، که به‌دلیل برهان هستی‌شناختی خود برای وجود خدا شهرت دارد، نمایانگر سنت مکتبی در‌حال رشدی است که به‌دنبال هماهنگ کردن عقل و ایمان بود. پیتر آبلارد با تأکید بر استدلال دیالکتیکی و پرسش‌های اخلاقی، روحیه‌ای انتقادی و تحلیلی را معرفی می‌کند که عمیقا بر مطالعات قرون وسطایی بعدی تأثیر می‌گذارد. مرکز این جلد از کتاب، شرح مفصل کاپلستون از ظهور مکتب است، روشی برای یادگیری که با استدلال دیالکتیکی دقیق مشخص می‌شود. او مشارکت‌های فیلسوفان مهم مکتبی، به‌ویژه توماس آکویناس و دونس اسکاتوس را بررسی می‌کند. آکویناس، که «الهیات فلسفی» او سنگ‌بنای الهیات کاتولیک است، به‌عنوان متفکری معرفی می‌شود که فلسفه ارسطویی را استادانه با دکترین مسیحی ادغام کرده و به طیف گسترده‌ای از مسائل متافیزیکی، اخلاقی و الهیاتی می‌پردازد. برخورد کاپلستون با آکویناس هم کامل و هم قابل‌دسترس است و تأثیر پایدار او بر تفکر غربی را برجسته می‌کند. این جلد با کاوشی از جان دانز اسکوتوس، فیلسوفی که بعدا با استدلال‌های ظریف و پیچیده‌اش لقب «دکتر سوبتیلیس» را برای او به ارمغان آورد، به اوج خود می‌رسد. کاپلستون سهم اسکوتوس در متافیزیک، به‌ویژه درک ظریف او از هستی و فردیت‌ و همچنین دیدگاه‌های پیچیده او درمورد ماهیت وجود خدا و محدودیت‌های دانش بشری را بررسی می‌کند. خروج اسکوتوس از برخی از موقعیت‌های کلیدی آکویناس، لحظه‌ای مهم در فلسفه قرون وسطی است و ماهیت پویا و در‌حال تکامل تفکر مکتبی را نشان می‌دهد. کتاب «تاریخ فلسفه (جلد دوم)» صرفا گزارشی زمانی از ایده‌های فلسفی نیست، بلکه تابلویی غنی است که تأثیر متقابل دین، عقل و فرهنگ را در طول دوره قرون وسطی نشان می‌دهد. روایت کاپلستون هم جذاب و هم آموزنده است و درک عمیقی از دستاوردهای فلسفی قرون وسطی در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد. در پایان، «تاریخ فلسفه (جلد دوم)» فردریک کاپلستون یک راهنمای ضروری برای هر‌کسی است که به‌دنبال درک پیشرفت فلسفه قرون وسطی است. این جلد با مطالعات دقیق، پوشش جامع‌ و توضیح واضح خود، گواهی بر اهمیت ماندگار تفکر قرون وسطایی در تاریخ گسترده‌تر فلسفه است. چه دانشجوی فلسفه، چه یک مورخ یا صرفا یک خواننده کنجکاو باشید، کار کاپلستون سفری عمیق و پرارزش را به قلب زندگی فکری قرون وسطی ارائه می دهد.

فلسفه یکی از شاخه های پربار درخت دانش بشری است. اندیشمندان یونانی، مانند افلاطون و ارسطو سهم زیادی در پرورش آن داشتند، اما نقش متفکران مسلمان در احیا و نیز انتقال آن به مغرب زمین درخور توجه است. اندیشمندان مسلمان همچنین با بهره گیری از میراث فلسفی یونان به طرح مسائل جدیدی پرداختند

موضوع این کتاب، بحث دربارة برخی رازها و شگفتی‌های جهان خلقت است. نوشتار حاضر، با هدف پرده‌برداری از بسیاری واقعیت‌های رازگونة جهان و ارائة تعریفی نوین از زندگی به انسان معاصر تدوین شده است. نگارنده در این کتاب می‌کوشد، چگونگی برقراری ارتباط میان مغز و بدن انسان‌ها با جهان را شرح داده و تأثیر القائات ذهنی فرد بر تغییر سیر زندگی را بیان کند. وی همچنین،‌به موضوعاتی مانند تله‌پاتی، پدیده‌های فراوانی، هومیوپاتی، طب‌سوزنی، ماهیت حافظه و آگاهی، ارتباط میان ذهن و بدن و تأثیر نیایش بر بیماران لاعجاج توجّه کرده و با توضیح دربارة آن‌ها، مرزهای علم را بر هم زده و واقعیت وجود هر یک را به صورت جداگانه ثابت کرده است. مشخّصة کتاب، تأکید بر این موضوع است که انسان‌ها در اساس واحدی یکپارچه و در ارتباط با یکدیگرند و به این وسیله و با بهره‌گیری از اصل «اجزای کاملاً پیوسته»، هر لحظه بر کل تأثیر می‌گذارند.

دانش ما اساسا از تجربه برمی آید. اما آیا تجربه واقعا آن چیزی است که به نظر می رسد؟ آیا می توان به اعتبار آن مطمئن بود؟ فلاسفه تجربه گرا دیدگاهی مبتنی بر “عقل سلیم” را از پدیده ها می پذیرند که ما مشاهده می کنیم و با این حال نتیجه گیری می کنند که آنچه هرگز نمی توان ادعای دانستن آن را داشت، آرای ما است. واقعیت فیزیکی ممکن است اصلا موجودیت نداشته باشد! بررسی تجربی از اندیشه و آثار کپلر، گالیله و نیوتون- با یک چشم انداز بنیادی جدید از دانش قرن هفده- که منشا این سنت عظیم انگلیسی در زمینه فلسفه است. کتاب حاضر خلاصه ای از استدلال های لاک، برکلی، هیوم، جان استوارت میل، برتراند راسل و آخرین تجربه گرای بریتانیایی یعنی ای جی آیر را گردآوری کرده است و در عین حال به نقدهایی که نسبت به تجربه گرایی در کارهای کانت، وینکن اشتاین، کارل پوپر و دیگران صورت گرفته نیز نگاه می اندازد. دیو رابینسون سال های متمادی به تدریس فلسفه پرداخته و مولف عناوین متعدد کتاب های قدم اول می باشد.

اين کتاب تلاشي است نظري و تاريخي براي فهم و تبيين ديدگاه‌هاي معرفت‌شناسانه سه تن از بزرگ‌ترين چهره‌هاي اخير در تاريخ فلسفه غرب: هوسرل، هايدگر و مرلو پونتي. نويسنده کتاب مي‌کوشد با کنار هم قرار دادن آراي اين سه متفکر و توجه به شباهت‌ها و تفاوت‌هاي آراي آنان و همچنين قرار دادن اين آرا و آموزه‌ها در پس‌زمينه معرفت‌شناسي استعلايي كانت، آراي معرفت‌شناسانه هيوم، بارکلي، لاک و دکارت و همچنين تلقي ارسطو و افلاطون از معرفت، گزارشي تازه از معرفت‌شناسي در سنت پديدارشناسي عرضه کند. او علاوه بر بررسي ارتباط آراي معرفت‌شناسانه اين فيلسوفان با مباحث معرفت‌شناسي معاصر از آراي متافيزيکي آنان نيز غافل نيست و مي‌کوشد نشان دهد چگونه هستي‌شناسي اين فيلسوفان در نقاطي مهم با معرفت‌شناسي آنان پيوند خورده است.