جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

با توجه به موضوع رساله «تحلیل گفتمانی حقوق بشر اسلام و غرب با تأکید بر تأثیرگذاری آن در نظام بین‌الملل با محوریت پروژه‌سازی امنیت جامع» می‌توان گفت که حقوق بشر در دهه‌های اخیر به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین موضوعات در عرصه‌ی روابط بین‌الملل مورد توجه صاحب‌نظران و سیاستمداران مکاتب فکری مختلف و مذاهب جهان ازجمله اسلام و غرب قرار گرفته است. امروزه همه آن‌ها اتفاق‌نظر دارند که بنیاد و اساس آن ‌همراه با آفرینش انسان بوده اما مصادیق آن در جوامع گوناگون فرق دارد. برخی آن را کاملاً انسان‌ساخته، عده‌ای مطابق طبیعت انسان و عقل (حقوق طبیعی) و گروهی آن را برخلاف جریان روح آدمی ‌دانسته‌اند؛ درحالی‌که بسیاری آن را الهی می‌پندارند. نکته حائز اهمیت این ‌که تمام مکاتب و مذاهب جهان بر تبیین و تحکیم پایه‌های حقوق بشر در جامعه جهانی کنونی متفق‌القول بوده ولی بزرگ‌ترین چالش آن‌ها اختلاف در مبانی و مصادیق است. به‌این‌ترتیب سوالات تحقیق چنین مطرح می‌گردد: چگونه می‌توان به بهترین وجه مبانی اختلافی دو دیدگاه اسلام و غرب را تحلیل کرد؟ و چه راهکارهایی برای نزدیک شدن این دو نظر در جهت تحقق نظریه امنیت جامع در سیاست جهانی وجود دارد؟ پژوهش حاضر با هدف بررسی موضوع حقوق بشر و مسائل آن در عرصه‌ی بین‌المللی در مکاتب فکری رقیب تلاش می‌نماید برای پاسخگویی به نیازهای مردم جهان‌های متمایز و متفاوت، به‌ویژه اسلام و غرب، بهترین رویه و تفکر را باهم ادغام نماید تا الگوی متناسب و جامع از صلح و امنیت را در جامعه‌ی جهانی کنونی به وجود آورد. برای این منظور، تحقیق با استفاده از رویه گفتمانی و نظریه سازه‌انگاری در حقوق بشر اسلام و غرب و با شیوه تحلیلی ـ توصیفی و نیز رویکرد استدلال قیاسی به دنبال راهکاری در جهت تأمین صلح و امنیت جامع در نظام بین‌الملل فعلی می‌باشد. لزوم یک استراتژی مدون و ارائه راهکار مناسب عملی (امنیت جامع)، در جهت چیره‌شدن بر مسائل مبنایی حقوق بشر در دو دیدگاه اسلام و غرب ازجمله در معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی و انسان‌شناسی ضروری می‌باشد که در این رساله به آن می‌پردازیم. نتایج نشان می‌دهند تحلیل گفتمانی و نظریه سازه‌انگاری بهترین روش تحلیل محتوایی در دو دیدگاه اسلام و غرب نیست اما انجام مذاکرات پارلمانی نهادینه در سطح جهانی و منطقه‌ای در قالب سازمان‌هایی مانند سازمان‌ملل‌متحد، اتحادیه‌اروپا و سازمان‌همکاری‌اسلامی بهترین راهکار تحقق امنیت جامع می‌باشد.

چکیده:در پژوهش حاضر به بررسی مقایسه ای انقلاب اسلامی ایران و تحولات مصر می پردازیم و مفروضه آن این است که بدون این بررسی، فهم و تبیین انقلاب مصر ممکن نیست. پشتوانه نظری مقاله، نظریه فرایند انقلابی و همچنین، نظریه (فرصت سیاسی) در چارچوب جامعه شناسی جنبش های اجتماعی است. انقلاب اسلامی ایران فرصت سیاسی مناسبی جنبش انقلابی مصر فراهم نمود تا در زمانی کوتاهتر و با مصرف هزینه ای کمتر به پیروزی برسد، اما درس گیری رژیم مبارک ارتش مصر و ایالات متحده از انقلاب ایران موجب شده است آنها در پی محدود کردن فرصت اسلام گرایان برای تسخیر کامل فضای سیاسی و گذر از اسلام گرایی اجتماعی به اسلام گرایی سیاسی باشد.بر این اساس این پژوهش، به این پرسش اساسی می پردازد که انقلاب اسلامی ایران و انقلاب 25 ژانویه مصر، چه شباهت ها و تفاوت های با یکدیگر دارند؟ این پرسش به لحاظ نظری در چارچوب سیاست های مقایسه ای و جامعه شناسی انقلاب ها جای می گیرد.در قسمت نتیجه گیری نیز تلاش شد به این پرسش محوری پاسخ داده شود که کدام شرایط ساختاری و کارگزار مشابه یا متفاوت در جوامع ایران و مصر توانست فرص سیاسی مناسب را برای پیروزی جنبش های انقلابی در این کشورها فراهم کند؟ و انقلاب مصر تا چه اندازه متاثر از فرصت های سیاسی برآمده از انقلاب اسلامی ایران بوده است؟ در پاسخ، با بهره گیری از نظریه های فرایند انقلابی در تحلیل انقلاب ها و نظریه فرصت سیاسی در تحلیل جنبش های اجماعی، به مقایسه چند شاخص ماهیت رژیم پیشین، رهبری انقلاب، ایدئولوژی شیوه عمل جمعی در فرایند انقلاب، مبادرت شد.

این پژوهش برای تبیین و اثبات مبانی و اصول جرم شناسی، در فقه و حقوق اسلام مباحثی را در چند فصل متفاوت به شرح ذیل بررسی میکند:فصل اول- کلیات : در این فصل به تعریف مساله و بیان سوالهای اصلی، اهداف و فرضیات تحقیق و همچنین بررسی سابقه و ضرورت انجام این چنین پژوهشی پرداخته شده است. فصل دوم - واژگان شناسی و تبیین موضوعات کاربردی در جرم شناسی : در این فصل سعی شده تا با بیان و تبیین برخی اصطلاحات حقوق و جرم شناسی مورد نیاز پژوهش، پرداخته شود. فصل سوم - عوامل ایجاد جرم در فقه و حقوق موضوعه : در این فصل سعی شده با تتبع در متون فقهی و حقوقی تا حد امکان به بیان عوامل و شرایط جرم زا پرداخته شود. فصل چهارم - عوامل موثر و تأثیر گذار در پیشگیری از جرم در فقه و حقوق موضوعه : این فصل به بررسی راهکارهای فقهی و حقوقی جلوگیری و پیشگیری اولیه از جرم در چهار بخش پیشگیری اجتماعی، پیشگیری اقتصادی، پیشگیری وضعی و پیشگیری فردی پرداخته است.فصل پنجم - عوامل و شرایط منطقی برای اصلاح و بازپروری مجرمین در فقه و حقوق موضوعه : در این فصل چهار عامل اساسی در اصلاح مجرمین در فقه و حقوق موضوعه که عبارتند از مجازات، اقدامات تأمینی و تربیتی، توبه و ندامت، بخشش و عفو بررسی شده اند تا از طریق بحث و بررسی در فصول فوق الذکر بتوان نتایج ذیل از میان متون دینی و قانونگذاری استخراج گردد :1- در اسلام و بخصوص در فقه و حقوق موضوعه مبانی و اصول بسیار ارزشمندی در جهت شناسایی و علت یابی تولید جرایم صورت پذیرفته تا در چهارچوب این آگاهی بتان بهترین راهکارهای پیشگیری چه در بعد فردی چه بعد اجتماعی به جامعه ی بشری عرضه بدارد. 2- در اسلام برخلاف آنچه برخی پنداشته اند راهکارهای تربیتی و اصلاح گر و درمان کننده مجرمین منحصر به مجازات نیست بکله کیفرها در فقه جزایی اسلامی جز ابزارهایی است که با توجه به برخی شرایط و ضوابط در مرحله آخر درمان واصلاح مجرم در حالت ضرورت اعمال می شود و پیش از آن چندین راه حل منحصر به فرد چون سیستم توبه یا عفو گذشت شاکی خصوصی یا حاکم شرع بنابر شرایطی و همچنین اقدامات تأمینی و تربیتی وضع گردیده است.

کهگیلویه یکی از شهرستان های استان کهگیلویه و بویراحمد می‌باشد که ساکنان آن از طوایف و تیره‌های مختلف تشکیل شده است این سرزمینبر اساس متون کهن در زمان هخامنشیان جزء خاک اوکسی‌ها و در زمان ساسانیان ارگان و در دوره اسلامی ارجان (کهگیلویه) نام گرفت.ایالت ارجان از قرن هشتم به بعد یعنی در دوره‌ی صفویه تغییر نام یافت و به کهگیلویه معروف گردید سادات یکی از طوایف تشکیل‌دهنده شهرستان کهگیلویه به شمار می‌آیند همگی نسب خود را به امامان اثنی عشری و فرزندان آن‌ها می‌رسانند. سادات شاه غالب (ع)، سادات میرسالار و سادات سید محمود (محمید(ع)) از مهم‌ترین سادات وابسته به کهگیلویه می‌باشند که از قرن‌ها پیش در این مناطق سکونت گزیدند و در بسیاری از حوادث و رخدادهای سیاسی، اجتماعی،فرهنگی، دینی نقش موثری داشته‌اند.این سادات بیشتر با تحمل کردن خیلی از سختی‌ها چون خود را محبوب و مورد احترام مردم می‌دانستند در گسترش و تبلیغ دین اسلام و رتق‌وفتق کردن امور زندگی مردم از قبیل عقد و ازدواج، تدفین و تلقین مردگان، رفع تعارضات منطقه‌ای، ایجاد مصالحه، برپایی مراسم تعزیه و روضه‌خوانی و دیگر امور حضوری مستقیم و سرنوشت‌ساز داشته‌اند.

چکیده آیین گذار یا تشرف ، مراحل مهم یا نقطه های عطف تاثیر گذار در زندگی آدمی است که دارای مفاهیم دینی و روانی خاصی بوده و با مراسم و مناسک آیینی ویژه‏ای که نشان‏گر بازآفرینی تلویحی آفرینش به‏شمار می‏آید، همراه است و برای فرد هویت تازه‏ای در میان گروه جدید ایجاد می‏کند. این مناسک که آیین‏های مربوط به سه مرحله‏ی اساسی، تولد یا آغاز دوران کودکی، سپس مرحله‏ی بزرگسالی و ازدواج و پس از آن مرگ را شامل می‏شود در میان اقوام مختلف ایرانی از گذشته تا کنون با مراسمی که بیان‏گر گذار یک فرد از مرحله‏ای به مرحله‏ی دیگر زندگی است به شیوه‏های گوناگون وبراساس کهن‏الگوها برگزار می‏شود نماد و نشانه‏ها در آیین که به شکل‏های گوناگونی تجلی یافته است براساس ساختار ذهن آدمیست که طبق ناخودآگاه جمعی شکل گرفته و بن‏مایه ها‏ی مشترکی دارد.در این کار پژوهشی سعی شده است تا آیین های سه مرحله اصلی گذار و در کنار آن طلاق به عنوان یک گذر در میانه ی زندگی فرد ، در روستای النگ از توابع بخش مرکزی شهرستان کردکوی استان گلستان بررسی شده و برگی به کتاب پر نقش و نگار فرهنگ و آیین ایران اضافه گردد و در این بین تشابهات و تفاوت های این آیین ها و تغییرات آن ها از گذشته تا به حال بیان شود . آیین هایی مانند بار بردن ، مارحنا، زن مار سلام و جهازبرون و .... در عروسی ها و آیین هایی مانند گره وندان، چگونگی پیش بینی جنس نوزاد و باید ها و نبایدها در بارداری و همچنین آئین هایی مانند تهیه سینی پیش جنازه، حلوای دهن تلی، مراسم روز پانزدهم و ... در هنگام مرگ.روش کار در این پژوهش روش مشاهده مستقیم و مشارکتی و نیز مشاهده و استفاده از اسناد بودهو همچنین از دیدگاه کارکردگرایی به آیین ها ، نگاه شده است که کارکردهای برخی آداب و رسوم و آیین انجام شده در هر یک از مراحل گذار (تولد ، ازدواج ، مرگ و همچنین طلاق)از جنبه های اقتصادی و معیشتی ، سیاسی و فرهنگی ، اموزشی و تعلیمی و وحدت قومی مورد بررسی قرار گرفته است . به ضرورت به غیر از دیدگاه کارکردگرایی بعنوان مکتب اصلی کار در دست پژوهش بدلیل اینکه ساختار اجتماعی این روستا مورد بررسی قرار می گیرد، نگاهی به مکاتب و دیدگاه های ساختارگرایی و کنش متقابل نیز داشته باشم، امید است که هم به عنوان بازشناسی گوشه ای بسیار کوچک از فرهنگ ایران زمین و هم ادای دین به زادگاه پدری ، پژوهشگر ، مورد پسند واقع گردد . واژگان کلیدی: آیین ، گذار، ازدواج، مرگ، تولد، طلاق، کارکرد

در فصل نخست ، مفاهیمی از قبیل حقوق کیفری ، مجازات ، کیفر شناسی و سرانجام مفهوم مجازات شلاق از نظرگاه لغوی ، حقوقی و کیفر شناسی مورد بررسی قرار می گیرد . به همین نحو، تلاش شده است تا مبانی فلسفه تشریع مجازات شلاق از دیدگاه عام حقوق جزا و دیدگاه خاص حقوق کیفری اسلام تشریح گردد. در فصل دوم نیز بنا بر ضرروت ، تاریخچه اجرای شلاق را به ترتیب در جهان و ایران بررسی نموده ایم .این در دو فصل جداگانه تحت عناوین : پیش بینی شلاق به عنوان کیفری حدی ( فصل اول ) و پیش بینی شلاق به عنوان کیفر تعریزی ( فصل دوم ) مطرح می گردد که درصدد است به بررسی جایگاه و کیفیت اجرای این مجازات در سیستم کیفری و رویه قضایی ایران بپردازد. هدف از این اقدام آن‌است که ضمن بررسی مصادیق قانونی مجازات شلاق ، مبانی و ریشه‌های فقهی تشریع این کیفر نیز مورد مطالعه قرار گیرد .بخش سوم ( ارزیابی کیفر شناختی شلاق ) :برای دستیابی به این هدف سعی شده است تا منابع موجود در حوزه های متفاوتی ( اما مرتبط) از جمله جامعه شناسی ، روان شناسی ، جرم شناسی ، و کیفر شناسی از نظر دور نماند و افزون بر آن مباحث مورد نظر تا جایی که امکان دارد بر منابع معتبر در قلمروهای مطالعاتی مرتبط با بحث مبتنی شود . در فصل دوم نیز جایگاه کیفر شناختی این مجازات را در حقوق کیفری ایران بررسی خواهیم نمود . در این بین ، مباحثی از قبیل تبیین منابع مدون ملی و فرا ملی کیفر شناسی در ایران ، تعارض شلاق با اسناد حقوق بشر، توجه چرایی شلاق بر مبنای تئوری‌های رایج حقوق بشری ، ادله مشروعیت یا عدم مشروعیت اجرای علنی این مجازات در حدود و تعزیرات به همراه نقد و بررسی کیفر شناختی این موضوع ، مطرح خواهد شد .

مغولان پیش از تشکیل امپراتوری در یک منطقه جغرافیایی فقیر و فاقد امکانات زندگی می کردند. همچنین ضرورت زندگی دامداری که مبتنی بر ییلاق و قشلاق بود مانع از یکجانشینی آنان می شد و پیوسته با هم و با همسایگان خود در ستیز بودند، آنها بیشتر بر سر تملک نواحی حاصلخیزتر از دشت سوزان و عطش زده خود مبارزاتی طولانی با هم داشتند و بنابراین، هنر و حرفه ی اصلی آنها جنگ و دزدی بود همین مساله در فرهنگ آنان تاثیر بسزایی داشته و بدیهی است عدم یکجانشینی موجب می شد تا نهادهای فرهنگی تشکیل نشود در میان مغولان آیین شمنی حاکم بود که در آن آیین علم و علم آموزی جایگاهی نداشت و بیشتر توصیه به غارت و خونریزی می‌کرد. تا زمانیکه مغولان بر این آیین بودند در ایران علاقه چندانی به امور فرهنگی نشان ندادند اما پس از آنکه مسلمان شدند تحت تاثیر این دین و آموزه های مشوقانه اسلام در تأسیس نهاد های فرهنگی دوره ایخانان داشته‌اند و همچنین وزرای مسلمان به منظور بهره مندی از ثواب اخروی ناشی از تاسیس نهادهای فرهنگی در اسلام و رقابت با وزرای همتای خود نقش بسیار برجسته ای در تأسیس و نهادهای فرهنگی این دوره داشته اند.کارگزاران مسلمان دست به اقدامات عمرانی و فرهنگی زدند بطوری که در ایام حکومت سه ایلخان مسلمان یعنی غازان، الجایتو و ابوسعید، سه نهاد فرهنگی به نام های شنب غازان، ربع رشیدی و سلطانیه تاسیس شد که در مقایسه با ایام پیش از اسلام آوردن ایلخانان قابل توجه است. پیش از این تنها یک نهاد فرهنگی به نام رصدخانه در مراغه ایجاد شد که کارکرد فرهنگی آن عمدتا در حد همان تعیین سعد و نحس ایام بود در حالیکه نهاد های فرهنگی ایجاد شده در دوره مسلمان شدن ایلخانان کارکردهای بسیار وسیع داشت.

پژوهش حاضر به تحلیل محتوای کتاب های درسی علوم دوره ی ابتدایی بر اساس مولفه های باور معرفت‏شناسی و بررسی روش تدریس معلمان دوره ی ابتدایی پرداخته است. جهت جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته و تحلیل محتوای کتاب های درسی علوم دوره ابتدایی استفاده شده است؛ بنابراین روش پژوهش کیفی بوده است .جامعه ی آماری در بخش تحلیل محتوای تمامی کتاب های دوره ی ابتدایی بوده است که از بین آنها کتاب علوم پایه اول تا ششم ابتدایی به دلیل مناسب بودن محتوای آنها با مولفه های باور معرفت شناسی در پژوهش حاضر انتخاب گردید. در بخش مصاحبه نیز جامعه ی آماری شامل کلیه ی معلمان دروس علوم تجربی قائمشهر بوده است که از بین آنها 19 معلم با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی هدفمند انتخاب شدند. داده های حاصل از تحلیل محتوا در بخش کیفی با استفاده از تجزیه و تحلیل استقرایی، مورد تحلیل قرا ر گرفت. داده های حاصل از مصاحبه نیز با استفاده از کدگذاری موضوعی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل محتوا نشان داد که میزان توجه کتاب های علوم به مولفه های باور معرفت شناسی متفاوت است. به این صورت که کتاب علوم اول ابتدایی به بعد منبع و مشاهده بیشترین توجه را داشته است و کتاب های علوم کلیه ی پایه ها به ابعاد منبع، توجیه و قطعیت توجه داشتند و توجه چندانی به بعد قطعیت نداشتند. یافته های حاصل از مصاحبه نیز نشان می دهد که معلمان در آموزش باورهای معرفت شناسی تمایل دارند از روش های دانش آموز محور مانند روش کارگروهی و ایفای نقش استفاده کنند و اعتقاد دارند که به دلیل الگوبرداری دانش آموزان از یکدیگر این روش در مقایسه با سایر روش های تدریس در رشد باورهای معرفت شناسی تاثیرگذارتر است. بنابراین معلمان به ابعاد منبع، توجیه و تکوین از ابعاد معرفت شناسی توجه داشتند و به بعد قطعیت توجه نداشتند.

در این مقاله ابتدا در قالب یک بحث نظری به بررسی دیدگاههای اثبات گرایی و مابعد اثبات گرایی در مورد امکان تاثیر گذاری ارزشهای دینی در علوم به خصوص علوم انسانی پرداخته شده است و با توجه به پذیرش نظری تاثیر ارزشها در علوم انسانی در دیدگاههای مابعد اثبات گرایی، تلاش گردیده تا ضمن بررسی گفتمانهای مختلف در مورد نحوه تاثیرگذاری ارزشهای دینی در علوم انسانی در دوران بعد از انقلاب اسلامی، ویژگیهای گفتمان و راهبرد مسلط در این دوران تبیین گردد.

از دیدگاه اسلام، ربا حرام است و حرمت آن از نظر فقهای شیعه و سنی تردیدناپذیر. اما اینکه هر نوع زیادی چه در ربای قرضی و چه در ربای معاملی حرمت داشته باشد، اختلاف‌نظر است . برخی از علمای اهل سنت معتقدند ربای قرضی حرام، تنها ربای جاهلی است که در آن تنها در برابر تمدید مهلت اضافه خواسته می‌شد (ربای اضعافا مضاعفه) بر این مبنا، بهره بانکی حرام نیست . در مقابل، علمای شیعه و بسیاری فقها اهل سنت تقاضای هر گونه زیادی در قرض را حرام می‌شمارند. چنین اختلاف نظری در مورد ربا معاملی نیز وجود دارد. راه دیگر برای شناخت ربای حرام، ارزیابی عللی است که در قرآن و روایات بطور ضمنی و آشکار آمده است . از دید قرآن و احادیث ، ربا ظالمانه است ، مانع کارهای نیک می‌شود، بیکاری، تن‌پروری و تنبلی را ترویج می‌کند. در یک مقایسه گذرا میان دریافت‌کنندگان، اعطا کنندگان و محل مصرف قرض در صدر اسلام و سیستم بانکی معاصر، در می‌یابیم علل یاد شده در گذشته وجود داشته ولی امروز جز در موارد معدودی وجود ندارد. بنابراین، اگر بتوانیم ثابت کنیم، علت حرمت ربا همانهایند که گفته شد چنانکه بسیاری از فقها به آنها استشهاد کرده‌اند، دریافت اضافه جز در وامهای ضروری حرام نخواهد بود. سومین راه برای شناخت مصداق ربا، تعیین محدوده قرض ربوی است . قرض از نظر محل مصرف ، دو نوع است : قرض ضروری و غیرضروری با نگاه به آیات و روایات و بررسی دیدگاههای موجود می‌توان دریافت قرضی متداول در صدر اسلام، از نوع ضروری بوده است . بر این اساس ، ربای حرام تنها در قرضهای ضروری مصداق پیدا می‌کند. دریافت قرض ربوی برای فعالیتهای تولیدی و خرید کالاهای لوکس حرام نخواهد بود. چهارمین چالش در رابطه با تعیین مصداق ربا، جبران کاهش ارزش پول است . از آنجا که در صدر اسلام پول دارای ارزش ذاتی و نوعی کالا بود و براحتی قابل افزایش نبود، مساله جبران تورم در قرضها نمی‌توانست مصداق داشته باشد به علاوه، تورم نیز محسوس نبود، قرض با مبالغ اندک ، کوتاه مدت و برای تامین نیازهای اولیه اعطا می‌شد. لیکن در اقتصاد معاصر تورم پدیده اجتناب‌ناپذیر است و معمولا وامها بلندمدت و مبالغ دریافتی نسبتا بزرگ می‌باشد. براساس دلایل انکارناپذیر فقهی، جبران کاهش ارزش پول ربا نیست . در نهایت با توجه به نقش بانکها و نرخ بهره به عنوان ساز و کار جذب و رفع و تخصیص کارآمد منابع، راهکارهایی پیشنهاد می‌شود: ملی کردن بانکها، ترویج بیع‌الشرط، خرید و فروش پول، استفاده از عقود اسلامی متداول در بانکداری بدون ربا، با تاکید بر جبران تورم در حسابهای پس‌انداز قرض‌الحسنه در صورتی که تغییرات معنی‌دار و قابل توجه باشد و در حسابهای سرمایه‌گذاری، در صورت بیمه یا تضمین اصل سرمایه، لازم است به ارزش واقعی بیمه و یا تضمین شود.