جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف این پژوهش بررسی رابطة هوش هیجانی و دینداری با توجه به نقش واسطه ای وضعیت اقتصادی دانش آموزان دورة متوسطة اول شهر خرامه بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی، و از نظر روش، توصیفی ـ همبستگی در قالب معادلات ساختاری است. جامعة آماری پژوهش دانش آموزان دورة متوسطة اول شهر خرامه (2401 نفر) بود که با توجه به تعداد متغیرها و حداقل تعداد نمونة موردنیاز در تحلیل مسیر، تعداد 331 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، پرسش نامة هوش هیجانی شات و همکاران (1998)، مقیاس دینداری گلاک و استارک (1965) و پرسش نامة وضعیت اقتصادی قدرت نما و همکاران (1392) بود. برای بررسی فرضیات پژوهش، از مدل معادلات ساختاری و رویکرد کمترین مربعات جزئی با استفاده از نرم افزار smart pls استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که تأثیر هوش هیجانی بر وضعیت اقتصادی دانش آموزان (0.833)، تأثیر هوش هیجانی بر دینداری آنان (0.993) و تأثیر وضعیت اقتصادی بر دینداری آنها (0.267) تأیید می شود. همچنین مقدار آزمون سوبل (3.92) نقش وضعیت اقتصادی (متغیر میانجی) در تأثیر هوش هیجانی بر دینداری دانش آموزان را تأیید می کند. یافته های این پژوهش نشان می دهد که تقویت هوش هیجانی دانش آموزان و بهبود وضعیت اقتصادی دانش آموزان، تأثیر مثبتی بر دینداری آنها خواهد داشت.

جرج بارکلی، فیلسوف تجربه­گرای قرن هجدهم از یک­سو اشیاء محسوس را چیزی جز ادراک یا تصور نمی­داند (ایده­آلیسم ذهنی) و از سوی دیگر با انکار وجود جسم، تنها به نفس باور دارد (ایده­آلیسم عینی). جاناتان دنسی در کتاب گزارشی تحلیلی از فلسفه اصالت تصوری برکلی کوشیده است یک تصویر کلی از فلسفه بارکلی ارائه کند که هم با استفاده از مشی کلی فیلسوفان تحلیلی دربرگیرنده تحلیلی روشن از عناصر اصلی اندیشه آن فیلسوف باشد و هم با یک نگاه انتقادی نقاط برجسته و ضعیف این فلسفه را نمایان کند. نوآوری مهم این اثر معرفی نظر بارکلی در باب تبیین علمی، چونان تبیینی تفسیری و در عین حال غایت شناختی است. نویسنده می­گوید که این نوآوری حاصل بازسازی اندیشه بارکلی و نه صرف مطالعه آثار اوست. در این مقاله هدف بررسی نقاط قوت و ضعف تحلیل­های نویسنده در مقام بررسی فلسفه بارکلی و بیان پاره­ای کاستی­ها در برخی از انتقادات نویسنده بر اندیشه بارکلی است. همچنین ترجمه کتاب نیز نقد و ارزیابی خواهد شد.

کتاب احتمالا یک رخداد به زندگی، تحصیلات و سیر و سلوک فردی و فکری این فیلسوف بزرگ فرانسوی می‌پردازد و در خلال زندگی‌نامه، آراء و افکار او مورد کنکاش و واکاوی قرار می‌گیرد. چه آن‌که دریدا فیلسوفی بود که بارقه‌های نبوغ را در او از سنین ابتدای جوانی‌و آثار ابتدایی‌اش می‌توان پی‌ گرفت

«دیرینه‌شناسی عقل علمی میشل فوکو» نوشتۀ گری گاتینگ، بررسی جامع آثار فوکو با تمرکز بر رویکرد روش‌شناختی او به تاریخ اندیشه است. گاتینگ، که خود نیز فیلسوف برجسته‌ای است، در این کتاب به روش دیرینه شناسی فوکو که به‌دنبال کشف ساختارهای زیربنایی حاکم بر معرفت و علم است، می‌پردازد. این کتاب به دقت متون کلیدی فوکو، از جمله «تاریخ جنون در عصر عقل»، «تولد درمانگاه»، «نظم اشیا» و «دیرینه‌شناسی علم» را تحلیل می‌کند. با این‌حال، کار گاتینگ صرفا خلاصه‌ای از نظریه‌های فوکو نیست، بلکه راهنمایی تفسیری است که به خوانندگان کمک می‌کند تا در ایده‌های پیچیدۀ ارائه‌شده توسط فوکو حرکت کنند و اهمیت آن‌ها را در زمینه‌های وسیع‌تر تفکر فلسفی و استدلال علمی درک کنند. این کتاب با بحث در مورد باکلارد و کانگویلهم، دو شخصیت تأثیرگذار در رشد فکری فوکو‌ آغاز می‌شود. او سپس به تشریح افکار فوکو در مورد جنون و بیماری روانی، پزشکی بالینی و علوم انسانی می‌پردازد. به ویژه، گاتینگ مفهوم فوکو از «دید پزشکی» و تأثیر آن بر عمل پزشکی و تجربۀ بیمار را روشن می‌کند. یکی دیگر از موضوعات محوری کتاب، نقد فوکو از علوم انسانی و شیوه‌های دسته‌بندی و تعریف تجربیات انسانی است. گاتینگ توضیح می‌دهد که چگونه فوکو روایت سنتی پیشرفت علمی را به چالش می‌کشد و این فرض را که دانش به صورت خطی در طول زمان ساخته می‌شود را زیر سوال می‌برد. در عوض، فوکو پیشنهاد می‌کند که هر دورۀ تاریخی مجموعه‌ای از قوانین منحصربه‌فرد خود را دارد که اصطلاحا «ناخودآگاه علمی» نامیده می‌شود. گاتینگ همچنین در این کتاب به موضع بحث‌برانگیز فوکو در‌مورد عقل و فلسفه پرداخته است. به‌طور خلاصه، «دیرینه‌شناسی عقل علمی میشل فوکو» گری گاتینگ، هم مقدمه‌ای برای کسانی است که تازه خوانش فوکو را شروع کرده‌اند و هم به‌عنوان یک مطالعۀ دقیق برای کسانی که به‌دنبال تعمیق درک خود از روش دیرینه‌شناسی او هستند که می‌تواند مخاطبان گسترده‌ای را پوشش دهد.

پژوهش با هدف پیش بینی رشد اخلاقی و رشد معنوی طلاب سطح مقدماتی حوزة علمیة قم براساس برنامة درسی پنهان انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعة آماری طلاب سطح مقدماتی حوزة علمیة قم برابر پانزده هزار نفر بود که با استفاده از جدول گرجسی و مورگان تعداد نمونه، 375 نفر به عنوان نمونه برآورد شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه های رشد اخلاقی معنوی پور (1391)، رشد معنوی تقی زاده (1390) و برنامة درسی پنهان شیخی (1388) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته ها نشان داد که مؤلفه های برنامة درسی پنهان، ازجمله جو اجتماعی و ارتباطات متقابل انسانی، ساختار فیزیکی و ساختار سازمانی، بر متغیرهای ملاک یعنی رشد اخلاقی و رشد معنوی تأثیر می گذارند و قدرت پیش بینی دارند. ضریب بتای استانداردشده برای این دو متغیر به ترتیب برابر 441/0 و 521/0 بود. براساس یافته ها و با توجه به میزان میانگین به دست آمده از رشد اخلاقی و معنوی، پیشنهاد شد که سیاست گذاران آموزشی حوزة علمیة قم با بهره گیری از مؤلفه های برنامة درسی پنهان، به فزونی رشد در سیر اخلاقی و سلوک معنوی طلاب سطح مقدماتی مبادرت ورزند.

این مقاله با هدف بررسی چگونگی تحول خواهی آموزش و پرورش در بستر مسجد و ارائة الگوی مدرسه مسجدمحور براساس پژوهش داده بنیاد انجام شده است. رویکرد این پژوهش کیفی است و براساس نظریة برخاسته از داده ها تنظیم شده است. در این پژوهش ابتدا به سیر تحول خواهی در آموزش و پرورش پرداخته و سپس به انواع مدارس تحول خواه با محوریت مسجد اشاره شده است. به منظور ارائة الگوی مدارس مسجدمحور، پس از تحلیل داده های به دست آمده از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته و عمیق با مدیران، مربیان، دانش آموزان و والدین دانش آموزان برخی از مدارس کشور و نیز تحلیل محتوای اسناد و فیلم های مستند مربوط به آن، مقوله های اصلی الگو در سه مرحلة کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شدند. در مرحلة کدگذاری باز، 178 کد اولیه شناسایی شد که در مرحلة کدگذاری محوری به بیست مقولة اصلی و در مرحلة کدگذاری گزینشی به شش مقوله یا بعد اساسی الگو طبقه بندی شدند که عبارت اند از: پدیدة اصلی «مدرسة مسجدمحور»، علل زمینه ساز (علل ایجادی و ایجابی)، راهبردها، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر و پیامدهای مدارس مسجدمحور.

به حق می‌توان گفت لودویگ ویتنگشتاین معروف‌ترین فیلسوف زبانی است. با این حال او تنها دو کتاب از خود منتشر کرد، یکی «رساله منطقی-فلسفی» و دیگری «پژوهش‌های فلسفی». با توجه به این دو کتاب، زندگانی فلسفی ویتگنشتاین را به دو بخش ویتگنشتاین اول و دوم تقسیم کرده‌اند. باقی مطالبی که ما از او در دست داریم جمع‌آوری دست‌نوشته‌هایی است که او طی سالیان متمادی نوشته است. کتاب «برگه‌ها» نیز مجموعه‌ای از نسخه‌های خطی و دست نوشته‌های ویتگنشتاین است که توسط دو تن از شاگردان او جمع‌آوری و چاپ شده است و مربوط به دورۀ ویتگنشتاین دوم است. به‌دلیل اینکه کتاب جمع‌آوری نسخ خطی فیلسوف است، آنچنان که انتظار می‌رود، بین مطالبش هماهنگی و سازگاری وجود ندارد ولی با این وجود، یکی از مهم‌ترین منابع آشنایی با تفکرات این فیلسوف بزرگ قرن بیستم است و نقش برجسته‌ای در فهم کتاب پژوهش‌های فلسفی او ایفا می‌کند. به‌طور کلی، «برگه‌ها» شامل مباحثی از قبیل معنا، زبان، منطق، معرفت شناسی، ریاضیات، اخلاق و روانشناسی فلسفی است. با توجه به موضوع هر دست‌نوشته، کتاب در شش فصل تنظیم شده است و در آن دست‌نوشته‌های مربوط به آن قرار گرفته است. فصل اول شامل مباحثی دربارۀ ماهیت فلسفه است. فصل دوم به موضوعاتی حول محور معنا و فهم می‌پردازد. عنوان فصل سوم «تفکر» است و دربردارندۀ نوشته‌های ویتگنشتاین راجع‌به چگونگی شکل‌گیری تفکر و ارتباط آن با زبان است. فصل بعدی به فحص و تحقیق دربارۀ جهان و چگونگی ارتباط ما با آن می‌پردازد. فصل پنجم به ریاضیات و منطق اختصاص دارد و فصل آخر مربوط به اخلاق و دین است. نکتۀ قابل توجه دربارۀ این کتاب این است که در چاپ فارسی، ترجمۀ انگلیسی و آلمانی نیز گنجانده شده است. بدون هیچ شکی در دسترس بودن یک متن به سه زبان، بسیار به فهم بهتر متن کمک می‌کند. با این اوصاف، این کتاب در وهلۀ اول برای دانشجویان و پژوهشگران فلسفۀ زبان، فلسفۀ تحلیلی و فلسفۀ ویتگنشتاین، به‌خصوص ویتگنشتاین دوم می‌تواند مفید و البته ضروری باشد.

«سلامت معنوی» به عنوان یکی از مهم ترین ابعاد سلامت، در نیم قرن اخیر، مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته و دربارة شاخص های اثرگذار بر آن، دیدگاه های متفاوتی مطرح شده است؛ ولی در آموزه های معصومان(ع) در این باره اتفاق نظر وجود دارد. امام سجاد(ع) در دعای هفتم صحیفه سجادیه، نکاتی راهبردی دربارة این بعد از سلامت و شاخص ها ترسیم نموده اند. از منظر آن حضرت، محور این مؤلفه ها، توکل و اعتماد بر خداوند قادر متعال است. در این نوشتار، نحوة اثربخشی شاخصة توکل بر سلامت معنوی و مفهوم قرآنی آن، واکاوی شده و اشاراتی نیز به دیدگاه های روان شناسی در این باب صورت گرفته؛ سپس به شیوة توصیفی ـ تحلیلی، نتایج این اثربخشی تبیین و ارائه شده است. یافته های این پژوهش، نشان می دهد که مهم ترین این موارد عبارت اند از: آرامش و امنیت روانی، امیدآفرینی، تقویت انگیزة درونی، عزت نفس، احساس رضایتمندی، و افزایش تاب آوری.

کتاب «یک سال تا رواقی‌گری: ۵۲ تمرین برای رسیدن به زندگی رضایت‌بخش» نوشته ماسیمو پیلیوچی، راهنمایی عملی و الهام‌بخش برای به کار بستن حکمت و اصول فلسفه رواقی در امور روزمره زندگی امروزی است. رویکردهای اثبات‌شده رواقی، حتی پس از گذشت بیش از دو هزار سال، همچنان درخشان و راهگشا هستند و می‌توانند چراغ راه ما در پیمودن مسیر پر پیچ‌وخم زندگی باشند. در این کتاب، نویسنده با ارائه ۵۲ درس و تمرین هفتگی، خوانندگان را گام به گام با مفاهیم، ارزش‌ها و روش‌های مکتب رواقی آشنا می‌سازد و نشان می‌دهد که چگونه می‌توان با تکیه بر این خرد کهن، به آرامش درون، استقامت در برابر مشکلات و شادکامی پایدار دست یافت. هر فصل از کتاب به یکی از جنبه‌های اصلی حکمت رواقی مانند خویشتن‌داری، عزت نفس، شجاعت، عدالت، و تعالی اختصاص یافته و شامل تأملات، حکایات و راهکارهای ملموسی برای تعمیق درک و نحوه به کارگیری آن اصول در زندگی است. برای نمونه، در بخشی از کتاب بر اهمیت تمرکز بر امور تحت کنترل فرد و رها کردن نگرانی‌ها درباره مسائل خارج از اراده او تأکید شده است. رواقیون معتقد بودند که سرچشمه بسیاری از اضطراب‌ها و آشفتگی‌های روحی، دلمشغولی به رویدادها و شرایطی است که خارج از حیطه اختیار ما هستند. در عوض، آن‌ها توصیه می‌کردند که باید همه توان خود را بر انجام بهترین عمل ممکن در لحظه حال و موقعیت فعلی متمرکز کنیم. یا در فصلی دیگر، بر لزوم توجه به گذر عمر و زودگذر بودن زندگی پرداخته شده است. رواقیون بر این باور بودند که درک محدود و ناپایدار بودن حیات، به ما کمک می‌کند تا قدر هر روز و هر فرصتی را بیشتر بدانیم، بر آنچه واقعا اهمیت دارد تمرکز کنیم و خود را وقف کارهای ارزشمند و هدفمند نماییم. پیلیوچی همچنین حکایات، نقل قول‌ها و سرمشق‌هایی از متفکران بزرگ رواقی همچون سنکا، اپیکتتوس و مارکوس اورلیوس ارائه می‌دهد تا به درک عمیق‌تر مفاهیم کمک کند. او سپس با طرح پرسش‌ها و تمرین‌هایی، خوانندگان را به تفکر، تأمل و به کار بستن آموخته‌ها در موقعیت‌های مختلف زندگی دعوت می‌کند. کتاب «یک سال تا رواقی‌گری» منبعی ارزشمند برای همه کسانی است که می‌خواهند با تکیه بر فرزانگی فلسفی، زندگی آگاهانه‌تر، متعادل‌تر و رضایت‌بخش‌تری داشته باشند. مطالعه و انجام تمرینات این کتاب، به تدریج ما را از اسارت افکار بیهوده و احساسات مخرب رها می‌سازد و راه را برای دستیابی به نگرشی استوارتر، بردبارتر و آرامش‌بخش‌تر هموار می‌کند.

هایدگر یکی از منازعه‌برانگیزترین متفکران قرن بیستم است. نوشته‌های او به طور بدنامی دشوار، و نیازمند مطالعۀ دقیق‌اند. هایدگر متأخر کتابی ضروری برای همۀ دانشجویانی است که برای نخستین بار با آثار متأخر این فیلسوف بزرگ آلمانی مواجه می‌شوند. کتاب چنین مسائلی را پوشش می‌دهد: * زندگی هایدگر و پیش‌زمینۀ آثار متأخرش * بررسی آرا و متون برخی از تأثیرگذارترین آثار متأخر او * تداوم اهمیت هایدگر در فلسفه و تفکر معاصر