جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هانس گئورگ گادامر یکی از برجسته ترین متفکران اروپایی قرن بیستم بود. فلسفهٔ او مخصوصا به کشف متداول ترین الگوهای تجربه و تفکر – که هرگاه مردم در جستجوی فهم جهان و یکدیگر هستند، زمانی که متون یا دیگر نمودهای معنا را تفسیر می کنند و هنگامی که هنر یا طبیعت را به گونه ای فریبنده، لذت بخش و معنادار تجربه می کنند، رخ می دهد – اختصاص دارد. گرچه گادامر به طور خاص درباره معماری کم نوشته است، نوشته های او در باب هنر و زیبایی شناسی گسترده است و نقشی محوری در برنامهٔ کلی فلسفی او بازی می کند. به همین علت، در طول دهه ها، اندیشهٔ او بر طیف گسترده ای از معماران و نظریه پردازان معماری نفوذ داشته است. یک رویکرد هرمنوتیک به معماری، الگوی هرمنوتیک تفکر و تجربه را در حوزه های مختلف حرفهٔ معماری کشف می کند. این الگو ممکن است در فعالیت آفرینشگرانهٔ معمار و فهم زیباشناختی آفرینش های او یافته شود. شاید در راهی که معماران برای شناخت سنت های معماری و نوشته های معمارانه دنبال می کنند، نهفته باشد. می شود آن را در مسیری که همهٔ کسانی که در پیشهٔ معماری همکاری می کنند (کارفرمایان، جامعه، بساز و بفروشان، مدیران و طراحان)، همدیگر را درک کرده و با یکدیگر کار می کنند، یافت. به قول وسلی، نسبت معماری به فرهنگ همچون کتاب است به سواد. همین اهمیت معماری از جهت فرهنگی است که بسیاری از دانشجویان را به سوی این رشته جذب می کند. آن ها احساس می کنند که معماری فقط جذاب و لذت بخش نیست، بلکه برای زندگی مهم است. معماری می تواند، به روش خودش، در غنی کردن یک اجتماع و نمایش اهمیت آن جامعه مشارکت کند. این ساحت معنا، بخشی از چیزی است که معماری را به فلسفه نزدیک می کند، اما نیاز نیست کسی دانشجوی یکی از دو رشتهٔ فلسفه یا معماری باشد تا در حدودی بفهمد که معماری، حامل معانی عمیق انسانی است.

کتاب «تجربه و طبیعت» اثر جان دیویی است. این کتاب درواقع نسخه‌ی اصلاح‌شده و گسترده‌تر، از سخنرانی‌های جان دیویی است که تا سال ۱۹۲۵ انجام شده است. مسئله‌ی اصلی او در کتاب «تجربه و طبیعت»، پیوند میان تجربه‌ی آگاهانه و جهان طبیعت است. این کتاب شامل ده مقاله است که در هرکدام از آن‌ها، دیویی به یک نقطه‌نظر درباره‌ی طبیعت، انسان و مفاهیم پیرامون آن پرداخته است. اما جان دیویی کیست؟ جان دیویی فیلسوف برجسته‌ی آمریکایی و بنیان‌گذار فلسفه‌ی عمل‌گرایی یا پراگماتیسم است. او می‌خواست فلسفه را به‌صورت یک علم درآورد. می‌توان گفت خلاصه‌ی فلسفه‌ی عمل‌گرایی یک جمله بود: «بحث نکن! به فکر چاره باش.» او در فلسفه‌اش به مسئله‌ی روان‌شناسی کودک و مدرسه نیز بسیار پرداخته است. دیویی تا پایان عمرش در سال ۱۹۵۲ هم‌چنان به اندیشه‌ورزی فلسفی مشغول بود و آثار بسیار مهمی در این زمینه منتشر کرد. در کتاب «تجربه و طبیعت»، هدف اصلی جان دیویی این است که یکی از آرای فیلسوفان در سرتاسر تاریخ را به چالش بکشد. بسیاری از فلاسفه معتقد بودند که انسان به‌دلیل این‌که از زندگی آگاهانه برخوردار است، دربرابر طبیعت قرار دارد. منظور دیویی از آگاهی این است که چیزی در درون انسان وجود دارد که پیشامدهای محیط اطراف را به‌صورت تلفیقی از تصویر، صدا، بو و حس‌چشایی در درون خود درک می‌کند و به همین دلیل است که توانسته جهان (طبیعت) را تصرف کند. جان دیویی باور دارد که آگاهی در‌مقابل طبیعت قرار نمی‌گیرد، درواقع آگاهی یکی از نمودهای طبیعت است که در روند تکاملی خود آن را پرورده است. مقالات دیویی و فلسفه‌ی او با همه‌ی عمقی که دارد، همه‌فهم و آسان بیان شده است به همین دلیل، طیف وسیعی از مردم در طول حیاتش و پس از آن، از آثار و آرای او بهره بردند.

این کتاب، معماران را با آرا و آثار اندیشمند فرانسوی، لوس ایریگاره آشنا می‌نماید. کتاب، به گزیده‌ای از آثار او، از زمان انتشار نخستین کتاب بحث‌برانگیزش، آینهٔ معاینهٔ زن دیگر (۱۹۷۴) و جدیدترین مجموعهٔ مقاله‌هایش، دست‌نوشته‌های اصلی (۲۰۰۴) می‌پردازد که به‌صراحت با طراحی، و همچنین، با تاریخ، نظریه و نقد معماری ارتباط دارند. آثار ایریگاره شامل بحث‌های بسیاری دربارهٔ اهمیت فضا و پیوند فضایی میان زنان و مردان در فرهنگ غربی است که همچنین، مباحثی اصلی در طراحی، تاریخ، نظریه و نقد معماری به شمار می‌آیند. او فضاهای کالبدی و معماری (مانند خانه‌ها، بازارچه‌ها، گذرها، راهروها، آستانه‌ها، مرزها، مفصل‌ها، رواق‌ها و پل‌ها) و پنداشته‌های هندسی (همچون، دایره‌ها، خط‌های مورب، روابط بیرون/درون یا منحنی‌های محاط) را مطالعه می‌کند. ایریگاره همچنین، روش‌ها و شگردهای ساختن فضا را کاوش می‌کند که در معماری به کار می‌روند و از آن جمله می‌توان به این موارد اشاره نمود: رویه‌های سنجش و برآورد، ریاضیات و هندسه، مکان‌شناسی و زمین‌شناسی، و تاریخ‌شناسی فضا، زمان و ماده. افزون بر این، او به بررسی نظام‌های زبانی، مادی و بصری در بازنمایی می‌پردازد که آن‌ها را «مهرازی» می‌داند؛ برای نمونه، می‌توان به مطالعاتش دربارهٔ بیان‌های فنی، فلسفی، گفتمانی و متنی اشاره نمود که فضا و اندیشندهٔ فردی را در فرهنگ غربی شامل می‌گردد. به‌هرروی، آرای ایریگاره دربارهٔ فضا و معماری، ارجاعاتی خنثی و بدون جنسیت نیستند که در قالب معماری فرورفته و سازمان‌یابی فضایی به خود گرفته باشند، بلکه علاقهٔ او به روش‌های بیان فرهنگی، همواره از باورش به شیوه‌های متفاوت زنان و مردان برای بیان و نمود خود برخاسته است.

این کتاب، معماران را با آرا و آثار اندیشمند فرانسوی، لوس ایریگاره آشنا می‌نماید. کتاب، به گزیده‌ای از آثار او، از زمان انتشار نخستین کتاب بحث‌برانگیزش، آینهٔ معاینهٔ زن دیگر (۱۹۷۴) و جدیدترین مجموعهٔ مقاله‌هایش، دست‌نوشته‌های اصلی (۲۰۰۴) می‌پردازد که به‌صراحت با طراحی، و همچنین، با تاریخ، نظریه و نقد معماری ارتباط دارند. آثار ایریگاره شامل بحث‌های بسیاری دربارهٔ اهمیت فضا و پیوند فضایی میان زنان و مردان در فرهنگ غربی است که همچنین، مباحثی اصلی در طراحی، تاریخ، نظریه و نقد معماری به شمار می‌آیند. او فضاهای کالبدی و معماری (مانند خانه‌ها، بازارچه‌ها، گذرها، راهروها، آستانه‌ها، مرزها، مفصل‌ها، رواق‌ها و پل‌ها) و پنداشته‌های هندسی (همچون، دایره‌ها، خط‌های مورب، روابط بیرون/درون یا منحنی‌های محاط) را مطالعه می‌کند. ایریگاره همچنین، روش‌ها و شگردهای ساختن فضا را کاوش می‌کند که در معماری به کار می‌روند و از آن جمله می‌توان به این موارد اشاره نمود: رویه‌های سنجش و برآورد، ریاضیات و هندسه، مکان‌شناسی و زمین‌شناسی، و تاریخ‌شناسی فضا، زمان و ماده. افزون بر این، او به بررسی نظام‌های زبانی، مادی و بصری در بازنمایی می‌پردازد که آن‌ها را «مهرازی» می‌داند؛ برای نمونه، می‌توان به مطالعاتش دربارهٔ بیان‌های فنی، فلسفی، گفتمانی و متنی اشاره نمود که فضا و اندیشندهٔ فردی را در فرهنگ غربی شامل می‌گردد. به‌هرروی، آرای ایریگاره دربارهٔ فضا و معماری، ارجاعاتی خنثی و بدون جنسیت نیستند که در قالب معماری فرورفته و سازمان‌یابی فضایی به خود گرفته باشند، بلکه علاقهٔ او به روش‌های بیان فرهنگی، همواره از باورش به شیوه‌های متفاوت زنان و مردان برای بیان و نمود خود برخاسته است.

کتاب هایدگر برای معماران توسط آدام شار نوشته شده است و مرتضی نیک فطرت آن را به فارسی ترجمه کرده است و انتشارات فکر نو آن را به چاپ رسانده است. می توانید این کتاب را از سایت انتشارات کلهر خریداری کنید. کتاب حاضر به معرفی برخی از ایده های هایدگر می پردازد. رویکرد هایدگر را به هنر و معماری، نمیتوان به دوره ای خاص نسبت داد، ولی در کل میتوان گفت که اندیشه های او دربرگیرندة معماری مدرن متاخر و آغاز پست مدرن است و حتی می توان گفت کل نیمة دوم قرن بیستم به نوعی تحت تاثیر اندیشه های او بوده است. از یک سو، هایدگر را می توان در زمرة اندیشمندانی قرار داد که به سنت های معماری مدرن روی آورده است و از دیگر سو، می توان او را منادی تقوا و روحانیت در جامعة مادی گرای غرب دانست. او به بیان این که تمدن و پیشرفت های تکنولوژی حاصل از آن، هرگز نمی تواند پاسخگوی نیازهای روحی و روانی انسان ها باشد، به تقوای روحانی و مذهبی رنگی دوباره بخشیده است. همچنین در بخش پایانی کتاب بدین مساله پرداخته است که چگونه برخی از معماران و یا منتقدان معماری تفکرات هایدگر را حول یک عنصر خاص سازماندهی می کنند.

در سال 1924 اسپالدینگ ] نویسنده کتاب[ اولین و مهمترین جلد از کتاب -زندگی و آموزه های اساتید خاور دور- را منتشر کرد. این کتاب شرح سفری تحقیقاتی به هند و تبت است که توسط گروهی متشکل از 11 دانشمند در سال 1894 صورت گرفته بود. آن ها ادعا می کنند که در طول سفر با عالی رتبه ترین اساتید کوه های هیمالیا دیدار کرده و تجربه زندگی جاویدان و مطاله و بررسی زندگی این اشخاص، منجر به کسب بینشی شگفت انگیز در زندگی و دریافت پیام معنوی شد. این رویاروی نزدیک آنها را قادر ساخت که شاهد اصول و رخداد های معنوی ای که به صورت روزانه در زندگی این اساتید وجود دارد باشند که حتی می شود به معجزه از آن ها یاد کرد به طور مثال روی آب راه رفتن ویا ظاهر کردن نان برای افراد گرسنه. این کتاب همواره بین جستجوگران معنوی محبوب بوده همچین برای کسانی که شیفته ی فلسفه ی شرقی هستند از طرفی به خاطر متن قابل فهم و سهل الوصولی که دارد می تواند برای کسانی که از خواندن داستان های خوب لذت می برند نیز جذاب باشد. به هر حال با وجود اکثر اقداماتی که در هند صروت می گیرد، استادان عالی رتبه بودا این را مشخص کردند که حضرت مسیح تجلی بالاترین درجه از مقام روشنگری است و یا تجسم حالت هوشیاری، چیزی که ما همه در جستجوی آنیم، نور مسیح برای هر فرد و برای هر کودکی که پا در دنیا می نهد. اسپالدینگ بعد از استقبال از این کتاب 5 جلد دیگر در سال های بعد به این کتاب اضافه کرد. اسپلادینگ متخصص ژیوفیزیک بود که در سال 1954 از دنیا رفت. «معبد سکوت» با ترجمه فریده مهدوی دامغانی در دسترس فارسی زبانان قرار گرفته است.

فلسفه پویشی، به معنای عام، شامل همه دیدگاه هایی است که اصالت را به تغییر و حرکت می دهند نه به سکون و ثبات. دانیل ا. دامبروفسکی استاد فلسفه در دانشگاه سیاتل آمریکا و نویسنده هفده کتاب و ده ها مقاله است. او در این کتاب به ذکر برداشت های مختلف افلاطون شناسان می پردازد و سپس با استناد به متن آثار افلاطون نظیر تیمائوس، سوفسطایی، مهمانی، مرد سیاسی، جمهوری و غیره و نیز آرای اندیشمندان پویشی ای چون وایتهد، هارتس هورن و دیگران نظرهای این گروه از مفسران افلاطونی را تحلیل و از آن ها دفاع می کند. نویسنده معتقد است که تفسیر پویشی از آرای افلاطون می تواند در مقابله با سوء فهمی که در خصوص نظر افلاطون درباره خدا نزد فیلسوفان و متألهان و دینداران ادیان ابراهیمی به طور کلی پدید آمده مفید باشد. وی اظهار می کند کامل ترین روایت فلسفه دین افلاطونی در محاورات پایانی افلاطون آمده است. در سراسر این کتاب دامبروفسکی سعی می کند که موضع هارتس هورن نسبت به افلاطون را با دقت هرچه بیشتر مورد توجه قرار دهد.

این کتاب با روایتی داستان‌گونه، اندیشه‌های نیچه را مورد شرح و بررسی قرار می‌دهد و شما را به شناخت دقیق‌تری نسبت به این فیلسوف بزرگ می‌رساند. کتاب همگام با نیچه (Hiking with Nietzsche) در مورد تجلى اهداف و جست‌وجوى آن‌هاست

"نیچه درآمدی به فهم فلسفه" اثری است به قلم "کارل یاسپرس" که خواندن آن یک قدم جدی در درک فلسفه ی نیچه به حساب می آید. این کتاب تحلیل فلسفه ی یک فیلسوف (نیچه) توسط فیلسوفی دیگر( "کارل یاسپرس" ، یکی از بنیانگذاران فلسفه ی اگزیستانسیالیسم) است. "نیچه درآمدی به فهم فلسفه" مطالب منتشر شده از نیچه ، قطعات منتشر نشده و نامه ها را پوشش می دهد. در این اثر ، "کارل یاسپرس" پیوند نیچه به عنوان یک انسان را با نیچه به عنوان یک فیلسوف آشکار می کند. "کارل یاسپرس" از مکاتبات نیچه با پیتر گاست موسیقیدان ، فرانتس اوربک متخصص الهیات ، اروین رود کلاسیسیست ، مادرش ، خواهرش و دیگران ، پرتره ای ارائه می کند از یک فرد تنها ، تا حدودی کمرو ، وصله ی ناجور جامعه و در عین حال فوق العاده مودب و بیش از همه فردی که جانش بسته ی ایده ی گیرای وظیفه ی خود یعنی ارزیابی مجدد همه ارزش ها می باشد. از نظر "کارل یاسپرس"، خلوص نیچه، تابعی از اهمیتی بود که نیچه به وظیفه خود در ارزیابی مجدد ارزش ها قائل بود و همچنین نتیجه ی اینکه معاصرانش نمی توانستند با او همراه شوند. چرا که آن ها برای موفقیت در دنیا باید همچنین به اخلاق ، مسیحیت و ایده ی آلمان ، ازدواج ، صحت سیاسی ، داشتن دوستان مناسب و داشتن دیدگاه های درست، حتی اگر همه این عقاید بر اساس ارزش های نادرست باشد، پایبند می بودند. برخی می توانستند ایستادگی نیچه را در برابر این ارزشهای غلط تماشا کنند. اما به تماشا نشستن او برای از بین بردن حرفه اش، نمایشی دردناک بود. حتی اگر برخی می توانستند تماشا کنند ، هیچ کس نمی توانست با او همراه شود. او مجبور شد آن راه را به تنهایی برود. شاید دوستانی که از دور نظاره می کردند حق داشتند. وقتی نیچه در سال 1889 فروپاشید ، او اصلا فرد مهمی نبود و بسیاری از دوستانش شخص مهمی به حساب می آمدند. همانطور که "کارل یاسپرس" بازگو می کند ، نیچه خودش کتاب های خود را منتشر می کرد و هیچ خواننده ای هم در کار نبود. وی در میان پناهندگان بازل پذیرفته شد و از دسترسی به هرگونه خدمات خاص یا درمانی محروم شد. اکنون ورق ها برگشته است، زیرا بسیاری از افرادی که در زمان نیچه فرد مهمی بودند اکنون فقط به واسطه ی ارتباط با او شناخته می شوند.

کتاب "سکون و حرکت" مشتمل بر مجموعه ای از گفت و گوها در مورد مضامین مذهبی و فلسفی هند باستانی است که انسان در جستجوی رهایی، ایده های او در مورد مسیر معنویت و مفاهیم سنتی مختلف در اصطلاح معاصر کریشنامورتیس به آن پرداخته می شود. کریشنامورتی در سطح جهانی به عنوان یکی از بزرگترین متفکران و معلمان دینی تمام دوران شناخته می شود. او هیچ فلسفه یا دینی را توضیح نداد، بلکه از چیزهایی صحبت کرد که در زندگی روزمره همه ما را نگران می کند، از مشکلات زندگی در جامعه مدرن با خشونت و فساد آن، از جستجوی فرد برای امنیت و خوشبختی، و نیاز به انسان برای رهایی از بار درونی ترس، خشم، صدمه و اندوه. او با دقت بسیار کارکردهای ظریف ذهن انسان را توضیح داد و به نیاز به آوردن کیفیت عمیق مراقبه و معنوی به زندگی روزمره اشاره کرد. کریشنامورتی به هیچ سازمان مذهبی، فرقه یا کشوری تعلق نداشت و از هیچ مکتبی از اندیشه سیاسی یا ایدئولوژیک پیروی نکرد. در مقابل، او معتقد بود که اینها همان عواملی هستند که بین انسانها تفرقه می اندازند و باعث درگیری و جنگ می شوند. او بارها و بارها به شنوندگان خود یادآوری می کرد که ما اولا همه انسان هستیم نه هندو، مسلمان یا مسیحی، که مانند بقیه بشریت هستیم و با یکدیگر تفاوتی نداریم. او خواسته بود که بدون اینکه خود و محیط زیست را تخریب کنیم، روی این زمین قدم برداریم. او به شنوندگان خود احساس احترام عمیق نسبت به طبیعت را منتقل می کرد. آموزه های او فراتر از سیستم های اعتقادی ساخته دست بشر، احساسات ملی گرایانه و فرقه گرایی است.